بەسێ و کوڕو شوانەی
بەشەو ئەوەڵی
داستانەو کناچێوە قارەمانێ (بەسێ) جە کتابوو ڕشتەی مرواری، نویستەو مامۊسا عەلائەدین سەجادی.
بەسێ، کناچڵێوەی وەشڵانێ و ناسکۊڵێ بې جە ناوچەو (ئاڵان)یەنە، برایێوی گۆرەتەرش بۍ، شوانێوشا بې، یانەو شوانەکەی هامساشا بې، کوڕێوی هەم سەنحەو ئاڎیشاش بې، ئی یەرە نەفەرە دایېمە پێوەرە بېنې. کەس نەواچې ئا کوڕە شوانە براو ئاڎیشا نیا، شەو و ڕۊ پێوەرە بېنې و پێوەرە یاوێ پەنە و گەورێ بییێ.
(حەمەدێ) براو (بەسێ) بی بە پیایێوی پیایانە ، چا دەور و بەرەنە نامېش وستەرە. بەسێ جە زەریفی و ڕېک و پێکی جە حەمەدێ فرەتەر دەنگێش دێوە. پاسە گېڵناوە ئەر هەچکوچیش واردێنێ گڵویشەنە پێوینێ. کوڕە شوانەکێچ بییەبې بە پیایێ. تومەس دڵش شیەن (بەسێ) و مەیارۆ لاو کەسیۆ درکنۊش.
ڕۊزگار ویەرد و (بەسێ) داواکارۍ فرێش ئامێ. ئاخرشەو تاتەو بەسێ چنی کوڕێوی دەگاو (سپیارە)ی ڕېکێ کۆتێ. بە ڕەزایەتوو بەسێ زەماوڼە کریا و بەسێشا فاڕاوە پەی کوڕەی سپیارەنە.
کوڕو شوانەکەی نەزانې چېش کەرۊ کاتێ دیش بەسێ دوورە بۊوە چەنەش. فەن و فېڵېوش وەش کەرد تاکو ئاڎیچ چنی بەسێ بلۊ پەی سپیارەی.
یانەو تاتەو بەسێ ئی کوڕەشا پېسەو براو بەسێ نیابێرە و چنی حەمەدێ فەرقش نەوزێنێ، بەسیچ پېسەو برایش تەماشەش کەرې. گرڎشا هام قەوڵێ بییێ ئیسە کە بەسێ ملۊ پەی دەگایێ غەریبێ با براکەیچش چنیش بۊ، بەسێچ غەریبییەنە دڵش پەنەش کریۊوە.
تەدارەک دریا و خەڵکو دەگاو سپیارەی ئاما، وەیوەشا فاڕاوەو و تاتەو بەسێ کوڕەکەش بە ناموو براو بەسێ چنیشا ڕەوانە کەرد. بەسێ یانەو شوویەنە بە حورمەت و وەشەسیایی هۆرست و نیشتش چنی کەرېنێ. بەسێ چنی شووکەیش و یانەو هەسووراش فرە بە ڕېک و پیکی جمێوە. دماو ماوێوی لوێ یانەو وېشا. خەڵکو سپیارەیچ کوڕەکەی پېسەو براو بەسێ زانېنې .
ساڵێ دماو زەماوڼەکېشا، کوڕێشا بی. چی ماوەنە بەسێ چنی شوەکەیش جار جار سەردێنە باوان. کاتێ زاڕۆڵەش بی و هەرمانێ یانەی و کشت و کاڵیچ فرە بی، کەمتەر تاوێ بلۊوە پەی یانەو تاتەیش. ساڵێ دماو زاروڵە بییەکەیش وییەرد. کوڕە کەوتەبێ گاگوڵکێ و گەرەکش بې پێ گېرۆ. کوڕی ون شیرین ، کوڕێو بەسێ دیەبۆ ، ئەجې دڼە هەنارا.
هۊرگېڵنای پەی سەرو زوانی هۆرامی: ئاریا یۆسفی.[1]