بابەت: هەڵبەست
نووسین: #سەیدی هۆرامی#
ئەم هۆنراوەیە، دەچێتە خانەی ڕېبازی ئەدەبی کلاسیکی کوردییەوە.
لە ڕووی ڕووخسارەوە ئەم تایبەتمەندییانەی هەیە:
1- بەکېشی عەرووزی عەرەبی نووسراوە.
2- هەموو هونەرەکانی ڕەوانبێژی بە پێی پێویستیی هۆنراوەکە، تێدا بەکارهاتوە. (بەکارهێنانی وشەیەک، بۊ زیاد لەواتایەک).
3- سەروای یەکگرتوە پەیڕەوکراوە، واتە (یەکێتی سەروای پاراستییەوە)
4- یەکێتی بەیت و بابەتی پاراستوە. واتە هەموو هۆنراوەکە وایەکی هەیە و هەر دێڕەش واتای تایبەتی خۆی هەیە.
5- وشەی بێگانەی تێدا بەکارهاتوە، بە تایبەت وشەی (عەرەبی، فارسی و تورکی).
6- دووبارەکردنەوەی نازناوی شاعیر لە دوا دێڕدا، یا پېش دوا دێڕی هۆنراوەکە.
$چراغی سەروەخت$
چراغی سەروەخت پاییزەن خەزان
خەزانی زەردەن نە سەر تووڵ «وەزان»
خەزان پەی فەسڵ پاییز نەویدەن
جاسووسی پیری، «موویی سفیدەن»
نموونەی وەهار، دەوری جوانېیەن
نیشاتەن، عەیشەن، کامەرانېیەن
جوانی خۊ لوا، یادش بە خێر بۊ
بە پیر شاد نەبۊ، هەر کەسېۋ ژیر بۊ
نیشانەی پاییز، وەختی پیرییەن
مەلوول، بێ دەماخ، دڵ زویرییەن
دڵەی پیر مەلوول، پاییز پەرێشان
چەوان هەردوو خۆ، بېزار بوو چېشان؟
یەک و دوو، عەشق و پیرین، چێمە سەر دان
سیەم پاییز، چوهارەم ئاخ و دەردان
بە لوتفش مەر کەرۊ حەق، ئېمە چارە
ئەرنا من خەلاسم، نێ چوهارە
جوانیمان ئەر یاوێوە لامان
بە کامێ دڵ بگرتام، تاکو بە دامان
شەو ڕۊ من جە دامان، وەرنەدام دەست
بوانام تاکو جە لاش، هەرچیم نە دڵ هەست
جە پیری و، داخ و دەردێ ڕۊزگارم
جە لارو لەنجوو، خە شم و قینی یارم
ئەر ئی دڵ سەردیە، پیری نەکەردەن
پەرێ چېش خاترش یار، چێمە سەدەن
جوانی، ئاخ پەرێ تۆ، داخ جە پیری
ئەمن پەی تۆ، زویریمەن، زویری
درەخت و دار، جە پاییزشان زویرین
بەڵام ئېمە، مەلولیمان جە پیرین
سیا بادی سەحەر، خېزا نەپای هەرد
بە تەعجیل ڕووش وەلای باغچەی گوڵان کەرد
گوڵشەن کەرد بە تۆز بداش بە هەمدا
ڕەوان بی باغەوان، ئەسرین نەچەمدا
دیا، دێش هیچ نەمەندەن چاخی باغش
نە شادیش مەن، نە هۆ کەیف و دەماغش
کەرەمدار، وادەی سوبحی سەحەردا
چە خاس خاس هۆری نەو، پۊشان جە سەردا
عەجەب بادەن، عەجەب هۆرەن، عەجەب وەشت
چە خاس خاس نم مەدۆ ساراو دەرو دەشت
جە سەرشاخان، کەوان، تۆم ڕېزەشانەن
جە گوڵزار، بوڵبوڵان، ئاخېزشانەن
نەداران تابی سەرمای «زەمهەریر»ی
مەشان ناچار بەوڵگەی گەرمەسێری
نە گوڵ مەندەن جە گوڵزارا، نە بوڵبوڵ
مەدۆ بوڵبوڵ بە کاپۆڵدا، پەرێ گوڵ
نە چەمدا ڕەنگی تاریکی کوانەن
نەسەردا قەهقەهەی دەنگی کەوانەن
یە پاییزەن کوان، تاریک دیارەن
کەوان جۆش مەویەران، وادەی ویارەن
ڕەوان بی شاهی «خۆر»، پەی تەختی میزان
سوپای «هامن» جە سامش بی گورێزان
نەمەندەن میری هامن، زەوق و زینش
بېیەن سوڵتانی «پاییز»، جا نوشین
بە داران شا «سوەیل»، مەردیش نمانان
ڕەزان پېشا بېیەن، ئەرزان خەزانان
شەهەنشای فەسڵی پاییز، نەو سوەیلەن
هەمیشە لای درەختان نەشوە مەیلەن
بە وێنەی پادشای نامداری سەنگی
تەدارەک دان، هەزار دێبای فەرەنگی
جە دارایی و قوماش و ئاڵ و واڵا
جە زەڕ بافت و جە شیر داخ و جە کاڵا
هەزار لۆنە موهەییا کەرد خەڵاتان
خەڵاتانش وەڵا کەردەن وڵاتان
شەوۍ کەردش کەرەم، فەرماش بە گەنجوور
چەنی نادر خەڵاتان قورمزی سوور
بەر ئاما سوب جە لای شاری «یەمەن»دا
خەزێنش وست نەپای سەحنی چەمەندا
چو دێبای نادری، نازاری شاران
خەڵات پەخشانی شاهیش کەرد بە داران
سوەیل چوون ئین، خەڵات بەخشی خوېش کەرد
بە هەریۆ شا خەڵاتێ دا، ڕوېش کەرد
بە «وەن» داران کەوای ماهووتی سوور، دا
بە «وامێ» ئەتڵەسی وەشڕەنگ نەوەردا
«سماق» پۊشا نە وەر، کاڵای دیاری
قوماشی زەردو سوور، شیرداخی شاری
بە «نەی دار»دا، مەتای ئاڵای سپی ڕەنگ
پەرێ فەتح و زەفەر، ئاوازی ڕووی جەنگ
نەمامی «دار وەزان»، وەختی سەحەردا
مەتای زەڕڕین، قەبا کەردەن نە وەردا
یەکایەک دار توان پۊشان بە سەد دەرد
لیباسی دەردی خەم، واڵای تەمام زەرد
سیا «مێوان» بە ئەمری پادشاهی
بەدەن پۊشان، چەنی کاڵای حەنایی
نە دەوری باخ، «چناران» سەر بەسەرشان
سپی و ئیستەبرەقی، پۊشان بە وەرشان
بە «نەیدار»، «سوندوس»و کاڵای نەباتش
موبارەک شا سوەیل کەردەن خەڵاتش
غەرەز، هەرچی کە دارەن، یا درەختەن
خەڵاتێ پېش مەیۆ ئاماش بە جەختەن
بە قەدەری حاڵی وېش هەرکەس فرە جور
خەڵاتی پېش مەدان نیم «زەرد»و نیم «سوور»
بەڵام داران بە وېشان کەس نەنازان
خەڵاتان تاکو وەسەر پېشان نمازان
«سوەیل» دەوران بە کامش بۊ، بە کامش
بەڵێ، لوتفش نېیەن چەندان دەوامش
بە مەیل و مۆبەتش با کەس نەبۊ شاد
غەزەب ئامێزەن ئی لوتفە، جە بونیاد
نمازۆ سوەیل هەفتێو بشۆ پېش
مەفەرمۆ «سیاو بادی»، بەد ئەندێش
خەڵاتان جوملە مەستانۆ چېشان
درەختان مەبانۍ خاتر پەرێشان
مەبانۍ عوریان بەدەن، داران سەرانسەر
مەلولوو بێ دەماخ، بێ ڕەنگ و بێ دەر
سوەیل ئەسڵش نېیەن، لوتفی ستێزەش
بە ڕەشتەی شاد نهۆ ماتەم بە ڕېزەش
بە ڕەشتەی ئە و، جە شادی کەس نەدۆ دەم
بە ڕېزەش هەم نەنیشۆ کەس بە ماتەم
خەزانی پاییزان پەی نەونەمامان
خەڵاتی ماتەمەن، سەر تاکو بەدامان
مەزانی چېش مەدان بادی خەزانی
پەرێت واچوو عەزیزم ئەر مەزانی؟!
بە جەستەی ماتەمین بێ کەیف و ناشاد
بە داران تابی خەم، خەمشان مەدان باد
بە فەسڵی پاییز، بە وەشت و واران
نیشانەی خەم، گەڵا ڕېزانی داران
بە خەمناک و مەلوول سەیدی چەنی دەرد
بە ڕوخسار، چوون خەزانی «داروەزان» زەرد
جە لای داراندا نیشتەن، دڵ پەرێشان
مەدۆ خەرمانی خەم، ئەو باد چەنیشان
[1]