Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەورامی - Kurdish Hawrami
Zazakî - Kurdish Zazaki
English
Français - French
Deutsch - German
عربي - Arabic
فارسی - Farsi
Türkçe - Turkish
Nederlands - Dutch
Svenska - Swedish
Español - Spanish
Italiano - Italian
עברית - Hebrew
Pусский - Russian
Fins - Finnish
Norsk - Norwegian
日本人 - Japanese
中国的 - Chinese
Հայերեն - Armenian
Ελληνική - Greek
لەکی - Kurdish Laki
Azərbaycanca - Azerbaijani
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
هەورامی - Kurdish Hawrami
Zazakî - Kurdish Zazaki
English
Français - French
Deutsch - German
عربي - Arabic
فارسی - Farsi
Türkçe - Turkish
Nederlands - Dutch
Svenska - Swedish
Español - Spanish
Italiano - Italian
עברית - Hebrew
Pусский - Russian
Fins - Finnish
Norsk - Norwegian
日本人 - Japanese
中国的 - Chinese
Հայերեն - Armenian
Ελληνική - Greek
لەکی - Kurdish Laki
Azərbaycanca - Azerbaijani
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Xelîlê Çaçan Mûradov
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Sîsa Mecîd
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mecîdê Silêman
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şêrko Fatah
20-08-2024
Sara Kamela
Cih
Talek
18-08-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Chikh Mousa
17-08-2024
Evîn Teyfûr
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
16-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
14-08-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet
  532,893
Wêne
  108,273
Pirtûk PDF
  20,080
Faylên peywendîdar
  101,925
Video
  1,487
Pol, Kom
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,891
Kurtelêkolîn 
4,987
Şehîdan 
4,216
Enfalkirî 
3,221
Pirtûkxane 
2,745
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,245
Cih 
1,151
Belgename 
290
Wêne û şirove 
143
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,793
MP4 
2,419
IMG 
198,033
∑   Hemû bi hev re 
231,568
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna...
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere...
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
حقيقةُ الإسلامِ السياسيِّ بينَ الحلِّ والمشكلة
Kurdîpêdiya rojane dîroka Kurdistanê û Kurdan tomar dike.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي - Arabic
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English0
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami)0
هەورامی - Kurdish Hawrami0
لوڕی - Kurdish Luri0
لەکی - Kurdish Laki0
Zazakî - Kurdish Zazaki0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana0
Cebuano0
Čeština - Czech0
Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
ترکمانی - Turkman (Arami Script)0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

حقيقةُ الإسلامِ السياسيِّ بينَ الحلِّ والمشكلة

حقيقةُ الإسلامِ السياسيِّ بينَ الحلِّ والمشكلة
حقيقةُ الإسلامِ السياسيِّ بينَ الحلِّ والمشكلة …
رئيسُ التَّحرير – مجلة الحوار*

في جرْدةِ حسابٍ بسيطةٍ للسّنواتِ العشرِ الماضية، وبنظرةٍ موضوعيَّةٍ سريعةٍ على المشهدِ العالميِّ، يستنتجُ المُراقبُ أنَّ العالمَ الإسلاميَّ قد شكّلَ السّاحةَ الرئيسةَ للصّراعِ والقتل، بلْ مصدراً لتصديرِ الأزماتِ والعنفِ إلى دولِ الجوار، فإلى قلبِ أوربا وعواصمِها.
على نطاقٍ أضيقَ، شكّلتْ دولُ شمال أفريقيا وشرقِ المتوسّط، فضلاً عن اليمن، بؤرةً للصّراع الأهليّ العنيف، خاصّةً خلالَ الأعوامِ السّبع المنصرمة، أيّ طوال فترةِ انتفاضاتِ الرّبيع العربيّ.
الطابعُ العامُ لهذا الصراعِ هوَ سياسيٌّ تحتَ ستار التّمسُّكِ بالعقيدةِ الإسلاميّة، فجهاديٌّ سلفيّ، إلى أنّ تمظهرَ في صيغةِ صراعٍ عسكريٍّ واسع ومتبادل مع سلطتي دمشقَ وبغداد، فضلاً عن غيرها من حكومات الدّول الإسلاميّة. هوَ في الجوهرِ صراعٌ سلطويٌّ مشحونٌ بأبعادٍ سياسيّةٍ مذهبيّة، مُحمَّل بكلِّ سلبياتِ التّاريخ، بلْ امتدادٌ له، حيثُ لم ينقطعْ هذا الصراعُ في العالمِ الإسلاميّ، بل ظلّ مستمرّاً طوال التّاريخ ومحتدماً في بعضِ الأوقات حبّاً للهيمنة وطلباً للاستفرادِ بالحكم، فالادّعاءِ بمشروعيته.
لماذا إذنْ كلُّ هذا القتلِ؟! لماذا أخذَ هذا الصراعُ بُعداً لا إنسانيّاً متوحّشاً؟ لماذا دمّرت أنظمةُ الحكمِ بلدانَها وشرّدتْ شعوبَها؟ هل هو صراعٌ مرتبطٌ عضويَّاً بالإسلام والمجتمعات الإسلاميَّة؟! هل حقّاً أنّه صراعٌ مستدامٌ وامتدادٌ لصراعاتٍ موغلةٍ في القِدم، تعشّعشَ في تُربةِ الشّرقِ الأوسطِ منذُ غابرِ الأزمان؟ أمْ أنَّه مفروضٌ على المنطقةِ لظروفٍ خارجةٍ عن إرادةِ شعوبِها؟ جملةٌ من الأسئلة الثّقيلة تتبادرُ للذّهنِ، دونَ توفِّر إمكانيَّةِ الإجابةِ عليها ببساطةٍ ويسر.
إنّ تفسيرَ هذهِ الظاهرة -المأساةِ على أساسِ نظريةِ المؤامرةِ ودورِ الدوائرِ الاستخباراتيَّة، سواءٌ المحليَّة منها أمْ الغربية، ما هي إلَّا عمليَّةٌ تبسيطيَّةُ وتهرُّبٌ من الواقع، بلْ حتّى هروبٌ من المسؤوليَّة. فثمَّةَ حقيقةٌ موضوعيَّة تكمنُ في أنَّ لهذهِ الدوائرِ والجهاتِ دوراً وتأثيراً في تنامي الظَّاهرة وتوجيهِ مسارِها، لكنْ لا ينبغي تضخيمُ هذا الدور والفعّاليّة المُسبقةُ التخطيط لجعلها أساس وجذر المشكلة. كما أنَّه من السّذاجة أيضاً نفي أنَّ ظاهرةَ العنفِ المرتبط بالمجتمعاتِ الإسلاميَّة والمنبثق عنها، لا تمتلكُ جذوراً ووشائجَ عقائديَّةٍ ومعتقديَّه مرتبطةً بالإسلامِ نفسهِ، نصوصاً وممارساتٍ.
الظَّاهرةُ الجهاديَّةُ قديمةٌ ومتجذِّرةٌ في المجتمعاتِ الإسلاميَّة، كما أنَّ التيارَ الجهاديَّ السلفيَّ وُلِدَ من رحمِ الفعّالياتِ التّنظيميَّة للإسلامِ السياسيِّ في العصرِ الحديث، ومن المفارقاتِ أن يشكّلَ تيارُ الإسلامِ السياسيِّ – الدّعويِّ أباً شرعيّاً لهذهِ المنظّمات الجهاديَّة، وبالتّالي مُنتجةً لما انشطرَ عنها من تياراتِ العنف المُتوحِّش، كداعشَ على سبيلِ المثالِ لا الحصْر. كما أنَّ هذا العنفَ بطريقةٍ ما، هوَ أحدُ نتائجِ أزمةِ الحُكم وإدارةِ المجتمعاتِ في العالم العربيّ.
أمَّا في المجتمعاتِ الكورديَّة فالإسلامُ السياسيُّ لم ينتشرْ ويتجذَّر لعدَّةِ أسبابٍ، أبرزُها هوَ أنَّ هذا التيار مستعارٌ وناشئٌ تحتَ تأثيرِ السلطاتِ الحاكمةِ لكُوردستان، خاصَّةً في كوردستان العراقِ وتركيا، فضلاً عن الظّروفِ الخاصّة في إيران، فبالتالي تتكشّفُ بسرعةٍ أهدافُها المكمَّلة للتياراتِ القوميَّةِ الشوفينيَّةِ المعاديَّةِ للكورد.
من جانبٍ آخرَ شكَّلتِ الحركةُ الإصلاحيَّة الدينيَّةُ في كوردستان جزءاً ملاصقاً، بلْ الوجهَ الآخرَ لحركةِ التحرُّر القوميِّ، التي قاومتْ ظلمَ واستبدادَ الحكّامِ من أبناءِ الشعوبِ المجاورة، هذا الحكمُ المتلحِّف تاريخيَّاً بغطاءِ ومشروعيَّةِ الإسلام، كظاهرةِ الخلافة العثمانيَّة نموذجاً، لذلك فكلّ ما هوَ تحرُّريٌّ قوميٌّ كوردستانيٌّ باتَ متداخلاً مع ما هوَ إسلاميّ إصلاحيّ نهضويّ، وكونُ المجتمعاتِ الكوردستانيَّة كانت محكومةً من قِبل الطغاةِ المسلمين في المقامِ الأوّل، وانسجاماً مع الفكر الصّوفي الكورديّ المسالم، فإنّ فكرةَ الجهاد ضدَّهم استُبعدتْ أساساً عن أيِّ نشاطٍ سياسيّ، ممّا انتفت مشروعيّةُ وشرعيَّةُ ممارسةِ العنف ضدّ سلطاتِ الجوار الحاكمةِ بهدفِ تحقيقِ أهدافٍ سياسيَّة، التي هي في خطّها العام مطالبٌ قوميَّةٌ اجتماعيَّةٌ وليستْ دينيَّة. هذا الموقفُ قد تطوَّر بدورهِ ليترسَّخ كنهجٍ، من ثمَّ ارتقى ليتحوَّلَ إلى ثقافةٍ مسالمةٍ خاصَّةٍ بالمجتمعاتِ الكورديَّة. تتلخّصُ هذه الثقافةُ الكورديَّة في عدمِ ممارسةِ العنف إلّا ضمنَ حدودٍ ضيّقةٍ جدّاً، كالدفاعِ عن النفس. إذ أنَّ الثّقافةَ الكورديَّة تحملُ الكثيرَ من الجوانبِ السلميَّةِ على الرَّغم من الترويجِ الاستشراقيِّ بعكسِ ذلك، خاصّةً عندما يردُ تحتَ بندِ تصنيفِ الكوردِ كمقاتلينَ أشدّاءَ، ذوات أطباعٍ جبليَّة.
نفترضُ أنَّ الثّقافةَ الإسلاميَّة الكوردستانيَّةَ المسالمةَ تفاعلتْ لاحقاً مع الخصوصيَّةِ القوميَّةِ ومع التنوُّع في الثَّقافاتِ المحليَّة، حتَّى باتتْ قادرةً على استيعابِ وقبولِ طيفٍ دينيٍّ ومذهبيٍّ واسع، استمرَّ قائماً على الأرضِ لقرونٍ عديدةٍ في كوردستان. ترسّختْ حالةُ التعايشِ الدينيِّ بسبب البدايةِ المبكّرة للحركاتِ القوميَّة الكورديَّة في المنطقةِ، وبسببِ تداخُلها مع المفاهيمِ الدينيَّةِ الإسلاميَّةِ حولَ العدلِ والمساواة، إذ أنَّ أغلبَ قياداتِ الحركةِ التحرُّريَّة الكوردستانيَّة كانوا من رجالِ الدّينِ أو الطّبقةِ الثقافيَّة المتّصلةِ بهم (فقّه، ملا)، ولم يكونوا قادةً عسكريينَ. فثمَّةَ صيغةٌ من التطابقِ بينَ الحركةِ التحرُّريَّة الوطنيَّة – القوميَّة الكوردستانيَّة والتطلُّعاتِ الإصلاحيَّةِ الإسلاميَّة، اللذانِ كانا يهدفانِ إلى الإجابة على الأسئلةِ الملحَّة للنَّهضةِ والتحرُّر وتحقيقِ العدالة.
في المحصّلةِ بقاءُ كوردستان تحتَ سيطرةِ إمبراطورياتٍ دينيَّةٍ طوالَ الألفِ والأربعمائةِ السّنة الأخيرة، وانقسامها حوالي عام 1515م بينَ الصفويينَ والعثمانيينَ، شكَّلت مانعاً وصعوبةً على التّيار الإسلاميِّ المهيمنِ على قيادةِ وفكرِ الحركةِ التحرُّريَّة الكوردستانيَّة أن يعلنَ الجهادَ في وجهِ الحكَّامِ الذينَ هم بالأصل (خلفاء مسلمون)، ولم يكنْ مجدياً أن تدعوَ الحركةَ الكورديَّةَ إلى إنشاءِ (دولةٍ إسلاميَّة) أو (كوردستان إسلاميَّة) في الوقتِ الذي كانَ حكّامُ الدولِ المسيطرة على كوردستان يحكمونَ باسمِ الإسلام. فالكوردُ في الواقع كانوا قد جرَّبوا حكمَ المسلمينَ من أبناءِ شعوبِ الجوار كالعربِ أولاً، التّرك والفرسِ لاحقاً، ولم يكنْ قد ترسَّبَ في الذاكرةِ الكورديَّة من وقائعَ وممارساتِ نظمِ الحكمِ هذهِ سوى أوجه التمييزِ والاستعلاءِ والحروب. بناءً على ما سبقَ ولعواملَ فرعيَّةٍ أخرى، تأسّستِ الحركاتُ ذاتِ الطّابعِ الدينيِّ في كوردستانَ أواخرَ القرن التاسع، لتقاومَ العثمانيينَ وحكامَ إيران في المقامِ الأوّل، ولتُتَرجمَ أحلامَ(أفكار) رجالِ الدّينِ الكورد مثل أحمدي خاني وعبيد الله النّهري، سيّد رضا وغيرهم في التحرّر القوميّ أولاً، ولبناءِ كوردستانَ مستقلَّةٍ متحرِّرةٍ من سلطةِ الجوارِ في المحصّلة.
في الختام الإسلامُ السياسيُّ بات متّهماً اليومَ بتوليدهِ وإنتاجهِ لكلِّ هذا العنف، وسواءٌ أصحّت التّهمة أم لا، فإنّ المجتمعَ الكوردستانيَّ قد أثبت أنّه لا يتقبّلُ ولا يتبنّى الفكرَ الإسلاميَّ الجهاديَّ العنيف، فقابليَّةُ المجتمع الكورديِّ لتبنيَ الفكر الجهاديّ الإسلاميّ أقلُّ بكثيرٍ من مجتمعاتِ الجوارِ العربيّ والتركيّ، فالفارسيّ.
الإسلامُ السياسيُّ الّذي باتَ مشكلةَ العصرِ الأولى، لم يعُدْ قادراً على إيجادِ حلولٍ لمعضلةِ الحوكمةِ والسلطةِ في المجتمعاتِ الإسلاميَّة، كما لم يعدْ مناسباً للرّهانِ عليه في المجتمعات الكوردستانيَّة. فحتَّى لو لم يكنِ الإسلامُ السياسيُّ مشكلةً من منظورٍ عالميٍّ، فهوَ بالضرورةِ ليسَ حلّاً في المجتمعاتِ الكوردستانيَّة.
لذلك نفترضُ أنَّ الإسلامَ الاجتماعيَّ المسالمَ، المتمثّلَ بالطّرقِ الصوفيَّة، والتيَّاراتِ الأخرى التي لا تهدف الاستيلاء على الحكمِ بالقوَّة وتطبيق (الشّرع) بحذافيرهِ، أيّ الخطّ العام للإسلامِ الكورديِّ باتَ مناسباً لضبطِ إيقاعِ الحياةِ الروحيَّةِ في المجتمعِ الكوردستانيِّ والسوريِّ عموماً.
من هذا المنظورِ جاءتْ دعوتُنا لقراءة الجوانبِ الإيجابيَّة في الإسلامِ الصوفيِّ الروحانيِّ التنويريِّ، كأحدِ المحاولاتِ الجادّة لفهمِ الخصوصيَّة الكورديَّة والبحث عن إعادةِ اكتشافِها وتوظيفِها.
ما الملفُ الذي أعددناهُ في هذا العددِ من مجلّة الحوارِ إلّا خطوةٌ أوليّةٌ ومتواضِعةٌ لمقاربةِ فهمِ تياراتِ الإسلام السياسيِّ وفصلهِ عن الإسلام الاجتماعيِّ الروحانيِّ الكوردستانيِّ.
نأملُ من أصدقاءِ مجلّةِ الحوارِ وقرّائها الكِرام، تقديمَ الدَّعمِ الفكريِّ والمعرفيِّ والمساهمةَ في تعميقِ الدّراساتِ والأبحاثِ في هذا الحقلِ وغيرهِ من حقولِ المعرفةِ ذاتِ الصِّلةِ، خاصَّةً تلكَ التي تنشرُ القيمَ والمشتركاتِ الإنسانيَّة، ترسّخ خطّنا الذي بدأناهُ منذُ حوالي ربع قرنٍ، الخطّ والنهجَ المتمثّل بإعلاءِ شأنِ السلم والتعايشِ ونبذِ فكرِ وأيديولوجيا التطرُّف والتزمُّت، أيّ كانَ مصدرُه. نتعهَّدُ بمواصلةِ العملِ، حتَّى نؤسِّس معاً لكلّ ما هوَ إنسانيٌّ روحانيٌّ، عَبْر نشرِ ما يدعو للسّلمِ والتعايُشِ ويفكّكُ العنفَ، ولنساهمَ معاً في رفضِ كلِّ أشكالِ الاستغلالِ والهيمنةِ.[1]
Ev babet bi zimana (عربي - Arabic) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي - Arabic)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 785 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي - Arabic | موقع https://yek-dem.net/- 12-03-2023
Gotarên Girêdayî: 6
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي - Arabic
Dîroka weşanê: 17-10-2017 (7 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 12-03-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 12-03-2023 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 785 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Gîskê Gurî
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Kurtelêkolîn
Beşdarbûna Êzidiyan di revolucyae Rûsyayê ya 1917
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
FERHENGOKA NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CIVAKÎ
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Hesp û Dîroka Wan a Qedîm
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
ROJNAMEGERÊN BÊKAR LI PEY NÛÇEYÊN XWE NE
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Çîroka Ezîdî Mîrza: Ji sêwiyê heta qehremaniyê
Kurtelêkolîn
Kosegirîya Zaroktîya Min
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Ehmed Chikh Mousa
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Cihên arkeolojîk
Dalamper

Rast
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
09-08-2024
Aras Hiso
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Babetên nû
Jiyaname
Xelîlê Çaçan Mûradov
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Sîsa Mecîd
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mecîdê Silêman
22-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şêrko Fatah
20-08-2024
Sara Kamela
Cih
Talek
18-08-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Chikh Mousa
17-08-2024
Evîn Teyfûr
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
16-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
14-08-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet
  532,893
Wêne
  108,273
Pirtûk PDF
  20,080
Faylên peywendîdar
  101,925
Video
  1,487
Pol, Kom
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,891
Kurtelêkolîn 
4,987
Şehîdan 
4,216
Enfalkirî 
3,221
Pirtûkxane 
2,745
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,245
Cih 
1,151
Belgename 
290
Wêne û şirove 
143
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,793
MP4 
2,419
IMG 
198,033
∑   Hemû bi hev re 
231,568
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Gîskê Gurî
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Kurtelêkolîn
Beşdarbûna Êzidiyan di revolucyae Rûsyayê ya 1917
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
FERHENGOKA NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CIVAKÎ
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Hesp û Dîroka Wan a Qedîm
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
ROJNAMEGERÊN BÊKAR LI PEY NÛÇEYÊN XWE NE
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Çîroka Ezîdî Mîrza: Ji sêwiyê heta qehremaniyê
Kurtelêkolîn
Kosegirîya Zaroktîya Min
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Ehmed Chikh Mousa
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Dosya
Şehîdan - Zayend - Nêr Enfalkirî - Zayend - Nêr Şehîdan - Netewe - Kurd Enfalkirî - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 6.281 çirke!