ئافرەتەک کاریگەر و کارگێڕ یا عەشیرەتا مەزنا جاف، عادیلە خانما هەڤژینا وەسمان پاشایێ جاف کەچا عەبدولقادر بەگێ
ساحێبقڕانساحێبقڕان بوو، ماڵباتا وێ پشتی تێکچوونا فەرمانڕەواییا
میرنشینا بابانمیرنشینا بابان ل ساڵا 1851دا ل #سلێمانی#ێ چوویە دەڤەرا
ئەردەڵانئەردەڵان و عادیلەخانم ل ساڵا 1859دا ل باژێڕێ #سنە# یا پایتەختێ ئەردەڵان ژدایکبوویە و لناڤ مەزن و سەردارێن ئەردەڵانیان مەزن بوویە.
دەستپێکا خوەندنێ و فێربوونا قورئانێ لسەردەستێ ماموستایێ تایبەتی وەرگرتییه، هەیاکوو بوویە خوەندەوارەک ڕووناکبیر و هۆشیار.=KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2008/353/0003.JPG=KTML_Photo_Alt=عادیلەخانما جاف=KTML_Style=width:30%;height:20%;float:right;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2008/353/0003.JPG=KTML_Photo_End=
ئەڤ ئافرەتا تێگەهشتی ل ساڵا 1895دا تەڤی وەسمان پاشایێ جاف ل #هەڵەبجە# ژیانا هەڤژینیێ پێک ئانیە و دایکا
ئەحمەد موختار جافئەحمەد موختار جافی شاعێرێ ناڤدارێ کورد بوویه، ئەڤ کوڕە ب جورەک هاتییە پەروەردە کرن کو ببیتە ڕابەرێ کۆمەڵگەهێ و دڵسۆزێ نشتیمانا خوە.
پشتی مەحموود پاشایێ جاف، سەروکایەتیا ئەوێ هۆزا مەزنا کورد، هۆزا جاف دەکەڤیتە ئەستۆیێ وەسمان پاشایێ زەڵامێ عادیلە خانمێ.
ئەو ئافرەتا ژێهاتی و هۆشیار دبیتە یارمەتیدەرەک کارا ژبو وەسمان پاشا، عادیلە خانم تەڤایا کاروبارێن هۆزا جاف ب سەرکەفتیانە بڕێڤە دبەت و ناڤبانگێ وێ ل هەمی دەڤەرا #شارەزوور# و هەورامان و جهێن سن یێن کوردستانا باشوور بەڵاڤ دبیت و ڕێزەک زۆر ل باشور و ڕوژهەڵات دبیت و فەرمانا جێبەجێ دکەت و تەڤایا ئاریشەیێن کارگێڕێ و جڤاکی پشتی وەغەرکرنا وەسمان پاشا چارەسەر دکرن و بەندیخانەیا تایبەتی درووست کردبوو ژبو بەندکردنا ئەوان تاوانبارێن کو فەرمان بسەردا ددان.
ئەڤ ئافرەتا مەزن گەلەک حەز ب ئاڤەدانی و پێشخستنا زانست و خوەندەواریێ دکر.
قوتابخانە و بازاڕەک و چەند باڵەخانەیێن مەزن ل هەڵەبجە بنیات نان ل گوندەکێ بچیک کرە باژێڕەک ئاڤەدان ب هات و بات و گەلەک باخ و سەیرانگەهێن جوان لێ درووست کرن.
عادیلە خانم ژیانەک شارستانی ل هەڵەبجە ساز کر و وەک ئافرەتەک ب دەسهەڵات و فەرمانڕەوا لڤێ دەڤەرێ و ل ناڤ عەشیرەتا خوە ژیا هەیاکوو ل ژیێ 65 ساڵیدە ل باژێڕێ هەڵەبجە ل ساڵا 1924 دا وەغەرا دوایێ کر و ل گۆڕستانا عەبابەیلێی نزیک هەڵەبجە هات بخاک سپاردن. [1]