کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
بەشۍ: سەڎ و ۋیس و ششەمە
نویستەی: #هاوڕێ باخەوان#
ساڵەو (1800ز): ئەچی ساڵېنە:
* عوسمانییەکۍ (ئاکرێ)شان داگیرکەرد و جە ئامێدیشان بڕیەرە، (قوباد بەگ)شا کەرد بە فەرمانڕەواش.
* ئەچی ساڵېنە کۊمەڵێ دلۍ هۊزو جافی جیێ بیێ و پاڵشا دا بە هۊزو گۊرانیۆ.
* سەرەتاو ئی سەدەینە، شارو ئامێدی پایتەختو میرنشینو بادینانی، شارێ گۆرە بېیەن و (1000) بنەیانۍ کوردۍ و (200) بنەیانۍ جوولەکۍ و (50) بنەیانۍ ئاشووریۍ و ئەرمەنیېش چەنە بیېنۍ.
* ئەچی ساڵېنە ژمارەو نیشتەجایا شارو (مهاباد-سابڵاخ)ی پەنج هەزار کەسۍ بیېنۍ.
* دلېڕاسەو ئی سەدەیەنە، بەهاو ئا کاڵا و کەلوپەلا کە جە سەرنیشتو وەڵاتیۆ پەی بەری کیانیێنۍ، (700) هەزار پاوەنۍ ئیستەرلینیۍ بیېنۍ.
* کۊتاو ئی سەدەیەنە، وەرکۆتئەشناس (ئا. سۆتسین)، کتېبێش دەربارەو ڕازوانی کوردیۆ وەڵاکەردەنۆ.
* حاجی عەبدوڵڵا بەگ دلۍ شارو هۆلېرینە، سەرو قەڵاکېوە یانێوەش بنیاڎ نیان، چېرو بناغەکەیشەنە تەرمێ بەرکۆتەن، ئا تەرمە فرە کۊن بېیەن و هیچ بەشێ تەرمەکەی تېک نەشیەن، بەڵام دمای ئانەی هەوای دان وەنە تېک شېیەن، ئانەیچ نیشانە مڎۆ هەکە ڕەنگە تەرمەکە مۊمیاکریا بیەبۊن.[1]