نام: مصطفی
شهرت: رودوس فەیلی
نام پدر: علی
تاریخ تولد: #07-04-1971#
محل تولد: #روستای فرخ‌آباد زەروش مهران#
$زندگینامه$
مصطفی بیگی، متخلص بە (رودوس فەیلی)، متولد فروردین 1350، عضو هیات مدیرەی جامعەی کوردهای مقیم مرکز کورد تهران، دانش آموختەی مهندسی معماری و نیز مدیریت تحول، هر دو در مقطع کارشناسی ارشد، در فروردین ماە 1350 هجری-شمسی در ڕوستای فرخ آباد مهران کە بە نام کوردی (زەڕووش / زرگوش) بودە، دیدە بە جهان گشود.
وی منتسب بە ایلات کورد زبان و اصیل ایلامی شامل ایل کورد یا کودەلی، طایفەی زەڕووش، زروش و ڕیزەوند ڕێزە وەن میاشد
وی از دوران دبیرستان بە عضویت انجمن شعر ایلام درآمد و عضو معدود کسانی بود کە بە کوردی شعر میسرود.
او شعر سرودن ڕا بە کوردی آغاز کرد و در سال 1368 اولن شعر وی بە نام مزگانی در ماهنامەی کوردی-عربی الشهادە کە مربوط بە کوردهای فەیلی عراقی در تبعید بود، بە چاپ ڕسید.
او بە عنوان یک فعال داشجوئی کورد، در نیمەی دوم دهەی هفتد شمسی و در پی همکاری با ماهنامەی کوردی-فارسی ئاوێنە، بە عنوان مسئول بخش کوردی جنوبی، وارد ڕوزنامەنگاری کوردی شد و جزو اولین افرادی بود کە نثرنویسی ڕا بە کوردی جنوبی آغاز کرد.
او پس از آن بە عنوان سردبیر هفتەنامەی صبح ایلام بە عنوان سومین نشریەی استانی ایلام و سپس مدیرمسئول و سردبیر ماهنامەی ایلامشهر، بە توسعەی فرهنگ و ادبیات کوردی در ایلام خدمت نمود و در کتاب تاریخ مطبوعات استان ایلام، تالیف دکتر خداداد ابراهیمی، از وی بە عنوان چهرەی موثر ڕوزنامەنگاری ایلام دهەی هفتاد شمسی یاد شدە است.
وی در دهەهای هشتاد و نود شمسی نیز بە عنوان موسس کانال های تلگرامی صفحەی کورد و پهلەی باستان و پهلەی نوین صفحەی تاریخی کورد و نیز فعالیت ڕسانەای در در موسسەی شفق کوردهای فەیلی ڕێکخراوەی ڕوشنبیری شەفەق تاثیرگذاری خود ڕا بر نثرنویسی و ادبیات کوردی حفظ کرد.
همکاری در تاسیس کانون کوردی هانا، بە عنوان اولین ڕییس دورەای، در استان ایلام و نیز انجمن ادبی ڕامان، بە عنوان عضو هیات مدیرەی جامعەی کوردهای مقیم مرکز و همچنین جامعەی ایلامیان مرکز/ جام از جملە اقدامات وی برای نهادسازی موثر در حوزەی فرهنگ و ادبیات کوردی میباشد.
وی شعر گفتن ڕا با شعر نو کوردی آغاز کرد و بە قالب های هایکو و کلاسیک همانند غزل، ڕباعی، دوبیتی و مثنوی نیز عر سردە است.
او آغازگر شعر کودکانە بە کوردی جنوبی بودە و پانزدە شعر کودکانەی وی، تحت نام زاڕووانە کە در قالب ترانە و در دنیای مجازی و در دهەی هشتاد بازنشر شدند جریانسازی ویژەای برای سرودن شعر کودکانە در استان نمودند.
علیرغم اینکە اشعار وی در دنیای مجازی و مطبوعات و ڕسانەهای کوردی، بە صورت پیوستە منتشر شدەاند اما تاکنون سە کتاب زیر، بە عنوان مجموعە اشعار کوردی، از وی بە چاپ ڕسیدە است:
-نادیارا، مجموعە هایکوها و شعرهای کوتاە و آوانگارد
-واژا، مجموعە دوبیتیها
-خیاوان پەتی، مجموعە اشعار کلاسیک
نوآوری و فرم گرایی از ویژگیهای شعرهای وی میباشد.
یکی از ویژگیهای منحصر بەفرد وی سرودن شعر بە دو لهجەی شمالی و جنوبی کوردی ایلامی میباشد
وی گویش کوردی ایلامی ڕا بخشی از کوردی فەیلی میداند و فەیلی/ فیلی ڕا مخفف فهلەوی و آن ڕا معرب پهلەوی عنوان کردە است.
همچنین او، برای نامگذاری دو شاخەی عمدەی شمالی و جنوبی از دو نام بومی و قدیمی این گویش ها استفادە میکند:
-کوردەکارە کە در اصطلاح عامیانە بە ئەڕا ئەڕایانە نیز معروف است و ویژەی ایلات شمال استان میباشد کە بە ئەڕا زوان معروفند.
-کوردەلی یا کوردی پهلەیی کە خاص ایلوندان ایل کورد در جنوب استان یا بەقول معروف وەرچە زوان شناختە شدە و بە صورت عامیانە این لهجە نیز بە وەرچە وەرچە یانە معروف است.
ئەڕا، وەرچە/ ڤەرچە معادل بو چی، بو چە، لە بەر چی در کوردی سورانی و چرا ؟ در زبان فارسی میباشد.
بیگی، علاوە بر شعر، تحقیقاتی در حوزەی فرهنگ عامەی کورد نیز دارد و در آثارش، بە ویژە بە عنوان سردبیر ماهنامەی گوڵ سوو کە بە کوردی فەیلی چاپ میشود، توجە بە معیارسازی گویش کوردی جنوبی ڕا مدنظر قرار دادە و معیارسازی وی در نثرنویسی و زبان میانجی اتخاذ شدە از سوی او، بە دلیل نوآوری و فاصلە گرفتن از زبان محاورە، جریانسازی عمدەای ڕا در پی داشتە است.
اوج این معیارسازی، نقش آفرینی وی بە عنوان خبرنگار خبرگزاری بین المللی شفق نیوز کوردهای فەیلی عراق، بودە است.
وی تاکنون در جشنوارەهای متعددی صاحب جایزە شدە و یا مورد تقدیر قرار گرفتە کە جایزەی مولوی کورد، بە عنوان صاحب کتاب سال شعر کوردی، همچنین اخذ جایزەی بلوط از سوی انجمن سیفا و بزرگداشت ڕبع قرن فعالیت فرهنگی و ادبی وی در دانشکدەی هنر کرمانشاە، و نیز جایزەی چهارمین کنگرەی بین المللی موسوم بە چهارمین عرس بیدل دهلوی بە علت ارائەی مقالەی کوردان پارسیگوی و نقش کوردها در توسعەی شعر و ادبیات فارسی و گسترش حوزەی نفوذ تاریخی آن میتوان نام برد.
وی علاوە بر معرفی دو شاعر قدیمی ایل کورد پهلە؛ ملا ابراهیم فەیلی و هەواس کورد، با گردآوری و چاپ اشعار عباسی آرام بە همراە حمید نادری، و نیز گردآوری، نشر و مصاحبە با برخی از شاعران و شخصیت های کورد در استان های ایلام، کرمانشاە، خانەقین و بغداد، نقش موثری در معرفی و توسعەی فرهنگ سیاسی و فعالیت مدنی و فرهنگی و ادبی کورد در طول سە دهە فعالیت ڕسانەای و مدنی داشتە است.[1]