پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
سێ گەنجی شاری دهۆک ساڵی 1987
18-01-2025
زریان عەلی
شوێنەکان
شمشێرکوڵ
18-01-2025
سروشت بەکر
وێنە و پێناس
شەریف پاشای خەندان لە ئۆفیسەکەی خۆی لە وڵاتی سوید، ساڵی 1898
18-01-2025
شادی ئاکۆیی
وێنە و پێناس
قوتابییانی گوندی قەمەر لە قوتابخانەی شۆڕش ساڵی 1984
18-01-2025
زریان عەلی
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
17-01-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
سەلار زیندین محەمەد
17-01-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
ئامینە ڕەحیمی
17-01-2025
سارا سەردار
ڤیدیۆ
کۆمەڵێک گەنجی گوندی واژە لە 2002
17-01-2025
کشمیر کەریم
شوێنەکان
باخەهەنارە
17-01-2025
سروشت بەکر
ڤیدیۆ
لە جەژنی ڕەمەزانی 1990 کوردانی باکوور و ڕۆژاوای کوردستان لەسەر سنووری نێوان هەردوو پارچە پیرۆزبایی جەژن دەکەن
17-01-2025
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  535,196
وێنە
  114,324
پەرتووک PDF
  20,751
فایلی پەیوەندیدار
  110,530
ڤیدیۆ
  1,898
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
293,867
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,305
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,520
عربي - Arabic 
33,422
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,742
فارسی - Farsi 
11,797
English - English 
7,899
Türkçe - Turkish 
3,700
Deutsch - German 
1,848
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,151
ژیاننامە 
27,146
پەرتووکخانە 
26,222
کورتەباس 
19,646
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,157
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,343
شەهیدان 
11,944
کۆمەڵکوژی 
10,932
هۆنراوە 
10,505
بەڵگەنامەکان 
8,461
وێنە و پێناس 
7,721
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,571
ڤیدیۆ 
1,779
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,472
فەرمانگەکان  
1,118
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
783
کارە هونەرییەکان 
775
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
458
ئیدیۆم 
322
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
208
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
551
PDF 
32,702
MP4 
3,090
IMG 
210,934
∑   تێکڕا 
247,277
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
هرات دینک
ژیاننامە
فەتاح کاویان
وێنە و پێناس
یارییەکی تۆپی بالەی قوتابیی...
وێنە و پێناس
پردی بریسوێ لە سەردەشت ساڵی...
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
یەکگرتوو و شکستی ڕیفۆرمی ئاینیی
کوردیپێدیا، بووەتە کوردستانی گەورە! لە هەموو لایەک و شێوەزمانێکی کوردستان ئەرشیڤوان و هاوکاری هەیە.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0
یەکگرتوو و شکستی ڕیفۆرمی ئاینیی
کورتەباس

یەکگرتوو و شکستی ڕیفۆرمی ئاینیی
کورتەباس

$یەکگرتوو و شکستی ڕیفۆرمی ئایینیی$
نووسینی: #عەلی مستەفا کەریم#
دەکرێ لە ستایشی یەکگرتوودا ئەوە بڵێین کە تاکە حیزبە بەشداریی شەڕی براکوژی و شەڕی ناوخۆی نەکردووە و وەکو حیزبێکی بێچەک لە ژینگەیەکی باروتاویدا خۆی ڕاگەیاند، تاکە حیزبە لە هەردو زۆنی سەوز و زەرد دا ئەندام و لایەنگری هەبوە و ئەمەش بوەتە هۆکاری ئەوەی تاکو ئێستەش ڕۆڵی هەبێت لەوەی هەرێم نەبێت بە دو ئیدارەی تەواو جیاوازەوە. جگە لەوەش یەکێکە لەو لایەنانەی کەمترین دەستی هەیە لە گەندەڵیدا. من تاکو ئێستەش شکنابەم کە ئەندامەکانی فایلیان هەبوبێ لەگەڵ ڕژێمی بەعسی ڕوخاو. ڕاستەوخۆ وەکو حیزبەکانیتر دەستی تێکەڵ نەکردووە لەگەڵ ڕژێمە کوردکوژەکانی وێنەی تورکیا و ئێران و سووریا و کوردی ئەو پارچانەی ئازارنەداوە.
ئەمانە شایانی ستایشن و سەروەرین بۆ حیزبێکی وەکو یەکگرتوو کە لە ماوەی دەساڵی یەکەمی تەمەنی دا تۆماریکردن. بەڵام ئایا بۆچی یەکگرتوو دواتر نەیتوانی نە لە مەیدانی سیاسیدا پێشبکەوێت و دەنگی شەقام بەدەستبهێنێت، بەڵگەش بۆ ئەمە ئەوەیە کە هەڵبژاردن دوای هەڵبژاردن ئەو حیزبە پاشەکشەی کرد، لە هەڵبژاردنی ناو توێژی قوتابیانەوە بۆ هەڵبژاردنەکانی شارەوانی و پارلەمان. نە لە مەیدانی بازنەی ئەوەی پێیدەگوترێت گوتاری ئایینییدا پێشبکەوێت و پێشەنگبێ؟ بەڵگەش بۆ ئەمە ئەوەیە کە تازە بە تازە لە کاتی ڕاگەیاندنی بیستوحەوت ساڵەیدا ڤێستیڤاڵی سەرپۆش ڕێکدەخات.
ئێمە هۆکاری پاشەکشێ و شکستەکانی یەکگرتوو بۆ ئەوە دەگێڕینەوە کە ئەو حیزبە لە دو ڕۆڵی سەرەکیدا شکستیهێنا کە دەبو حەتمەن ئەنجامیان بدات، ئەوانیش یەکەمیان ئەوەیە کە لە ڕوی سیاسییەوە لە ماوەی زێرینی خۆی دا، کە دەکاتە پاش شەڕی ناوخۆ تاکو هاتنەئارای بزووتنەوەی گۆڕان، نەیتوانی ببێتە ئۆپۆزسیۆنێکی کارا. دوەمیان لە بازنەی گوتاری ئایینییدا شکستی لەوەدا هێنا کە ئەو گوتارە نوێبکاتەوە و نەیتوانی بکرێتەوە بەڕوی کۆمەڵگە دا و هەنگاوی بوێرانە بنێت و هەر لە بازنەیەکی چەقبەستودا، کە گەڕانەوەیە بۆ گوتاری داخراوی ئایینی- حیزبی، دەخولێتەوە.
لێرەدا هەوڵدەدەین ئەو دو شکستە ڕونبکەینەوە:
یەکگرتووی ئیسلامی سەرەڕای پاشخانە ئیخوانی و گوتارەکەی کە گوتاری تاقمێکی ئایینیی داخراوبو، بەڵام لەگەڵ ڕاگەیاندنیدا زۆر بەخێرایی بە ڕوی کۆمەڵگەدا دەکرایەوە. ئەوەبو لەماوەیەکی کەمدا زۆرێک لە دۆزە نەتەوەییەکان و مافەکانی مرۆڤ و دیموکراسیبونی تەبەنیدەکرد و لە بواری گوتاری ئایینیشدا هەم لەناو خۆی و هەمیش بەرەو ڕوی دەرەوە هەنگاوی خێرای دەنا، تاکو کار گەشتە ئەوەی لە کۆنگرەکانی کۆتاییدا کە پاشگری /ئیسلامی/ لە حیزبەکەی بکاتەوە. لەم قۆناغەشدا خوێنەوار و چالاکوان و ڕۆشنبیر و سیاسییەکانی لە پێشتربون و لە بەرانبەردا مەلا و بانگخوازەکانی خەریکبو دەکەوتنە پەراوێزەوە و خۆیان بە غەریب و پاشکۆ دەبینی لەو حیزبەدا. بەڵام ئەوەی ئێستە دەیبینین، بەتایبەت لە 2010 ەوە، تەواو پێچەوانە بوەتەوە کە بانگخواز و مەلاکان لەناو یەکگرتوودا گوتار و وتارەکانتان زاڵبوەتەوە و تەنانەت سیایسی و ڕۆشنبیرەکانیان لە هەڵبژاردنەکاندا بە دەنگی بانگخوازەکانیان دەچنە پەڕڵەمانەوە! ئێمە لەمەدا دیارترین هۆکار باسدەکەین کە هاتنە شاری کۆمەڵی ئیسلامییە.
چۆن کۆمەڵی ئیسلامی یەکگرتووی شکستپێهێنا لەوەی بەردەوامبێت لە کرانەوەی گوتاری ئایینیدا ؟
کۆمەڵی ئیسلامی، کە چەند ساڵێکبو لە هەڵەبجە/ هەورامان/ خورماڵ دابڕابون، تێکەڵیەکبو لە جیهادییەکانی ناو بزووتنەوە و (بروتنەوەی ڕاپەڕینی ئیسلامی). بروتنەوەی ڕاپەڕینی ئیسلامی(نەهزە) ئەو کۆمەڵەیە بون کە پێشتر ئیخوان بون و دواتر لە زەمینە ئیخوانییەکەی پێش ڕاگەیاندنی یەکگرتوو جیابووبوونەوە. واتە کۆمەڵ تێکەڵەیەکبون لە باکگراوندی چەکداریی وێنەی جیهادییەکان و بانگخوازیی وێنەی ئیخوانییەکان کە لە کوردستان یەکگرتوو نوێنەرایەتییان دەکات. لەم ماوەدا، لە نێوان ساڵانی 94 بۆ 2000 کە شەڕی ناوخۆ و نە جەنگ نە ئاشتیبو لە نێوان یەکێتی و پارتیدا و جەنگی درێژخایەنبو لە نێوان بزووتنەوەی ئیسلامی لەگەڵ هەردولایاندا، واتە جەنگی گشت بەرانبەر گشتبو، تەنانەت حیزبە بچوکوکانیش، دابەشبووبوون بەسەر هەردو بەرەی جەنگدا، جگە لە یەکگرتوو، ئەو حیزبەی کە لەگەڵ هیچ لایەک لە جەنگدا نەبو. ئەم بێلایەنییەی یەکگرتوو لە جەنگدا ئەوەی بۆ ڕەخساند لە هەمو شار و ناوچەکاندا تەواو خۆی ڕێکبخات، ئەندام و چالاکوانی گەنجی ئامادە و پەروەردەکردبو. لەم قۆناغەدا یەکگرتوو ئامادەیی ئەوەی هەبو کە گوتارە ئایینییەکەی لە حەڵاڵ حەرام و کافر و موسڵمان، حیجابو بێحیجاب، ڕیش و بێڕیشەوە فراوانتر و ڕەنگاورەنگتر بکات بۆ مەسەلە عیرفانی و ڕۆحانییەکان و لەو لاشەوە قسەکردن لەسەر پێکەوەژیان و دیموکراسی و مافەکانی مرۆڤ و مافە مەدەنییەکان و گونجاندنی گوتاری ئیسلامی لەگەڵ ئەم دۆزە نوێیانە دا.
هەر لەم دۆخەشدا کۆمەڵی ئیسلامی بە زەبری لێدانەکانی ئەمریکا 2003 ناوچەکانی خۆی بە بێچەک بەجێهێشت و هاتە شارەکانەوە. بەهۆی ئەم ڕێکەوتە سیاسییەوە کۆمەڵ بە زەبری واقعی نوێ دەبو گوتارەکەی خۆی کە لە سەر دوالیزمەکانی حەرام و حەڵاڵ، کافر و موسڵمان، ئایینی و نائایینی دامەزراندبو، بە هەندێ دەستکارییەوە بە کەرەستەی نوێوە دەستپێبکات، لەمەشدا تاکە فریادڕەس بۆ دۆخی نوێی کۆمەڵ ئەزموونی چەندین ساڵەی یەکگرتوو بو وەکو نموونەیەک کە تاقیکرابوەوە و لەبەردەستدابو، لەمەشدا توانی زۆر زیرەکانە سودی لێبینی. کۆمەڵ لە ڕوی میدیاییەوە وێنەی یەکگرتوو کەناڵی تەلەڤزیۆنی پەیام و چەند ئێزگەی جیاوازی لە شارەکاندا بە یارمەتی لۆجستی و دارایی ئێران دامەزراند. سەرەتا بەبێ مۆسیقا و وێنەی ئافرەتانی لە دورەوە پێشاندەدا، یان دەیشێواند. چونکە وەکو پاشخان سەلەفییەک کۆمەڵ پێیانوابو کە مۆسیقا حەرامە و وێنەی ئافرەت نابێت پیشانبدرێت، تەنانەت لە ڕۆژنامەکەیاندا وێنەی ژنانیان بەجۆرێک تێکدەدا واهەستدەکرا کە ئەو کەسە تاوانێکی کردووە یان تۆمەتبارە و لەبەر یاسا دەموچاوی پیشان نادرێت. بەڵام قۆناغ دوای قۆناغ میدیای کۆمەڵ لە ڕوی کوالێتی و بینەرەوە بویە ڕکەبەری میدیای یەکگرتوو. واتە لە قۆناغی یەکەمدا کۆمەڵ بەو گوتارە تەقلیدییەیان کە جەخت لە دوالیزمە ئایینییەکان دەکاتەوە، بە زەقکردنەوەی چەمکەکانی (قورئان، حەدیس، بیدعە، ) توانی ئەو جەماوەرە موحافزکارە ئاییندارەی، کە یەکگرتوو لەپاش شکستی بزووتنەوەی ئیسلامی دەیدواندن و خەریکبو ڕامیدەکردن، کۆمەڵ لێیوەرگرتنەوە. بەمپێیە کۆمەڵ بە ڕەوتە نەریتییەکەی خۆی، بەڵام بە کەرەستەی نوێی میدیاییەوە، بە مەلا و بانگخوازەکان کە بڕبڕەی پشتی گوتار و دەموچاوەکانیبون و بە وەعز و گوتاری حەڵاڵ حەرام و نوێنەرایەتی سونەت و دژایەتی بیدعەت و گوتاری بەناو قورئانی، ئەو جەماوەرە سادە ئایینییەی بۆ لای خۆی ڕاکێشایەوە کە بە سادەیی گوێ لە ئامۆژگاری و قورئان و حەدیس دەگرن، بە تایبەت ئەو جەماوەرەی کە لە شەڕی ناوخۆدا لە بزووتنەوەی ئیسلامی دابڕابون. ئەمەش ئەو خاڵی وەرچەرخانە پێچەوانەبو، یان دەکرێت بڵێین هۆکاری پاشگەزبونەوەی یەکگرتووی ئیسلامی بو لە هەنگاوەکانی بەرەو کرانەوە و نوێکردنەوەی گوتاری ئایینی. لێرەوە یەکگرتوو هەستی بە مەترسییەکە کرد، بە تایبەت پاش ئەوەی لە هەڵبژاردنەکاندا کۆمەڵی ئیسلامی بەشێوەیەکی ڕێژەیی لە هەڵکشاندابو کە (2005 /6 کورسی، 2009/ 4کورسی- بە لیستی هاوبەش، 2013/ 6 کورسی، 2018/ 7 کورسی) بەدەستهێنا. بە تێڕوانینی ئێمە هەڵکشانی دەنگەکانی کۆمەڵ لە هەڵبژاردنەکاندا و بە پێچەوانەوە داکشانی دەنگی یەکگرتوو وایکرد یەکگرتوو لە هەنگاوە تازە دەستپێکردووەکانی لە نوێکردنەوەی گوتاری ئایینی و کرانەوەدا پەشیمان ببێتەوە و لە جێی ڕوانین بۆ ئاسۆی دورتر، باوەشیکردەوە بە گوتارە تەقلیدییەکەدا وێنەی کۆمەڵی ئیسلامی. ئیتر لەم قۆناغەوە لە جێی ڕکابەرایەتی یەکێتی و پارتی، کەوتەوە ڕکابەرایەتی کۆمەڵی ئیسلامی. ئەو چالاکی و ڕەفتارانەش، کە ئەمڕۆ لە یەکگرتوو دەبینرێت ڕاڤەکەری ئەو دۆخەن.
چۆن یەکگرتوو لە ئۆپۆزسیۆنبون کەوت و بویە پاشکۆی ئۆپۆزسیۆن/گۆڕان؟
ئەو ستایشانەی لە پەرەگرافی یەکەمی ئەم وتارەدا هاتون کۆمەڵێ خەسڵەتی یەکگرتووبون کە تایبەتمەندی و توانا و لە زۆر لایەنەوە خاڵی هێز و ئەرێنیبون بۆ ئەوەی یەکگرتوو ببێتە ڕکەبەرێکی هاوشان بۆ یەکێتی و پارتی و چاوەڕوانی ئەوەی لێدەکرا لەروی سیاسییەوە ببێتە حیزبێکی فول ئۆپۆزسیۆن لە هەردو زۆن. ڕۆلی ئۆپۆزسیۆنبون تاکە بژاردەبو کە دەبو یەکگرتوو لە ڕاگەیاندنییەوە، کە سەرەتای شەڕی ناوخۆبو، تاکو 2009 کە بزووتنەوەی گۆڕان هاتەپێشەوە، بەبێ دودڵی پێیهەڵبستایە. بەڵام بۆچی نەیتوانی یاخود نەیویست ئەو ڕۆڵە بگێڕێت؟
ئەوە بەرچاوە کە شەڕی براکوژی لە شاخ و شەڕی ناوخۆ لە شار هۆکارەکەی تەنیا ئەوە بو کە پارتی و یەکێتی وەکو دو هێز، واتە یەکێکیان ئۆپۆزسیۆن و ئەوی تریان دەسەڵاتی بەدەستبێت، یەکتریان قەبوڵنەدەکرد. دوای دروستبونی دوئیدارەییش وەکو دو حیزبی خاوەنی چەک و پارە لە سەرکوتکردنی هیچ دەنگێکی نەیاریاندا سڵیان نەدەکردەوە و لەمەشدا لەو ماوەدا یەکگرتوو لەژێر ئەو فشارەدا بو. سەرەڕای ئەم دۆخە جەماوەرێکی زۆر چاوەڕێی ئەوەبون کە متمانە ببەخشن بە لایەنێک کە نوێنەرایەتی ئۆپۆزسیۆنێکی ڕاستەقینە بکات. لەمەشدا یەکگرتوو تاکە بژاردەی ئەو نوێنەراتییە بو. بەڵام ئەنجامەکەی ئەوە بو کە یەکگرتوو بە درێژایی زیاتر لە پانزەساڵی سەخت، بەڵام پانزەساڵی زێڕین بۆی، نەیتوانی ببێتە ئۆپۆزسیۆنێک کە خەڵکی ناڕازی پشتی پێببەستەن. لەم ڕوەیشەوە جگە لە مەلا و بانگخوازەکانی، ئەوەندە خوێنەوار و ڕۆشنبیر و سیاسی و چالاکوانی هەبوون کە ئامادەبون وەکو کادێری پێشکەوتو و چالاک ڕۆڵی ئۆپۆزسیۆنیان پێ بگێڕێت. لە ناوەڕاستی نەوەدەکان و سەرەتای دوهەزاردا لە زۆربەی هەڵبژاردنەکانی قوتابیان و خوێندکارانی لە هەردو زۆن، سەرەڕای پێشێلکاری و ساختەکاری، بە تەنیا نیوەی دەنگەکانی بەدەستدەهێنا. لەو قۆناغەدا گەنج و کادێرەکانی یەکگرتوو گەرموگوڕ و ئامادەی هەمو چالاکی و خۆپیشاندان و جموجوڵێک بون و جگە لە باوەڕی ئایدۆلۆجییان زۆرێک زەمینەی لەبار هەبو کەوا بکات خەڵکی ناڕازی متمانەی پێببەخشێت.
یەکگرتوو لە هەمو شەڕی ناوخۆ و پاش شەڕی ناوخۆ، و پاش چەندین هەڵبژاردن کە ساختەکارییان تێدادەکرا، پاش ئەو هەمو گەندەڵییەی کە پارتی و یەکێتیش دانییان پێدادەنا، نەیتوانی تەنیا بۆ یەکجاریش بێت خۆپیشاندانێک سازبکات، یان بە کردەیی پشتگیری خۆپیشاندانێک بکات.
ئەو بارەگاکانی لەلایەن پارتییەوە سوتێنران و چەند ئەندامێکی کوژران، لە نێویشیاندا ئەندامێکی سەرکردایەتی هەبو، لە بەرانبەردا یەکگرتوو جگە لە بەیاننامە و ناڕەزایی لە ژێر لێوەوە هیچ فشار و کاردانەوەیەکی وەهای نەبو کە ئەو پەلامارانە دوبارە نەبنەوە. هەر پاش چەند ساڵێک لە 2009 دوبارە بارەگاکانی یەکگرتوو لە بادینان سوتێنرانەوە. کە هەردو پەلامار و سووتاندنەکان لە سەروبەندی هەڵبژاردنەکاندابون. کارنەدانەوەی یەکگرتوو لەبەردەم پەلامار و سووتاندنی بارەگاکانی هەم جەماوەر و هەمیش ئەندامەکانی خودی یەکگرتووی هێنایە سەر ئەو باوەڕەی کە ئەو هێزە سەرەڕای خاڵە ئەرێنییەکانی ناکرێ متمانەی ئەوەی پێبکرێ کە ببێتە ڕکەبەری ئەو دو هێزە و گرەوی ئاییندەی لەسەر بکرێت. من بەشێکی زۆری ئەو بەرپرسایەتیە و ئەو نابوێریە بۆ سەرکردایەتی ئەو حیزبە دەگێڕمەوە کە بوێریی ئەو ئەرکە مێژوییەی نەبو کە بەو ڕۆڵە هەڵبستێ. بەڵێ ئۆپۆزسیۆنبون لە سیستەمی نادیموکراسیدا باجی هەیە، لە گرتن و زیندان و فشاری هەمەجۆر، ئەمانە کە سەرکردەکانی یەکگرتوو ئامادەی نەبون. بەڵام بە هەمان شێوە کڕی و کزی و دەستەمۆیی و هەمیشە موساوەمەش باجی هەیە. باجەکەشی ئەوە بو کە ئێستە یەکگرتوو داویەتی و دەیدات، کە لە هەڵبژاردنەکاندا نەکو جەماوەر دەنگیان پێنەداوە و بەردەوام لە پاشکشەدایە، تەنانەت زۆرێک لە دەنگی خۆی یان بەرەو گۆڕان یان بەرەو کۆمەڵ ڕۆشتون.
پەیوەندی ڕیفۆرمی ئایینی و ئۆپۆزسیۆنبون لەچیدایە؟
هەر گروپێکی ئیسلامی ئەگەر لە قۆناغێکدا لە کوردستان، و تەنانەت لە هەر شوێنێکی جیهان، بیەوێت ببێت بە ئۆپۆزسیۆنێکی کاریگەر و نوێنەرایەتی ناڕەزایەکانی زۆرێک خەڵک بکات، دەبێت بەلای کەمەوە بەشێکی زۆری گوتاری کافر و موسڵمان، حەڵاڵ و حەرام، خۆبەستنەوە تەنیا بە دەقی ئایینی کاڵبکاتەوە و بکرێتەوە بەرەو ڕوی فرەیی و قەبوڵکردنی جیاوازی و قەبوڵکردنی مافەکانی مرۆڤ و مافی ژن و مافی ڕادەربڕین، لەنێویشیاندا مافی ڕەخنەگرتن و لێکۆڵینەوە لە ئایین و مێژوەکەی و زۆرێک لە دیاردەی مۆدێرنەی وێنەی سفوری و هونەر و ئازادی و گەشتوگوزار و هتد..چونکە ئەو وەکو ئۆپۆزسێۆن تەنیا نوێنەرایەتی ئەندامکانی ناکات کە نوێژکەرن و خەتم دەکەن، بەڵکوو نوێنەرایەتی خەڵکێکی ناڕازی دەکات، بە کەسایەتی و ئایدۆلۆجیای جیاوازەوە. بۆیە پێمانوایە تازەکردنەوەی گوتاری ئایینی و کرانەوە مەرجێکی پێشوەختە بۆ هەر پارتێکی ئیسلامی کە بیەوێت نوێنەرایەتی دەنگی ناڕازی بێت.
کەواتە بۆچی یەکگرتوو گەڕاوەتەوە بۆ گوتار و کەرەستەکانی پێش نەوەدەکانی؟
بۆچی ئەمڕۆ پاش 27 ساڵ لە ڕاگەیاندنی هێشتا بێسەرپۆشێک یان نوێژنەکەرێک لە ڕیزەکانیدا جێیان نابێتەوە؟
من لە نەوەدەکانەوە پێم وایە کە یەکگرتوو، بەو پێکهاتە و سەرکردانەی کە هەیەتی و بەو گوتارە ئایینییە تەقلیدییەی کە تێیدا دەخولێتەوە، گەشتۆتە بنبەست و چەقبەستوە، بۆیە واباشترە و دەبێ خۆی وەکو حیزبێکی سیاسی هەڵبوەشێنێتەوە و خۆی بکات بە چەند ڕێکخراو و ناوەندێکی فشار، خێرخوازی و میدیایی و بازرگانی و خزمەتگوزاری و ڕۆشنبیری و هتد.
ئەوەی لەم چەند ساڵەی کۆتاییدا کە یەکگرتوو بۆی گەڕاوەتەوە ئەو دو هۆکارە بنەڕەتییەن، کە یەکەمیان یەکگرتوو نەیتوانی بۆ خەڵکی گشتی و لە ئاستی دۆزەگشتییەکاندا ببێتە جێی ئومێدی خەڵکی ناڕازی دژی گەندەڵی و نەبوە ئۆپۆزسیۆنێکی کارا و کاریگەر، کە هەم بەرگری لە خۆی بکات، هەمیش بەرگری لە مافە گشتییەکان بکات. بۆیە بزووتنەوەی گۆڕان هاتەپێشەوە و ئەو ڕۆڵەی لەدەستوەرگرت. دوەم ڕۆل کەدەبو پێیهەستێت ئەوەبو گوتاری ئایینی نوێبکاتەوە و لە چەند ئاستێکی فراواندا ڕیفۆرمی ئایینی بکات، بەڵام لە ترسی ئەوەی کۆمەڵی ئیسلامی جەماوەرە پارێزگارە ئایینییەکەی لێ داگیرنەکات، دەستی لەو هەنگاوانە هەڵگرت کە چاوەڕواندەکرا بیکات. کرانەوە و تازەکدنەوەی گوتارە ئایینییەکەش پێشمەرجێکبو بۆ ئۆپۆزسیۆنبون. ئەوەش ئەمڕۆ پێیهەڵدەستێ لە ڤیستیڤاڵی سەرپۆش و خولی خەتمی قورئان دەرەنجام و بەرجەستەکەری ئەو شکستانەن. [1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 516 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەری کوردڕاوم 20-02-2021
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
1. ژیاننامە عەلی مستەفا کەریم
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 20-02-2021
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 20-02-2021 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕەخنەی سیاسی
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 94%
94%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هومام تاهیر )ەوە لە: 24-11-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 26-11-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 07-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 516 جار بینراوە
QR Code
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
هەردی
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
کورتەباس
ئەو خانووە کولتوورییەی هونەرمەندی میللی حەسەن سیساوەیی ژیانی تیادا بەسەر برد
وێنە و پێناس
کەرکووک ساڵی 1945
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
میهرداد ئیزەدی
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1979
کورتەباس
ژوان ڕەحیمی براوەی یەکەمین خەڵاتی ئەدەبیی کاڵ لە سنە
وێنە و پێناس
دوو گەنجی کورد لە گەڕەکی باب ئەلشەڕقی نزیک گۆڕەپانی تەحریری بەغدا ساڵی 1996
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
بەستی شەرغە لە دوای ئەنفالی چوار
کورتەباس
لەسەر ئەرکی د. تەها ڕەسووڵ پەیکەر بۆ هونەرمەند (حەسەن زیرەک) دروست دەکرێت
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
قوە جەوییە بە ڕاهێنەر و یاریزانانی کورد بووە پاڵەوانی ئێراق
ژیاننامە
سەباح حاجی
ژیاننامە
سەلار زیندین محەمەد
ژیاننامە
ئاواز حەسەن
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
ڕێگای ئاوریشمی نوێ؛ هەنگاوەکانی چین بۆ دروستکردنی هەژموون
وێنە و پێناس
سێ گەنجی شاری دهۆک ساڵی 1987
کورتەباس
سەرۆک بارزانی پێشوازی لە فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سووریای دیموکرات دەکات
ژیاننامە
عەلی شایان
پەرتووکخانە
کاریگەریی پرسە ناوخۆییەکان لەسەر سیاسەتی دەرەوەی ئێران
پەرتووکخانە
قوتابخانەی هۆزەکان لە ئەستەنبوڵ
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
ژیاننامە
گەشتیار کاوە
ژیاننامە
سووسەن ڕازانی
ژیاننامە
ئامینە ڕەحیمی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
پەرتووکخانە
ڕۆڵی دیپلۆماسیەتی پەرلەمانی لەسەر پێگەی هەرێمی کوردستان لەدوای ساڵی 2005 خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان بەنمونە
وێنە و پێناس
قەڵای کەرکووک ساڵی شەستەکانی سەدەی بیست

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
هرات دینک
15-09-2010
هاوڕێ باخەوان
هرات دینک
ژیاننامە
فەتاح کاویان
18-01-2013
هاوڕێ باخەوان
فەتاح کاویان
وێنە و پێناس
یارییەکی تۆپی بالەی قوتابییانی ئامادەیی دهۆکی کوڕان ساڵی حەفتاکانی سەدەی بیست
17-01-2025
زریان عەلی
یارییەکی تۆپی بالەی قوتابییانی ئامادەیی دهۆکی کوڕان ساڵی حەفتاکانی سەدەی بیست
وێنە و پێناس
پردی بریسوێ لە سەردەشت ساڵی هەشتاکانی سەدەی بیست
17-01-2025
زریان عەلی
پردی بریسوێ لە سەردەشت ساڵی هەشتاکانی سەدەی بیست
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
17-01-2025
سروشت بەکر
نیهایەت سەلیم
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
سێ گەنجی شاری دهۆک ساڵی 1987
18-01-2025
زریان عەلی
شوێنەکان
شمشێرکوڵ
18-01-2025
سروشت بەکر
وێنە و پێناس
شەریف پاشای خەندان لە ئۆفیسەکەی خۆی لە وڵاتی سوید، ساڵی 1898
18-01-2025
شادی ئاکۆیی
وێنە و پێناس
قوتابییانی گوندی قەمەر لە قوتابخانەی شۆڕش ساڵی 1984
18-01-2025
زریان عەلی
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
17-01-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
سەلار زیندین محەمەد
17-01-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
ئامینە ڕەحیمی
17-01-2025
سارا سەردار
ڤیدیۆ
کۆمەڵێک گەنجی گوندی واژە لە 2002
17-01-2025
کشمیر کەریم
شوێنەکان
باخەهەنارە
17-01-2025
سروشت بەکر
ڤیدیۆ
لە جەژنی ڕەمەزانی 1990 کوردانی باکوور و ڕۆژاوای کوردستان لەسەر سنووری نێوان هەردوو پارچە پیرۆزبایی جەژن دەکەن
17-01-2025
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  535,196
وێنە
  114,324
پەرتووک PDF
  20,751
فایلی پەیوەندیدار
  110,530
ڤیدیۆ
  1,898
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
293,867
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,305
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,520
عربي - Arabic 
33,422
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,742
فارسی - Farsi 
11,797
English - English 
7,899
Türkçe - Turkish 
3,700
Deutsch - German 
1,848
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,151
ژیاننامە 
27,146
پەرتووکخانە 
26,222
کورتەباس 
19,646
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,157
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,343
شەهیدان 
11,944
کۆمەڵکوژی 
10,932
هۆنراوە 
10,505
بەڵگەنامەکان 
8,461
وێنە و پێناس 
7,721
ئامار و ڕاپرسی 
4,628
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,571
ڤیدیۆ 
1,779
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,472
فەرمانگەکان  
1,118
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
783
کارە هونەرییەکان 
775
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
458
ئیدیۆم 
322
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
208
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
551
PDF 
32,702
MP4 
3,090
IMG 
210,934
∑   تێکڕا 
247,277
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
هەردی
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
کورتەباس
ئەو خانووە کولتوورییەی هونەرمەندی میللی حەسەن سیساوەیی ژیانی تیادا بەسەر برد
وێنە و پێناس
کەرکووک ساڵی 1945
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
میهرداد ئیزەدی
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1979
کورتەباس
ژوان ڕەحیمی براوەی یەکەمین خەڵاتی ئەدەبیی کاڵ لە سنە
وێنە و پێناس
دوو گەنجی کورد لە گەڕەکی باب ئەلشەڕقی نزیک گۆڕەپانی تەحریری بەغدا ساڵی 1996
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
بەستی شەرغە لە دوای ئەنفالی چوار
کورتەباس
لەسەر ئەرکی د. تەها ڕەسووڵ پەیکەر بۆ هونەرمەند (حەسەن زیرەک) دروست دەکرێت
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
قوە جەوییە بە ڕاهێنەر و یاریزانانی کورد بووە پاڵەوانی ئێراق
ژیاننامە
سەباح حاجی
ژیاننامە
سەلار زیندین محەمەد
ژیاننامە
ئاواز حەسەن
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
ڕێگای ئاوریشمی نوێ؛ هەنگاوەکانی چین بۆ دروستکردنی هەژموون
وێنە و پێناس
سێ گەنجی شاری دهۆک ساڵی 1987
کورتەباس
سەرۆک بارزانی پێشوازی لە فەرماندەی گشتیی هێزەکانی سووریای دیموکرات دەکات
ژیاننامە
عەلی شایان
پەرتووکخانە
کاریگەریی پرسە ناوخۆییەکان لەسەر سیاسەتی دەرەوەی ئێران
پەرتووکخانە
قوتابخانەی هۆزەکان لە ئەستەنبوڵ
ژیاننامە
نیهایەت سەلیم
ژیاننامە
گەشتیار کاوە
ژیاننامە
سووسەن ڕازانی
ژیاننامە
ئامینە ڕەحیمی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
پەرتووکخانە
ڕۆڵی دیپلۆماسیەتی پەرلەمانی لەسەر پێگەی هەرێمی کوردستان لەدوای ساڵی 2005 خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان بەنمونە
وێنە و پێناس
قەڵای کەرکووک ساڵی شەستەکانی سەدەی بیست

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 16.17
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.235 چرکە!