پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
گفتوگۆیەک لەگەڵ چالاک ماملێ لە ساڵی 2002
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
هەڵپەرکێی کۆما لە وڵاتی سوید ساڵی 2005
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
گروپی هەڵپەرکێی کوردی لە وڵاتی سوید ساڵی 2006
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
سروودی ئەی ڕەقیب لەلایەن 30 هونەرمەندەوە دەوترێتەوە ساڵی 2002
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
گۆرانی جەژنی ئەمساڵ بە دەنگی حەمە جەزا تیپی هونەری هەولێر ساڵی1978
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
کۆکراوەی کۆمەڵێک وێنە و یادگاریی هونەرمەند ڕەفیق چالاک
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
کاوە ژاژڵەیی لەگەڵ تیپی هونەری هەولێر ساڵی 1978
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
تیپی مۆسیقای سلێمانی، هونەرمەند عەدنان کەریم لە بەغدا، هۆڵی خولد ڕۆژی 01-10-1979
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
کۆمەڵێک وێنەی تێکۆشەر و پێشمەرگە و شاعیر و نووسەر و ئاوازدانەر خالید دلێر
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
هەژار موکریانی، هاوینی ساڵی 1972
26-12-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  531,874
وێنە
  113,293
پەرتووک PDF
  20,688
فایلی پەیوەندیدار
  109,182
ڤیدیۆ
  1,727
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,131
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,114
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,414
عربي - Arabic 
32,828
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,350
فارسی - Farsi 
11,710
English - English 
7,823
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,924
پەرتووکخانە 
26,179
کورتەباس 
19,249
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,078
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,155
شەهیدان 
11,937
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,500
بەڵگەنامەکان 
8,421
وێنە و پێناس 
7,566
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,561
ڤیدیۆ 
1,582
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,465
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
985
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
769
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
279
ئیدیۆم 
222
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
84
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
518
PDF 
32,569
MP4 
2,852
IMG 
208,757
∑   تێکڕا 
244,696
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
ئاری بابان
ژیاننامە
شەرەفەدین ئاڵچی
شوێنەکان
هەرمۆتە
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
وێنە و پێناس
شوێنەواری تیلەکۆ لە شاری سە...
فیلمی 1988 بە چاوێکی ڕەخنەگرانە: کارەکتەر، ئەکتەری ناشاز، جلوبەرگ و مۆسیقا
مێگا-داتای کوردیپێدیا، یارمەتیدەرێکی باشە بۆ بڕیارە کۆمەڵایەتی، سیاسی و نەتەوەییەکان.. داتا بڕیاردەرە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

فیلمی 1988 بە چاوێکی ڕەخنەگرانە: کارەکتەر، ئەکتەری ناشاز، جلوبەرگ و مۆسیقا

فیلمی 1988 بە چاوێکی ڕەخنەگرانە: کارەکتەر، ئەکتەری ناشاز، جلوبەرگ و مۆسیقا
=KTML_Bold=فیلمی 1988 بە چاوێکی ڕەخنەگرانە: کارەکتەر، ئەکتەری ناشاز، جلوبەرگ و مۆسیقا=KTML_End=
ناوی نووسەر: #عومەر محەمەد قادر#
بەشی دووەم

کارەکتەر و ئەکتەری ناشاز
هەڵبەت خولقاندنی کارەکتەر یەکێکە لە ئاڵۆزترین پرۆسەی نووسینی سیناریۆ چونکە بۆ خولقاندنی کارەکتەری سینەمایی تەنها بنەمایەک نییە، بەلای کەمەوە هەشت بنەمای سەرەکی هەیە. عەزیز دارۆ ئەمانە لەخۆدەگرێت: “پێناسەی کارەکتەر، پاشخان باکگراوەند، کەسایەتی، پەیوەندییەکانی، کردەوەکانی، هاندەر-پاڵنەر، ڕووبەڕووبوونەوە، گۆرانکاری”. یەکێک لەو خاڵانەی دەرهێنەری سەرکەوتووی پێ دەناسرێتەوە هەڵبژاردنی ئەکتەرە، ئەرکی نووسەری دەقی سینەماییە کە کارەکتەرەکانی واقیعی بن، دەبێت کتومت وەک ئەو خەڵکە بن کە تۆ فیلمت لەبارەیانەوە دروست کردووە، ڕوخسار و لەش ولاریان، دەموچاو و قەپۆزی کارەکتەرەکان گرنگن، ناکرێت ئەکتەرێکی ژاپۆنی چاو بچکۆلە، ڕۆڵ بۆ پیاوێکی چاو و برۆ قەوی ناوچەی هەورامان ببینێت. ناشێت ژنێک بە هەمان ستایل و جلوبەرگ وماکیاجی ئەمڕۆوە ڕۆڵی کچێکی سەردەمی ڕووداوی #هەڵەبجە# ببینێت. دەبوو نووسەر زۆر وریا بێت لە هەڵبژاردنی کارەکتەردا. بەتایبەتی هەردووک ئەکتەر (تۆڵە و شیلان) هەردووکیان ئەکتەری باشن بەڵام بۆ چیرۆکەکە گونجاو نەبوون. هیچ گومانی ناوێت کە هەر لە ناو هەڵەبجەدا لە توانادا بوو ئەکتەری باش بۆ نواندنی ئەو کارەکتەرانە بدۆزرێتەوە. بە هەمان شێوە قادر جەلال لەگەڵ ئەوەی ئەکتەرێکی زۆر باشە بەڵام بۆ کەسایەتی عومەری خاوەر گونجاو نەبوو.
بایۆگرافی و چیرۆکی پشت کارەکتەر، دوو لە گرنگترین ڕەگەزەکانی نووسەری سیناریۆن. سیناریۆی فیلمی 1988 زۆر گرنگی بەم دوو توخمە نەداوە. بۆ نموونە، کارەکتەری عومەری خاوەر، گرنگی چیرۆکی پشت کارەکتەرەکەی نەدراوە، گرێیەکی زۆر گرنگ لە ژیانی عومەری خاوەردا هەیە، ئەم پیاوە لەدوای حەوت کچ کوڕێکیان دەبێت ناوی دەنێ “حەمە شوان” بەڵام هەر سێ ساڵێک دەژی، ئەمەش ژانێکی نەبڕاوە دەخاتە دڵی عومەر-ەوە. ساڵێک دوای مردنی حەمە شوان، بەخت یاوەریان دەبێت، سامیە-ی هاوژینی بە سکێک دوو کوڕی دەبێت. عومەری خاوەر بەبێ دوودڵی یەکسەر ناوی “ئەحمەد” و “محەمەد”یان لێ دەنێت. ئەم ناونانە هەتا ئێستاش بۆ خەڵکی هەڵەبجە ڕوون نییە بۆ چی پیاوێک کە هێندە هۆگری ناوی کوردی بوو کەچی ناوی کوڕەکانی عەرەبین؟ ئەمەش لە کاتێکدا جێگەی تێڕامان و سەرسووڕمانە کە هەموو کچەکانی ناوی کوردی لێناون. گرێیەکی دیکە کە بۆ فیلمەکە کاریگەر بوو، هەتا ئێستا ڕوون نییە ئەو منداڵەی لە باوەشیدایە و خۆی بەسەریدا داوە ئەحمەد-ە یان محەمەد؟
جیاوازی ڕەگەزی نێر و مێ بەشێکە لە ناسنامەی کلتووری کوردی، نکۆڵی لەوە ناکرێت کە پیاو باڵادەست و ژن بەکەمتر تەماشاکراوە بەڵام ژنی کورد لەچاو ژنانی عەرەب ئازادتر و کراوە تر و تەنانەت لە دەسەڵاتیشدا بوون، ئەمە باکگراوندی مێژوویی هەیە، هەر لە هەڵەبجە عادیلە خانم بەڵگەی ئەم ڕایەمە. بزووتنەوەی هەقە لە کوردستان نەک هەر ژنیان بە کەم نەگرتووە بەڵکوو وەک پیاوان لە دەسەڵات دا بوون. ژنان لە بڕیار و کاروباری کۆمەڵایەتی و کارگێڕی بزووتنەوەی حەقەدا بەشدار بوون. کەچی کارەکتەری عومەری خاوەر وا نیشان درا کە گرنگی زیاتر بە کۆرپەلە کۆڕەکانی دەدات. من تێدەگەم کە پاساوی نووسەر و دەرهێنەر چیرۆکی پشت ئەم کارەکتەرەیە کە لەدوای حەفت کچ ئینجا ئەم دوو کوڕەیان بووە. بەڵام نەدەبوو ئەوە لە بیر بکەن کە ئێستا عومەری خاوەر بووەتە ڕەمز و سیمبولی نەتەوەیەک بەلای کەمەوە ڕەمزی شارێکن کە تاوانی نێودەوڵەتی لەدژیان ئەنجامدراوە. بێگومان نووسەری دەقی سینەمایی دوای تەواوکردنی ڕەشنووسی یەکەم پێویستی بە پێداچوونەوە هەیە، ئەوەش دەزانێت، کاتێک دەست بە نووسین دەکات، دەبێت لە ژانری فیلمەکەی و ئامانجەکەی دڵنیا بێت و بزانێت کە دەیەوێت چ بنووسێت. نووسەر ئەرکێتی ورد و خاوەن پلان بێت، وەک ئەوەیە خۆی بنووسێتەوە، واتا دەبێت خۆی بچێتە بەرگی کارەکتەرەکانییەوە و خۆی بخاتە شوێنی ئەوان و بزانێت لە دۆخی جیاوازدا چۆنن و کاردانەوەیان بەرانبەر بەیەکتری و بەرانبەر ڕووداوەکان چۆن دەبێت. سەرەتاییترین ئەرکی نووسەری سینەمایی ئەوەیە چیرۆکێکی هەبێت شایان بەوێنەگرتن بێت و دڵنیا بێت لەوەی کە بینەر بە چیرۆکەکەوە دەبەستێتەوە و زیاد لە پاڵنەرێکی هەبێت بۆ سەیرکردنی چیرۆکەکەی دوای ئەوەی دەکرێت بە فیلم.
نووسەری سینەمایی، تەنها چیرۆکێک نانووسێت، بەڵکوو وێنەش دەکێشێت و کارەکتەری سەرنجڕاکێش دەخولقێنێت، واتا چیرۆک بۆ فیلم و سینەما دەنووسێت، بۆیە دەبێت یاسا بنەڕەتییەکانی سیناریۆنووسیش بپارێزێت.
چیرۆک لەدوای کیمیابارانەکەوە، ئیدی هەڵەبجە تەنها شارێکی هەرێمی کوردستان نییە، بەڵکوو مێژوو و ناسنامەی نەتەوەیەکیشە، هەر بە تەنیا ناسنامەی مەزڵوومیەتی کورد نییە لە عێراق دا، بەڵکوو ناسنامەی فاشیزمی عەرەبی و توند ڕەفتاری دەوڵەتی عێراق و شکستی دەوڵەتیشە. بۆیە دەستبردن بۆ کارێکی هونەری لەمەڕ عێراق و ئەم مێژووەی هەڵەبجە، هونەرمەند دەخاتە بەردەم بەرپرسیارێتییەکی گەورەوە، چونکە لە وەها حاڵێکدا هونەرمەند هەم پابەندی ئەخلاقی و هەم پابەندی هونەری دەکەوێتە ئەستۆ. لەوکاتەدا هەر نووسەر و دەرهێنەر نییە، بەڵکوو مێژوونووس و فەیلەسووفیشە. هەم مێژوو دەگێڕیتەوە و هەم ئارگۆمێنتی بەهێز بە هونەرەکەی دەخاتە ڕوو.
چیرۆکی فیلمەکە لە چالاکی پێشمەرگەوە (ئەویش بە کوشتن) و هاتنی پاسداری ئێرانی دەست پێ دەکات، ئەمە خستنە ڕووی کێشەکەیە، بەڵام کە بە کیمیابارانی هەڵەبجە کۆتایی دێت، کێشەکە گەشە ناکات! بەڵکوو یەکسەر خاڵی وەرچەرخان دروست دەکات! باشتر دەبوو ئەگەر چەقی ڕووداو کیمیاباران بوایە و چالاکی پێشمەرگە و هاتنی پاسدار لاوەکی بوونایە، بەداخەوە کارەکە پەلەی زۆری تێدا کراوە، کنە و پشکنین و گەڕانی باشی بۆ نەکراوە.
نووسەر و دەرهێنەر ئەرکیان بوو بزانن، ئەوەی لە هەڵەبجە ڕوویدا بە هەموو پێوەرێک تاوانی نێودەوڵەتییە، چونکە چەکی قەدەغەکراوی نێودەوڵەتی تێدا بەکارهێنراوە و تاوانی جەنگ و تاوانی دژە مرۆڤایەتی لێ کەوتووەتەوە، بۆیە بە هیچ پاساوێک بەکارهێنانی گاز ڕێگەپێدراو نییە. ئەگەر پەیامی فیلمەکە ئەوە بێت پێشمەرگە و پاسدار هۆکاری کیمیابارانن، دەبنە پارێزەری دەوڵەتی عێراق و فاشیزمی #بەعس#! چونکە هیچ بەکارهێنانی گاز بە ماددەی یاسایی قەدەغەکراوە و ڕێگەپێدراو نییە لە جەنگیشدا بە کار بهێنرێت چ جای خەڵکی مەدەنی!
فیلمێک دەربارەی هەڵەبجە شایان بەو چیرۆکە لاوازە نییە چونکە چیرۆکی زۆر بەهێزی تێدایە، کە هەندێکیان نەک شایان بە دیمەنێکن، بەڵکوو بەتەنیا شایان بە فیلمێکی درێژن. هونەرمەند دەبێت وریا بێت و بزانێت تاوانی نێودەوڵەتی و جەنگی ناوخۆیی و کێشەی لۆکاڵی تێکەڵ بە یەک نەکات. ئەمە جگە لەوەی هونەرمەندان ئەرکیانە هەندێک ڕووداوی مێژوویی یان هەر ڕووداوێکی تراجیدی ، کە تاوانی دژە مرۆڤایەتی تێدا ئەنجامدراوە، پابەندییەکی ئەخلاقی بە مافی ئەوانی دیکەوە هەبێت و نابێت بەهیچ پاساوێک فرمێسک وخوێن و ڕەنج و قوربانیدانی خەڵک بۆ خۆی بکاتە بیزنس و سەرچاوەی بەدەستهێنانی سامان، ئەمە نەک هەر بۆ هونەرمەندان بۆ هەر تاکێکی کۆمەڵگا هەروایە هەر لە سیاسییەکانەوە هەتا بە دووکاندارێک دەگات. بەکورتی ئەگەر لە هەڵەبجەدا بگەڕێیت چیرۆکی زۆر گرنگ و کاریگەر هەن.
کەش و میزجی فیلمەکە، لە دیمەنی چایخانەکەوە، ئەو هەستەت لا دروست دەکەن، کە لە دۆخی جەنگدایت، بەڵام کەشێکی گشتی ناو شار نابینین هەتا کلتووری ئەو خەڵکەی دەکەونە بەر پەلاماری چەکی قەدەغەکراو نیشانبدات، کە کێن ؟ چۆن دەژین؟ دووکان و بازاڕیان چۆنە ؟ داب و نەریتیان؟ ئەگەرچی لە سێ دیمەنی جیاوازدا لەماڵەکانی عەبدوڵا و عومەری خاوەر و ساڵح دا دەبینین ژن و مێردەکان تەبا و یەکتریان خۆش دەوێت.
لەم فیلمەدا دیمەنی ڕۆمانسی بە لاوازی ئامادەیە و نەبووەتە ڕەگەزێک، کە هاوسەنگی ڕابگرێت. دیمەنەکان بە شێوەیەک ڕێکخراون وەک بڵێیت بە زۆر بەسەر چیرۆکەکەدا سەپێنراوە، ئەم پەیوەندییە چۆن بەم خێرایییە دروست بوو؟ یەکتر بینینی “تۆڵە” و “شیلان” لە سەر جادە و ڕۆیشتن بە هەوای شان جگە لەوەی دڕندایەتی و ستەمکاری دەوڵەتی عێراق و بەعس ڕەت دەکاتەوە، لەباری کلتووریشەوە لەو کاتەدا لە شارێکی وەک هەڵەبجە دا ڕێگەپێدراو نەبووە!
کەلوپەلی بەکارهاتوو، جووڵەی ئەکتەر و جلوبەرگ دیسانەوە هی سەردەم و ڕۆژگاری ئەمڕۆن و یارمەتیدەر نین بۆ ئەوەی کەشێکی گونجاو بۆ بینەر بخوڵقێنن هەتا هەست بکەن لەناو ڕووداوێکی مێژووییدان. چاوی فیلمساز لە تەکنیککارەوە هەتا دەرهێنەر، کە ڕابەر و ڕێنوێنی کارەکەیە، هەقە ورد و جیاواز بێت، هێندەی لە توانادایە کەلێنێک بۆ بینەر نەهێڵێتەوە هەست بکات لە دنیای ڕووداوی چیرۆکەکەدا نییە. فیلمساز ناتوانێت دەستبەرداری بینەر بێت و منەتی پێی نەبێت، دواجار بڕیاری سەرکەوتن و شکست لەلای ئەوە، ڕاستییەکەی هەر ئەویشە بڕیار دەدات کات و پارە دەبەخشێت بە کارە هونەرییەکە یان نا.
ناسنامەی کلتووری لەم فیلمەدا نائامادەیە، یاخود زۆر لاوازە، لە کاتێکدا هەڵەبجە لەپێش گازباران بەشاری ڕۆشنبیران ناسرابوو، بەردەوام چالاکی هونەری و ڕۆشنبیری تێدا بوو، تیپی شانۆی هەڵەبجە و تیپی مۆسیقای شنرۆێ لە هەشتاکانی سەدی ڕابردوودا زۆر چالاک بوون، ڕەنگدانەوەی کاری دەستی هەورامییەکان گەیشتبووە هەڵەبجە، کەچی ئەوەی دەیبینین چایخانەیەک و ماڵی عومەری خاوەر و ماڵی عەبدوڵای عەرەقخۆر و بەکر و هاوژینەکەیەتی. رەنگ لەکلتوری کوردیدا بەگشتی و لەهەڵەبجە و هەوراماندا بەتایبەتی ئامادەییەکی زۆری هەبووە، کەچی وەک سیمۆلۆژیا و بەرهەمهێنانی مانا هیچ رۆڵێکیان نەبوو لە فیلمەکەدا. جگەلە سروشتە جوان و پڕگوڵزارەکەی ناوشارو دەوروبەری ڕەنگ لەناو ماڵاندا لەرایەخ و بەڕەو مافورو لێفەو سەرین و جاجم و کەلوپەلی جوانکاری و لە سفرەو خوان و لە جلوبەرگی پیاو ژن و منداڵاندا کڵاوو جامادانێ و لەکچک و سەروکڵاوو گەردانەو ملوانکە و کەواوکراس وسوخمە و جلی ئاڵواڵایی ژنان، تەنانەت ڕەنگ لە کورتان و کۆپانی کەروهێسترەکانیشیاندا ئامادەیی هەیە، زینی ئەسپ و گوڵینکەی ناوچاوانی ئەسپ وهێسترەکان بەشێکن لە هۆشیاری و شوناسی کلتوری کورد.
یوست هیڵتەرمان لە کتێبەکەیدا ئەمریکا و عێراق و گازبارانی هەڵەبجەدا دەڵێت: “بەر لەوەی بێمە هەڵەبجە لە میدیای جیهانیدا وا بڵاوکرابووەوە کە هەڵەبجە گوندێکی سەرسنوورە و کیمیاباران کراوە و خەڵکێکی زۆر کوژراون” بەڵام ئەم توێژەرە کە دێتە هەڵەبجە و دەبینێت ئەوەی ڕووماڵ کراوە ناهەقی بووە، چونکە هەڵەبجە شار بووە نەک گوند! هەوڵی داوە بچووکترین چەواشەکاری و بێدیقەتی هەواڵدەرەکانی تایبەت بەم تاوانە فەرامۆش نەکات. پێش هەر شتێک ئەوە بۆ ڕۆژنامەکان ڕاست دەکاتەوە کە هەڵەبجە گوند نییە، بەڵکو شارە. ئەمەش کاتێک بووەتە مایەی سەرنجی، کە لە مانشێت و سەردێڕی ڕۆژنامەکاندا باسی لێدانی هەڵەبجە بە چەکی کیمیایی کراوە. دیارە ئەوانی دی بە گوندێکی بچووک ناویان بردووە، جا بە مەبەست بووبێت یان بە ناشارەزایی، هەڵەبجەیان بە گوندێک ناو بردووە و ناساندووە؛ کەچی هێڵتەرمان پێچەوانەکەی دەبینێت و دەڵێت: هەڵەبجە شارە نەک گوند! پێشتریش هەروا لە ڕاپۆرتەکەی میدڵ ئێست وۆچدا جەختی لەسەر شاربوونی هەڵەبجە کردووەتەوە و دەڵێت: “هەڵەبجە شارۆچکەیەکی کوردنشینی قەرەباڵغ و بازاڕێکی بازرگانیی گەرمی هەبوو و ژمارەیەک دامودەزگای حکومەتیشی تێدا بوو. ژمارەی دانیشتوانی هەڵەبجە، لەبەر ئەوەی دێهاتنشینێکی زۆری بۆ ڕاگوێزرابوو گەلێ زیادی کردبوو”. نەدەبوو فیلمسازی کورد فیلمێک دروست بکەن دەربارەی هەڵەبجە یان ئەنفال ئەگەر لەئاستی فیلمی دار گوێز بڵندتر و کاریگەرتر نەبێت ئەوا هێندەی ئەوی پێ نەکرێت کە ئێرانییەکان لەبارەی گازبارانی #سەردەشت#ەوە بۆ ئامانجی سیاسی خۆیان کردوویانە!
من هەرچەند تێ دەفکرم بەئامانجگرتنی هەڵەبجە و لەو سەردەمەدا لە ناو تەپوتۆزی جەنگەکە هەروا لە خۆڕایی نەبووە، چونکە چ بە کوشتدان و چ کوشتنی کوردەکان نە بۆ عێراق و نە بۆ ئێران بەهایەکی نەبووە بەڵام بۆ هەردووکیان کارتێکی باش بوون. ئەمەش دیسانەوە هەویرێکی ئاوکێشە و لێرەدا جێگەی نابێتەوە و لە ڕابردووشدا قسەی زۆرم لەبارەیەوە کردووە.
چیرۆکی فیلمەکە دەیتوانی نادیار ئاشکرا بکات واتا لە نادیارەوە بینەر بەرێتە قۆناخێکی تری دیار. دۆزینەوەی چیرۆکی نەبیستراو کارێکی قورس نییە، خۆ ئەرکی نووسەر و دەرهێنەریش هەر گەڕان و پشکنینە لەپێناوی بەرجەستەکردنی چیرۆکێکی نوێ، چیرۆک و وێنەی زۆر دووبارەبووی ناو میدیا هێزیان لەبەر چیرۆکە گشتییەکە بڕیوە. بەڵام ئەرکی فیلمە دەستکاری باو بکات و هەستی بینەر بۆ شوێنێکی تر بەرێت کە پێشتر هەستی پێی نەکردووە.
ئەوەی بۆ من جێگەی سەرنج و نیگەرانیش بوو، لە ڕۆژنامەی خەبات دا دەرهێنەر دەڵێت: فیلمەکە ڕووداوی کارەساتی هەڵەبجە دەگێڕێتەوە! هەروەها لە ترەیلەرەکەیدا هاتووە کە “ڕۆژی 16 ی ئازاری 1988، ئەو ڕۆژەی کە هەڵەبجە بە چەکی کیمیایی بۆردومان کرا، بە وردەکارییەوە تاوان و جینۆساید بە چەکی کیمیایی دژی خەڵکی سڤیلی هەڵەبجە نیشان دەدرێت.” لە ڕاستییدا ئەم ڕێکلامی بەبازاڕکردنە جوان نییە، چونکە نەک هەر بە وردەکارییەوە کار لەسەر ئەو ڕۆژە مێژوویی و تراجیدییە نەکراوە بەڵکوو هیچ وردەکارییەکی تێدایە!
جلوبەرگ
هەڵبژاردنی جلوبەرگی کارەکتەرەکان هی ئەم سەردەمە بوون، لێرەدا قسە لەسەر سەلیقە و توانای بەرگدروو نییە بەڵکوو قسە لەسەر هەڵبژاردنیانە بۆ ناو چیرۆکەکە. جلوبەرگ لەکاری فیلمسازیدا تەنها ئەرکی داپۆشینی کارەکتەر نییە، بەڵکو رۆڵێکی گرنگی سیمۆلۆژیاو هێماسازی و شوناسی کلتوریشی هەیە. جلوبەرگی کوردی پڕە لە ڕەنگ و جوانی، کڵاوو جامادانێ و پشتێنی گوڵداری پیاوان و لە کچک و سەروکڵاوو گەردانەو ملوانکە و کەواوکراس وسوخمە و جلی ئاڵواڵایی ژنان، بەرهەمهێنەری ماناو نیشاندەری مێژوو باری رۆشنبیری و کۆمەڵایەتی وشوناسی کلتوریش. وێنەی شەهیدەکان کە بە کۆڵانەکانی شارو دەشت و دەردا بڵاوبوونەوە بوونەوە، رەنگی جیاواز لە جلوبەرگی شەهیدەکاندا هاواردەکەن و بانگی هەموو مرۆڤێکی بەهەست دەکەن.
مۆسیقا :
هەڵبژاردنی مۆسیقا زۆر باش بوو، ئەوەش دەگەڕێتەوە بۆ توانای مۆسیقاوان نەورۆز تەنیا هەرچەندە کەمێک دەنگ زاڵ بوو بەسەر دەنگی کارەکتەرەکاندا، بەڵام لە توانادا بوو بە مۆنتاج باشتر بکرێن و هەر کاری ئەویشە، هەر وەک چۆن دەنگی بۆمب و تەقینەوەکان گرنگ و کاریگەربوون.
ڕەنگ وەک بەڵگەی تاوان
وێنەکانی هەڵەبجە، تەنها بە ڕەنگی دەرگا و پەنجەرەی ماڵەکان و جلوبەرگی شەهیدەکان (پیاو و ژن و منداڵ و پیر و گەنج) کراسی گوڵداری ژنان و بلوزی سوور و شین و خەتداری منداڵان، تەزبیح و دەستەسڕ و پشتێنی گوڵدارو ڕەنگاوڕەنگی پیاوان بەڵگەی بێتاوانی شەهیدەکانن. هەر بە جلوبەرگ و ڕەنگ دەتوانین درۆی بەعسییەکان پووچەڵ بکەینەوە کە دەڵێن ئەوانەی لە هەڵەبجە کوژران پێشمەرگە و پاسدار بوون. لە هەمووان گرنگتر شیکردنەوەکانی ئاوبین هاندرێکسن بۆ سەلماندنی تاوانەکە و بەکارهێنانی گازی خەردەل وسیانید وسارین بوون کە (لێوشین و لێوسوور) نیشانەوەی ناسینەوەی بەرکەوتووەکانن بەگازی جۆراوجۆر. ئەوە جگە لەو هەموو ملوانکە و خشڵ و کەواوکراس وبلوزە ڕەنگاوڕەنگەی لە گۆڕی بەکۆمەڵدا دۆزرانەوە.

=KTML_Bold=ئەم بابەتە دەربڕی بۆچوونی نووسەرە.=KTML_End=[1]
=KTML_Bold=ئەم بابەتە بە ڕینووسی سەرچاوەی ئاماژەپێکراو نووسراوە کوردیپێدیا بەهیچ شێوازێک دەستکاری نەکردووە=KTML_End=

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 133 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی سەکۆ - 18-08-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 5
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 28-07-2024 (0 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕەخنەی ئەدەبی
پۆلێنی ناوەڕۆک: هونەری
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
خاوەنی ئەم بابەتە بەسوپاسەوە، مافی بڵاوکردنەوەیی بە کوردیپێدیا بەخشیوە! یان بابەتەکە کۆنە، یاخود بابەتەکە موڵکی گشتییە.
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 18-08-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( شەنە بەکر )ەوە لە: 18-08-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( شەنە بەکر )ەوە لە: 18-08-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 133 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
شەهلا ئەسکەندەر
وێنە و پێناس
خانەوادەی حاجی محەمەد ئەمینی لە شاری سەقز، سەدەی بیستەم
ژیاننامە
فەوزیە مستەفا ڕەشید
ژیاننامە
عەبدولڕەحمان مەجید ڕەسوڵ بەگ
کورتەباس
جۆن بۆڵتن: ئەگەر ترەمپ کوردەکان بەجێبهێڵێت، نێوبانگی لەکەدار دەکات
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
وێنە و پێناس
قوتابخانەی فیردەوسی سەرەتایی لە شاری سەقز ساڵی 1973
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
ئازارەکانی سیدنایا؛ چیرۆکی گەنجێکی کورد کە کەللەسەری شکاوە و یادگەی لەدەست داوە
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
وێنە و پێناس
خاتوونێکی شاری سەقز بە جلوبەرگی کوردییەوە، سەدەی بیستەم
ژیاننامە
پریڤە ڕزگار
وێنە و پێناس
چەمی شاری سەقز ساڵی 1950
کورتەباس
سوپاسنامەی دامەزراوە و مۆزەخانەی نیکۆس کازانجاکیس بۆ ئومێد قەرەنی
کورتەباس
ژەنەراڵی پاییز لە ژمارەیەکی تایبەتی رۆڤاردا
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
ژیاننامە
ئەحمەد جەبار
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
وێنە و پێناس
قەڵەمدادەری منداڵێکی کوردی ئەنفالکراو لە نوگرەسەلمان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
ژیاننامە
زەمەن ئیسماعیل
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957
کورتەباس
هەسەدە: 16 شەڕڤانمان شەهید بوون
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
ژیاننامە
عومەر حاجی ڕەشیدی خومچی
ژیاننامە
ڕووناک سائیب
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
ژیاننامە
ئەحمەد خەڵەف
ژیاننامە
تافا بەکر محەمەد
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
گەمەکانی ناسێۆنالیزمی کوردی بە مرۆڤی کورد

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ئاری بابان
29-12-2008
هاوڕێ باخەوان
ئاری بابان
ژیاننامە
شەرەفەدین ئاڵچی
22-02-2009
هاوڕێ باخەوان
شەرەفەدین ئاڵچی
شوێنەکان
هەرمۆتە
22-10-2018
ئاراس ئیلنجاغی
هەرمۆتە
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
23-12-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ئاراسنامە، بەرگی 01
وێنە و پێناس
شوێنەواری تیلەکۆ لە شاری سەقز، ڕۆژهەڵاتی کوردستان
25-12-2024
کشمیر کەریم
شوێنەواری تیلەکۆ لە شاری سەقز، ڕۆژهەڵاتی کوردستان
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
گفتوگۆیەک لەگەڵ چالاک ماملێ لە ساڵی 2002
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
هەڵپەرکێی کۆما لە وڵاتی سوید ساڵی 2005
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
گروپی هەڵپەرکێی کوردی لە وڵاتی سوید ساڵی 2006
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
سروودی ئەی ڕەقیب لەلایەن 30 هونەرمەندەوە دەوترێتەوە ساڵی 2002
26-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
گۆرانی جەژنی ئەمساڵ بە دەنگی حەمە جەزا تیپی هونەری هەولێر ساڵی1978
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
کۆکراوەی کۆمەڵێک وێنە و یادگاریی هونەرمەند ڕەفیق چالاک
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
کاوە ژاژڵەیی لەگەڵ تیپی هونەری هەولێر ساڵی 1978
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
تیپی مۆسیقای سلێمانی، هونەرمەند عەدنان کەریم لە بەغدا، هۆڵی خولد ڕۆژی 01-10-1979
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
کۆمەڵێک وێنەی تێکۆشەر و پێشمەرگە و شاعیر و نووسەر و ئاوازدانەر خالید دلێر
26-12-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
هەژار موکریانی، هاوینی ساڵی 1972
26-12-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  531,874
وێنە
  113,293
پەرتووک PDF
  20,688
فایلی پەیوەندیدار
  109,182
ڤیدیۆ
  1,727
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,131
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,114
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,414
عربي - Arabic 
32,828
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,350
فارسی - Farsi 
11,710
English - English 
7,823
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,924
پەرتووکخانە 
26,179
کورتەباس 
19,249
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,078
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,155
شەهیدان 
11,937
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,500
بەڵگەنامەکان 
8,421
وێنە و پێناس 
7,566
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,561
ڤیدیۆ 
1,582
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,465
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
985
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
769
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
279
ئیدیۆم 
222
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
187
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
84
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
518
PDF 
32,569
MP4 
2,852
IMG 
208,757
∑   تێکڕا 
244,696
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
شەهلا ئەسکەندەر
وێنە و پێناس
خانەوادەی حاجی محەمەد ئەمینی لە شاری سەقز، سەدەی بیستەم
ژیاننامە
فەوزیە مستەفا ڕەشید
ژیاننامە
عەبدولڕەحمان مەجید ڕەسوڵ بەگ
کورتەباس
جۆن بۆڵتن: ئەگەر ترەمپ کوردەکان بەجێبهێڵێت، نێوبانگی لەکەدار دەکات
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
وێنە و پێناس
قوتابخانەی فیردەوسی سەرەتایی لە شاری سەقز ساڵی 1973
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
ئازارەکانی سیدنایا؛ چیرۆکی گەنجێکی کورد کە کەللەسەری شکاوە و یادگەی لەدەست داوە
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
وێنە و پێناس
خاتوونێکی شاری سەقز بە جلوبەرگی کوردییەوە، سەدەی بیستەم
ژیاننامە
پریڤە ڕزگار
وێنە و پێناس
چەمی شاری سەقز ساڵی 1950
کورتەباس
سوپاسنامەی دامەزراوە و مۆزەخانەی نیکۆس کازانجاکیس بۆ ئومێد قەرەنی
کورتەباس
ژەنەراڵی پاییز لە ژمارەیەکی تایبەتی رۆڤاردا
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
ژیاننامە
ئەحمەد جەبار
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
وێنە و پێناس
قەڵەمدادەری منداڵێکی کوردی ئەنفالکراو لە نوگرەسەلمان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
ژیاننامە
زەمەن ئیسماعیل
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957
کورتەباس
هەسەدە: 16 شەڕڤانمان شەهید بوون
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
ژیاننامە
عومەر حاجی ڕەشیدی خومچی
ژیاننامە
ڕووناک سائیب
پەرتووکخانە
ئاراسنامە، بەرگی 01
ژیاننامە
ئەحمەد خەڵەف
ژیاننامە
تافا بەکر محەمەد
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
گەمەکانی ناسێۆنالیزمی کوردی بە مرۆڤی کورد

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16.08
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 2.062 چرکە!