Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەورامی - Kurdish Hawrami
Zazakî - Kurdish Zazaki
English
Français - French
Deutsch - German
عربي - Arabic
فارسی - Farsi
Türkçe - Turkish
Nederlands - Dutch
Svenska - Swedish
Español - Spanish
Italiano - Italian
עברית - Hebrew
Pусский - Russian
Fins - Finnish
Norsk - Norwegian
日本人 - Japanese
中国的 - Chinese
Հայերեն - Armenian
Ελληνική - Greek
لەکی - Kurdish Laki
Azərbaycanca - Azerbaijani
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەورامی - Kurdish Hawrami
Zazakî - Kurdish Zazaki
English
Français - French
Deutsch - German
عربي - Arabic
فارسی - Farsi
Türkçe - Turkish
Nederlands - Dutch
Svenska - Swedish
Español - Spanish
Italiano - Italian
עברית - Hebrew
Pусский - Russian
Fins - Finnish
Norsk - Norwegian
日本人 - Japanese
中国的 - Chinese
Հայերեն - Armenian
Ελληνική - Greek
لەکی - Kurdish Laki
Azərbaycanca - Azerbaijani
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
25-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Erdal Kaya
24-08-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Xelîlê Çaçan Mûradov
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Sîsa Mecîd
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mecîdê Silêman
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şêrko Fatah
20-08-2024
Sara Kamela
Cih
Talek
18-08-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
16-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet
  534,068
Wêne
  108,790
Pirtûk PDF
  20,104
Faylên peywendîdar
  102,447
Video
  1,497
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,320
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,552
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,915
عربي - Arabic 
29,949
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,520
فارسی - Farsi 
9,221
English 
7,458
Türkçe - Turkish 
3,662
لوڕی - Kurdish Luri 
1,691
Deutsch - German 
1,627
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
340
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
90
Svenska - Swedish 
64
Español - Spanish 
50
Հայերեն - Armenian 
50
Polski - Polish 
47
Italiano - Italian 
47
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
24
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
18
Ελληνική - Greek 
14
עברית - Hebrew 
14
Norsk - Norwegian 
14
Fins - Finnish 
12
Тоҷикӣ - Tajik 
6
Português - Portuguese 
6
Ozbek - Uzbek 
6
Esperanto 
5
ქართველი - Georgian 
3
Catalana 
2
Čeština - Czech 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
Srpski - Serbian 
2
Hrvatski - Croatian 
2
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Lietuvių - Lithuanian 
1
Cebuano 
1
балгарская - Bulgarian 
1
हिन्दी - Hindi 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Peyv & Hevok 
41,089
Pend û gotin 
24,928
Kurtelêkolîn 
5,038
Şehîdan 
4,217
Enfalkirî 
3,221
Pirtûkxane 
2,745
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,244
Cih 
1,151
Belgename 
290
Wêne û şirove 
150
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,000
MP4 
2,455
IMG 
198,944
∑   Hemû bi hev re 
232,722
Lêgerîna naverokê
Kurtelêkolîn
DI Çarçoveya Teoriya Perfor...
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna...
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere...
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
عن مسألة الهويّة والقوميّة الكرديّة
Kurdîpêdiya wergirtina agahdariyê hêsantir dike, Ji ber vê yekê mîlyonek agahdarî li ser telefonên we yên destan tomar kir!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي - Arabic
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English0
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)0
هەورامی - Kurdish Hawrami0
لوڕی - Kurdish Luri0
لەکی - Kurdish Laki0
Zazakî - Kurdish Zazaki0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana0
Cebuano0
Čeština - Czech0
Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
ترکمانی - Turkman (Arami Script)0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

عن مسألة الهويّة والقوميّة الكرديّة

عن مسألة الهويّة والقوميّة الكرديّة
=KTML_Bold=عن مسألة الهويّة والقوميّة الكرديّة=KTML_End=
بدرخان علي*

ثَبُت عصيان «المشكلة» الكرديّة على «الحلّ» بمعْنَيَين متضادين: حلّ وانحلال. فلا استطاعت الدولة التركية، بكامل جبروتها وثقلها العسكريّ والسياسيّ والاقتصاديّ والإيديولوجيّ، فضلاً عن الدعم الغربيّ السّخي، محو القوميّة الكرديّة كما كان مرسوماً في إيديولوجيا رجال الدولة من العسكر والعلمانييّن والسّاسة، وفي أذهان النّخب الثقافيّة المتنوّعة، ولا انحلّ الكرد من الوجود على الأرض بصفتهم قوماً متمايزاً «متخلّفاً» في ترسيمة «الشعوب اللاتاريخيّة» كما توهّم القيّمون على شؤون القوميّات في المنطقة. وفوق كلّ هذا لم تنحلّ كذلك إيديولوجيا القوميّة الكرديّة (التي طالما اتهمت بافتعال مسائلَ بائدة من مخلّفات التاريخ) من تلقاء ذاتها أو بفعل التقادم الزمنيّ و«التاريخيّ»، وهو ما كان رهاناً قويّاً وراسخاً لدى مجمل القومييّن الأتراك، وقوميّين آخرين في المنطقة، من ذوي النزعة التاريخانيّة والدّاروينية الاجتماعيّة.
منذ سنين قليلة تلوحُ في أفق السياسة الداخليّة التركيّة، وتبعاً لمبادرات عدة، علامات انفتاح على «المشكلة الكردية». وأيّاً تكن الدوافع التركيّة المحضة خلف تلك التوجهات الحكوميّة المعلنة، فإنها تبقى تشكّل نموذجاً متطوّراً من دينامية الحياة السياسيّة التركيّة التي تخلّت شيئاً فشيئاً عن إسار القيود الحديديّة التي كبّلت الجمهورية التركية الحديثة، نموذج الدولة الحديثة المتميّز في المنطقة. ومن غير الإطناب كثيراً، وهو رائجٌ، في مديح فرادة التجربة التركيّة في تدبير السياسة وإدارة المجتمع طوال قرنٍ، ينبغي على المراقبين للحالة التركيّة الجديدة، المتوثّبة بقِوى دفع داخليّة وخارجيّة، التوقّف مليّاً عند تناقضات الحداثة، المُفارِقة والمشوّهة من جوانب عدّة. وهي في نطاق الرؤية هنا عميقة وباعثة على كثيرٍ من التحفّظ والارتياب. من جانب آخر تحتّم تطوّرات المسألة الكرديّة، على الدّارِسين لمسارات تطوّر الهويّات في المنطقة، التزوّد بما يفصح عنه الواقع الحقيقيّ خلافاً للإيديولوجيّات، بل تكذيباً لها. نعني هنا رسوخ القوميّة الكرديّة من خلال المثال التركيّ.
فمن يرجع إلى المصادر يرى كيف أنّ القومييّن الأتراك، من جماعة الاتحاد والترقّي وسلالتها، توهّموا اصطناع أمّة (تركيّة) متجانسة، بلا «شوائب» عرقيّة، وفق إرادة القوّة والسياسات القوميّة الفاشيّة التي لم توفّر أقسى الوسائل والأدوات الممكنة. إلاّ أنها مُنيت بهزيمة سياسيّة (وإيديولوجيّة) كبرى طاولت المفاهيم الأساسيّة التي قامت عليها الإيديولوجيا التكوينيّة لسياستها المعاصرة، إنّما لم يأتِ هذا من غير تضحيات كرديّة هائلة وباهظة. والحقّ أنه كان عسيراً الحديث عن وجود شعب كرديّ في تركيا اليوم لولا تلك التضحيات، بصرف النظر عن أي تقييم نقديّ أو تاريخيّ، موضوعيّ أو ذاتيّ، للحركات الكرديّة أو حواملها الاجتماعيّة التي نهضت بالمهمّة تلك.
وفي المحصلة، يتبيّن أنّ الهويّة الكردية، التي تعرّضت لمحاولات محو ضارية وعلى كل المستويات، تشهد انبعاثاً ونهوضاً اجتماعيّاً ديموقراطيّ المحتوى وإنسانيّ المسحة بصورة عامة، وهذا صار من ثوابت السياسة في المنطقة. وبالتأكيد تجوز المجادلة مطوّلاً في شأن تباينات جليّة في طبقات القوميّة الكرديّة ومكوّناتها المجتمعيّة، كما يمكن استجلاء فوارق سوسيولوجيّة جمّة في البناء القوميّ الكرديّ وبيئاته الكثيرة على نحوٍ يجوّز للبعض التشكيك في شيء اسمه «القوميّة الكرديّة» من الأساس. بيدَ أنّ صورة القومية الكرديّة، الموجودة بالفعل والمتعيَّنة سياسيّاً، على هذا النحو الخاصّ، تبدو سمة موضوعيّة لها كهويّة اجتماعيّة تبلورت خارج نطاق الدولة – الأمّة، وخارج سلطة مركزيّة موحّدة للثقافة واللّغة، وخارج «السوق» كبيئة حاضنة لنشوء القوميّات في غير مكان من المعمورة. فمن وجهٍ، تقدّم الحالة الكرديّة تصديقاً للمقولة الكلاسيكيّة الأثيرة عن نشوء الأمم: الدولة هي التي تصنع الأمّة وليس العكس؛ إذ إنّ من المجازفة القول بوجود «أمّة كرديّة»، إلاّ بالاعتبارات السياسيّة الحركيّة والدعويّة، والأجدى القول بشعب كرديّ (أو شعوبٍ كرديّة؟) يجمعه القمع والمحو والإنكار بما يوحّده في عين مراقب خارجيّ. ومن وجهٍ آخر يخطّئ المثالُ الكرديّ «القاعدة» الموصوفة أعلاه؛ فها هنا يمكن الاستدلال على نشوء قوميّة (أو مشروع أمّة؟) من خارج رحم «الدولة»، وعلى رغم أنف «دولٍ» أخرى، وعلى رغم هيمنة ثقافيّة وسياسيّة لقوميّات أخرى. أي أن السياسة هنا تنوب عن الدولة الغائبة وتقوم بعملها، وبالتضاد مع دولٍ موجودة بكثافة وعنف.
فالقومية الكرديّة، وهي بنت الأزمنة الحديثة بالطبع، مثل سائر القوميّات على وجه البسيطة، مبنيّة على جملة عناصر معاصرة وحديثة. وفي حين لا تنفع النبرة العالية للخطاب القوميّ الكرديّ، وهو نضاليّ وسياسيّ للغاية، في توكيد قِدَم القوميّة الكرديّة وأزليّتها أو البحث عن «رسالة خالدة» لها أو جذور «تاريخيّة» من العصور السحيقة للإمبراطوريات الزائلة. التي كانت بلاد الأكراد يوماً ما. من غير أن ينتقص هذا التحليل من شرعيّة الحقوق والمطالب القوميّة الكرديّة، في كلّ ما هو متاح أو مشرّع لغيرهم، بما فيه حقّ «الانفصال» (الدولة المستقلة) بالطبع؛ حيث لا تنهض الدول بالضرورة على «حضارات عظيمة» وموغلة في القدم، متوهَّمة في الغالب، كما يطالب الشوفينيّون من القوميّات المتاخمة للكرد ببرهان قطعيّ على تلك “الشروط” قبل مطالبتهم بالدولة وحقّ تقرير المصير،وهذا دافع رئيسيّ في نزعة البحث عن جذور سحيقة ل«الأمة الكرديّة»عند القومييّن الكرد.
على أيّة حال، تبدو هذه العملية التخيّليّة من أعراض القوميّة عموماً، وكنّا نظنّها متوطّنة في منطقتنا وحسب. فالقوميّة «مرض التاريخ التطوريّ الحديث»، حيث «يبدو القِدَم الذاتي للأمّة في أعين القوميّين مقابلاً للحداثة الموضوعيّة التي تبدو عليها في عين المؤرّخ»، على حد قول بندكت أندرسن في كتابه المثير «الجماعات المُتخيَّلة»، “(ترجمة ثائر ديب، دار قدمس 2010) والذي عرّف الأمّة أنثروبولوجيّاً على أنها «جماعة سياسية مُتَخيَّلَة، حيث يشمل التخيّل أنها محدَّدة وسيّدة أصلاً» كما نوّه ب «القدرة السياسية» التي تتمتّع بها القوميّات مقابل فقرها الفلسفيّ، بل عدم تماسكها.
على رغم التحفّظات الموصوفة أعلاه في شأن التصوّر الماضويّ للقوميّة، ومنها الكرديّة، في الخطاب أو السياسة، يُخطئ بدوره من يظنّ أنّ المسألة الكرديّة في المنطقة وليدة اليوم أو البارحة، في تركيا أو سواها، وكذلك من يساوي بينها وبين المشكلات الطائفيّة الملتهبة في العالم الإسلاميّ، والعربيّ خصوصاً. فالمسألة الكرديّة لم تغِب عن السياسة الإقليمية والدوليّة طيلة القرن المنصرم وقبله، حتّى نقول إنّها عادت إلى البروز بفعل قوى ما، طارئة أو متآمرة، في حين أن العكس هو الصحيح. فالتآمر، الواقعيّ تماماً لا المفترض، والتواطؤ الحقيقيّ بين دول «العالم الحرّ»، وغيره، على الحركة الكردية وحقوق الشعب الكرديّ، كان هو السبب في إخفاء المأساة الكردية إنسانيّاً وفي تمديد سياسات الصهر والإفناء، في تركيا تحديداً.
ومن جهة أخرى، كانت المسألة الكردية حاضرة بكثافة، في حدود مجالها الجغرافيّ – السياسيّ، في حسابات الأوروبيّين الذين رسموا صورة المنطقة في شكلها السياسيّ الرّاهن، وفي الوقت نفسه كانت بارزة الحضور في الحركات الشعبيّة الاستقلاليّة التي نشأت في الإقليم إبان تداعي الإمبراطورية العثمانيّة وترنّحها، وكان هذا قبل سقوطها النهائيّ بكثير. بل إنّ السلطنة ذاتها ما ترسّخت في المنطقة الكرديّة إلاّ بعد الاعتراف بصيغة من الاستقلاليّة والسلطة الذاتيّة للإمارات الكرديّة تحت إمرة حكّامها الكرد. أبعد من ذلك، يمكن الجزم بأنّ «القوم الكرديّ» كان أكثر تجذّراً من الأتراك تاريخيّاً، آخر الشعوب الكبرى استقراراً في المنطقة، إذ لا يزيد تاريخ وجودهم عن بضعة قرون وفق جميع المصادر التاريخيّة المتاحة. وعلى رغم كلّ هذا، فإنّ منظّري القوميّة التركيّة استعملوا سلاح «التاريخ» بكثافة وحدّة ومبالغة، مع أنه لا يصبّ في مصلحة دعواهم الإيديولوجيّة التي كان تجسيدها العمليّ في صورة مشروع الدولة – الأمّة (الجمهورية التركيّة المعاصرة) نتاجاً لسياسات القوّة لا استجابة لمزاعم الأقدمية التاريخيّة وأوهام العظمة. وهو الداء الوبيل الذي أصاب القوميّات كلّها تقريباً، لا سيما التي حظيت بسلطة قوميّة متمادية، إمبراطورية الطابع.[1]
Ev babet bi zimana (عربي - Arabic) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي - Arabic)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 540 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي - Arabic | https://www.medaratkurd.com/ - 16-08-2023
Gotarên Girêdayî: 9
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي - Arabic
Dîroka weşanê: 27-03-2014 (10 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 16-08-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 19-08-2023 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 540 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
ROJNAMEGERÊN BÊKAR LI PEY NÛÇEYÊN XWE NE
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Resul Geyik
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
Kurtelêkolîn
Êzdiyên Iraqê, cil û bergên wan çîn û eşîra wan nîşan dide
Kurtelêkolîn
Êş bi rêya notaya - Simfonya li ser Şangalê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Kurtelêkolîn
Hêza muzîkê: Erica Rumbley ya fêr penaberên êzîdî yên li Greeciê dike
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
Hedman Esaf bi cilekî kevnar cil û bergekî mîrata Êzidiyan diparêze
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
Perestgeheke Zîarata Êzidiyan li şikeftên çiyê yên Tirkiyê hatiye vedîtin
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Pirtûkxane
FERHENGOKA NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CIVAKÎ
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê

Rast
Kurtelêkolîn
DI Çarçoveya Teoriya Performansê De Nirxandina Vegotinên Gelêrî
10-09-2022
Burhan Sönmez
DI Çarçoveya Teoriya Performansê De Nirxandina Vegotinên Gelêrî
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
09-08-2024
Aras Hiso
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Babetên nû
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
25-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Erdal Kaya
24-08-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Xelîlê Çaçan Mûradov
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Sîsa Mecîd
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mecîdê Silêman
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şêrko Fatah
20-08-2024
Sara Kamela
Cih
Talek
18-08-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
16-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet
  534,068
Wêne
  108,790
Pirtûk PDF
  20,104
Faylên peywendîdar
  102,447
Video
  1,497
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,320
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,552
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,915
عربي - Arabic 
29,949
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,520
فارسی - Farsi 
9,221
English 
7,458
Türkçe - Turkish 
3,662
لوڕی - Kurdish Luri 
1,691
Deutsch - German 
1,627
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
340
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
90
Svenska - Swedish 
64
Español - Spanish 
50
Հայերեն - Armenian 
50
Polski - Polish 
47
Italiano - Italian 
47
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
24
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
18
Ελληνική - Greek 
14
עברית - Hebrew 
14
Norsk - Norwegian 
14
Fins - Finnish 
12
Тоҷикӣ - Tajik 
6
Português - Portuguese 
6
Ozbek - Uzbek 
6
Esperanto 
5
ქართველი - Georgian 
3
Catalana 
2
Čeština - Czech 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
Srpski - Serbian 
2
Hrvatski - Croatian 
2
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Lietuvių - Lithuanian 
1
Cebuano 
1
балгарская - Bulgarian 
1
हिन्दी - Hindi 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Peyv & Hevok 
41,089
Pend û gotin 
24,928
Kurtelêkolîn 
5,038
Şehîdan 
4,217
Enfalkirî 
3,221
Pirtûkxane 
2,745
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,244
Cih 
1,151
Belgename 
290
Wêne û şirove 
150
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,000
MP4 
2,455
IMG 
198,944
∑   Hemû bi hev re 
232,722
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
ROJNAMEGERÊN BÊKAR LI PEY NÛÇEYÊN XWE NE
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Resul Geyik
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
Kurtelêkolîn
Êzdiyên Iraqê, cil û bergên wan çîn û eşîra wan nîşan dide
Kurtelêkolîn
Êş bi rêya notaya - Simfonya li ser Şangalê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Kurtelêkolîn
Hêza muzîkê: Erica Rumbley ya fêr penaberên êzîdî yên li Greeciê dike
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
Hedman Esaf bi cilekî kevnar cil û bergekî mîrata Êzidiyan diparêze
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
Perestgeheke Zîarata Êzidiyan li şikeftên çiyê yên Tirkiyê hatiye vedîtin
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Pirtûkxane
FERHENGOKA NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CIVAKÎ
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Aliyê siyasî - Netevî Şehîdan - Partî - YPG Şehîdan - Cureyên Kes - Mexdûrê DAIŞ Şehîdan - Welatê jidayikbûnê - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Netewe - Kurd

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 2.625 çirke!