پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ئیدریس نادری
28-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
سینا محەمەدی
28-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
چیا نەسروڵڵاهی
28-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
مەلەک محەمەد محەمەدی
28-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
ئومێد قەرەنی
28-12-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
چەند گرتەیەکی باشووری کوردستان، سەردەمی ئەحمەد حەسەن بەکر
28-12-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بنار عەباس
27-12-2024
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
27-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
بەهرە سەمیر ئەنوەر
27-12-2024
سروشت بەکر
پارت و ڕێکخراوەکان
یەکێتیی ناوەندی گۆڕەپان و مەیدانی کوردستان
27-12-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  532,100
وێنە
  113,353
پەرتووک PDF
  20,693
فایلی پەیوەندیدار
  109,260
ڤیدیۆ
  1,729
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,337
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,114
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,430
عربي - Arabic 
32,851
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,387
فارسی - Farsi 
11,712
English - English 
7,833
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,811
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,936
پەرتووکخانە 
26,186
کورتەباس 
19,272
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,086
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,185
شەهیدان 
11,937
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,500
بەڵگەنامەکان 
8,423
وێنە و پێناس 
7,587
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,561
ڤیدیۆ 
1,613
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,467
فەرمانگەکان  
1,029
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
770
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
279
ئیدیۆم 
246
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەخشەکان 
186
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
84
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
518
PDF 
32,582
MP4 
2,883
IMG 
208,919
∑   تێکڕا 
244,902
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
لەیلا عەلی ساڵح
ژیاننامە
ئیحسان شێرزاد
ژیاننامە
ئازاد حەمدی
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
پەرتووکخانە
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
کوردستان بیناکردنی نەتەوەیەکی کراوە
وێنە مێژووییەکان موڵکی نەتەوەییمانە! تکایە بە لۆگۆ و تێکستەکانتان و ڕەنگکردنیان بەهاکانیان مەشکێنن!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0
پرۆفیسۆر میشێل ڤیڤیۆرکا

ئەمڕۆ لە هەموو کات زیاتر چەمکی نەتەوە ئەرزشی خۆی لە دەست داوە. بە شێوەیەک لە خۆیدا بووە بە جێگرەوەی چەمکی ناسیۆنالیزم، لێرەوە بە خراپترین خواستی بەکاربردنیدا لەلایەن کۆمەڵگەکانەوە تێدەپەڕێت. دەتوانین بڵێین: ئێستا چەمکی نەتەوە لە خراپترین دۆخی خۆیدا دەژی. ئەگەر هەڵبژاردنە نوێیەکانی ئەوروپا بە نموونە وەربگرین بۆمان دەردەکەوێت کە وێنەی هەڵچوونی ناسیۆنالیستێکیان پیشانداین کە کاریگەریی لەسەر زۆربەی وڵاتانی ئەوروپی درووستکرد، کە لە ڕاستیدا بارگاوی بوو بە ڕاسیزم و نەژادپەرستییەکی تاڵ. کەواتە ئەم نەتەوەیە دەیەوێت تەنیا لەگەڵ نەژاد و ڕەگەز و ئەسڵ و فەسڵی خۆی سەروکاری هەبێت، لەگەڵ ئەو تاکانەدا کە بەرهەمی سیستمی کۆمەڵگەکانی خۆیانن. لێرەوە ئەوەمان بۆ ڕوون دەبێتەوە کە ئەم کۆمەڵگەیە وێنەی نەتەوەیەکمان پیشاندەدات، کە توانای خۆکردنەوەی بۆ دنیا نییە و دەرگاکانی خۆی تەنیا بەسەر خۆیدا دەکرێنەوە، لە ڕاستیدا دەیەوێت تەنیا لە خۆیدا دەست پێ بکات و لە خۆیشیدا کۆتایی بێت. بەڵام داخۆ ناسیۆنالیستەکان دەیانەوێت ئەم پڕۆژەیە چۆن بخەنە سەر ڕێگەی خۆی؟ ئاشکرایە تەنیا لە ڕێگەی فریودان و بێنرخکردنی جیاوازییە کەلتوورییەکانی نەتەوەکانی دیکەوە کە لەدەرەوەی شوناسی کۆمەڵگەی ئەوروپیدا دەردەکەون، بۆیە بەردەوام هەوڵدەدەن، ڕەخنە و توانج بگرنە بەها کەلتوورییەکانی کۆمەڵگەکانی دی کە ئەوان دەیانەوێت جۆرە هاوبەشییەکی کەلتووری لەگەڵ ئەماندا بوونیاد بنێن. بەڵام لە هەمان کاتدا ناسیۆنالیزمی ڕۆژاوایی توانیویەتی هەڵگری وێنەی جیاواز و تایبەتیتر بێت بۆ ئێمە کە بتوانین بە ئاشکرا خواستی ئەم ناسیۆنالیستە ببینین لە بەدیهێنانی ئازادی و کەرامەتی مرۆیی و نەتەوەییدا. هەروەها خواستێکی دیکەی ئەم ناسیۆنالیزمە ئەوە بوو بتوانێت هاندەر و ڕابەری بانگهێشتکردنی تاکەکان بێت بۆ ناو چەقی مۆدێرنیتێ. بە جۆرێک نەتەوەیەک بەرهەم بێنێت کە تامەزرۆی گۆڕانکاری گەورەو بەدیهێنانی کۆمەڵگەیەکی چالاک و زیندوو بێت. لە ڕاستیدا هەر ئەم هۆکارە بوو بەو شتەی کە پێی دەوترێت بەهاری گەلان لە ساڵی (1848) کە هەموو ئەوروپا وەردەگێڕێتە سەر مۆدێلی شۆڕشێک کە هەموو بەهاکانی خۆی لە پڕۆژەی ناسیۆنالیزم وەربگرێت، کە بەرهەمەکەی ئەوروپای مۆدێرنی ئەمڕۆی لێکەوتەوە. ئیتر چۆن تەسەوری ئەوە نەکەین کە وتاری سیاسیی ڕاسڕەوەکانی ئەمڕۆ گرێدراوی هەمان ئەو هەستە نەتەوەییە نەبێت کە مێژوویەکی دێرینی لە درووستکردنی تاکی ئەوروپیدا هەبوو؟ بە جۆرێک خواستی ناسیۆنالیزم گەورە ببوو کە بیرمان بچێت جووڵانەوەی دیکەی سیاسی و فیکری دیکەمان هەیە کە دەیانەوێت لەدەرەوەی هەیبەتی ڕاستڕەوەکان و بزووتنەوە ڕادیکاڵەکان مۆدێلی دیکەی سیاسی مومارەسە دەکەن ڕێک وەک ئەوەی لە (سکۆتلاندا و کاتالونیا) دەیبینین.
سەرەڕای هەموو ئەمانەش، چرکەی مێژووییمان هەیە کە ناسیۆنالیزمی ئەوروپی توانیویەتی بە شێوەی جیاواز بیر بکاتەوەو کار بکات، بەبێ ئەوەی هیچ هاوکارییەک لە پڕۆژەی سیاسی ڕاستڕەوە ڕادیکاڵەکان وەربگرێت، بە شێوەیەک هەندێک جار بە تەواوی پەیوەندییەکانی خۆی لەگەڵ سیاسەتدا پچڕاندووە، بۆیە دەتوانین نموونەیەک بۆ ئەم پڕۆژەیە بهێنینەوە کە بە تەواوەتی دەتوانێت ئەو ڕایەمان بسەلمێنێت، ئەویش لە بوارەکانی وەرزشدا، کە بە هیچ شێوەیەک هیچ پەیوەندییەک لەنێوان سیاسەت و وەرزشدا نابینینەوە. لە کاتێکدا تەنیا لە ڕێگەی فوتبۆڵێنەوە دەتوانین نەتەوەی جیاواز ببینین کە دەتوانن بدرەوشێنەوە، یان هیوای ئەوەیان تیادا سەوز دەبێت کە ڕۆژێک وەک نەتەوە لە جیهاندا بدرەوشێنەوە. (مۆندیالی فوتبۆڵێن) ئەوە ئاشکرا دەکات کە حەز و هیوای ئەوە درووست دەکات کە هەست بە بوونی نەتەوەیەکی درەوشاوە بکەین لە خۆماندا، بۆ ئەوەی وەک شانازی نەتەوەیی تێی بڕوانین و خۆمانی پێوە بابدەین. ڕاستە ئەم هەستە کەمێک سادەگی نەتەوەی پیوە دیارەو هەندێک جار دەتوانین وەک کایەی منداڵان سەیری بکەین، بەڵام ئەوەش ڕاستە کە ئەم کایەیە لە هەندێک کات و شوێنی جیاوازدا دەتوانێت توندوتیژی نەتەوەیی بخولقێنێت، بەڵام ئەم عەشقە بۆ سەلماندنی هەستی نەتەوایەتی، تەواو دوورە لە هەستی ڕەگەزپەرستی و ڕاسیزمی نەتەوەیی، وەک ئەوەی ڕاستڕەوە سیاسییەکان کاری بۆ دەکەن.
لە ڕاستیدا هەندێک وڵاتی دیکەمان بەرچاو دەکەوێت کە تەواو پێچەوانەی ئەم جۆرە لە مۆدیلی ئەوروپی تەنانەت دەڕواننە کایەکانی فوتبۆڵێنیش، بە جۆرێک دەیانەوێت خەونی نەتەوەیی و نەژادپەرستی تەنیا خەونێکی ناسیۆنالیی داخراو بێت، نەک خەونی نەتەوەیەکی کراوە و بارگاوی بە ڕەنگ و نەژاد و ئەسڵی جیاواز لە ئاستی تاک و گرووپدا. لێرەوە دەکرێت بپرسین: بۆچی ناسیۆنالیستە ڕاستڕەوەکان ئارەزوو، یان مەیلی فوتبۆڵێنیان کەمترە لە خەڵکی دی ؟ تەنیا لەبەر ئەوەی لە چوارچێوەی تیپێکی فوتبۆڵێندا هەندێکجار دەتوانین ئەسڵ و نەژادو ڕەگەزیی نەتەوەیی دیکە بدۆزینەوە کە سەر بە هەمان ڕەگەزیی نەتەوەیی ئەم ناسیۆنالیستە داخرەوە نین. بۆ نموونە: لە ڕابردوودا هەموو ئەوەمان بینی کە (ژان ماری لۆپێن) کە ئێستا سەرۆکی ڕاستڕەوەکانی فەرەنسایە بە هیچ جۆرێک قبوڵی نەبوو تیپی فوتبۆڵێنی فەرنسا لە ڕەنگ و نەژادو ئەسڵی جیاواز پێکبێت. بەڵکوو دەیویست تیپێک بێت، خوێن و نەژادی فەرەنسییان تێدا بجووڵێت .
کاتێک بیر لە هەستی نەتەوەیی دەکەینەوە، نابێت هەمیشە وەک جێگرەوەی هەستی خراپەکاری دایبنێین. ئەزموونێکی تازەمان لەبەر چاودا ون نابێت کە پەیوەستە بە کوردستانی ئێراق. لێرەوە هەوڵدەدەین باسی ئەو ئەزموونە تازەیە بکەین .
لە کاتێکدا کە هەموو وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوین لە بەرپابوونی جەنگێکی نوێ لە ناوچەکەدا دەترسن، بەڵام کوردەکان خۆیان بە شێوەیەکی ئۆتۆنۆم لە هەوڵی ئەوەدان ببنە وڵاتێکی سەربەخۆ . لەگەڵ بوونی هێزێکی کارای نەتەوەیی و سۆسیال و دیموکرات کە ڕۆڵێکی زۆر گرنگیان لەو پڕۆژەیەدا بینیوە. لەگەڵ بەرهەمهێنانی میکانیزمی نوێی سۆسیۆلۆژیی هاوچەرخ، هەروەها دەستخستنی میکانیزمی نوێی دۆزینەوە و کەشفکردنی زۆنە تاریکەکانی دەوروبەری خۆی. لە لایەکی ترەوە هەموو توانای خۆی دەخاتەکار بۆ ئەوەی چارەنووسی هەرێمەکەی خۆی بخاتە نێو مێژوو. لە کاتێکدا ڕۆژهەڵاتی ناوین کەوتۆتە نێوان بەرداشی توندوتیژیی ڕژێمە سیاسییەکانی خۆیان، کەچی کوردستانی ئێراق جیاواز لەم حکومەتە توندوتیژانەی ناوچەکە، بەردەوام لە هەڵکشانی سیاسیدان و پێداگری لەسەر بوونی سیستمی ئینساندۆستیی نوێ دەکەنەوە. لێرەوە گەلی کورد دەتوانێت دیوارێکی بەرز لەنێوان خۆی و فۆندامۆنتالیزم و کۆنەپەرستیدا بوونیاد بنێت.
ئەمڕۆ هەموو ئەو ڕاستییە دەبینین کە دەوڵەتی ئێراق خەریکە بە تەواوەتی بوونی خۆی لە دەست بدات، بەهۆی ئەو جەنگە ترسناکەی تیرۆر و شەڕی ناوخۆ و ڕادیکالیزمی ئیسلامی دووچاری کردۆتەوە. بەڵام گەلی کورد لە ناوچەکەدا بێ حکومەت مایەوە تا ساڵی (1991) ئێستا بووە بە هەرێمێک کە هیوابەخش و مایەی ئومێدی ئێراق بێت لە پێشکەشکردنی هاوکاری مرۆیی و سیاسی و سەربازی بۆ پاراستنی خودی ئێراق، ئەوەشمان لە بیر نەچێت کە گەلی کورد لە جەنگی یەکەمی جیهان هیچ دەستکەوتێکی پێ ڕەوا نەبینراوە، بگرە بە دۆڕاویش لێی هاتەدەرەوە. لەو کاتەوە گەلی کورد پارچەپارچە و دابەشکراوە بەسەر چوار وڵاتی ناوچەکەدا وەک: ئێراق، تورکیا، سووریا و ئێران، هەر بەو شێوەیەش گەلی کورد دابەش بوون بەسەر دنیادا . بەڵام دوای هەموو ئەم کارەساتانەش کوردستانی ئێراق 23 ساڵ پێش ئێستا توانی سەربەخۆیی خۆی نیشانی هەموو دنیا بدات، بە جۆرێک دەسەڵاتێکی سیاسی و نەتەوەیی فێدڕاڵی وەهای بۆ خۆی بوونیاد نا، کە لە دەوڵەتێکی سەربەخۆی حەقیقی بچێت. بێگومان ڕژێمەکەی (سەدام حسێن) یش نەیتوانی بە هەموو هێزی خۆی کۆمەڵگەی کوردستان و کەلتوورەکەی لەناو بەرێت، لەگەڵ ئەوەشدا کە سەدام هەموو جۆرە توندوتیژییەکی لە دژی نەتەوەی کورد بەکار هێنا کە ئەمڕۆ وەک جینۆساید تەماشا دەکرێت، تەنانەت لە بەکارهێنانی چەکی کیمیاوی دژی نەتەوەی کورد نەسڵەمییەوە، بەڵام کوردستان لە دوای ڕاپەڕینەکەی ساڵی (1991) هەستا بە درووستکردنی حکومەتێکی نوێی کوردستانی، لەهەمان کاتدا دەستی کرد بە بوونیادنانەوەی کۆمەڵگەیەکی نوێ، بوونیادنانی سیستەمی نوێی خوێندن و دەستەبەرکردنی فەزایەکی نوێی ڕۆشنبیری و کەلتووری. کێشەی هەژاری بە شێوەیەکی بەرچاو کەم بوونەوە، قوتابخانەو زانستگە و خەستەخانە سەر لە نوێ ژیانەوە. درووستە کە هەموو شتێک لە کوردستان بێ وێنە و بێ کێشە نییە، بەڵام دیموکراسیەتێکی زیندوومان لەوێ بەرچاو دەکەوێت. لە ڕاستیدا هەم سیستەمی سیاسیی کوردستان و هەمیش دەزگاکانی چاپ و بڵاوکردنەوە و میدیا هەمان شت دووپات دەکەنەوە کە ئیکۆنۆمییەکی مۆدێرن لەم هەرێمە خۆی بوونیاد دەنێت، بەهۆی بوونی ئەو سەرمایە گرنگە سرووشتییەی کە پێی دەڵێن پتڕۆڵ. ئەمەش وادەکات کە کوردستان بتوانێت بەرەو بەدەستهێنانی تەبەقەیەکی ناوەندیی نێونەتەوەیی هەنگاو بنێت لە ڕووی سیاسی و کەلتووری و ئابوورییەوە. لە کاتێکدا لە ناوچەکەدا تەنیا ئیسڕائیل دەتوانێت خۆی وەک دەوڵەتێکی دیموکراسی بخاتە سەر شانۆ. جیاوازیی گەورەی نێوان ئیسڕائیل و کوردستان ئەوەیە کە کوردستان هەرگیز لە هەوڵی گێچەڵی سیاسی و نەتەوەییدا نەبووە لەگەڵ نەتەوەو وڵاتانی دیکەی ناوچەکە، بەڵام ئیسڕائیل بە تەواوی دەستی لە درووستکردنی کێشەکاندا دیار و بەڕچاوە.
کوردستان بە تەواوی خۆی ئامادە کردووە بۆ ئەوەی لە ئەگەری هەڵگیرسانی هەموو جۆرە توندوتیژیەک کە لە دەوروبەری ڕووبدات، بەرگری لە خۆی بکات. لە کاتێکدا سوننەکانی ئێراق هەوڵیاندا لە ڕێگەی پڕچەک کردنی چەکدارەکانی (داعش) ەوە کۆنتڕۆڵی هەموو ئێراق بکەن، تەنیا هێزیش کە توانی چەکدارەکانی داعش ڕاوەستێنێت، هێزی پێشمەرگەی کوردستان بوو کە بە باشی پەروەردە کرابوون بۆ جەنگ و بەرگری لە خۆیان و ناوچەکە.
ئێستە ئیدی هەموو شتێک ڕوون بۆتەوە بۆ دنیا کە کورد بۆ ماوەیەکی دوور و درێژ لە دنیا دوور خرابوونەوە و لە ناو ئازاری خۆیاندا بەبێ حکومەت و دەسەڵاتی نەتەوەیی خۆیان ژیاون و، ناچار دەکران بە لۆژیکی ئەو وڵاتانە بژین کە تێدا دەست بەسەر بوون و دەچەوسێنرانەوە، بەڵام دوای ئەم هەموو چیرۆکە تراژیدییە نەتەوەی کورد توانی هەرێمێکی دیموکراسی و کۆمەڵگەیەکی مەدەنی و حکومەتێکی خۆجێیی بۆ خۆی بوونیاد بنێت. هاوکات دەستی کرد بە بوونیادنانی ناوەندیی ڕۆشنبیری و پەروەردەکردنی سوپایەکی مۆدیرنی کوردستانی، لە ناو جەرگەی زەبروزەنگی سیاسی، ئەتنی و ئایینی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا. ئەمڕۆ لە کوردستان ئیسلامیزمێکی ڕادیکاڵی وامان نییە کە خواستی تیرۆر و تێکشکاندنی خەونی نەتەوەیی و بەرهەمهێنانی زەبروزەنگی سیاسی و ئایینی هەبێت. ئەم نەتەوەی کوردە خاوەنی توانایەکی گەورەیە لەسەر هێزە خراپەکارەکانی دنیا. هێزێکە دەتوانێت ڕووبەڕووی بەربەرییەت و تیرۆر و تۆقاندن بوەستێتەوە. هەموو ڕووداوەکان ئەوە نیشان دەدەن کە کۆمەڵگەی کوردی بە سەر هەموو دنیادا کراوەتەوە، بەو توانا کەلتووری و دیموکراسییە مۆدێرنەی کە بە دەستی هێناوە، بە تەواوەتی پێچەوانەی ناسیۆنالیزمێک کار دەکات کە دەیانەوێت بە ڕووی دنیادا دەرگاکانی خۆیان دابخەن.
کە وابێت بوونی نەتەوە بەگشتی خراپ نییە، وەک چۆن بە تەواوەتی باشیش نییە. دەتوانێت وێنەیەکی جیهان بکێشیت کە توانای بەرهەمهێنانی جۆرەها شێوەی تەعبیری لە خۆی و لە دنیاشی هەبێت. نەتەوە جەوهەرەکەی دیاریکراو نییە وەک بەردی مەڕمەڕ، چۆن لە هەر کوێی دنیا بێت، جەوهەرەکەی خۆی لەگەڵ خۆیدایە. نەتەوە توانای ئەوەی هەیە بە هەموو لاکاندا بێت و بڕوات، توانای خۆگۆڕین و دەرکەوتنەوەی لێرەو لەوێش هەیە.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 417 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | www.gulanmedia.com
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 02-10-2014
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 02-10-2014 (10 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: کۆمەڵناسی
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕەخنەی سیاسی
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
جۆری دۆکومێنت: وەرگێڕدراو
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 86%
86%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 21-01-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 25-01-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 25-01-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 417 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
چیا نەسروڵڵاهی
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
بنار عەباس
کورتەباس
بە بەشداریی سەدان کەسی نێوخۆیی و بیانی، یازدەیەمین ماراسۆنی نێودەوڵەتی هەولێر بەڕێوەچوو
ژیاننامە
هێرۆ ئیبراهیم
ژیاننامە
بەهرە سەمیر ئەنوەر
کورتەباس
گوندی دەرە تفێ، یان گوندی حاجی لەق لەقەکان
وێنە و پێناس
دوو کەسایەتی شاری سەقز لە کۆندا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
مەلەک محەمەد محەمەدی
وێنە و پێناس
قوتابخانەیەکی سەرەتایی لە شاری سەقز ساڵی 1975
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعرەکانی تەڵعەت تاهیر دا
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە نەوەکانی فەیزوڵڵا بەگ، شاری سەقز ساڵی 1965
ژیاننامە
سینا محەمەدی
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
پڕۆسەی ئەنفال و ڕەنگدانەوەی لە ئەدەبی کوردیدا
ژیاننامە
ئومێد قەرەنی
کورتەباس
مۆزەخانەی نیکۆس کازانجاکیس، سوپاسنامەیەک بۆ ئومێد قەرەنی شاعیر و وەرگێڕی کورد دەنێرێت
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
ڕێکخراوێکی کوردی بە ناوی 'سەڵاحەدینی ئەیووبی' 54 ساڵە لە ئوردن کار دەکات
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
شەهلا ئەسکەندەر
وێنە و پێناس
بەڕێوەبەر و کارمەندانی کارگەیەکی تووتن لە سەقز ساڵی 1937
پەرتووکخانە
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
کورتەباس
شیعر و دەستنووسێکی مێژوویی سەرۆکی یەکێتیی زانایانی ئایینی کوردستان لە هەولێر بۆ شێخ عەلائەدینی خەلان
وێنە و پێناس
عەتاخان باشماخ، خەڵکی شاری سەقز
ژیاننامە
هاوژین دڵشاد
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
پەرتووکخانە
گەمەکانی ناسێۆنالیزمی کوردی بە مرۆڤی کورد
ژیاننامە
ئیدریس نادری

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
لەیلا عەلی ساڵح
29-12-2008
هاوڕێ باخەوان
لەیلا عەلی ساڵح
ژیاننامە
ئیحسان شێرزاد
01-02-2010
هاوڕێ باخەوان
ئیحسان شێرزاد
ژیاننامە
ئازاد حەمدی
28-11-2010
هاوڕێ باخەوان
ئازاد حەمدی
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
23-12-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ئاراسنامە، بەرگی 01
پەرتووکخانە
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
27-12-2024
سەریاس ئەحمەد
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ئیدریس نادری
28-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
سینا محەمەدی
28-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
چیا نەسروڵڵاهی
28-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
مەلەک محەمەد محەمەدی
28-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
ئومێد قەرەنی
28-12-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
چەند گرتەیەکی باشووری کوردستان، سەردەمی ئەحمەد حەسەن بەکر
28-12-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بنار عەباس
27-12-2024
سروشت بەکر
پەرتووکخانە
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
27-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
بەهرە سەمیر ئەنوەر
27-12-2024
سروشت بەکر
پارت و ڕێکخراوەکان
یەکێتیی ناوەندی گۆڕەپان و مەیدانی کوردستان
27-12-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  532,100
وێنە
  113,353
پەرتووک PDF
  20,693
فایلی پەیوەندیدار
  109,260
ڤیدیۆ
  1,729
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,337
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,114
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,430
عربي - Arabic 
32,851
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,387
فارسی - Farsi 
11,712
English - English 
7,833
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,811
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,936
پەرتووکخانە 
26,186
کورتەباس 
19,272
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,086
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,185
شەهیدان 
11,937
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,500
بەڵگەنامەکان 
8,423
وێنە و پێناس 
7,587
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,561
ڤیدیۆ 
1,613
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,467
فەرمانگەکان  
1,029
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
770
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
279
ئیدیۆم 
246
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەخشەکان 
186
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
84
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
518
PDF 
32,582
MP4 
2,883
IMG 
208,919
∑   تێکڕا 
244,902
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
چیا نەسروڵڵاهی
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
بنار عەباس
کورتەباس
بە بەشداریی سەدان کەسی نێوخۆیی و بیانی، یازدەیەمین ماراسۆنی نێودەوڵەتی هەولێر بەڕێوەچوو
ژیاننامە
هێرۆ ئیبراهیم
ژیاننامە
بەهرە سەمیر ئەنوەر
کورتەباس
گوندی دەرە تفێ، یان گوندی حاجی لەق لەقەکان
وێنە و پێناس
دوو کەسایەتی شاری سەقز لە کۆندا
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
مەلەک محەمەد محەمەدی
وێنە و پێناس
قوتابخانەیەکی سەرەتایی لە شاری سەقز ساڵی 1975
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعرەکانی تەڵعەت تاهیر دا
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە نەوەکانی فەیزوڵڵا بەگ، شاری سەقز ساڵی 1965
ژیاننامە
سینا محەمەدی
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
پڕۆسەی ئەنفال و ڕەنگدانەوەی لە ئەدەبی کوردیدا
ژیاننامە
ئومێد قەرەنی
کورتەباس
مۆزەخانەی نیکۆس کازانجاکیس، سوپاسنامەیەک بۆ ئومێد قەرەنی شاعیر و وەرگێڕی کورد دەنێرێت
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
ڕێکخراوێکی کوردی بە ناوی 'سەڵاحەدینی ئەیووبی' 54 ساڵە لە ئوردن کار دەکات
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
شەهلا ئەسکەندەر
وێنە و پێناس
بەڕێوەبەر و کارمەندانی کارگەیەکی تووتن لە سەقز ساڵی 1937
پەرتووکخانە
گەشتێکی خۆش بە جیهاندا
کورتەباس
شیعر و دەستنووسێکی مێژوویی سەرۆکی یەکێتیی زانایانی ئایینی کوردستان لە هەولێر بۆ شێخ عەلائەدینی خەلان
وێنە و پێناس
عەتاخان باشماخ، خەڵکی شاری سەقز
ژیاننامە
هاوژین دڵشاد
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
پەرتووکخانە
گەمەکانی ناسێۆنالیزمی کوردی بە مرۆڤی کورد
ژیاننامە
ئیدریس نادری

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16.08
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.484 چرکە!