Süleymaniye’nin Çemçemal ilçesininin doğusunda yer alan Çermo (Charmo/Jarmo) bölgesindeki tarım köyünün kalıntıları yeni taş devrine (M.Ö. 7000) kadar uzanan tarihin en eski tarım köylerinden biri olarak kabul ediliyor.
Chicago Üniversitesi Doğu Enstitüsü'nden arkeolog Robert Braidwood’un(1948-1955) başkanlığındaki bir araştırma ekibi yaptığı kazılarda bölgede tarım taş ekipman, taş ev aletlerinin yanı sıra tahıl kalıntıları ve vahşi hayvan kemiklerini buldu.
Bölge ilk olarak 1940 yılında Irak Eski Eserler Müdürlüğü tarafından keşfedildi ve daha sonra Chicago Üniversitesi Doğu Enstitüsü'nden arkeolog Robert Braidwood tarafından dünyaya kazandırıldı.
Bereketli Hilal’in en önemli merkezleri arasındaydı
Braidwood, araştırma yöntemlerini iyileştirmek ve bitki ve hayvanların evcilleştirilmesinin kökenini netleştirmek amacıyla ilk kez multidisipliner bir yaklaşım kullandı.
Ekibi arasında jeolog Herbert Wright, paleo-botanikçi, seramik ve radyo-karbon tarihleme uzmanı Hans Helbaek, Frederic Mason ve zoolog Charles Reed ve birkaç arkeolog vardı.
Çermo antik tarım köyünün MÖ 7500 dolaylarında, Bereketli Hilal’de yer alan ana yerleşim yerlerinden biri olarak kabul görüyor.
Çermo, Çanak Çömleksiz Neolitik dönemin önemli yerlerinden biridir.
Kazı ekibi, 12.000 ila 16.000 m²'lik bir alanı kaplayan kazılarda MÖ 7090'a, en son için MÖ 4950'ye tarihlenen küçük bir köyü ortaya çıkardı.
Sitenin tamamı on iki seviyeden oluşmaktadır. Çermo, iki eski, kalıcı Neolitik yerleşim yeri ve yaklaşık olarak Jericho veya Shanidar'ın Neolitik aşaması ile çağdaş görünüyor.
Köyde 150 kişinin yaşadığı tahmin ediliyor
Bu küçük köy, topraktan kazılmış basit bir kat planına sahip. Taş temeller üzerine oturtulmuş kerpiç duvarları ve güneşte kurutulmuş çamur çatılı yirmi beş evden oluşuyordu.
Bu konutlar sıklıkla onarıldı veya yeniden inşa edildi. Kalıcı bir yerleşim yeri olduğu açık olan köyde toplamda yaklaşık 150 kişi yaşıyordu. Daha önceki aşamalarda, taştan, silex'ten - eski stiller kullanılarak - ve obsidiyenden yapılmış nesneler var.
200 mil ötedeki Van Gölü bölgesinden elde edilen bu ikinci malzemenin kullanımı, Basra Körfezi'ndeki süs kabukları gibi, bir tür organize ticaretin zaten var olduğunu gösteriyor. En eski seviyede, bölgede kolayca bulunabilen zift ile su geçirmez sepetler bulunmuştur.
Tarım ve büyükbaş hayvancılık
Tarımsal faaliyet, yiyecek toplamak, hazırlamak ve depolamak için taş orakların, kesicilerin, kaselerin ve diğer nesnelerin ve ayrıca oyulmuş mermer kapların varlığıyla kanıtlanıyor. Daha sonraki aşamalarda kemikten yapılmış aletler, özellikle delici aletler, düğmeler ve kaşıklar bulunmuştur. Daha ileri araştırmalar, Çermo köylülerinin iki tür buğday yetiştirdiğini göstermiştir; bir tür ilkel arpa ve mercimek, yabani bitki türleri, bezelye, meşe palamudu, keçiboynuzu tohumu, antep fıstığı ve yabani buğday da bulunuyordu. Salyangoz kabukları da bol miktarda bulunur. Keçileri, koyunları ve köpekleri evcilleştirdiklerine dair kanıtlar var. İlk çanak çömlek kanıtıyla birlikte alanın daha yüksek seviyelerinde domuzlar bulundu.
Çermo, çanak çömleklerin bulunduğu en eski yerlerden biridir ve en son kazı seviyelerinde ortaya çıkan ve onu MÖ 7. bin yılına tarihlendirmektedir. Bu çanak çömlek el yapımıdır, basit bir tasarıma sahiptir ve kalın kenarları vardır ve bir bitkisel çözücü ile işlenmiştir.
Aynı bölgede daha sonraki Neolitik kültürlerin Ana Tanrıça'sına benzer şekilde doğurganlık tanrıçası olarak kabul edilen hamile kadın figürleri de dahil olmak üzere, zoomorfik veya antropomorfik kil figürleri vardır. Bunlar Mezopotamya Sanatının başlangıcını oluşturur.[1]