نەخۆشی زەهایمەر یان ئەلزەهایمەر؛ #لەبیرچوونەوە# (Alzheimer's disease)
ئامادەکردنی: #کشمیر کەریم#
کێشەکانی بیرەوەری تەنیا بەهۆی نەخۆشی بیرچوونەوە نییە، دەکرێت بەهۆی خەمۆکی، فشار، دەرمان یان کێشە تەندرووستییەکانی ترەوە بێت.
پزیشکی گشتی دەتوانێت هەندێک پشکنینی سادە ئەنجام بدات بۆ ئەوەی هەوڵبدات بزانێت هۆکارەکەی چی بێت، و دەتوانن ڕەوانەی پزیشکی پسپۆڕت بکەن بۆ پشکنینی زیاتر ئەگەر پێویست بوو. لەو پشکنینانەش:
لە ڕووی دەروونییەوە.
دابەزاندنی کێش ئەگەر پێویست بوو.
کەمتر خواردنەوەی کحول.
پشکنینی تەندرووستی بەردەوام لەگەڵ تەمەنتدا.
هۆکارەکانی تری مەترسی.
جگە لەوەش، دوایین لێکۆڵینەوەکان ئەوە دەردەخەن کە هۆکارەکانی تریش گرنگن، هەرچەندە ئەمە بەو مانایە نییە کە ئەم هۆکارانە ڕاستەوخۆ بەرپرسن لە درووستکردنی نەخۆشی بیرچوونەوە.
لەوانە:
لەدەستدانی بیستن.
خەمۆکی چارەسەرنەکراو (هەرچەندە خەمۆکی دەتوانێت یەکێک بێت لە نیشانەکانی نەخۆشی ئەلزەهایمەر).
تەنیایی یان گۆشەگیری کۆمەڵایەتی.
شێوازێکی ژیانی دانیشتوو.
=KTML_Bold=چارەسەر:=KTML_End=
باشتر وایە سەردانی پزیشکی گشتی بکەیت ئەگەر نیگەرانی بیرەوەریت یان کێشەت هەیە لە پلاندانان و ڕێکخستن.
ئەگەر نیگەرانی کەسێکی تریت، هانی بدە کاتێک دیاری بکات و ڕەنگە پێشنیاری ئەوە بکەیت کە لەگەڵیدا بچیت. زۆرجار زۆر یارمەتیدەرە کە هاوڕێیەک یان ئەندامێکی خێزانەکەت لەوێ هەبێت.
دەستنیشانکردنی ورد و لە کاتی خۆیدا باشترین دەرفەتت پێدەدات بۆ خۆگونجاندن و ئامادەکاری و پلاندانان بۆ داهاتوو، هەروەها دەستڕاگەیشتن بە چارەسەر و پشتگیرییەکان کە ڕەنگە یارمەتیدەر بن.
=KTML_Bold=بینینی پزیشکی گشتی:=KTML_End=
کێشەکانی بیرەوەری تەنیا بەهۆی نەخۆشی بیرچوونەوە درووست نابن، دەتوانن بەهۆی:
خەمۆکی یان دڵەڕاوکێ
فشار
دەرمانەکان
کحول یان ماددە هۆشبەرەکان
کێشە تەندرووستییەکانی تر، وەک تێکچوونی هۆرمۆنەکان یان کەمی خۆراک.
پزیشکی گشتی دەتوانێت هەندێک پشکنینی سادە ئەنجام بدات بۆ ئەوەی بزانێت هۆکارەکەی چی بێت. پاشان دەتوانن ڕەوانەی پزیشکی پسپۆڕتان بکەن بۆ هەڵسەنگاندن، ئەگەر پێویست بوو.
پزیشکی گشتی پرسیار لەبارەی نیگەرانییەکانت و ئەوەی کە تۆ یان خێزانەکەت تێبینیت کردووە پرسیار دەکات.
هەروەها لایەنەکانی تری تەندرووستی تۆ دەپشکنن و پشکنینی جەستەیی ئەنجام دەدەن.
هەروەها لەوانەیە هەندێک پشکنینی خوێن ڕێکبخەن و پرسیار بکەن دەربارەی هەر دەرمانێک کە دەیخۆیت بۆ ئەوەی هۆکارەکانی تری ئەگەری نیشانەکانت ڕەت بکەنەوە.
بەزۆری هەندێک پرسیارت لێ دەکرێت و بۆ ئەنجامدانی هەندێک ئەرکی بیرەوەری و بیرکردنەوە و قەڵەم و کاغەز بۆ ئەوەی بزانیت ناوچە جیاوازەکانی مێشکت چۆن کاردەکەن.
ئەمە دەتوانێت یارمەتیی پزیشکی گشتی بدات بڕیار بدات کە ئایا پێویستە ڕەوانەی پزیشکی پسپۆڕ بکرێت بۆ هەڵسەنگاندنی زیاتر.
ڕەوانەکردن بۆ پزیشکی پسپۆڕ
ئەگەر پزیشکی گشتی دڵنیا نەبێت لەوەی کە ئایا تۆ نەخۆشی ئەلزەهایمەرت هەیە یان نا، لەوانەیە ڕەوانەی پزیشکی پسپۆڕت بکات، وەک:
پزیشکی دەروونی (بەزۆری پێی دەوترێت پزیشکی دەروونی پیری)
پزیشکی چاودێری بەساڵاچووان (هەندێک جار پێی دەوترێت پزیشکی پیر)
پزیشکی دەمار (شارەزا لە چارەسەرکردنی ئەو بارودۆخانەی کە کاریگەرییان لەسەر مێشک و کۆئەندامی دەمار هەیە)
لەوانەیە پزیشکی پسپۆڕ لە کلینیکێکی یادەوەریدا بێت شانبەشانی کەسانی پیشەیی تر کە شارەزان لە دەستنیشانکردن و چاودێریکردن و ئامۆژگاریکردنی ئەو کەسانەی کە تووشی نەخۆشی بیرچوونەوە بوون و خێزانەکانیان.
هیچ پشکنینێکی سادە و جێی متمانە نییە بۆ دەستنیشانکردنی نەخۆشی ئەلزەهایمەر، بەڵام ستافی کلینیکی دەروونی گوێ لە نیگەرانییەکانی هەم تۆ و هەم خێزانەکەت دەگرن سەبارەت بە یادەوەری یان بیرکردنەوەت.
ئەوان بیرەوەری و بوارەکانی تری توانای دەروونیت هەڵدەسەنگێنن و ئەگەر پێویست بوو تاقیکردنەوەی زیاتر ڕێکدەخەن بۆ ئەوەی حاڵەتەکانی دیکە ڕەت بکەنەوە.
تاقیکردنەوەکانی توانای دەروونی
بەزۆری پزیشکی پسپۆڕ توانا دەروونییەکانت هەڵدەسەنگێنێت، وەک بیرەوەری یان بیرکردنەوە، بە بەکارهێنانی تاقیکردنەوەکان کە بە هەڵسەنگاندنی مەعریفی ناسراون.
زۆربەی هەڵسەنگاندنە مەعریفیەکان زنجیرەیەک تاقیکردنەوە و پرسیاری قەڵەم و کاغەز لەخۆدەگرن، کە هەریەکەیان نمرەیەکیان هەیە.
ئەم تاقیکردنەوانە کۆمەڵێک توانای دەروونی جیاواز هەڵدەسەنگێنن، لەوانە:
بیرەوەری کورت و درێژخایەن
تەرکیز و ماوەی سەرنجدان
زمان و توانای پەیوەندیکردن
هۆشیاری لە کات و شوێن (ئاڕاستەکردن)
تواناکانی پەیوەست بە بینین (توانای بینین و فەزایی)
گرنگە لەبیرت بێت کە ڕەنگە نمرەی تاقیکردنەوەکان کاریگەریی ئاستی خوێندنی کەسێک هەبێت.
بۆ نموونە کەسێک کە زۆر باش نەتوانێت بخوێنێتەوە یان بنووسێت، ڕەنگە نمرەی کەمتری هەبێت، بەڵام لەوانەیە نەخۆشی ئەلزەهایمەر نەبێت.
بە هەمان شێوە کەسێک کە ئاستی خوێندنی بەرزتر بێت لەوانەیە نمرەی بەرزتر بەدەست بهێنێت، بەڵام هێشتا تووشی نەخۆشی بیرچوونەوە بێت.
بۆیە ئەم پشکنینانە دەتوانن یارمەتیی پزیشکان بدەن بۆ ئەوەی بزانن چی ڕوودەدات، بەڵام هەرگیز نابێت بە خۆیان بەکاربهێنرێن بۆ دەستنیشانکردنی نەخۆشی بیرچوونەوە.
=KTML_Bold=تاقیکردنەوەکانی تر:=KTML_End=
بۆ ئەوەی هۆکارە ئەگەرییەکانی تری نیشانەکانت ڕەت بکەیتەوە و بەدوای نیشانە ئەگەرییەکانی زیانەکانی نەخۆشی ئەلزەهایمەردا بگەڕێیت، ڕەنگە پزیشکی پسپۆڕەکەت پێشنیاری ئەوە بکات کە سکانی مێشکت بۆ بکرێت.
ئەمە دەتوانێت یەکێک بێت لە:
سی تی سکان -چەندین تیشکی ئێکس مێشکت بە گۆشەی کەمێک جیاواز دەگیرێت و کۆمپیوتەر وێنەکان پێکەوە دادەنێت
سکانی MRI -کێڵگەیەکی موگناتیسی بەهێز و شەپۆلی ڕادیۆیی بەکاردەهێنرێت بۆ بەرهەمهێنانی وێنەی وردی مێشکت
=KTML_Bold=دوای دەستنیشانکردنی نەخۆشییەکە=KTML_End=
لەوانەیە چەندین چاوپێکەوتن و پشکنین بۆ ماوەی چەندین مانگ بخایەنێت پێش ئەوەی دەستنیشانکردنی نەخۆشی ئەلزەهایمەر پشتڕاست بکرێتەوە، هەرچەندە زۆرجار لەوانەیە خێراتر لەم نەخۆشییە دەستنیشان بکرێت.
کاتێکی دەوێت بۆ گونجاندن لەگەڵ دەستنیشانکردنی نەخۆشی بیرچوونەوە، هەم بۆ تۆ و هەم بۆ خێزانەکەت.
هەندێک کەس بە یارمەتیدەر دەزانن کە بەدوای زانیاریدا بگەڕێن و پلان بۆ داهاتوو دابنێن، بەڵام ڕەنگە هەندێکی تر پێویستیان بە ماوەیەکی درێژتر هەبێت بۆ پرۆسێسکردنی هەواڵەکان.
ڕەنگە یارمەتیدەر بێت بۆ قسەکردن لەسەر شتەکان لەگەڵ خێزان و هاوڕێیان، و داوای پشتگیری لە کۆمەڵگەی ئەلزەهایمەر .
بەو پێیەی نەخۆشی ئەلزەهایمەر نەخۆشییەکی بەرەوپێشچوونە، زۆرجار هەفتە تا چەند مانگێک دوای دەستنیشانکردن کاتێکی باشە بۆ بیرکردنەوە لە بابەتە یاسایی و دارایی و چاودێری تەندرووستییەکان بۆ داهاتوو.
لە ئێستادا هیچ چارەسەرێک بۆ نەخۆشی ئەلزەهایمەر نییە. بەڵام دەرمان هەیە کە دەتوانێت بۆ ماوەیەکی کاتی نیشانەکانی کەم بکاتەوە.
هەروەها پشتگیری بەردەستە بۆ یارمەتیدانی کەسێک کە تووشی ئەو حاڵەتە بووە، و خێزانەکەی، بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ژیانی ڕۆژانە.
=KTML_Bold=دەرمانەکان:=KTML_End=
ڕەنگە ژمارەیەک دەرمان بۆ نەخۆشی ئەلزەهایمەر بنووسرێن بۆ ئەوەی یارمەتیدەر بن بۆ باشترکردنی هەندێک نیشانە بۆ ماوەیەکی کاتی.
=KTML_Bold=دەرمانە سەرەکییەکان بریتین لە:=KTML_End=
ڕێگریکەرانی ئەسیتیلکۆلین ئیستراز (AChE).
ئەم دەرمانانە ئاستی ماددەی ئەسیتیلکۆلین زیاد دەکەن کە ماددەیەکە لە مێشکدا و یارمەتیی خانە دەمارییەکان دەدات پەیوەندی لەگەڵ یەکتردا بکەن.
لە ئێستادا تەنیا لەلایەن پزیشکانی پسپۆڕەوە دەتوانرێت بنووسرێت، وەک پزیشکی دەروونی یان پزیشکی دەمار.
لەوانەیە لەلایەن پزیشکی گشتییەوە بە ئامۆژگاری پزیشکی پسپۆڕ بنووسرێن، یان لەلایەن پزیشکانی گشتی کە شارەزایی تایبەتیان هەیە لە بەکارهێنانیان.
دەتوانرێت دۆنێپێزیل و گالانتامین و ڕیڤاستیگمین بۆ ئەو کەسانە بنووسرێت کە نەخۆشی ئەلزەهایمەریان لە قۆناغی سەرەتایی تا ناوەڕاستدایە.
هەروەها دەتوانرێت ڕیڤاستیگمین بەکاربهێنرێت.
نوێترین ڕێنماییەکان پێشنیاری ئەوە دەکەن کە ئەم دەرمانانە لە قۆناغە دواتر و توندەکانی نەخۆشییەکەدا بەردەوام بن.
هیچ جیاوازییەک نییە کە هەریەکێک لە 3 ڕێگریکەری جیاوازی AChE چەندە باش کاردەکەن، هەرچەندە هەندێک کەس باشتر وەڵامی هەندێک جۆر دەدەنەوە یان کاریگەریی لاوەکی کەمتریان هەیە، کە دەتوانێت بریتی بێت لە سکچوون و ڕشانەوە و لەدەستدانی ئارەزووی خواردن.
بەزۆری کاریگەرییە لاوەکییەکانی دوای 2 هەفتە لە خواردنی دەرمانەکە باشتر دەبن.
=KTML_Bold=مێمانتین=KTML_End=
ئەم دەرمانە ڕێگریکەری AChE نییە. بە ڕێگریکردن لە کاریگەرییەکانی بڕێکی زۆر لە ماددەیەکی کیمیایی لە مێشکدا کە پێی دەوترێت گلوتامات کاردەکات.
میمانتین بۆ نەخۆشی ئەلزەهایمەر مامناوەند یان توند بەکاردێت. بۆ ئەو کەسانە گونجاوە کە ناتوانن ڕێگریکەرانی AChE بخۆن یان ناتوانن بەرگەی بگرن.
هەروەها بۆ ئەو کەسانە گونجاوە کە نەخۆشی ئەلزەهایمەریان توندە و پێشتر ڕێگریکەری AChE دەخۆن. کاریگەرییە لاوەکییەکانی دەتوانن بریتی بن لە سەرئێشە و سەرگێژخواردن و قەبزی بەڵام ئەمانە بەزۆری تەنیا کاتین.
بۆ زانیاری زیاتر دەربارەی کاریگەرییە لاوەکییە ئەگەرییەکانی دەرمانە تایبەتەکەت، پێویستە لەگەڵ پزیشکەکەت قسە بکەیت.
دەرمانەکان بۆ چارەسەرکردنی ڕەفتارە چالاکەکان
لە قۆناغەکانی دواتری نەخۆشی بیرچوونەوە، ژمارەیەکی بەرچاو لە کەسەکان تووشی ئەو شتە دەبن کە بە نیشانە ڕەفتار و دەروونییەکانی خەمۆکی ناسراوە (BPSD).
نیشانەکانی BPSD دەتوانن بریتی بن لە:
زیادبوونی وروژاندن
دڵەڕاوکێ
سەرگەردانی
شەڕانگێزی
وەهم و خەونبینین
ئەم گۆڕانکارییانە لە ڕەفتاردا دەتوانن زۆر دڵتەنگکەر بن هەم بۆ ئەو کەسەی کە نەخۆشی ئەلزەهایمەری هەیە و هەم بۆ چاودێرەکەی.
ئەگەر ستراتیژییەکانی ڕووبەڕووبوونەوە کار نەکەن، پزیشکی دەروونی ڕاوێژکار دەتوانێت دەرمانی ڕیسپریدۆن یان هالۆپێریدۆل ، دەرمانی دژە دەروونی، بۆ ئەو کەسانە بنووسێت کە شەڕانگێزی بەردەوام یان ناڕەحەتییەکی زۆریان هەیە.
ئەمانە تاکە دەرمانن کە مۆڵەتیان هەیە بۆ ئەو کەسانەی کە نەخۆشی ئەلزەهایمەریان مامناوەند تا توند هەیە کە مەترسی زیانگەیاندنیان بۆ خۆیان یان کەسانی تر هەیە.
ڕیسپریدۆن پێویستە بە کەمترین ژەم و بۆ کەمترین ماوە بەکاربهێنرێت چونکە کاریگەریی لاوەکی جددی هەیە. تەنیا پێویستە هالۆپێریدۆل بەکاربهێنرێت ئەگەر چارەسەرەکانی تر یارمەتیدەر نەبوون.
ڕەنگە هەندێک جار دەرمانی دژە خەمۆکی بدرێت ئەگەر گومانی خەمۆکی وەک هۆکارێکی بنەڕەتی دڵەڕاوکێ بکرێت.
هەندێک جار ڕەنگە دەرمانی تر پێشنیار بکرێن بۆ چارەسەرکردنی نیشانە تایبەتەکان لە BPSD، بەڵام ئەمانە بە دەرەوەی ئاماژە دەنووسرێن (بە تایبەتیی مۆڵەتی BPSDیان نییە).
قبووڵکراوە پزیشک ئەم کارە بکات، بەڵام دەبێت هۆکارێک بۆ بەکارهێنانی ئەم دەرمانانە لەم بارودۆخەدا بخاتەڕوو.
=KTML_Bold=ئەو چارەسەرانەی کە چارەسەر و چالاکییەکان لەخۆدەگرن:=KTML_End=
دەرمانەکان بۆ نیشانەکانی نەخۆشی ئەلزەهایمەر تەنیا بەشێکن لە چاودێریکردنی ئەو کەسەی کە تووشی نەخۆشی بیرچوونەوە بووە.
چارەسەرەکان، چالاکییەکان و پشتگیرییەکانی تر بۆ چاودێرەکەش بە هەمان شێوە گرنگن لە یارمەتیدانی خەڵک بۆ ژیانێکی باش لەگەڵ نەخۆشی بیرچوونەوە.
=KTML_Bold=چارەسەری هاندانی مەعریفی:=KTML_End=
چارەسەری هاندانی مەعریفی (CST) بریتییە لە بەشداریکردن لە چالاکییە گرووپییەکان و ڕاهێنانەکان کە بۆ باشترکردنی بیرەوەری و تواناکانی چارەسەرکردنی کێشەکان داڕێژراون.
=KTML_Bold=چاکسازی مەعریفی=KTML_End=
ئەم تەکنیکە بریتییە لە کارکردن لەگەڵ کەسێکی پسپۆڕی ڕاهێنراو، وەک چارەسەرکەری پیشەیی، و خزمێک یان هاوڕێیەک بۆ گەیشتن بە ئامانجێکی کەسی، وەک فێربوونی بەکارهێنانی مۆبایل یان کارەکانی تری ڕۆژانە.
چاکسازی مەعریفی بەو شێوەیە کاردەکات کە وات لێ دەکات ئەو بەشانەی مێشکت بەکاربهێنیت کە کاردەکەن بۆ یارمەتیدانی ئەو بەشانەی کە کاردەکەن.
بیرهێنانەوە و کاری چیرۆکی ژیان
کاری بیرهێنانەوە بریتییە لە باسکردنی شت و ڕووداوەکانی ڕابردووت. بەزۆری بەکارهێنانی پرۆپەکانی وەک وێنە، شتە دڵخوازەکان یان مۆسیقا دەگرێتەوە.
کاری چیرۆکی ژیان بریتییە لە کۆمەڵێک وێنە و تێبینی و یادگاری لە منداڵییەوە تا ئێستا. دەتوانێت یان پەرتووکێکی فیزیکی بێت یان وەشانی دیجیتاڵی.
ئەم ڕێبازانە هەندێک جار تێکەڵ دەکرێن. بەڵگەکان دەریدەخەن کە دەتوانن باری دەروونی و باشی باشتر بکەن.
زیاتر بخوێنەوە دەربارەی چۆنییەتی چارەسەرکردنی نەخۆشی بیرچوونەوە .
=KTML_Bold=چارەسەر=KTML_End=
=KTML_Bold=خۆپاراستن=KTML_End=
بەو پێیەی تا ئێستا هۆکاری وردی نەخۆشی ئەلزەهایمەر نەزانراوە، هیچ ڕێگەیەکی دیاریکراو نییە بۆ ڕێگریکردن لەم حاڵەتە. بەڵام شێوازی ژیانی تەندرووست دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ کەمکردنەوەی مەترسییەکانتان.
کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوونت بە نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکان.
نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکان پەیوەندییان بە زیادبوونی مەترسی تووشبوون بە نەخۆشی ئەلزەهایمەر و خەمۆکی خوێنبەرەکانەوە هەیە.
لەوانەیە بتوانیت مەترسی تووشبوونت بەم حاڵەتانە کەم بکەیتەوە -هەروەها کێشە جددیەکانی تر، وەک جەڵتەی مێشک و جەڵتەی دڵ -بە گرتنەبەری هەنگاوەکان بۆ باشترکردنی تەندرووستی دڵ و خوێنبەرەکانت.
لەوانە:
وازهێنان لە جگەرەکێشان
خواردنەوەی کحول بە کەمترین ئاست
خواردنی خۆراکی تەندرووست و هاوسەنگ، لەنێویاندا لانی کەم 5 بەش سەوزە و میوە ڕۆژانە
وەرزشکردن بۆ ماوەی لانی کەم 150 خولەک هەموو هەفتەیەک بە ئەنجامدانی چالاکییە ئایرۆبیکەکان بە چڕییەکی مامناوەند (وەک پاسکیلسواری یان ڕۆیشتن بەخێرایی)، یان بەو ڕادەیەی کە دەتوانیت.
دڵنیابوون لەوەی کە پەستانی خوێنت پشکنین و کۆنترۆڵکردنی لە ڕێگەی پشکنینی تەندرووستی بەردەوامەوە.
ئەگەر نەخۆشی شەکرەت هەیە، دڵنیا بە کە پابەند دەبیت بە ڕێجیمەکەت و دەرمانەکەت دەخۆیت.
هۆکارەکانی تری مەترسی بۆ نەخۆشی بیرچوونەوە.
دوایین لێکۆڵینەوەکان ئەوە دەردەخەن کە هۆکارەکانی دیکەش گرنگن، هەرچەندە ئەمە بەو مانایە نییە کە ئەم هۆکارانە ڕاستەوخۆ بەرپرسن لە درووستکردنی نەخۆشی بیرچوونەوە.
لەوانە:
لەدەستدانی بیستن
خەمۆکی چارەسەرنەکراو (هەرچەندە ئەمەش دەتوانێت نیشانەیەکی نەخۆشی بیرچوونەوەش بێت)
تەنیایی یان گۆشەگیری کۆمەڵایەتی
شێوازێکی ژیانی دانیشتوو
توێژینەوەکە گەیشتە ئەو ئەنجامەی کە بە دەستکارێکردنی هەموو ئەو هۆکارانەی مەترسی کە دەتوانین بیگۆڕین، مەترسی تووشبوونمان بە نەخۆشی بیرچوونەوە دەتوانرێت بە شێوەیەکی بەرچاو کەم بکرێتەوە.
=KTML_Bold=مانەوەی چالاکی دەروونی و کۆمەڵایەتی=KTML_End=
هەندێک بەڵگە هەیە کە ڕێژەی تووشبوون بە نەخۆشی بیرچوونەوە لەو کەسانەدا کەمترە کە بە درێژایی ژیانیان لە ڕووی دەروونی و کۆمەڵایەتییەوە چالاک دەمێننەوە.
لەوانەیە بتوانرێت مەترسی تووشبوونت بە نەخۆشی ئەلزەهایمەر و جۆرەکانی تری بیرچوونەوە کەم بکرێتەوە بەم شێوەیە:
خوێندنەوە
فێربوونی زمانی بیانی
ژەنینی ئامێری مۆسیقا
خۆبەخشانە لە کۆمەڵگەی ناوخۆیی خۆتدا
بەشداریکردن لە وەرزشە گرووپییەکان، وەکوو بۆولینگ
تاقیکردنەوەی چالاکییە نوێیەکان یان خولیاکان
پاراستنی ژیانێکی کۆمەڵایەتی چالاک
دەرکەوتووە کە دەستێوەردانەکانی وەک یارییە کۆمپیوتەرییەکانی ڕاهێنانی مێشک لە ماوەی کورتدا توانای زانین باشتر دەکەن، بەڵام هێشتا لێکۆڵینەوەکان نیشانیان نەداوە کە ئایا ئەمە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ ڕێگریکردن لە نەخۆشی بیرچوونەوە.[1]