e gftugoyekî televziyonîda legell berinameyi (balثlaثe)î kenallî elşerqîye niyûz ke kajêr 11î şewî pêncşemme 2021-4-22 pêşkeş kra, berrêz nêçîrvan barizanî, serokî herêmî kurdistan, basî le doxî 'êraq begşitî krd û rwangeyi xoyi bo çareserkrdinî kêşekanî 'êraq û dahatuwî wllat xiste rû.
serok nêçîrvan barizanî dûpatî krdewe ke lepênaw çareserkrdinî kêşekanî 'êraq û seqamgîrîyi wllatda, debê hemû layen û pêkhatekan lêkgeyşitin û rwangeyekî hawbeşiyan bo dahatuwî 'êraq hebêt û leser binemayi destûr û prenisîpekanî sazan, hawsengî û hawbeşî, pêkewe kar biken wane û sûdîş le hellekanî rabrdû werbigirin.
serok nêçîrvan barizanî wêrrayi baskrdinî çend layenêkî jiyanî taybet û serburde û ezimûnî kesîyi xoy, birrwayi xoyi nîşan da ke neweyekî taze le 'êraq drust buwe û dwayi hejde sall îtir qonaẍî raguzer le wllat tewaw bû. 'êraqîyekan çîtir druşmî bê nawerrokiyan le siyasîyekanî wllat qbûll nîye û debê çareserêkî cdidî bo doxî 'êraq bidozirêtewe.
deqî dîdarekeyi elşerqîye niyûz legell serok nêçîrvan barizanî:
beşî yekem..
elşerqîye niyûz: sllawî xwatan lêbêt le hewlêrewe legell kesayetîyek ke rezamendî da le yekem şaşeyi 'erebî derbiçêt û eme yekem derkewtinyetî legell cenabî serokî herêmî kurdistan berrêz nêçîrvan barizanî.
le sallanî şestekanî sedeyi rabrdû le dayk buwî, ew kate 'êraq damezirandinî komarî 'êraqî yekem û duwemî bexoyewe bînî, berçawtirîn rûdawî siyasî ke legellî jiyabît lew kate cenabî serok?
serok nêçîrvan barizanî: zor supas bo kenallî şerqîye, bexêrbên, hatinî mangî remezan le êwe û hemû gelî 'êraq û le hemû musllmanan pîroz dekem. sallî 1966 le 'êraq le ḧacî omeran le kurdistanî 'êraq lh dayk bûm. le daykmewe xellkî slêmanî û le bawkîşmewe îdrîs barizanî buwe. jiyanm be mindallî ta sallî 1974 û 1975 le 'êraq buwîn û dwayi niskoyi şorrş awareyi êran buwîn. qonaẍî mindallîm le êran buwîn. bawkm serqallî karubarî aware û penaberan buwe ewaneyi dwayi niskoyi şorrş bûn be penaber le êran. jiyanman be mindallî lewê bûh. ta sallî 1979 dwayi şorrşî êran wrde wrde şitekan gorran û hatînewe nawçeyi kurdistanî 'êraq, bellam ew kataneş her le şax buwîn. qonaẍî mindallîm qonaẍêk buwe dwayi awareyî bû le êran û her lewêş qutabixaneman xwênduwe û çuwînete qutabixane. sebaret be jiyanî siyasîm, min le yekêtîyi qutabiyanî kurdistanewe destm pêkrd, bellam ziyatir hatinm bo naw siyaset be şêweyekî gşitî dwayi sallî 1987 bû ke bawkm koçî dwayî krd û dwayi ewe ziyatir kewtîne naw bwarî siyaset û karkirin.
elşerqîye niyûz: em jiyane ta radeyek alloze û gwastinewet le şarî dayk bo wllatêkî dîke bêguman mindallîyi kesekan yan mirovekan debat, aya jiyanî mindallîyi rasteqînet bîniywe?
serok nêçîrvan barizanî: be rastî na. wate qonaẍî mindallîman wek pêwîst nebînî, katî mindallîman qonaẍêk bû ke awareyi êran bibuwîn wek her xellkêkî dîke ke aware debêt, wate nek bo ême asan nebû, bo hemû ew kurdaneyi ke aware bûn le encamî niskoyi şorrş sext bû, betaybetî bawkm û cenabî serok barizanî ke dekate mamm ewan ziyatir serqallî karî rêkxistineweyi pêşmergayetî û xebatî dûbare bûn le 'êraq, leber ewe wek pêwîst jiyanî mindallîman nediywe.
elşerqîye niyûz: berêz nêçîrvan barizanî remezantan pîroz bêt. pêş eweyi ke legell her miywanêk destpê bikem, seretayi berinameke be jiyaniname le minallîyewe ta maweyi xwêndin û fêrbûn lewêşewe bo jiyanî siyasî û ewanî tir destpê dekeyin. bellam min bepelem bo zanînî wellamî prsiyarêkî giring, eme yekem care bême kurdistan û be binyadinan û awedanî û pêşkewtinî êwe şok bûm, eme hokarekeyi çîye? çon twanîtan be maweyekî kurt binyadinan û awedanî wa pêşbixen?
serok nêçîrvan barizanî: le rastîda 'êraq be şêweyekî gşitî wllatêkî awedan nîye. eweyi êsta ême le kurdistan deybînîn, proseyi awedanî û binyatinan dwayi sallî 2004 destî pêkrd. dwayi sallî 2004 umêd bo xellkî kurdistan gerrayewe bo eweyi dest be awedanî û binyatinan bikat, eweyi ême le destpêkda encamman da, zor fokesman xiste ser eweyi ke pêwîste kertî taybet le kurdistan dûbare binyat binrêtewe, kertî taybet dayinemoyi pêşkewtinî her wllatêke. fokesman leser kertî taybet û destpêkirinî projekanî awedanikrdinewe le kurdistan bû, xellkîş yarmetî dayin betaybetî kertî taybet rollêkî serekî hebû. bellam eweyi êsta ême deybînîn eger legell her wllatêkî dewruberî xoman berawrdî bikeyin, debînîn pêşkewtinekan zor xêra û wek pêwîst nîn. pêwîste ew pêşkewtinane nek tenha le kurdistan, bellku le hemû 'êraqda başitir bikrêt.
elşerqîye niyûz: ba bigerrêyinewe jiyanî kesîtan, newe beşêkî giringî nasiname û kesayetîyi jiyanî her takêkî kurde, berrêz nêçîrvan barizanî çiyakan betaybetî le katî xebat û têkoşanda çî degeyenin?
serok nêçîrvan barizanî: kurd hemîşe qseyekî heye dellêt “hîç dostêkman nîye çiyakan nebêt”. bo kurd hemîşe wa buwe, xebat û berxodanî xoyi hemîşe le çiyakan destpêkrduwe. êmeş wek beşêk lew xellkeyi ke le çiya û kêw buwîn û beşdar buwîn, her le gencêtîyewe bawkm û mamm êmeyan fêrkrduwe ke debêt legell azar û meyinetîyi xellkda bijîn, ême qonaẍî pêşmergayetîman bîniywe, ew şanazîyem nebuwe wek pêşmergeyek le sengerî pêşeweda bîn, bellam qonaẍî pêşmergayetîşman bîniywe û legell pêşmerge buwîn. le çiyakan buwîn û em qonaẍaneman hemuwî le jiyanda bîniywe.
elşerqîye niyûz: cenabî serok lewaneye cenabit gewretirîn neweyi mela mstefayi barizanî bît, kesayetîyi berrêz nêçîrvan barizanî û bawkî îdrîs barizanî, mamî mes'ûd barizanî û bapîrî mela mstefa barizanî, layi kesayetîyi kotayî dewestîn, aya mela mstefayi barizanî kesayetîyi îlhambexşî berrêz nêçîrvan barizanîye?
serok nêçîrvan barizanî: ew maweyeyi ke mela mstefa le jiyanda buwe wek bapîrm, qonaẍî mindallîm bû. mela mstefa le sallî 1976ewe ke tûşî nexoşî bû, bo çareserî çuwe emerîka, ew maweyeyi ke ême legell bapîrî xwalêxoşbûman dejiyayin, maweyekî zor kem bû, bellam eweyi ke karîgerî leser jiyanî siyasîm krduwe û wayi krduwe ke lejêr sêber û rêberayetîyi ewda gewre bibm, mamm mes'ûd barizanî bûh. ziyatir ew buwe wek îlhamêk, wek kesayetîyek, wek serkrdeyek, wek mamêk û wek bawkêkîş seyrm krduwe, ziyatir ew karîgerî leser pêgeyi jiyanm le gencêtî û ta êstaş hebuwe.
elşerqîye niyûz: ba billêyin çî le mela mstefa barizanî fêr buwît?
serok nêçîrvan barizanî: eweyi hemûman le mela mstefa bariznî fêrî buwîn eweye ke debêt be dllsozîyewe têbikoşîn bo wedesthênanî mafekanî gelekeman û xizimetî bikeyin. eger bitwanm be dû wşe billêm, dellêm rêbazî mela mstefayi barizanî, rêbazî xizimetkrdinî gelekeyi buwe, rêbazî xizimetkrdinî wllat buwe, ême lew kesayetîyewe fêrî ewe buwîn ke hewllî cdidî bideyin bo xizimetkrdinî dozî gelekeman.
elşerqîye niyûz: herwek derbareyi rollî xwalêxoşbû îdrîs barizanî bast krd cenabî serok, lh katî baskrdinî koçî dwayîyi bawktda cenabit hestamêz buwî, ba basî maweyi xebatî bikeyin, rollî ew le dozî kurd û herweha lêkinzîkkrdineweyi 'ereb û kurdida çî bû?
serok nêçîrvan barizanî: le prsî kurdîda rûn bû ke lejêr sêberî bapîrm mela mstefayi barizanîda, hem kak îdrîs xwa lêyi xoş bêt, hem cenabî serok mes'ûd barizanî herdûkiyan le şorrşda yarîdederî bûn. kak îdrîs lew maweyeyi ke le şorrşda buwe ziyatir prsî komellayetî û serbazî bedestewe buwe. yarmetîyi mela mstefayi dawe û xoyşî rollkî zorî bînî le rêkkewtinî 11î azarî sallî 1970 legell rjêmî ewkat û çendîn car serdanî beẍdayi krduwe ta ew lêkgeyşitine drust bibêt, hemîşe şanazî bewewe dekrd ke dwayi rêkkewtinî sallî 1970 gelî 'êraq be hemû pêkhatekanîyewe le besirewe ta hemû şwênekanî dîkeyi 'êraq zor be germî pêşwazîyan lew rêkkewtine krd, dwayi çendîn sall xebat û mandbûbûn gelî 'êraq be şêweyekî gşitî pêşwazîyan lew rêkkewtine krd. yekêk bû lew kesaneyi rollî bînî û ewanî dîkeş cenabî serok barizanî û braderanî dîkeş zor rolliyan bînî, bellam ew xoyi şanazî bewewe dekrd ke rollî lew rêkkewtineda hebuwe le nzîkbûneweyi gelî 'êraq be şêweyekî gşitî be kurd û 'ereb û hemû pêkhatekanewh, çunike ême zor birrwaman beweye ke prsî kurd pêwîstî be çareser heye le çwarçêweyi 'êraqda. sallî 1970 her ew boçûneman hebuwe, sallî 1975îş her ew boçûneman hebuwe, êstaş her ew boçûneman heye ke pêwîste le çwarçêweyi 'êraqda çareser bo prs û kêşekan bidozirêtewe.
elşerqîye niyûz: em çîrokane hî sallanî ḧeftakanin û êstaş leser mêzî danustanin, hokarekanî çîn ke hewlêr dawayi kallkrdineweyi kêşekan bikat û rollî destpêşxer bigêrrêt, lewaneye dawayi le beẍdaş krdbêt heman rêge bigirête ber, hokarekan çîn?
serok nêçîrvan barizanî: be birrwayi min kêşekan ziyatir kêşeyi çoniyetîyi bîrkrdineweye, birrwam waye kêşekanî 'êraq bewe çareser nabêt axo kê behêze û kê lawaze, kêşekanî 'êraq kêşeyi yek xêzane, kêşeyi yek xêzanîş pêwîstî be danîşitin û gftugo heye, pêwîste leser mêzî danustan çareser bikrên. bîrkrdineweyi kê behêze û kê lawaze 'êraqî tûşî zor karesatî gewre krduwe, eweyi bo ême giringe wane le rabrdû wergrîn, wane lew hellane wergrîn ke hemûman krdûmane, beẍdaş helleyi krduwe û bêguman hewlêrîş zor helleyi krduwe, le encamda eweyi bo ême giringe seqamgîrîyi 'êraqe, seqamgîrîyi 'êraq le ruwî siyasîyewe, seqamgîrîyi 'êraq le ruwî abûrîyewe giringe. debêt bêyine ser eweyi em kêşane çon çareser bikrên? kêşeyi 'êraq be hîç şêweyek bewe çareser nakrêt beẍda eger behêz bêt, be watayi lawazî bêt bo hewlêr, yan hewlêr behêz bêt, be watayi lawazîye bo beẍda! ême tewawkerî yektirîn, beẍda û hewlêr, kurd û 'ereb lem wllateda hawullatîyi em wllaten. debê hemûman pêkewe hewll bideyin yekem hawullatîbûnî 'êraqî lem wllateda behêz bikeyin, dûhem hawbeşîyekî drust binyad binêyin ta bitwanîn pêkewe le ayindeda beşdar bîn. kêşeyi 'êraq eweyh hîç pêkhateyek le 'êraq le ayindeyi xoyi dllinya nîye! debêt eme kotayî pê bihênîn, gelî 'êraq be şêweyekî gşitî û be hemû pêkhatekanîyewh şaysteyi jiyanêkî zor başitirin leweyi êsta heye. debêt hemûman, hemû siyasîyekanî 'êraq lem pênaweda pêkewe kar bikeyin. le herêmî kurdistan lewe têdegeyin ke erkman leser şane û amadeyin cêbecêyi bikeyin. erk û mafîşman heye, amadeyin le herêmî kurdistan be şêweyekî gşitî em prenisîpe legell beẍda peyrrew bikeyin ta bigeyine lêkgeyşitinêkî hawbeş bo ayindeyi 'êraq.
elşerqîye niyûz: cenabî serok, demewê bigerrêyinewe û basî berrêz mela mstefayi barizanî bikeyin, ew çon le yekêtîyi 'êraq û brayetîyi kurd û 'erebî derrwanî?
serok nêçîrvan barizanî: eger seyrî hemû qsekanî xwalêxoşbû mela mstefayi barizanî bikey, dakokîyi ew leser brayetîyi kurd û 'erebe, dakokî leser eweye ke debêt kêşekanî gelî kurdistan le çwarçêweyi 'êraqda çareser bikrêt, bellam bedaxewe rjême yek ledwayi yekekanî 'êraq hemîşe be tundutîjî û çek wellamî prsî kurdiyan dawetewe. prsî kurd le 'êraq prsêkî cdidîye û debêt çareserkeyşî çareserêkî binerretî bêt. wek nmûneyek basî dekem, dwayi sallî 1970 hewllî kuşitinî mela mstefa dra, jmareyek le piyawanî ayînîyan narde layi û hewllî kuşitinî dra, ewe cenabî serok barizanî xoyi bo êmeyi bas krdûh, dwayi ewe zor bas lewe dekrêt ke be çi şêweyek tolle bikrêtewe, bas lewe dekra ke lewaneye xellkî medenîş tiyayda bibine qurbanî, cenabî mela mstefa yekser retî krdewe û gutî nabêt be hîç şêweyek em meseleye bibête meseleyi kurd û 'ereb û leser min şerr drust bibêt, be hîç şêweyek nakrêt. mela mstefa, dwayi mela mstefa cenabî serok barizanî û êmeş hemûman bawerrî tewawman be prsî brayetîyi kurd û 'ereb heye û demanewê ew gelaneyi le 'êraqdan, pêkewe formolêk bo pêkewejiyan bidozînewe. yekêtîyi 'êraq û prsî pêkewejiyanî hemû pêkhatekanî 'êraq hêzêke bo 'êraq, eme ew şiteye ke le mela mstefa fêrî buwîn, fêrî ewe buwîn ke kurd û 'ereb debêt bra bin. nmûneyekî dîke leser ewe bas dekrêt carêkiyan parêzgarêkî 'ereb hebuwe le hewlêr û dwatir bew lêkdaneweye ke mela mstefa pêyi xoş bêt parêzgarekeyan gorriywe û parêzgarêkî kurdiyan le şwênî danawe, le dîdarêkda xwa lêyi xoş bêt be beẍdayi gutuwe zor pêm başitire ew parêzgare 'erebe bigerrêtewe hewlêr, çunike bo ême ewe babetêk nîye kê 'ereb û kê kurde, eweyi giringe bitwanîn pêkewe hemû layek lem wllateda be aramî û xoşguzeranî bijîn.
elşerqîye niyûz: êwe peyamî berrêz mela mstefa barizanîtan wergrt û êsta cêbecêyi deken, wa têdegem ew peyame lh katî hatinî da'ş û ḧewandineweyi aware 'erebekanda ke le parêzgakanewe hatibûn rengî dayewe. min hêşita bas le çwarçêweyi brayetî û yekêtîyi 'êraq dekem?
serok nêçîrvan barizanî: namewêt wek minetêk ew babete bas bikem, çunike ême le herêmî kurdistan erkî xoman becê geyanduwe. sallî 2014 zor bedaxewe ke da'ş hat û zor nawçeyi le mûsll û enbar dagîr krd, xellkî ew şwênane hatine herêmî kurdistan, ême be erkman zanî dergayan bo bikeyinewe û lêre bin. lew kateda nzîkeyi dû miliyon awareyi 'êraq û penaberî sûriyaman hebû, bellam eweyi cêyi şanazîye, be supasewe demewêt xellkî 'êraq ewe bzanin lew maweyeda û ta êstaş ême yek kêşeyi eminîman lew awarane nebînî wek metirsîyek bo ser herêmî kurdistan, le hîç yekêk le wan nemanbînî kêşeyekî komellayetî drust bibêt lenêwan kurd û 'erebida, be pêçewanewe zor be xoşî bû, êstayş eweyi gwêm lê debêt zorêk lewaneyi be xoşḧallîyewe twaniyuyane bigerrênewe şwênekanî xoyan le fellûce û enbar û mûsll û şwênekanî dîke, ew peywendîy komellayetîyan legell xellk le herêmî kurdistan her mawe, ewe bo êmh cêgeyi şanazîye. eweyi ke encamman dawe erke û eger lew maweyeda kemukurrîyek hebûbêt, dawayi lêburdinyan lêdekeyin. ême erkman becê geyanduwe, ew erk û têgeyşitineyi leserî perwerde krawîn cêbecêman krduwe ke debêt rêz le brayetîyi kurd û 'ereb û hemû pêkhatekanî dîke bigirîn.
beşî duwem..
elşerqîye niyûz: katêk basî çiya dekem, pendêk heye ke dellên çiyakan penageyekî aram bûn bo siyasîyekan û opozsiyonekan û herweha bo ewaneyi ke detirsên, be heman şêwe çiyakan bûne penageyekî aram bo awarekan dwayi sallî 2014, prsiyareke eweye aya çiyakan her be penageyi aram bo hemû 'êraqîyekan û ewaneyi detirsên û opozsiyonekan û ewaneyi dawayi jiyanêkî başitir deken, demêninewe?
serok nêçîrvan barizanî: eweyi bo ême giringe, hiywadarîn penabrdin bo çiya, penabrdin bo şax le hemû 'êraqda nemînêt û pêwîst bewe nekat. ba serlenwê dest bewe bikeyinewe bo hemû pêkhatekanî 'êraq bih şêweyekî wa bîr bikeyinewe ke wane le hellekanî rabrdû wergrîn, ew hellaneyi hemûman krdûmanin, ba eme hêzêk bidate ême bo ayindeyi 'êraq, hiywadarm hîç katêk hîç 'êraqîyek pêwîstî bewe nebêt û pêyi wabêt ke debê bigerrêtewe bo şaxekan û wa bzanêt tenha şwênêkî aram bo ewan şaxekanin, hiywadarm 'êraq lew qonaẍe derbaz bibêt.
elşerqîye niyûz: bellam le miyaneyi qsekantanda pêş kemêk fermûtan lewaneye ême hendêk le layenî jiyanman bas krd, bellam guttan ke beẍda helleyi krd û siyasîyekanî 'êraq helleyan krd û êmeş helleman krd, êsta be zimanêk qse deken ke le hellekanî rabrdûman fêr bîn, herwek ewe waye yekem care em zimane le neweyi duwemî siyasî gwêbîst bibm, wate cenabitan le neweyi duwemî nek neweyi yekem, êsta nazanm aya neweyi yekem xawenî 'eqliyetêkî klasîkî bûn û ciya bûn le neweyi dwem? em pêşkewtineyi cenabitan leser ḧsabî ewe debêt ke jiyanêkî başitir bo 'êraqîyekan bêt û hemû dosiyekanî nêwan hewlêr û beẍda çareser bikrên?
serok nêçîrvan barizanî: kêşe le çoniyetîyi bîrkrdinewedaye, seyrken be şêweyekî gşitî le 'êraqda dû core bîrkrdinewe heye, bîrkrdineweyek eweye dellêt le kwê helleman krd waman beserhat? bîrkrdineweyekî dîke eweye xetayi kê bû waman beser hat? debê “xetayi kê bû waman beser hat” bixeyine layekewe. debê le 'êraq yek şit bzanîn, ewîş eweye le kwê hemûman helleman krd ke emirro doxî 'êraq bem şêweyeye? eger ême wellamî em prsiyareman dayewe, bêguman jiyanêkî xoşitir çawerrêyi hemû 'êraqîyekan dekat. le serdanmda bo beẍda legell hemû siyasîyekanî 'êraq peyamm ewh bû (ême helleman krduwe, êweş helletan krduwe, ba danîşîn û wane lew hellane wergrîn bo jiyanêkî başitir bo hemû 'êraqîyekan) ta bew şêweye bîr nekeyinewe 'êraq nabête wllatêk ke hemûman çawerrêyi dekeyin. gelî 'êraq şaysteyi jiyanêkî zor başitire leweyi ke êsta heye, em şerre siyasîye bê manayeyi le 'êraq dekrêt leser çîye? başitir nîye bîr lewe bikenewe çon abûrîyi 'êraq behêz biken? aya dekrêt 'êraq ta êsta herçî şitumekî heye be kurdistanîşewe hemuwî le wllatanî drawsê hawrdeyi dekat? 'êraq wllatêkî dewllemende ke nek tenha samanî siruşitî heye, samanî miroyîşî heye, leciyatî eweyi ew hemû şerre siyasîye bikrêt, ba şerreke leser ewh bêt çon 'êraq berew pêşewe bibeyin? çon 'êraq wa lê bikeyin bibête wllatêkî weberhên û xoman pêdawîstîyekanman dabîn bikeyin. eme zor giringtire lew şerre siyasîye bê manayeyi ke êsta le 'êraq xerîkîn û xellkman pêweyi mandû krduwe. lepênaw çî? be rayi min debêt fokes bixirête ser em layene, çon ême hemûman hewll bideyin mtmaneyi gelî 'êraq bo siyasîyekanî 'êraq bigerrêtewe? emirro mtmane nemawe, hellbijardinekanî dîkeyi 'êraq emeyi selmanduwe, rêjeyi beşdarîkrdin le hemû 'êraq çend bû? zor ziyaderroyîşî têda dekrêt, bellam rêjeke zor kem bû, boçî kem bû? xellk mtmaneyi bewe nemawe ke sindûqî dengdan detwanêt kêşekan çareser bikat, çunike ême basî sîstmêkî dîmukratî dekeyin, dîmukratî bes ewe nîye hemû çwar sall carêk ew xellke bibeyt û pêyi billêyi were deng bide, xellk çawerrwanî le siyasîyekanî 'êraq heye, xellk deyewêt jiyanêkî başitir bibînêt, xellk deyewê lem doxe naxoş û nehametîyeyi emirroyi 'êraq, derbiçêt.
elşerqîye niyûz: bellam cenabî serok, teniya daninan be hellekan bes nîye, pêwîste hewllî cdidî hebêt bih şêweyek hawullatîyi 'êraqî hestî pêyi bikat bo eweyi dllinya bêt û billêt bih rrastî min berew jiyanêkî başitir deçm?
serok nêçîrvan barizanî: pîmwaye 'êraqîyekan wrde wrde û neweyi tazeyi wllat êsta geyşitûnete ew qonaẍe. neweyi êstayi 'êraq, neweyi pêş de sall nîye, eweyi sallî 2003 ledayk buwe, êsta temenî 18 salle. eme xoyi le xoyda êsta amadeye bo ew gorranikarîye û qbûllî nakat, gelî 'êraq mumkîn nîye her druşmî bê nawerrok le siyasîyekanî 'êraqî qbûll bikat û jiyanî dewêt, kêşekanî herêmî kurdistan û beẍdaş beşêkin lew seqamgîrîye siyasîyeyi ke 'êraq debêt bexoyewe bîbînêt. emirro rastîyek le 'êraq heye, demewêt raşkawane basî bikem, seyrî 'êraq bike, be berdewamî pêkhateyekî 'êraq tirsî le rabrdû heye, berdewam pêkhateyekî dîke tirsî le ayinde heye, berdewam pêkhateyekî dîke tirsî le rabrdû, le êsta û le ayindeş heye ke eweyan kurde. ta keyi ême debêt çawerrwan bîn? dellêyin qonaẍêkî raguzere, le 2003 êsta sallî 2021e, em qonaẍî raguzere ta key? 18 salle, 18 sall temenêke, eweyi le 2003 ledayk buwe êsta temenî 18 salle. îtir tewaw, debêt dabinîşîn û çareserî bikeyin, ke pêdagîrî leser çareserkrdinî kêşekanî nêwan beẍda û hewlêr dekeyin, tenha mebestman bo hewlêr nîye, ême mebestman bo seqamgîrîyi hemû 'êraqe, bo seqamgîrîyi 'êraq beşêk le kêşekan kêşekanî hewlêr û beẍdan, ta keyi ême çawerrwan bîn? hemû 'êraqîyekan dellên ta keyi çawerrwan bîn?! doxî herêmî kurdistan pêş sallî 2003 wek êsta bû. sallî 2002 emerîkîyekan hatinh laman û bawerriyan be ême hêna ke yarmetîyan bideyin çunike 'êraq berew wllatêkî dîmukratî deçêt û birriyarî xoyan dabû rjêmî ewkate labiden û bîrrûxênin, dawayi yarmetîyan dekrd bo 'êraqî nwê, ême be hezaran hiywawe beşdarîman lew proseyeda krd bo 'êraqêkî nwê, 'êraqêk ke bo hemû 'êraqîyekan bêt, leser çi binemayek em 'êraqeman binyat na? leser binemayi hawbeşî, leser binemayi yeksanî, ew çemkaneyi 'êraqman leserî damezirand, ew hawbeşîye heye?! ew pêkewebûne heye? nîye! emirro le 'êraq waq'êk heye, em şitane nîye, beşêkî zor le 'êraqîyekan emirro tûşî nawmêdî bûn, pêyan waye beşêk nîn le proseyi siyasîyi em wllate. da'ş le encamî eme drust buwe, da'ş le merîxewe nehatuwe, le encamî hendêk helleyi siyasîyi em wllate drust bû! nabêt em hellane dûbare bikeyinewh, çunike emirro dîsan zemîneyekî dîke peyda debêt bo em tundrrewîye, be nawî da'ş na be nawêkî dîke, xemî ême xemî teniya kurdistan nîye, xemî ême xemî hemû 'êraqe, le çwarçêweyi ew cugrafiyayeda ke pêyi dellên 'êraq, dawayi jiyanêkî baş bo hemû 'êraqîyekan dekeyin. le sallî 2003ewe xwalêxoşbû cenabî mam celal legell cenabî serok mes'ûd barizanî herçî le twanayanda bû bo eweyi 'êraq bikewête serpêyi xoy, kemterxemîyan nekrd û herçî le twanayanda bû krdiyan. rollî ême le 'êraq rollî têkderane nîye, rollman rollêkî bunyatinere le 'êraq, demanewêt kêşekanî 'êraq be gftugo çareser bibin, eme bo seqamgîrîyi 'êraq giringe.
elşerqîye niyûz: başe lewaneye em gutare serincrrakêş û nwê bêt leser astî peywendîyekanî nêwan hewlêr û beẍda be zimanî yekêtîyi wllat lewaneye pêşkewtinêkî berçaw bêt derbareyi em kêşeyh. kak nêçîrvan ba bas le kota şit bikeyin, lewaneye ewe berdewamîyi ewe bêt ke basî dekeyi ke ewîş kerkûke û grê û çaresere, katêk seyrî hewallekanm dekrd çawm be hewallêk kewt derbareyi hewllekanî cenabitan legell komellgeyi nêwdewlletî yan lewaneye legell netewe yekgrtuwekan derbareyi cêbecêkrdinî bendekanî madideyi 140î destûr û em manşêtane geyşitine mîdiyayi 'êraqî, bellam lh miyaneyi ew dîdareda demanewêt ew prse ziyatir şrove biken û çon detwanrêt em kêşeye bigeyenrêt ke ziyatir le carêk le hewlle siyasîyekanî kurdî yan 'erebî bas krawe, çi şitêkî nwê le dosiyeyi kerkûkda heye?
serok nêçîrvan barizanî: kerkûk şarêkî 'êraqîye, herwek çon hewlêrîş şarêkî 'êraqîye, slêmanîş şarêkî 'êraqe lew cugrafiyayeda ke pêyi dellên 'êraq, kêşeyi kerkûk çîye? hemûman dezanîn kerkûk kêşeyeke, bellam amade nîn destî bo bibeyin ta ew kêşeye çareser bibêt. be rayi min kêşeke dû beşe, yekemiyan prsî samanî siruşitîye, ew saman û xêre le hemû 'êraq heye teniya le kerkûk nîye, le besire heye, le hewlêr heye, le slêmanîş heye û le hemû şwênekan heye, emeyan beşêke. eger ême yasayi newt û ẍaziman hebwaye le 'êraq be hîç şêweyek prsî newt nedebû be kêşe, çunike yasayekman debû û bepêyi ew yasaye herêmî kurdistan û şwênekanî dîkeyi 'êraq dllinya debûn leweyi ke budceyi xoyan werdegirin. kewate çareserî kerkûk eweye ke debêt rêkkewtinêkî tewaw bikeyin leser yasayi newt û ẍaz. kêşeyi duwem prsî xake, kêşeke bewe çareser nabêt herêmî kurdistan billêt kerkûk yan flane şwên kurdistanh, bewe çareser nabêt, pêdagîrîyi beẍdaş leweyi ke kurd hîç mafêkî le kerkûk nîye, beweş çareser nabêt. pêwîste herdûla nermîyan bo çareserîyi kêşeke hebêt. madideyekî destûrîman heye pêyi dellên madideyi 140 le destûrî 'êraqda ke ziyatir le seda heşitayi gelî 'êraq dengî bo dawe, madideyek heye ke cêbecê bibêt, rêgeçareyi bo kêşeke danawe. eweyi ême demanewêt cêbecêkrdinî em madide destûrîyeye û hîçî dîke nîye, eger em madide destûrîye cêbecê bikrêt, be dllinyayiyewe dellêm ne kurd û ne hîç pêkhateyekî dîke le kerkûk kêşeyan namênêt, bellam paşxistinî çareserîyi prsî kerkûk û şwênekanî dîkh nabêt, bêguman babeteke teniya kerkûk nîye, babeteke şwênekanî dîkeşn, ew nawçaneyi îmirro pêyi dellîn nawçe kêşe leserekan, eme debêt be lêkgeyşitin û danîşitin çareseryan bo bidozînewe, lewe ziyatir hîç rêgeçareyekî dîke nabînîn.
elşerqîye niyûz: rollî netewe yekgrtuwekan lem dosiyayeda çîye? le seretayi dîdarekeda bastan lewe krd ke lem kêşaneda mêzî gftugoyi 'êraqî dadwer debêt, kewate rollî netewe yekgrtuwekan le dosiyayi kerkûkda çîye?
serok nêçîrvan barizanî: netewe yekgrtuwekan (UNAMI) le 'êraqda heye, rollî (UNAMI) yarmetîdanî nwênerî skrtêrî gşitîyi netewe yekgrtuwekane bemebestî yarmetîdanî 'êraqîyekan bo çareserkrdinî kêşekan. siruşitî ême le 'êraqda waye ke natwanîn xoman kêşekanî xoman çareser bikeyin û nazanîn. rollî netewe yekgrtuwekan lew prseda detwanêt teniya rollêkî yarmetîder bêt, le encamda ewe degerrêtewe bo xoman, bo 'êraqîyekan ke debêt danîşîn û çareseryan bikeyin. netewe yekgrtuwekan le ruwî tekinîkîyewh detwanin zor zor yarmetîman biden, yarmetîyi ême biden beweyi herdûla han biden. bawerr nakem ne beẍda û ne hewlêr ḧez biken hîç layenêk rollêkî leme ziyatir bo çareserkrdinî kêşekan bibînêt.
elşerqîye niyûz: ba prsiyar lewe bikem wek hawkarm destî pêkrd. cenabî serok, derbareyi madideyi 140î destûr, boçî hendêk layenî siyasî hen wayi dadenên ke em madeye madeyekî mirduwe?
serok nêçîrvan barizanî: çunike nayanewêt waq' bibînin, nayanewêt waq'î 'êraq bibînin, eger her layek wa bîr bikatewe ewa têgeyşitinêkî helleye bo çareserkrdinî kêşekanî 'êraq. ba nmûneyek bihênmewe, şorrşî kurd sallî 1961 destî pêkrd, sallî 1970 rêkkewtinî 11î azar lenêwan xwalêxoşbû mela mstefayi barizanî û ḧkûmetî ew katî 'êraqda îmza kra, lew kateda xwalêxoşbû sedidam xoyi hate nawprdan boeweyi rêkkewtineke legell barizanî amade bikat û dwayi ewe le beẍda rêkkewtinî 11î azar rageyenra, herwek basm krd hemû layek be 'ereb û kurd û hemû pêkhatekanewe pêyan xoş bû, sallî 1974 ke beẍda pêyi wabû behêze, dûbare şerrî legell şorrşî kurd û barizanî krdewe, neytwanî şorrşî kurd bşkênêt naçar bû çû legell şayi êran rêkkewtinî krd û niyweyi şetul'erebî da be êran, bo eweyi ew niyweyi şetul'erebeş bigerrênêtewe, heşit sall şerrî legell êran krd, qerizdar bû kwêtî dagîrkrd, em meyinetîye, eme mêjuwî dwênêye, bellam çîye? bîrkrdinewe bo çareser helle bû! şêweyi bîrkrdineweke ewe bû kê behêze û kê lawaze? prsî kurd, madideyi 140, kêşekan bem ferhenge, bem 'eqliyete le 'êraq çareser nakrên û mumkîn nîye! kêşeyi xêzanêkh, debê danîşîn be gftugo çareserî bikeyin. eweyi ke dellêt madideyi 140 mirduwe, ewe têgeyşitinêkî zor helleye, leciyatî eweyi billî mirduwe, ba billêt werin danîşîn û çareserêkî drustî waq'yaneyi bo bidozînewe, çareserêk ke le xizimetî hemû 'êraqda bêt.
elşerqîye niyûz: taybet be destûr û madideyi 140 û beşdarîtan le nûsîneweyi destûr lew katda. prsiyarekem eweye hemû kat le lêdwanekantanda debînm basî gerran bedwayi hawbeşîda deken, aya layen hen ke be şêweyekî gşitî hawbeşîyi siyasîyi êwe legell ḧkûmetî fîdrallda da bertesk bikatewh? boçî em layenane hewll deden hawbeşîtan le proseyi siyasî kem bikenewe?
serok nêçîrvan barizanî: ew hawbeşîye, teniya basî hawbeşîyi xoman nakeyin wek kurd, pêman waye pêkhatekanî dîkeş debêt hest bewe biken ke beşêkin le proseyi siyasîyi 'êraqda û teniya basî kurd nakem, çunike ew hawbeşîye û geyşitin bew boçûne ke hemûman beşêkîn lem wllate, eme tenha kêşeyi kurd nîye, pêkhatekanî dîkeş heman kêşeyan heye, boye pêm waye ta êsta gutûmane qonaẍî raguzere, bellam tewaw qonaẍî raguzer nîye. leberdem hellbijardinêkî zor giringî ayindedayin, dezanîn zor hokarîş hebuwe ke pêşitir neyanhêşuwe bih rrastî û be cdidî fokes bixeyine ser em babete û yekêk le gewretirîn kêşekanîş, da'ş buwe. sallî 2014 le herêmî kurdistan (1100) kîlometir sinûrman legell da'ş hebû, dû miliyon awareman hebû, nzîkeyi (10000) hezar pêşmergeyi ême brîndar bûn, nzîkeyi (2000) pêşmergeş şehîdman heye, bêguman eme tenha le herêmî kurdistan na, hemû 'êraqîyekan wayan beserhatuwe û qurbanîyan dawe, emirro pêman waye doxêkî dîke hatote pêş, doxêk ke debêt pêkewe danîşîn û ew kêşane çareser bikeyin.
beşî sêyem..
elşerqîye niyûz: zor basî gftugoyi siyasîm krd û hiywadar buwîn be rîzbendî û bepêyi mêjuwî jiyan biçîne naw siyaset, bellam basî siyasetman krd. be herḧall ba kemêk bigerrêyinewe qonaẍî ḧeftakan, le ḧeftakan gwaziranewe taran û le zanikoyi taran xwêndûtane û legell desellatî şayi êran jiyawn. basman bo bike xwêndintan çon bû û jiyan le katî desellatî şa çon bû?
serok nêçîrvan barizanî: sallî 1974 dwayi niskoyi şorrş çuwîne êran, dwayi şorrşî êran le sallî 1979 ke ew kate temenm 12 – 13 sallan bû, dû rûdaw rûyan da yekemiyan şorrşî êran bû û dûhemîş lew kateda xwalêxoşbû bapîrm mela mstefa koçî dwayî krd. dwayi şorrşî êran ke le emerîka le nexoşxane bû, betema bû bigerrêtewh, lew kateşda bawkm îdrîs legellîda bû, ew kate kak mes'ûd lewê nebû, gerrabuwewe, le êran bû, bêguman bo min têgeyşitinm kem bû, ewe nebû bih tewawî bzanm çî ruwîdawe, bellam demzanî xoşîyekî zor heye betaybetî dwayi eweyi ke şa leser desellat nema. şa yekêk lewane bû ke rêkkewtinî cezayrî krdbû, yekêk le hokarekanî niskoyi şorrşî kurd bû, bêguman bo xellkî kurd bih şêweyekî gşitî rûdawêkî zor gewre bû, zorîş giring bû. lew maweyeda le êran çuwîne qutabixane û xwêndman, min zanikom tewaw nekrd, min betema bûm biçme emerîka. yekêk ke zor hewllî legell dedam û karekanî bo rayî dekrdm ta biçme emerîka bixwênm, xwalêxoşbû d. eḧmed çelebî bû yadî bexêr. berrêziyan zor têkellî xêzanman bû, betaybetîş dostêkî zor nzîkî bawkm bû, ew zor ḧezî dekrd û zor mebestî bû ke bo berdewamîyi xwêndin biçme emerîka û hemû karekan tewaw bûn. ew rojeyi ke betema bûm biçm, rojî dwayî bawkm koçî dwayî krd. kak îdrîs le temenî 43 44 sallan be westanî dll koçî dwayî krd, dwayi ewe berprsiyariyetîyi xêzan û berprsiyariyetîyi mindallekan ziyatir wayi krd ke nemtwanî biçme derewe. ew kate cenabî serok mes'ûd barizanîyi mamm le pêşmergayetî bû, ewîş neydetwanî bigerrêtewe leber erkî pêşmergayetî û ḧzb û maweyekî zorî pêçû ta gerrayewe. qutabîyekî zor zîrek nebûm le qutabixane, bellam xirapîş nebûm, le bîrkarî xirap bûm, bellam le wanekanî wek felsefe û mêjû û cugrafiya û wanekanî dîke, qutabîyekî zîrek bûm. ke dehate ser bîrkarî û ewane zor baş nebûm, xerîkî werizşîş bûm ke lewsawe ta êstaş beşêke le jiyanm.
elşerqîye niyûz: xallêkî giringtan bas krd, beprsiyariyetîyi le temenêkî zuwewe, debêtehoyi pêgeyşitinêkî ziyatirîş dedatê, waye?
serok nêçîrvan barizanî: herwek pêm gutin le temenêkî zor gencîyewe lejêr serperşitî û fermanekanî cenabî serok barizanî ew berprsiyariyetîyem wergrt. le jiyanî siyasîmda ke destm pêkrduwe, hemîşe berdewam legellm xerîk buwe û rollî serekî hebuwe leweyi bême naw jiyanî siyasî û berprsiyariyetî wergrm. hemû kesêkîş le jiyanî xoyda helle dekat û şitî başîş dekat, minîş wek her mirovêk le jiyanî siyasîyi xomda hendêk şitî başm krduwe, helleşm zor buwe, bêguman ewe nîye her şitî başm krduwe û hîç helleyekm nebuwe, mirov hendêk car seyrî dekatewe debînêt. giring eweye mirov le jiyanî xoyi lew hellane fêr bibêt û bîkate hêzêk bo ayinde.
elşerqîye niyûz: seretayektan bo çareserkrdinî kêşekan destpêkrd, bellam be prsiyarêkî xêra, cenabitan zimanî înglîzî û farsî dezanin, nhênî ewe çîye ke be zimanî 'erebî qse naken? boçî? qurse?
serok nêçîrvan barizanî: ewe yekêk lew şitaneye ke min zor gleyî le xom dekem, nallêm sextîşe çunike eger mirov her şitêk bikate îradeyi detwanêt, bellam be dllinyayiyewe eweyi berdewam bo nmûne bo mindallekanm amojgarîyan dekem pêyan dellêm fêrî 'erebî bibin, be neweyi tazeyi kurdistanîş dellêm xotan fêrî zimanî 'erebî biken, pena bexwa minîş xom fêr dekem.
elşerqîye niyûz: zimanî 'erebî qurse?
serok nêçîrvan barizanî: qursh, ewende asan nîye, bellam pêwîste, zorîş pêwîste.
elşerqîye niyûz: kak nêçîrvan legell eweyi hawkarm êmey brdewe rabrdû û bo mêjuwî pêgeyşitintanî gerrandînewe, lewaneye bas le gwastinewekantan bo şare 'êraqîyekan bikeyin, bepêyi ew zaniyarîyaneyi leber destî êmedan cenabitan lew kesayetîye siyasîyanen ke serdanî beẍdatan krduwe pêş rûxanî rjêmî pêşû, hîç şarêkî dîkeyi 'êraq heye ke serdantan krdbêt, herweha hesttan çon bû ke serdanî beẍdatan krd le katî rjêmî sedam ḧsênda?
pêş 2003êş le şêweyi bîrkrdinewe û siyasetî êmeda yek binemayi giring hebû, ewîş ewe bû ke ême 'êraqîn û serencam kêşekanman debêt legell beẍda çareser bibêt, lew maweyeşda ême hîç kat peywendîyekanman legell beẍda nepiçirrand, tenanet le serdemî rjêmî pêşûş peywendîyekanman berdewam bûn. lew çwarçêweyeda ke prsî kurd le 'êraq çareser debêt, ew kat ew ḧkûmete nwênerayetîyi serwerîyi 'êraqî dekrd eweyi le beẍda bû, sedam ḧsên serok komarî ew wllate bû, leber ewe ême berdewam ew peywendîyeman hebuwe, xom çendîn car serdanî beẍda û mûsllm krduwe lew kateda.
elşerqîye niyûz: niyaztan heye serdanî parêzgakanî dîkeyi 'êraq biken?
serok nêçîrvan barizanî: zor ḧez dekem serdanî şarekanî dîkeyi 'êraq bikem û çendîn carîş çûmete necef û ew şerefem berkewtuwe legell ayetulllla sîstanîyş danîşitinm hebuwe, danîşitinêk ke hîç kat wek kesêk lh yadî nakem, lem serdaneşda ke le beẍda bûm legell serokî perleman cenabî ḧelbûsî û siyasîyekanî dîkeyi 'êraqî qseman krd û le berinamemdaye le dahatûda serdanî ew şwênaneş bikem, serdanî besira û enbar bikem û lew şwênane xellk bibînm, ḧez dekeyin le nzîkewe xellk le peyamî ême têbigen, ême xêrî hemû 'êraqman dewêt, pêşkewtinêkî her şarêkî 'êraq bo ême, bo herêmî kurdistan pêşkewtine, behêzbûnî abûrîyi 'êraq behêzbûnî herêmî kurdistane û pêçewane nîye. ba le televziyonî êwewe ew qseye bikem, zor bedaxewe siyasîyekanî 'êraq le rabrdûda neyantwaniywe wek pêwîst xizimetguzarîyekan bo xellk becê bigeyenin, hemîşe xellkî 'êraqiyan wa têgeyanduwe ke xetayi herêmî kurdistane. herêmî kurdistan ziyatir leweyi bepêyi destûrî 'êraq û bepêyi 'êraqîbûnî xoyi ke mafî xoyetî, lewe ziyatir dawa nakat û hîç katêkîş le budceyi 'êraq ewendeyi werinegrtuwe, bellam xerîk bû ewe deçuwe naw şeqam ke eger xizimetguzarî le flan şwênî 'êraq û le flan şarî 'êraq nebêt, kêşeke eweye herêmî kurdistan parekeyi brduwe û hemîşe hewlliyan dawe şkstî xoyan bo cêbecênekrdinî xizimetguzarîyekan bo hawullatiyanî 'êraq bixene milî herêmî kurdistan. lêrewe be hemû gelî 'êraq dellêm pêşkewtinî her şarêkî 'êraq be pêşkewtinî herêmî kurdistan hejmar dekeyin. katêk deçîne derewe û wllatanî dîke debînîn zor pêman naxoşe ke debînîn wllatanî dîke le 'êraq pêşkewtûtirin, dellêyin 'êraq çî lem wllatane kemtire?! boçî 'êraq le doxêkî wada bêt ke îreyî be wllatanî dîkeda bibeyin, gelî 'êraq ba lewe dllinya bêt ke herêmî kurdistan deyewêt hemû 'êraq pêşkewtû bêt.
elşerqîye niyûz: cenabî serok demewêt prsiyar debareyi destûr û ew xizimetguzarîyaneyi le rêgeyi berprsekan pêşkeş be hawullatiyan dekrêt bikem, bellam pêş ewe demewêt prsiyarêk bikem. bastan lewe krd ke le jiyanî xwêndin û qutabixane zîrek nebûn, bellam çon le jiyanî siyasîtanda serkewtû bûn betaybetî le peywendîyekantanda legell wllatanî cîhan? berrêz nêçîrvan barizanî abilloqekeyi şkand katêk serdanî barîstan krd û dîdartan legell serokî ferenisî makron encam da, basî ew peywendîye û serkewtine siyasîyekantan û bestineweyi herêmî kurdistan be cîhanm bo biken?
serok nêçîrvan barizanî: herêmî kurdistanî 'êraq wek beşêk le 'êraq, le siyasetda peyrrewî yek binemayi serekî krduwe, eweyş eweye ke deyewêt fakterî seqamgîrî û aramî bêt bo hemû 'êraq, deyewêt fakterî seqamgîrî bêt legell wllatanî drawsê, deyewêt fakterêk bêt bo eweyi doxî 'êraq başitir bikat le ruwî nêwdewlletîyewe, ewe ew siyaseteye ke le herêmî kurdistan peyrrewman krduwe. ême le herêmî kurdistan fakterî têkdanî asayş û seqamgîrî nîn le nawçekeda, be pêçewanewe yarmetîderîn ta seqamgîrî le nawçekeda drust bibêt. ferenisa dwayi rûdawekanî sallî 2017 yekêk lew wllatane bû, be supasewe serok makron yekêk lew kesane bû ke bih rrastî yarmetîyi 'êraqî da û yarmetîyi peywendîyekanî nêwan herêmî kurdistan û beẍdayi da. detwanm billêm le ruwî siyasîyewe ger rollî ew nebwaye, lewane bû zor le kêşekan çareser nebûban, bellam ew rollêkî serkî bînî, her lew katewe ta êsta dîdarekanî ême legell serok makron teniya bo eweye ke çon yarmetîyi hemû 'êraq bideyin. wek herêmî kurdistan demanewêt ew peywendîye û peywendîyekanî dîke legell wllatanî dîke bekar bihênîn bo eweyi çon yarmetîyi hemû 'êraq bideyin, çon yarmetîyi çareserkrdinî ew kêşane bideyin ke ta êsta lenêwan hewlêr û beẍdada mawnetewe û çareseryan bo bidozînewe?
elşerqîye niyûz: êsta degerrêmewe beşî yekemî prsiyarekem, destûr pêşkeşkrdinî xizimenguzarîye be hawullatiyan emetan pêş kemêk bas krd. prsiyarekem eweye, dem na demêk hewallî ewe billaw debêtewe û debîstîn ke layenêk heye deyewêt bibête herêm wek besira, yan gwêman le herêmî enbar debêt, êsta ême rastîyi ew zaniyarîyane nazanîn, aya îradeyekî rasteqîne heye yan na? prsiyarekem eweye ezimûnî herêm layi êwe le herêmî kurdistan serkewtû bû, çon amojgarî layenekanî dîke deken eger îradeyekî rasteqîneyan hebû bo drustkrdinî herêm?
serok nêçîrvan barizanî: prsî herêm babetêkî destûrîye û le dereweyi destûrî 'êraq nîye, destûrî 'êraq rêgeyi dawe herêmekan drust bibin, ême ezimûnêkî ta radeyekî zor serkewtûman heye le herêm, êsta tenanet lenaw herêmîş ḧkûmetî herêmî kurdistan lêkollînewe lewe dekat çon desellatî lamerkezî bidate parêzgakan, cenabî serok wezîran û kabîneyi noyemî ḧkûmetî herêmî kurdistan êsta lêkollînewe lew babete deken, kewate bo xoman be modêlêkî serkewtuwî dezanîn û karêkî destûrîşe û her parêzgayek le parêzgakanî 'êraq pêyi wabêt bikat ke xizimetî ziyatir û xizimetguzarîyi ziyatir pêşkeş be hawullatiyanî 'êraq bikat, boçî na? le dereweyi destûrî 'êraq şitêkman nekrduwe û her herêmêkîş drust bibêt le dereweyi destûrî 'êraq nîye û le çwarçêweyi ew desellateye ke destûrî 'êraq diyarî krduwe, ca leser kateke demênêtewe axo ew kate hawkare yan le dahatûda, yan heryek bepêyi taybetmendîyi xoyi debêt lêkollîneweyi doxî xoyan biken ta bzanin başitirîn modêl çîye bo eweyi xizimetî ziyatirî hawullatiyanî parêzgayi xoyan biken.
elşerqîye niyûz: kak nêçîrvan, le qsekrdin derbareyi peywendîyekantan legell berrêz makron serokî ferenisa, serokî ferenisa yekem kes bû ke bîrokeyi grêbestî siyasî le lubinan û 'êraq pêşkeş krd, zorêk le kesayetîye siyasîyekan destiyan be pêşkeşkrdinî em bîrokeye krduwe, bîrokeyi eweyi ke pêwîste grêbestî siyasîyi nwê hebêt egîna berew ayindeyekî nadiyar derroyin, yan berew pşêwî û yan lewaneye şerrî nawxo derroyin. le miyaneyi ew qsaneyi krdtan lew bawerredan ke daninan be hellekan û berewpêşweçûn, seretayi qonaẍêkî nwêyi siyasîye?
serok nêçîrvan barizanî: pêm waye tewaw eweye, min legell ew bîrokeyem ke qonaẍ û katî peymanêkî nwêye. 18 sall be maweyekî raguzer hejmar dekrêt û her gutûmane raguzer, êsta katî ewe hatuwe lêkollîneweyi dîdêkî nwê bikeyin axo 'êraq berew kwê? bînînî siyasîyekanî 'êraq çîye bo dahatuwî 'êraq? êsta katî ewe hatuwe, eweyi deybînm le beẍda berrêz serok wezîran mstefa kazimî, ew xoyşî basî ewe dekat û bawerrî bewe heye ke pêwîste şitêkî nwê bikeyin û siyasîyekanî dîkeyi 'êraqîş heman basiyan krduwe, bêguman heryek be têgeyşitin û boçûnî xoyi basî dekat, bellam bêguman katî ewe hatuwe, katî ewe hatuwe billêyin bese, bese ba danîşîn, bese ba bîr lewe bikeyinewe dîdêkî hawbeş pênase bikeyin axo 'êraq berew kwê derrwat? 18 sall bese her basî ewe bikeyin ême le qonaẍî raguzerdayin. tewaw, eweyi 2003 le dayk buwe êsta 18 salle, eger eme nekrêt bih rrastî 'êraq berew helldêr û berew çarenûsêkî nadiyar derrwat. ba nmûneyekî sade bihênmewe, me'qûle êstaş xellkî 'êraq hebê le kempekanda bin û lewê bijîn? çon dekrêt ta key? neweyek lenaw kempekan ledayk debêt bê hiywa, bê dahatû, bê xwêndin, ew zemîneyeye ke tundrrewî û da'ş drust dekat, her ew şitaneye ke da'ş drust dekat û zemîne bo tundrrewî xoş debêt! debêt lemane bikollînewe û be cdidî hewll bideyin em kêşaneyi le 'êraq hen çareser bikeyin. wek 'êraqî û wek wllatêk ke pêyi degutirêt 'êraq, zor wllat heye deyanewêt yarmetîyi 'êraq biden, bellam berle hemû şitêk debêt 'êraqîyekan xoyan yarmetîyi xoyan biden, em hemû wllataneyi ewrûpa û emerîka le şerrî da'şda yarmetîyi 'êraqiyan da, êstaş berdewamin û ḧez deken yarmetîyi 'êraq biden, bellam yekem şit debêt 'êraqîyekan xoyan yarmetîyi xoyan biden, leser şitî bê mana çwar pênc kajêr gftugo deken. sallî par le beẍda le kobûneweyekda beşdar bûm, babeteke ew kat xopîşandan bû le şwênekanî dîke, ew modêleyi bo çareserkrdinî kêşekan pêşkeşiyan dekrd bo min zor seyr bû! gutiyan ew hemû xellke dademezirênîn, yekêk le gewretirîn kêşekanî 'êraq em hemû damezirandineye, budceyi 'êraq mangane nzîkeyi çwar ta pênc miliyard dolar teniya bo mûçeye, çi ḧkûmetêk detwanêt bew şêweye berdewam bêt û çon dekrêt û le çi wllatêkda eme heye? eme ta key? gftugoyekî zorman krd, yek prsiyarm krd û gutm êwe ew hemû xellke dademezirênin, pêtan waye eme çaresere? pêm waye eme çareser nîye, prsiyar le wezîrî darayî biken axo pareyi heye? carê ew prsiyare biken le budceyi 'êraqda pare bo ew şitane heye? nebuwe, bellam heryek le pêkhatekan, heryek le ḧzbe siyasîyekan bo hendêk mebestî taybetî bo xoyan, hendêk çareser pêşkeş deken nek bo 'êraq, xemî xoyane, xemî ḧzbî xoyane, eme helleye, 'êraq ewende gewreye beşî hemuwan dekat, xêr û samanî 'êraq beşî hemuwan dekat, bellam eger waylêhat teniya bîr le ḧzb û le pêkhateyi xot bikeytewe, çareser bo em 'êraqe nabêt.
elşerqîye niyûz: detwanin pêman billîn le serdane dûbarekantanda bo beẍda û dîdarekantan legell berprse siyasîyekan, aya bih rrastî hesttan krd dîdêkî rasteqîne bo em qonaẍe siyasîye û bedengewehatin legell herêmî kurdistan lembareyewe heye? dwayi nawbirrêk gwêman le wellameket debêt?
serok nêçîrvan barizanî: bawerr nakem êsta ême lew xalle bîn.
beşî çwarem..
elşerqîye niyûz: le xallêk westayin ke hawpeymanîyi siyasî û serdanekant bo beẍda û dîdarekant legell berprsanî siyasîyi 'êraq bû, aya hestt bewe krd ke ewan erênî bin leser ew babete û kakrdin legell 'eqlî siyasîyi nwê?
serok nêçîrvan barizanî: hemûyan basî lêwe deken, bellam pênaçêt hîç bîrokeyekî drust hebê ke be çi şêweyek bêt, carê hêşita her qseye. wek bîrokeyek kesêk pêşkeşî bikat û billêt bîrokeke bem şêweye, ta êsta nembîniywe û nîye!
elşerqîye niyûz: kak nêçîrvan emirro basî kêşeyi zor hestiyar û giring dekrêt ke ewîş destûre, sunine dellêt destûr bo kurd û şî'e nûsirawe, aya kurd legell hemwarkrdinewe û gorranikarîkrdin le destûre ke dawayi şeqam û dawayi xopîşandanekanî tşrînîşe?
serok nêçîrvan barizanî: wek binema her gorranikarîyek xizimetî 'êraq û doxî 'êraq bikat, wek kurd be hîç şêweyek rêgr nîn û pêmanxoşe, debêt dabinîşîn bzanîn aya ew made destûriyane çîn ke rêgirin? kam madeyi destûrî rêgre leweyi xizimetguzarî bo 'êraq pêşkeş bikrêt? kam madeyi destûrî rêgre 'êraq berew pîşewe birrwat? eger dabinîşîn û qse leser emane bikeyin, bêguman wek kurd berjewendîyi 'êraqman dewêt, berjewendîyi hemû pêkhatekanî 'êraqman dewêt. leber ewe bo ême zor asayiye danîşîn û qseyşî leser bikeyin bzanîn ew madaneyi eger biyangorrîn bih rrastî xizimetî 'êraq be şêweyekî gşitî deken? ger wabêt bêguman deykeyin.
elşerqîye niyûz: ba prsiyareke be şêweyekî dîke bikeyin, aya berrêztan lew birrwayedan ke destûrî 'êraq be sîẍe û madeyi êstayewe mafekanî 'êraq le zaxo ta faw dabîn dekat?
serok nêçîrvan barizanî: tenha şitêk ke hemane ew destûreye, eweyi hemane wek bellgename leber destman hebêt ew destûreye, înca eger destûreke kemukurrî têdaye ba çareserî bikeyin, eger kemukurrî têda nîye ba cêbecêyi bikeyin, bellam îsta bedîlî destûrman nîye le 'êraq, eweyi heye wek grêbestêk û bellgenameyekî siyasî, her ew destûreman heye.
elşerqîye niyûz: cenabî serok, hawkarm hîşam prsiyarêkî zor giringî wrûjand ke ewîş babetî qonaẍî siyasîyi nwê bû, demewê prsiyarekem be gutinekanî kemêk pêş êstayi cenatibanewe bibstmewe katêk nawî sedidam ḧusênt hêna gutt (xwa lêyi xoş bêt) bih rrastî eme serincî rakêşam, eme ewe nîşan dedat ke êwe cdidiyetêkî waq'îtan bo becêhêşitinî rabrdû heye û dest be qonaẍêkî siyasîyi nwê biken ke le hemû rkaberîyekî siyasîyi daşoraw bêt?
serok nêçîrvan barizanî: drust waye, her kesêk bmirêt û dinyayi cêhîşit, zor asayiye xellk pêyi billî xwa lêyi xoş bêt, ca her kesêk bêt. le herêmî kurdistan û siyasiyanî ême demanewêt fokes leser ayindeyi 'êraq bikeyin, ayindeyek hemû hawullatîyekî 'êraq têyda hest bikat beşêke lew ayindeye, ew ayindeyeş bitwanêt xoşgozeranî û xoşî bo hemû gelî 'êraq bedî bihênît.
elşerqîye niyûz: cenabî serok, her katêk peywendîyekanî nêwan herêmî kurdistan û beẍda be arasteyekî rastda royşit, hendêk kêşe drust debin, aya detwanîn babetî ziyatir le carêk bordumanikrdinî frrokexaneyi hewlêr ke pêşweçûnî têda kra û frrokeyi dronî tiyada bekarhênra, bewewe bibestînewe ke hendêk layen hen rêgrî le başbûnî peywendîyekanî nêwan nawend û hewlêr deken û peywendîyekan têk deden?
serok nêçîrvan barizanî: be birrwayi ême bordumanikrdinî frrokexaneyi hewlêr, pêşhatêkî zor metirsîdar bû bo seqamgîrîyi siyasîyi hemû 'êraq. ba carê rûnikrdineweyek leser hêzekanî emerîka bidem, ew hêzaneyi emerîka ke le hewlêr û herêmî kurdistan hen, le çwarçêweyi rêkkewtinêkda lêren ke lenêwan beẍda û waşntonda krawe, nek lenêwan hewlêr û waşntonda, herêmî kurdistanîş wek beşêk le 'êraq seyrî em babete dekat, wate le herêmî kurdistan şitêkî taybet û ciyawaz nîye leweyi le beẍda legell hêzekanî emerîka heye. babete cewheryeke çîye, renge bîruboçûnekan ciyawaz bin, le herêmî kurdistan lew bawerredayin ke ta êstaş 'êraq bo geyşitin be kenarî aramî pêwîstî be pşitgîrîyi nêwdewlletî heye, pêwîstî bewe heye emerîka û wllatanî hawpeyman yarmetîyi 'êraq biden. renge xellkî dîke boçûnêkî ciyawaziyan hebî, eweyi demewê billêm eweye, hêzekanî emerîka û hawpeymanan leser binemayi ew rêkkewtineyi legell beẍda krawe le 'êraqn. bo zaniyarîtan le hemû ew şwênaneyi hêzekanî emerîka hen, herêmî kurdistan lîjneyekî heye, tenha ewe nîye herêmî kurstan lewê bêt, nwînerî beẍda lew lîjneyeda heye, nwênerî herêm heye, nwênerî hêzekanî hawpeymananîş heye, kewate herçî heye pêkewe dekrêt û erkekeşiyan aşkraye ke yarmetîdanî 'êraqe le şerrî da'şda. eweyi krawe, em hêzane zor bedaxewe deyanewê hemû desellate siyasî û eminîyekanî dewlletî 'êraq bixene jêr prsiyar û be kem bibînrên, me'qûl nîye emirro taqmêk le dereweyi ḧkûmetî 'êraq û le dereweyi peykerî eminî û serbazîyi 'êraq hebêt ew mafe be xoyi bidat em kare le herêmî kurdistan bikat. ew tekinelojiyayeyi bekarîş hatuwe, ew tekinelojiyaye nîye tenha ḧzbêkî siyasî heybêt, tekinelojiyayeke layenêk le pşitîyeweyetî, betaybetî hêrşî em dwayîye dronêkî zor gewre buwe. bedaxewe pêman wa nîye em pêşhate xizimetî 'êraq û seqamgîrîyi 'êraq bikat.
elşerqîye niyûz: cenabî serok, bepêyi encame berayîyekan geyşitine aşkrakrdinî ew layenaneyi destiyan le pşit bordumanî kotayî frrokexaneyi hewlêr û eweyi pêşitirîşewe heye?
serok nêçîrvan barizanî: leser herdû bordumanî pîşitir û eweyi êstayş bo ser hewlêr, pêşitir xellkêk hem le beẍda û hem le hewlêr destgîr krawn, hawkarîyekî eminîman legell beẍda heye bo dozîneweyi ew kesaneyi em hêrşeyan encam dawe. lerruwî hemahengîşewe, hemahengîyi zor başman legell beẍda heye leser em babete û llêkollîneweş ta êsta berdewame. natwanm billêm çi layenêk emeyi krduwe, çunike lêkollînewe le herdû hêrşeke ta em sateş berdewame.
elşerqîye niyûz: pêş kemêk bast le qonaẍî nwêyi siyasî krd, aya bawerrt be ladanî damezirêneranî em prose siyasîyeyi dwayi 2003 heye û neweyekî nwêyi genc bêne naw wêneke û twaniyan hebêt proseyekî nwêyi siyasî drust biken û be dîdêkî nwêwe xizimetî gel biken?
serok nêçîrvan barizanî: ta êsta ger billêm şitêkî bercestem le beẍda bîniywe? nembîniywe! bellam eweyi giringe gorranikariyekîş heye, her ewe nîye billîyi hemû şitekan hîç nîye û hîç nakrêt, core gorranikarîyiyek le şêweyi bîrkrdinewe heye. êsta le beẍda debînm xerîke neweyekî siyasîyi 'êraqî bîrdekatewe ke ta keyi ême berdewam bîn, ta keyi debê doxeke berdewam bêt? legell rêzim tenanet ewaneyi pîşitirîş xebatiyan krduwe, mandû bûn bew meseleyewe, 'êraqî nwê hemû pêkewe damanmeziranduwe, êmeş beşêk buwîn lew 'êraqe, hiywadarîn be hawkarîyi neweyi kon û neweyi êsta bitwanîn pêkewe leser mêzî gftugo dabinîşîn û kêşekanî 'îraq çareser bikeyin.
elşerqîye niyûz: bellam bawerrtan bew ladane heye yan hêşita katî nehatuwe?
serok nêçîrvan barizanî: mirov debêt geşbîn bêt, carêkî dîke dellêm şitêkî bercestem diywe? nemdiywe, bellam le 'êraqda karkrdin asan nîye, zor sexte, ta şitêk berew pêşewe deçêt, mirov debêt zor zor hewllî bo bidat, hemû hewllekanman bekar dehênîn bo eweyi bigeyine ew têgeyşitine hawbeşe.
elşerqîye niyûz: êwe danustan legell ḧkûmetî berrêz kazimî deken, amirazekanî berêz kazimî bo wellamdaneweyi em wtare ciyawaze legell sallanî rabrdû çîyh?
serok nêçîrvan barizanî: kêşeyekî cewherî heye le 'êraq, dezgakanî ḧkûmetî 'îraq hen, serok wezîran û wezîr hen, zor bedaxewe lepall emane le dereweyi ḧkûmet û le dereweyi em peykere şitêkî dîkeşman heye ke be rastî leciyatî eweyi hawkar bêt bo dezgakanî ḧkûmet, hendêk car rêgirin, hemû carêk pêyan dellêm me'qûl nîye û nakrêt lenaw ḧkûmet ḧkûmetêk heye û le dereweyi ḧkûmetîş şitêkî dîke hebêt, debê hemûyan yek bin, gerewtirîn kêşe eweye axo birriyar le kwêye? erê birriyar layi serok wezîranh? prsiyareke eweye birriyar layi serok wezîrane? birriyar layi serok komare?
elşerqîye niyûz: serçaweyi birriyar layi berêz kazimîye yan hendêk layenî dîkeye?
serok nêçîrvan barizanî: pêm waye eger êsta em prsiyare le cenabî serok wezîran kazimî û serok wezîranî berle kazimîyş bikeyt, hemû serok wezîrekanî 'êraq ew mu'anateyan hebuwe, pêwîste eme çareser bikrêt, debî eme bibête yek dest, nakrêt to le desellat bî û le desellat nebî. seyrke emane hemûyan çiyan krduwe, le desellat beşdarin, bellam bo nmûne xellkî ple dû û sêyi xoyan wek kadr narduwete naw ḧkûmet boçî? ba bo xoyan berprsiyariyetîyeke hellgirin, birrwam waye êsta debwa ême em hêze siyasîyane başitir wabû kesî yekemiyan lenaw ḧkûmet bin, boçî ḧkûmet bekem debînin? ba wezîr bin, ba berprsiyariyetî werbigirin, êsta hem berprsin û hem berprs nîn, eme xiraptirîn ḧallete. le layek berprsin û le layek lepêş çawî xellk xoyan be berprs nazanin, hemûşman dezanîn bijardekanî her serok wezîranêk le 'êraq sinûrdare, qsekem eweye pêdaçûnewe pêwîste bo em sîsteme siyasîyeyi 'êraq, sîstemeke her le cêyi xoyi decûlêtewe, leber ewe kêşekan çareser nabin. bo çareser debê hêze siyasîyekanî 'êraq danîşn û be cdidî kar bo çareserkrdinî kêşekan biken.
elşerqîye niyûz: bo wa pîşanî cîhan dedrêt ke berrêz mstefa kazimî be wellamdaneweyi dawakanî hewlêr nazî herêmî kurdistan helldegrêt, ke hawbeşekanî kazimî eme be pêşêlkrdinî destûr debînin?
serok nêçîrvan barizanî: pêm waye ewe bo mebestî siyasî dijî serok wezîran bekar dêt, egîna hîç binemayekî bo nîye. bêguman wek kes sallehayi salle berrêz kazimî denasîn, yekêk lew kesane buwe le serdemî rjêmî pîşû wek kes ewkate legell pêşmerge buwe, meyinetîyekanî enfalî beçawî xoyi diywe, le koçirreweke meyinetîyekanî xellkî kurdistanî diywe, yekêk lew kesane buwe ke leser enfal le ellmaniya gewahî da, çunike ew proseyeyi hemuwî be çawî xoyi bînîbû. wek kesêkî 'îraqî legell pîşmerge beşdar buwe le xebat, herçî beser kurdida hatuwe lew maweyeda serok wezîran bîniyuyetî. legell serok wezîranî pêşûş heman peywendîyi başman hebuwe, berrêz 'adl 'ebidulmehdî wek serok wezîranî pêşitir sallehayi sall peywendîyekî başman legellî hebuwe, eme ke bekar dehênrêt gwaye ewan giringîyi ziyatir be herêmî kurdistan deden, hîç binemayekî bo nîye. neyaranî siyasîyi ew deyanewê le dijî ew sûd lem babete wergirin, cenabî serok wezîran ewperrî hawkar bû bo eweyi nakokîyekan kemtir bibêtewe, bellam le encamda leser yasayi budce, hemû layek têgeyşitin ke em yasayi budceye ta radeyekî zor berjewendîyi hemû layek reçaw dekat.
elşerqîye niyûz: demewê ziyatir biçme binc û binawanî bordumanikrdinî hewlêr, berrêztan le lêdwanêkî rojnamewanîda berle çend rojêk guttan dawayi maneweyi hêzekanî emerîkî le 'êraq deken, aya herêmî kurdistan bo rêgrîkrdin le her hêrşêkî dîkeyi çawerrwanikraw, dawayi pşitgîrî le emerîka dekat?
serok nêçîrvan barizanî: herwek gutm ême bew şêweyeyi naybînîn, erkî emerîkîyekan le 'îraq rûne ke yarmetîdanî 'êraqe le şerrî da'ş, bellam kêşekanî dîke ême wek 'êraqî debêt çareserî bikeyin, debêt ewe çareser bikeyin ke pêwîste ew çeke le çwarçêweyi dezgakanî dewlletda bekar bêt, nakrêt herkesê be arezuwî xoyi birriyar bidat dron binêrête hewlêr û rokêt bigirête beled û şwênekanî dîke borduman bikat. debêt çareserêk bidozirêtewe, min dllinyam eger îradeyekî cdidî hebêt le beẍda, sext nîye destinîşan bikrêt kame û kê em karaneyi encam dawe, rûne.
elşerqîye niyûz: qbûllî naken ke herêmî kurdistan bibête gorrepanî yeklayiyekrdineweyi ḧsabatekan?
serok nêçîrvan barizanî: hîç katêk eme le têgeyşitinî êmeda nîye, herêmî kurdistan beşêke le 'êraq, siyasetî herêmîş beşêke le siyasetî 'êraq, qûllayîyi stiratîjîyi herêmî kurdistanîş beẍdaye, herêmî kurdistan be tenha hîç birriyarêk legell hîç wllatêkî biyanî nadat, tenha le çwar çêweyi 'îraq deydat, herêmî kurdistan nwênerî le gftugoyi stiratîjîyi nêwan emerîka û 'êraqda heye.
elşerqîye niyûz: çend rojêk ber le êsta hewallêk billaw bûyewe gwaye çend rokêtêk bemebestî bordumanikrdinî çend pêgeyekî mosadî îsiraylî le herêmî kurdistan hawîjrawn, aya hîç pêgeyekî mosadî îsiraylî le kurdistan hen? herweha bîruboçûnî êwe lebareyi asayîkrdineweyi peywendîyekanî îsirayl legell çend wllatêkî 'erebî çîye?
serok nêçîrvan barizanî: carê hewalleke hîç binemayekî nîye, ne hîç pêgeyi îsirîlî le kurdistan heye û ne buwe, rastîş nîye, ew hewalle hîç binemayekî nîye, hendêk mallperr le beẍda û hendêk ajanisî hewall wek hewallêk emeyan bekarrhêna û le mîdiyayi hendêk wllatî dîke zor gewre kra ke gwaye îsirayl yan binikeyi îsiraylîyan borduman krduwe. bo zaniyarîtan hîç kesêk le derewe her awa nayete naw 'êraqewe, ême sîstemêkman heye ke hemû derwaze sinûrîyekan pêkewe debestêtewe, pêyi dellên “bayss”. eme sîstemêke emerîkîyekan katî xoyi bo 'êraqiyan dameziranduwe, her kesêk le her şwênêk, le her xallêkewe bête herêmî kurdistan, beẍda dezanêt, bo zaniyarîşitan beẍda nwênerî xoyi le hemû xalle sinûrîyekan heye, lewaneye xellk bawerr nekat û pêyan wabê nîye. le hemû xalle sinûrîyekanî herêmî kurdistan û le frrokexanekan hewallgîrîyi 'êraqî heye û dezanin kê dê û kê derrwa, em şitane zor bê bineman. xallêkî dîke ke bastan krd, bih rrayi ême pêwîst nîye 'êraq dujminayetîyi hîç kes û wllatêk bikat, 'êraq ewende kêşeyi heye carê debêt danîşêt kêşekanî xoyi çareser bikat. le 'êraq her basî siyaset deken teniya bo eweyi xizimetguzarî pêşkeş be xellk neken, êsta jiyanî hemû 'êraqîyek teniya bote siyaset, boçî? deyanewê şitekanî dîke bşarinewe, deyaneê bo nmûne leciyatî eweyi fokes leser xizimetguzarîyekan biken, fokes leser ewe biken axo 'êraq çon pîşdekeweê, fokes leser ewe biken ke me'qûl nîye heta heta wllatêkî hawrdekerbîn, leciyatî ewe hemû şiteke îsta bote siyasî, hemuwan bes teniya siyaset deken.
elşerqîye niyûz: berrêz nêçîrvan barizanî le çwarçêweyi qsekantda wa derkewt ke mamellekrdin lenêwan dewllet û nadewlletda qurse, dwatir qsekant be babetî diyalog û çareserîyi nawxoyiyewe bestewe, dîdî rasteqîneyi kak nêçîrvan û hewlêr derbareyi diyalog û danîşitinî hemuwan leser mêzî danustan çîye bo eweyi çareser lenawxo bêt? ew diyaloge grûpî katiyoşekanîş degrêtewe?
serok nêçîrvan barizanî: larîman nîye herkes beşdar bêt, le encamda demanewê danîşitin hebêt bo eweyi bigeyine têgeyşitinêkî hawbeş. emcare ke legell serok wezîranm bînî, gutî hendêk bîrokem heye, basî lewe krd ke seredanî hewlêr dekat û ew ew bîrokane pêşkeş dekat, êmeş yarmetîder debîn bo eweyi ew gftugoye be şêweyekî cdidî destpê bikat. ew destpêşxerîye le her şwênêk bêt, ême amadeyin, legell her kesêkîş bît ême amadeyin, çunike le encamda rrayi ême eweye ke pêwîstîman be seqamgîrî heye, seqamgîrîyi siyasî le 'êraq pêş hemû şitêk, amadeyin bo ew gftugoye.
beşî pêncem..
elşerqîye niyûz: hawpeymanîyi kurdî şî'î, em hawpeymanîye mêjuwîyiye û damezirêneranî proseyi siyasî binyatiyaninawe, ewaneyi le neweyi duwemin ke mebestm cenabitanh, be pêwîstî dezanin em hawpeymanîye berdewam bêt û leser rêçkeyi bawk û bapîran birrwat, yan dîdêkî ciyawaz heye ke doxeke pêwîstî be qonaẍêkî siyasî û têgeyşitinêkî siyasîyi nwê heye?
serok nêçîrvan barizanî: pêş rûxanî rjêmî pîşû, pêwîst bû lêkgeyşitinêk leser çoniyetîyi dîdî ayinde bo 'êraq bikrêt, ew kat hawpeymanîyek lenêwan çwar ḧzbî binerretîda drust bû ke le yekêtîyi nîşitîmanîyi kurdistan û partî dîmukratî kurdistan û encumenî balla (meclsî e'la) û ḧzbî de'we pêkhatibû, ta radeyekî zor lew kateda twaniyan pêkewe bo nusîneweyi destûr kar biken, ew kate pêkewe kar bo nûsîneweyi destûr kra û hawpeymanîyek û lêkgeyşitinêk hebû. bêguman êsta ew şite gorrawh, ew serdemeyi hejde sall berle îsta nîye, şitekan êsta gorranikarîyi zorî beserda hatuwe. lew kateda min yekêk lew kesane bûm ke zor hanî brayanî suninem deda le proseyi siyasîda beşdar bin, beşdarîyan nedekrd. le bîrme gftugoyekî zorman legell berrêz tarq haşmî hebû û dawman lêdekrd ke debêt ewanîş beşdar bin, zor bedaxewe sereta baykotî proseyi siyasîyan krd, bellam emirro şitekan hemuwî gorrawe, emirro şitêk bew manaye û bew nawe ke hawpeymanîyek lenêwan kurd û şî'eda heye, ew şite nemawe û êsta ewe nîye.
elşerqîye niyûz: ew hawpeymanîye nîye yan kotayî pêhatuwe?
serok nêçîrvan barizanî: pêm waye bo ew maweyeyi hemanbû, bo ew maweye pêkewe îşman krd, bellam êsta dwayi hemû ew rûdawane, pêwîstîman beweye sunine û şî'e û kurd û pêkhatekanî dîke hemûman danîşîn dîdêkî dîke bo ayindeyi 'êraq pênase bikeyin, hem legell brayanman le suninekan, hem brayanman le şî'e û hem kurdîş, hemû layekman debê pêkewe dîdêkî hawbeşman hebê ke çon bitwanîn ayindeyi 'êraq pênase bikeyin bih şêweyek le berjewendî û xêrî hemû pêkhatekanda bêt.
elşerqîye niyûz: bebê bûnî hawpeymanî, leser binemayi eweyi ke hemûman lew wllate hawbeşîn û leser binemayi yeksanî, hîç hawpeymanîyek nîye?
serok nêçîrvan barizanî: binemakanî hawsengî û sazan û hawbeşî, sê binemayi giringn bo hemû pêkhatekanî 'êraq be suninewe û şî'ewe û kurd û be hemû pêkhatekanî dîkewh, lem wllateda em sê binemaye giringn. debêt danîşîn û leser binemayi em sê prenisîpe billêyin bîroke û dîdî dahatûman bo 'êraq emeye.
elşerqîye niyûz: em dîde nwêye leser astî gutarekan lewaneye bibête hoyi xêr, bellam cêbecêkrdinî leser erizî waq' lewaneye legell çwarriyanekanî nêwan kutle û ḧzbekan le beẍda û hewlêr pêçewane bêt, heryekeyan gutarêkî ciyawaziyan heye bo nmûne leser maneweyi hêzî biyanî û rûdawî frrokexane û kuşitinî muhendîs û suleymanî. wek xot deyzanî birriyarêkî perleman hebû bo derkrdinî hêzekanî biyanî, bellam hewlêr xoyi lew birriyare dûrxistewe eme ciya leweyi ke binikekanî turkî û emerîkî bemebestî rahênan û rawêjkarî le herêmî kurdistan hen, em çwarriyanane çon çareser dekrêt lekatêkda ême bas le 'êraqêkî yekgrtû dekeyin?
serok nêçîrvan barizanî: bih rrayi min eweyi le perlemanî 'îraq ruwîda ḧalletêkî ziyatir sozdarî bû heta waq'bînî, dûr bû le siyasiyetêkî waq'bîn ke to şitekan wek xoyi bibînî. boçûnî ême boçûnêkê waq'bînaneye leser hêzekanî emerîka. emerîka hîzêke hatûte em wllate bo yarmetîdan û em wllateş cêdehêllêt û rojêk her debê becêyi bihêllêt le ayindeda, bellam prsiyarî giring eweye, aya 'êraq geyşitote ew qonaẍeyi pêwîstî be hêze biyanîyekan nebêt bo yarmetî? prsiyareke eweye. hîç şitêkî taybetîman legell emerîka nîye, hîç ecêndayekî şaraweşman legelliyan nîye, ke dengman bew meseleye neda, tenha leber yek hokar bû, boçûnman eweye ke 'îraq pêwîstî be yarmetîyi hawpeymanan û emerîka heye. le encamî ew boşayîyeyi le parêzgayi selaḧedîn destpê dekat ta diyala ta dête kerkûk û le kerkûkîşewe ta deçête mûsl, boşayiyekî zor gewre hey.[1]