Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê


Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Dîroka kurdistanê 2
12-12-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Hasan Bîter
26-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 48
24-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 47
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Rewan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
QÎRÎNA MIRINÊ
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Zanhaweya Pêxember (Mewlûda Pêxember)
07-11-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,839
Wêne
  113,284
Pirtûk PDF
  20,686
Faylên peywendîdar
  109,179
Video
  1,709
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,131
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,114
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,414
عربي - Arabic 
32,828
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,350
فارسی - Farsi 
11,710
English - English 
7,823
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,899
Pend 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,686
Şehîdan 
4,308
Enfalkirî 
3,604
Pirtûkxane 
2,773
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,748
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
518
PDF 
32,569
MP4 
2,852
IMG 
208,757
∑   Hemû bi hev re 
244,696
Lêgerîna naverokê
Kurtelêkolîn
JI MÎTOLOJÎYÊ BER BI TARÎXÊ...
Kurtelêkolîn
DI ZARGOTINA KURDÎ DE HESP
Kurtelêkolîn
Eyyûb Subaşıya 6 sal û 3 me...
Kurtelêkolîn
Parlamenterên Ewropayê koma...
Kurtelêkolîn
KCK: Li Sûriyeyê çareseriya...
Zimanê kurdî… piştî siyasetên pişaftinê - 2
Hûnê bi rêya Kurdîpêdiya bizanin; kî!, li ku û çi heye!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Zimanê Kurdî

Zimanê Kurdî
=KTML_Bold=Zimanê kurdî… piştî siyasetên pişaftinê - 2=KTML_End=
RÊZAN HESEN
Şerê Cîhanê yê Yekemîn bi têkçûna dewleta Osmanî bi dawî bû, Sûriye jî ket bin mêtingeriya Fransayê. Tevî ku Kurdan demekê azadiya nivîsandin û belavkirinê bi dest xist jî, lê belê qeyd û zextên li ser zimanê kurdî
Qeydên li ser zimanê kurdî piştî serxwebûna Sûriyê
Di beşa yekê ya dosyaya xwe de me bal kişand ser qonaxên pêşketina zimanê kurdî di dîrokê de. Em ê di vê beşî de behsa pêşketina zimanê kurdî li Sûriyê piştî bidawîbûna Şerê Cîhanê yê Yekemîn, di serdema mêtingeriya Fransayê û ragihandina serxwebûnê li Sûriyê heta destpêka alzoziya Sûriyê sala 2011`an bikin.
=KTML_Bold=PIŞTÎ PEYMANA SYKES-PICOT LI DIJÎ GELÊ KURD SIYASETÊN SÎSTEMATÎK=KTML_End=
Piştî Peymana Sykes-Picot a veşartî di navbera Fransa û Brîtanyayê de ya sala 1916`an, Kurdistan kirin 4 parçe û gelê Kurd li 4 dewletên ku tê de komên etnîk ên cuda û zimanên cuda hene, belav kirin. Li Sûriyê û Iraqê zimanê erebî, li Îranê zimanê farîsî û li Tirkiyê jî zimanê tirkî bû. Her wiha sîstemên rêveber ên wan dewletan, bi rêya siyasetên erebkirin, tirkkirin û fariskirinê hewl dan civaka Kurd asîmîle bikin û vê yekê gef li zimanê kurdî xwar.
Sîstemên rêveber ên li pey hev, gelê Kurd ji perwerdeya bi zimanê dayikê bê par kir, lewra zimanê kurdî tevî hewldanên rewşenbîrên Kurd ên pêşxistin û parastina zimên û perwerdeyên veşartî jî, tenê bi rêya bilêvkirinê dihat bikaranîn.
Wekî me berê bi bîr xistibû ku di sala 1924`an de Mîr Celadet Bedirxan yekemîn alfabeya kurdî ya latînî danî. Di sala 1932`yan de jî Celadet Bedirxan kovara ‘Hawar’ bi tîpên latînî li Şamê derxist. Tevî ku derxistina rojnameyê di sala 1935`an de rawestiya jî de careke din dest bi weşanê kir.
Di qonaxa mêtingeriya Fransayê li Sûriyê de, dezgehên din ên çapemeniyê ku bi kurdî weşan dikir, derketin, wekî rojnameya Ronahî ku di navbera 1942-1945`an de li Şamê derket. Her wiha Kamuran Elî Bedirxan li Beyrûtê di navbera 1943-1946`an de kovara Roja Nû û di navbera 1943-1945`an de jî kovara Stêr derxist.
=KTML_Bold=PIŞTÎ SERXWEBÛNA SÛRIYÊ ZIMANÊ KURDÎ HAT QEDEXEKIRIN=KTML_End=
Li Sûriye û Tirkiyê gelê Kurd malbata Bedirxanî ji xwe re pêşeng dît û pê bandor bû. Tevî ku di dema mêtingeriya Fransayê de nivîsandina bi zimanê kurdî ne qedexe bû jî, lê belê di dibistanan de nedihat xwendin. Gelek karên wêjeyî jî di dema mêtingeriya Fransayê de li Sûriyê û Lubnanê hatin nivîsandin û belavkirin.
Lê belê piştî derketina Fransayê ji Sûriyê sala 1946`an, bêyî ku Kurd mafên xwe û avakirina dewleta neteweyî li Sûriyê mîsoger bikin, careke din qedexeya li ser zimanê kurdî dest pê kir. Ne tenê wiha, zextên li ser Kurdan jî zêde bûn. Bi serjimariyekê sala 1962`yan, Kurd ji lîsteya welatiyên Sûriyê hatin derxistin û mafên welatîbûnê ji wan hatin standin, her wiha projeya ‘Kembera Erebî’ derket holê. Ev yek di çarçoveya siyasetên asîmîlekirin û erebkirina civaka Kurd de pêk hat.
Di vê der barê de, doktorê zimanê kurdî Beroz Mehmûd wiha dibêje: Bi belavbûna fikrên neteweyî li Sûriyê re, zextên li ser Kurdan zêde bûn. Di serdema hikumetên şovenîst de, bidestxistina pirtûkeke bi zimanê kurdî tawanek bû û xwediyê wê dihat girtin. Ev yek bi armanca jibîrbirina zimanê dayikê bû. Zimanê ku pê perwerde neyê dayîn, sînordar dimîne.
Yek ji girîngtirîn berhemên salên 50`yî yên sedsala borî, pirtûka rêzimana kurdî ya nivîskar Reşîd Kurd e. Di sala 1955`an de jî Osman Sebrî tevî komeke hevalên xwe li paytext Şamê bi armanca fêrkirina nivîsandin û xwendina bi zimanê dayikê ‘Komeleya Vejandina Çanda Kurdî’ ava kir.
Di sala 1957`an de yekemîn partiyên siyasî yên kurdî li Sûriyê ‘Partiya Demokratîk a Kurdistanê’ bi rengekî veşartî hat damezirandin. Her wiha rojnameya ‘Dengê Kurd’ bi zimanê kurdî û tîpên latînî bi rêk û pêk dihat weşandin û nivîsên siyasî belav dikirin. Rojnameyê heta sala 1965`an bi kurdî weşan dikir.
Di salên 60 û 70`yî de, ji ber zordarî û qedexeya li Sûriyê tenê du pirtûkên bi zimanê kurdî li Beyrûtê hatin belavkirin. Pirtûka yekemîn a Ekrem Cemîl Paşa û ya duyemîn jî ya helbestvan Cegerxwîn bû. Nivîskaran pirtûkên xwe bi navên din belav dikirin.
Beroz Mehmûd dibîne ku tevgera kurdî lawaz bû û nikarî li dijî hikumetên şovenîst tiştek bikira. Her wiha diyardeya perwerdeya bi tîpên latînî beriya salên 80`yî tune bû.
=KTML_Bold=SIYASETÊN EREBKIRINÊ=KTML_End=
Di Nîsana 1962`yan de, di çarçoveya berdewama siyasetên erebkirinê û xurtkirina neteweya erebî de, hikumeta serokê Sûriyê Nazim El-Qudsî li herêmên Cizîrê ku piraniya xelkê wê Kurd e, serjimariyek çêkir û li gorî wê 120 hezar welatiyên Kurd ji mafê welatîbûnê hatin bêparkirin û bûn biyanî. Bi vê yekê Kurdan gelek mafên din wekî qeydkirina milkên xwe bi navê xwe, bidestxistina belgeyên girêdayî zewacê û temamkirina xwendinê ji dest da. Her wiha zarokên wan bê nasname man.
Di sala 1963`yan de sîstema Baasê rêveberiya Sûriyê bi dest xist û bi rêya projeya Kembera Erebî siyasetên erebkirinê berdewam kirin. Projeya Kembera Erebî ji aliyê serokê ewlehiya siyasî yê Hesekê Mihemed Teleb Hîlal ve hat pêşniyarkirin û armanca wan ew bû ku dorê li Kurdan teng bikin, ji herêmên wan bidin koçberkirin û nehêlin bi zimanê xwe perwerdeyê bibînin. Di heman demê de rê li pêşiya Aşûrî û Ermenan vekir da ku dibistan û komeleyên xwe yên çandî vekin.
Siyasetên partiya Baasê li dijî Kurdan û zimanê kurdî nimûneya qirkirina çandî bûn. Navlêkirina zarokan bi navên kurdî dihat qedexekirin. Her wiha herêmên Kurdan bi navên erebî dihatin binavkirin û nivîsandin û axaftina bi zimanê kurdî qedexe bû.
Di sala 1988`an de qanûnek hat derxistin ku roja 21`ê Adarê wek cejna dayikê hat pejirandin da ku Kurd di wê rojê de cejna Newrozê pîroz nekin.
=KTML_Bold=BERHEMÊN KÊM Û CIHÊN WEŞANGERIYÊ YÊN SÎNORDAR=KTML_End=
Li gel sîtemkarî û zordariyê jî Mele Hesen Kurd (Hesen Hişyar) kopiyên kovara ‘Agahî’ ji sala 1966`an heta 1984`an (19 sal) bi awayekî salane li ser hesabê xwe derdixistin.
Her wiha kovara ‘Gulistan’ a wêjeyî dihat kopîkirin û edîtorê wê helbestvan Cegerxwîn bû. Di sala 1979`an de li gorî ku Dr. Beroz Mehmûd bi nav kiriye bi hejmarên kêm kovara ‘Gelawêj’ derket. Lê tevî vê yekê jî bandorek wekî bandora kovara Hawarê çênekir.
Her wiha di wê demê de partiyên siyasî komeke kovar derxistin, wekî Stêr (1983-1993), Xunav (1986-1995), Roj û Newroz (1995).
Yekemîn kovara serbixwe ku li Sûriyê derketiye ‘Gurzek Gul’ bû ku di salên 1989-1992 de derket. Her wiha kovarên wêjeyî yên çandî jî hebûn, wekî Zanîn (1991-1997), Aso (1992), Pirs (1993), Hêvî (1993), Delav (1995) û Xwendevan (1995).
Van kovaran ji ber siyasetên Sûriyê yên li dijî Kurdan, awayê veşartî ku pê dihatin belavkirin û ji ber ku nedigihîştin ber destê her kesî, bandoreke sînordar kir.
=KTML_Bold=BERDEWAMA QEDEXEYA LI SER ZIMÊN=KTML_End=
Bi zêdebûna nakokiyên di navbera partiya Baasên li Sûriyê û partiya Baasê li Iraqê ji aliyekî û hikumeta Tirkiyê ji aliyekî din ve, hindek be jî zexta li ser gelê Kurd kêm bû. Lê belê qedexeya li ser ziman û belavkirina bi zimanê kurdî belav kir, nexasim piştî nakokiyên di navbera hikumetê û Îxwan Muslîmiyên li Sûriyê sala 1976`an. Vê rewşê heta têkçûna Yekitiya Sovyetê destpêka salên 90`yî, bi vê rengî dewam kir.
Di vê der barê de, Dr. Beroz Mehmûd diyar dike ku zextên partiyên Baasê dewam kirin lê hin tişt paşguh kir. Lê tevî vê yekê jî di vê demê de ji ber gelek sedeman zimanê kurdî bi pêş neket. Ji wan sedeman, beşê rewşenbîran wekî ku tê xwestin bi erka xwe ranebû, nivîsandina bi zimanê kurdî ne li ser bingeheke neteweyî bû û hin nivîsakaran jî ji pêşxistina ziman zêdetir li navdariyê digerîn.
=KTML_Bold=PÊŞKETINÊN HERÊMÎ Û NAVNETEWEYÎ BANDOR LI REWŞA KURDÊN SÛRIYÊ KIR=KTML_End=
Di salên 80`yî yên sedsala borî de, gelek rewşenbîrên Kurd piştî ku xwendina xwe li welatên rojava qedandin, vegerîn Sûriyê. Li wan dewletan jî kedên rewşenbîrên Kurd hejmareke mezin ji peymangehên zimanê kurdî vebûn, ku peymangeha kurdî li Parîsê (1983) yek ji wan bû. Di wê demê de rewşenbîrên Kurd dîsa girîngî da zimanê dayikê.
Di destpêka salên 90`î de, hejmara nivîskarên zimanê kurdî zêde bû û gelek pirtûk û belavok di wê demê de derketin. Ev yek vedigere pêşketina tevgera siyasî li Bakur, Başûr û Rojavayê Kurdistanê.
Di dawiya salên 90`î de jî û piştî ku têkiliyên Tirkiye-Sûriyê xirab bûn, Sûriye teslîmî Tirkiyê bû Peymana Edeneyê hat îmzekirin ku Kurd kirin hedef, zextên li ser Kurdan zêde bûn û hêzên ewlekariyê yên Sûriyê dest bi şopandina lîderên partî û rewşenbîrên Kurd kir û gelek qeyd li ser zimanê kurdî danîn.
Piştî mirina serokê Sûriyê Hafiz El-Esed û hatine kurê wî Beşar El-Esed ser desthilatê sala 2000`î, rewşa Kurdan wiha dewam kir. Her wiha siyasetên pişaftina civaka Kurd, şopandina rewşenbîrên Kurd ji aliyê hêzên ewlekariyê ve û qedexeya li ser weşangeriyê dewam kir. Hêjayî gotinê ye ku li herêmên Rojava tu cihê weşangeriyê tune bû û hemû li bajarên Şam û Helebê bûn.
=KTML_Bold=SIYASETÊN ZORDARIYÊ YÊN SERDEMA BEŞAR EL-ESED=KTML_End=
Sala 2001`an qanûna çapkirin û belavkirinê derket û di navaroka qanûnê de hat gotin ku divê xwediyên cihên weşangeriyê agahiyên li ser hemû belavokên xwe û hejmara wan bidin. Her wiha divê kopiyekê bidin Wezareta Ragihandinê ku navê nivîskar û wergêr tê de hebin. Dîsa hemû kesên ku dixwazin berhemên xwe çap bikin, divê ruxsetê ji Wezareta Ragihandinê bistînin. Wezaretê pir caran bi behaneya ku ji weşanê re nabin anku di zimanê kurdî de ne pispor in, destûra weşandina pirtûkên kurdî nedida. Tenê rê da çapkirina hejmareke pirtûkên kurdî yên zarokan û folklora kurdî. Lewra nivîskarên Kurd berhemên xwe bi awayekî veşartî çap dikirin.
Piştî têkçûna sîstema Sedam Hisên li Iraqê sala 2003`yan, partiya Baasê ya Sûriyê li Rojava fitne xist navbera Kurd û Ereban. Di Adara 2004`an de Serhildana Qamişloyê pêk hat. Bi serhildanê re zordariya li dijî gelê Kurd di asteke bilind de dewam kir. Hêzên ewlekariyê ji bo lêgerîna li belavokên û pirtûkên bi zimanê kurdî, bi ser malên sivîlan de digirt. Hin nivîskar wiha bi bîr tînin: Çavdêriya hêzên ewlekariya Sûriyê ji xwediyên cihên weşangeriyê re zêdetir bû, heta kesên ku berê bi buhayekî zêde çap dikirin, êdî nediwêrîn çap bikin.”
Dr. Beroz Mehmûd li ser wê demê wiha dibêje: Li ser esasê ku Kurd netewperest in, zext pir zêde bûn û dişibihîn siyasetên zordariyê yên Tirkiyê. Lewra, da ku hestên neteweyî tune bikin û netewa Kurd di civaka Erebî de asîmle bikin, qeydên zêde li ser zimên danîn. Dr.Mehmûd destnîşan kir ku di navbera 2005-2010`an de bi rengekî veşartî û bi dayîn pereyên pir, du pirtûk li Şamê çap kirin.
Tevî vê yekê jî di wê demê de gelek kovar hatin derxistin. Li gorî lêkolîneke saziya Next Page, berhemên wê demê ev bûn: Gulistan, Pirs, Newroz, Jîn, Roj, Azadî ku her sêyên destpêkê bi zimanê kurdî bûn û yên din jî bi zimanên kurdî û erebî bûn. Rojnameyên Jîn, Roj û Azadî bandoreke sînordar kir.
Dr. Mehmûd wiha da zanîn: Pêşketina zimên yekser bi têgihîştina çandî ya di hundir civakan de girêdayî ye. Ji sedemên ku hiştin ziman pêş nekeve jî ew e ku hejmareke pir kêm ji Kurdan dibistan xwend û tenê hinekan xwendina xwe di salên 70`yî de qedand. Her wiha tu girîngî nedidan xwendina zanistî.
Doktorê zimanê kurdî Beroz Mehmûd di dawiya axaftina xwe de got şertê sereke yê pêşxistina zimên, perwerdekirina bi zimên ne. Ji ber ku perwerde tê wateya tespîtkirina nasnameya zimên û vejandina wê.[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet 2,127 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | Kurmancî | https://hawarnews.com/ - 16-05-2023
Gotarên Girêdayî: 52
1. Dîrok & bûyer 14-05-2020
1. Pirtûkxane Hînkerê Zimanê Kurdî
4. Pirtûkxane ZIMANÊ KURDÎ
5. Pirtûkxane Zimanê Kurdî 2
14. Pirtûkxane Hînkerê Zimanê Kurdî 01
15. Pirtûkxane Hînkerê Zimanê Kurdî 02
18. Pirtûkxane Zimanê Kurdî. Navîn 1
20. Pirtûkxane Zimanê Kurdî (Kürt Dili)
21. Pirtûkxane Rêzimana Zimanê Kurdî
22. Pirtûkxane Ferhenga Bişaftinê
5. Kurtelêkolîn Zimanê kurdî
9. Kurtelêkolîn zimanê kurdî 2
13. Kurtelêkolîn PIŞAFTIN Û ZIMANÊ KURDÎ
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî
Dîroka weşanê: 14-05-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Welat- Herêm: Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 16-05-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Emîr Siracedîn ) ve li ser 16-05-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Emîr Siracedîn ) ve li ser 16-05-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 2,127 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 48
Jiyaname
Diya Ciwan
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Mîna Acer
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Ji bo piştgiriya Rojava, şandeyek ji Bakur serdana Başûrê Kurdistanê kir
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Hasan Bîter
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Hêlîn Umît: Di kaosa Rojhilata Navîn de gelê Kurd xwedî wezîfeya pêşengiyê ye
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Ji Kampanyaya Çetir banga Jiyana rojnamevanan biparêzin
Kurtelêkolîn
‘Rojava rûmeta me ye’
Kurtelêkolîn
Endamê Komîteya Rêveber a PKK’ê: Em weke PKK li Rojava nîn in
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Pirtûkxane
Dîroka kurdistanê 2
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
JI MÎTOLOJÎYÊ BER BI TARÎXÊ Û JI LEHENGÎYÊ BER BI EVÎNÊ DESTAN WEKU ÇEMKEKE SÎWAN DI VEGÊRANA GELÎ DA
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Erdal Kaya

Rast
Kurtelêkolîn
JI MÎTOLOJÎYÊ BER BI TARÎXÊ Û JI LEHENGÎYÊ BER BI EVÎNÊ DESTAN WEKU ÇEMKEKE SÎWAN DI VEGÊRANA GELÎ DA
24-11-2024
Sara Kamela
JI MÎTOLOJÎYÊ BER BI TARÎXÊ Û JI LEHENGÎYÊ BER BI EVÎNÊ DESTAN WEKU ÇEMKEKE SÎWAN DI VEGÊRANA GELÎ DA
Kurtelêkolîn
DI ZARGOTINA KURDÎ DE HESP
24-11-2024
Sara Kamela
DI ZARGOTINA KURDÎ DE HESP
Kurtelêkolîn
Eyyûb Subaşıya 6 sal û 3 meh cezayê girtîgehê hat birîn
01-12-2024
Sara Kamela
Eyyûb Subaşıya 6 sal û 3 meh cezayê girtîgehê hat birîn
Kurtelêkolîn
Parlamenterên Ewropayê koma ‘Dostên Gelê Kurd’ ava kir
23-12-2024
Evîn Teyfûr
Parlamenterên Ewropayê koma ‘Dostên Gelê Kurd’ ava kir
Kurtelêkolîn
KCK: Li Sûriyeyê çareseriya pirsgirêkan bi feraseta neteweya demokratîk dibe
23-12-2024
Evîn Teyfûr
KCK: Li Sûriyeyê çareseriya pirsgirêkan bi feraseta neteweya demokratîk dibe
Babetên nû
Pirtûkxane
Dîroka kurdistanê 2
12-12-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Hasan Bîter
26-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 48
24-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 47
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Rewan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
QÎRÎNA MIRINÊ
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Zanhaweya Pêxember (Mewlûda Pêxember)
07-11-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,839
Wêne
  113,284
Pirtûk PDF
  20,686
Faylên peywendîdar
  109,179
Video
  1,709
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
292,131
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,114
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,414
عربي - Arabic 
32,828
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,350
فارسی - Farsi 
11,710
English - English 
7,823
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,899
Pend 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,686
Şehîdan 
4,308
Enfalkirî 
3,604
Pirtûkxane 
2,773
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,748
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
518
PDF 
32,569
MP4 
2,852
IMG 
208,757
∑   Hemû bi hev re 
244,696
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 48
Jiyaname
Diya Ciwan
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Mîna Acer
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Ji bo piştgiriya Rojava, şandeyek ji Bakur serdana Başûrê Kurdistanê kir
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Hasan Bîter
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Hêlîn Umît: Di kaosa Rojhilata Navîn de gelê Kurd xwedî wezîfeya pêşengiyê ye
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Ji Kampanyaya Çetir banga Jiyana rojnamevanan biparêzin
Kurtelêkolîn
‘Rojava rûmeta me ye’
Kurtelêkolîn
Endamê Komîteya Rêveber a PKK’ê: Em weke PKK li Rojava nîn in
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Pirtûkxane
Dîroka kurdistanê 2
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
JI MÎTOLOJÎYÊ BER BI TARÎXÊ Û JI LEHENGÎYÊ BER BI EVÎNÊ DESTAN WEKU ÇEMKEKE SÎWAN DI VEGÊRANA GELÎ DA
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Erdal Kaya

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16.08
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.437 çirke!