Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 526,786
Wêne 106,587
Pirtûk PDF 19,801
Faylên peywendîdar 99,750
Video 1,452
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,870
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,035
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
الطريق إلى العدالة يبدأ بمحاسبة مرتكبي الإبادة الإيزيدية
Kurdîpêdiya dîroka duh û îro ji bo nifşên siberojê arşîv dike!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الطريق إلى العدالة يبدأ بمحاسبة مرتكبي الإبادة الإيزيدية

الطريق إلى العدالة يبدأ بمحاسبة مرتكبي الإبادة الإيزيدية
الطريق إلى العدالة يبدأ بمحاسبة مرتكبي الإبادة الإيزيدية
شورش درويش

صورة التقطت في 03-08-2014 لمجموعة اطفال ايزيديين وهم متوجهين من شنكال الى روج آفا عبر الممر الذي فتحته وحدات حماية الشعب (YPG) وتمكن عبره مئات الالاف من المدنيين الايزيديين من العبور والنجاة من تنظيم داعش الارهابي. تصوير: رودي سعيد
قد تبدو محاكمة قرابة عشرة آلاف سجين داعشي مسألة بالغة الصعوبة، إن لم نقل مستحيلة. هذه مسألة تدركها الإدارة الذاتية التي ترى أن سير العدالة سيبدأ بمحاكمة بعض عناصر التنظيم المنتقين بعناية والمسند إليهم إرتكاب جرائم وفقاً لأدلّة قطعية تقول الإدارة إنها تحوزها. هذا التصريح فُهم منه أنه موجّه لمحاسبة مقاتلي التنظيم الأشد خطورة وضراوة والأكثر تورّطاً في الإبادات والمجازر التي ارتكبت. ولعل فئة «الأمراء» و«الشرعيين» قد تكون الأهم لجهة بدء المحاكمات بها.
غير أن سير المحاكمات لا ينبغي أن يكون خارج العناوين التي يجب أن تعمل عليها الإدارة، ما يعني أن يتم تجزئة المحاكمات ليصار إلى محاكمة عناصر التنظيم على العناوين الكبرى التي عمل تحتها، كل على حدا. بذا، تكون الإبادة الإيزيدية أفضل خيار تنطلق منه مسيرة المحاكمات، ذلك أن المحاسبة على هذه الإبادة تكثّف معاني الإدانة التاريخية لجرائم التنظيم، مثلما حدث في محاكمات أوشفيتز في ألمانيا التي كان عنوانها محاسبة القائمين على معسكر الموت النازي في أوشفيتز وإبادة اليهود فيه. ففي 1963 ستنطلق محاكمات فرانكفورت لمحاسبة المتورّطين الأهم من بين ألفي عنصر من البوليس السرّي (SS)، فيما اقتصرت المحاكمات، بحسب تعبير حنة آرنت، على «عدد قليل من الحالات التي لا تُطاق»، في حين أن موجة المحاكمات الثانية بدأت في 1965 تحت العنوان ذاته خاصة وأن بعض الجرائم المرتكبة لم تكن محمية بموجب «قانون التقادم». وأيضاً خلال محاكمة نظام صدام حسين، تم اختيار أحداث مروّعة لتكون مدخلاً لمحاكمة المتهمين. حادثة الدجيل ومجزرة حلبجة كانتا من بين أشهر العناوين التي تمّ بموجبهما محاكمة زمرة القتلة الماثلة أمام محكمة مدججة بالأدلة والشهادات والقوانين المجرِّمة.
تحفل السجلات بحق الإيزيديين بالمجازر وعمليات الإبادة التي يطلق عليها اسم «الفرمانات». غير أن الإبادة رقم 74 وقعت في عصرنا نحن. أي أن المسؤولية تقع على عاتق شعوب المنطقة ودولها مرّة لأنها لم تحميهم من إبادة متوقّعة لحظة تقدّم التنظيم باتجاه معاقل الإيزيديين، ومرة لأنها لم تعالج ملف مرتكبي تلك الإبادة.
صحيح أن ارتكابات تنظيم داعش طاولت السنة والشيعة والإيزيديين أيضاً، سوريين وعراقيين وأجانب. لكن ما يجعل من الجرائم التي وقعت على الإيزيديين والإيزيديات أشد إجراماً هو أنها حملت كل خصائص الإبادة من ذبح وحشيّ إلى اغتصاب وانتزاع للأطفال من أهلهم بعد قتل ذويهم واسترقاق الأمهات وفصلهن عن أبنائهن. في العدد الرابع من مجلة «دابق»، لسان حال التنظيم، الصادر في أكتوبر/تشرين الأول 2014 نشر مقال حمل عنوان «إعادة إحياء العبودية قبل قيام الساعة»، الأمر الذي مثّل اعترافاً فظّاً ووحشياً من التنظيم بعمليات الاستبعاد المهولة (السبي)، وبمعزل عن توزيع الإيزيديات كغنائم للمشاركين في «غزوة سنجار»، فإن حصّة الخُمس وقعت في سهم ديوان «الغنائم والفيء» الذي قام بدوره ببيع الإيزيديات في الموصل والرقة. هكذا جعل التنظيم من الإجرام سياقاً طبيعياً مستلّاً من بطون كتب التراث والفتاوي المدمّاة. وجعل من هذا الشر المطلق شرّاً عادياً قابلاً للتصريف «الشرعيّ». وعليه، ستكون الحصيلة سبعة آلاف قتيل وقرابة 3000 إيزيدي وإيزيدية بين مختطف ومغيّب حتى اللحظة، فيما بلغ إجمالي المخطوفين/ات 6500 من النساء والأطفال ممن تعرّضوا للاسترقاق، فيما كشفت حكومة بغداد عن عشرات المقابر الجماعية في سنجار، ما عنى تنفيذ عمليات إعدام ميدانية وقتلٍ جماعيّ على الهوية الدينية. تحفل السجلات بحق الإيزيديين بالمجازر وعمليات الإبادة التي يطلق عليها اسم «الفرمانات». غير أن الإبادة رقم 74 وقعت في عصرنا نحن. أي أن المسؤولية تقع على عاتق شعوب المنطقة ودولها مرّة لأنها لم تحميهم من إبادة متوقّعة لحظة تقدّم التنظيم باتجاه معاقل الإيزيديين، ومرة لأنها لم تعالج ملف مرتكبي تلك الإبادة. وإن كان برلمان العراق وبرلمانات دول أوربية أقرّت أن ما حصل للإيزديين هو إبادة جماعية، لا يجب الاقتصار على التضامن وتقديم الدعم النفسي والمالي للناجيات والناجين من دون إنشاء محكمة خاصة، دولية أو عراقية، بالإبادة الإيزيدية بحيث ترفعها إلى مستوى محاكمة العصر، سواء لأجل إعادة الشعور بالطمأنينة للناجين/ات وأن العدالة ممكنة ومستحقّة، أو لأجل ألّا تصبح الإبادة الإيزيدية مجرّد ذكرى قريبة قابلة للتكرار، ذلك أن المحكمة الخاصة تؤمن وظيفة الردع المنوطة أبداً بالقانون.
وبالعودة إلى قرار الإدارة الذاتية فيما خصّ علنية المحاكمة، وإذا افترضنا أن الإدارة قد تقوم حقاً بافتتاح المحاكمات بملف الإبادة الإيزيدية، فإن من الخطير ترك المحاكمة مفتوحة بالشكل الذي نتصوّره، أي أن تبثّ المحاكمة على التلفزة ووسائل التواصل. هذه مسألة خطيرة لأربعة أسباب متداخلة يمكن إيجازها على النحو التالي: الأوّل، أن المتهمين قد يوجّهون رسائل إلى إرهابيي التنظيم خارج السجون وخلاياه النائمة وأن يعاودا استهداف الإيزيديين؛ والثاني أن منظر المتهمين قد لا يشي بالأفعال الجرمية التي ارتكبوها، الأمر الذي قد يستصحب شفقة هنا وتعاطفاً هناك. وبالتالي، قد تتلاشى صورة الضحايا لتحل مكانها صورة الداعشي البائس. أما السبب الثالث، إن منطق عناصر التنظيم وأمرائه ينطوي على عدّة لغوية ورطانة بلاغية قد تجد لها مكاناً في نفوس من لديهم القابلية لتبنّي العنف خاصة في الاحتكام إلى نصوص شرعية تحرّض على الدين الإيزيدي. فيما يكمن السبب الرابع في إمكانية إخراج المحكمة عن مقاصدها وجدّيتها، إذ تنبّهنا حنة آرنت أيضاً من أن المتهمين إبان محاكمات أوشفيتز نجحوا «أكثر من مرة واحدة في قلب المحكمة إلى مهزلة». ولعل علنية المحاكمة قد تفسح المجال لكثير من المتهمين العنيفين في إظهار الجسارة والفظاظة بدل الندم. كان القضاة الذين حاكموا قيادات النظام البعثي العراقي تحدّثوا عن رجل وديع هو صدام حسين حين لا تكون الكاميرات مصوّبة إليه، فيما يبدو عكس ذلك حال معرفته بأن الجلسة تبث مباشرة.
والحال أن العلنية تعني في مكان ما حضور أُسر المتهمين والمهتمين بمراقبة سير المحاكمات سواءً أكانوا أفراداً أم ممثلين عن المجتمع المدني وهيئات حقوق الإنسان.
ومن الجدير بالإشارة أن عناصر «داعش» لا يمكنهم ببساطة التنصّل من مسؤوليتهم بذريعة أنهم كانوا مجرّد منفّذين للأوامر، ذلك أن الانضواء تحت راية التنظيم كان أمراً طوعياً للعناصر الملتحقين به، على عكس بعض الجيوش المُختلّة التي تصبح في لحظة ما أجهزة قتل عام ويصبح معظم الجنود فيها مجرّد منفّذين للتعليمات والأوامر. فالمنتسب للتنظيم يعلم أنه انتسب ليقتل ويستعبد، أي أنه يحتفظ بالنية الجرمية سلفاً. كما أن معظم عناصر «داعش» لم يجنّدون قسراً كما في حالة جنود بعض الجيوش. وتمثّل مسألة «تنفيذ الأوامر» في الكثير من الحالات المشابهة سبباً محلّاً أو مخففاً قانونياً لمرتكبي الجرائم. لكن مثل هذا التصوّر ضعيف في حالة مقاتلي التنظيم، وهو ما يجب الانتباه إليه بشدّة.
تكثيفاً، يمكن للإدارة الذاتية أن تحيي سيرة الإبادة بهذه المحاكمات التي ارتكب جزء منها على الأراضي السورية وتورّط فيها سوريون، سواءً أكانوا مصدّري أو منفّذي أوامر القتل أم من قاموا باستبعاد النساء والأطفال. وإذا كانت كل الجهود الدولية ركّزت على الجزء الهيّن من سيرة الإبادة عبر الإدانة والاستنكار والاحتفاء بالناجيات وتقديم الدعم النفسي لهنّ، وهي مسائل مهمة بطبيعة الحال، فإن مهمّة الإدارة هي الأكثر التصاقاً بمفهوم العدالة حال قيامها بمحاسبة المجرمين، وهي المهمّة/المسؤولية التي تنصّلت منها دول ديمقراطية عتيدة. والآن، أمام هكذا محاكمة محلّية، سنكون أمام اختبارٍ جديد آخر لصدقية مواقف الدول التي زعمت مساندتها المجتمع الإيزيدي المنكوب.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 949 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://nlka.net/ - 09-07-2023
Gotarên Girêdayî: 62
Belgename
Kurtelêkolîn
Partî û rêxistin
Pirtûkxane
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 01-07-2023 (1 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 09-07-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 10-07-2023 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 949 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Ferhad Merdê

Rast
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 526,786
Wêne 106,587
Pirtûk PDF 19,801
Faylên peywendîdar 99,750
Video 1,452
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,870
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,035
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Jiyaname - Zayend - Nêr Jiyaname - Welatê jidayikbûnê - Bakûrê Kurdistan Jiyaname - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Jiyaname - Netewe - Kurd Jiyaname - Hîna dijî? - Na Jiyaname - Cureyên Kes - Ayînî Jiyaname - Cureyên Kes - Nivîskar

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.453 çirke!