پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
فەلسەفەی زمان و جەوهەری شیعر
24-11-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
پەیمانەی ڕژاوی تیشک
24-11-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سەرهەد محەمەد حاجی قادر
24-11-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
هەرێمى کوردستان بەنيشاندەر 2014 -2018
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
دەرەنجامە سەرەتاییەکانى رووپێوى هێشويى فرەنيشاندەر MICS6 2018
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ئەنجامەکانى ڕاپرسى گشتى لەسەر بڵاوبوونەوەى کۆڕونا
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ڕووپێوى نیشتمانى هەرزەکاران و لاوان لە هەرێمى کوردستان 2019
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ڕاپۆرتى بارى کۆمەڵايەتى و توندوتيژى دژ بە ئافرەتان لەماوەى سالانى لە هەرێمى کوردستان 2014-2020
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
هۆتێل و شوێنە گەشتيارييەکان لە هەرێمى کوردستان 2010
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
هوتێل و شوێنە گەشتياريەکان لە هەرێمى کوردستان 2009
24-11-2024
هەژار کامەلا
ئامار
بابەت
  527,222
وێنە
  112,098
پەرتووک PDF
  20,583
فایلی پەیوەندیدار
  106,840
ڤیدیۆ
  1,596
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
290,177
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,812
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,274
عربي - Arabic 
31,932
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,655
فارسی - Farsi 
11,171
English - English 
7,786
Türkçe - Turkish 
3,684
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,159
ژیاننامە 
26,643
پەرتووکخانە 
25,993
کورتەباس 
18,927
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,009
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,018
شەهیدان 
11,928
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,494
بەڵگەنامەکان 
8,402
وێنە و پێناس 
7,417
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,491
ڤیدیۆ 
1,492
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
764
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
343
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
یارییە کوردەوارییەکان 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
ئیدیۆم 
51
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
327
PDF 
32,158
MP4 
2,660
IMG 
205,841
∑   تێکڕا 
240,986
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
زاهیر عەبدوڵڵا
ژیاننامە
کەریم دەشتی
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێم...
کورتەباس
شوێنەواری کفری: دەستدرێژی ک...
Курдская литература в России
کوردیپێدیا، گەورەترین پڕۆژەی بەئەرشیڤکردنی زانیارییەکانمانە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Pусский - Russian
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Курдская литература в России

Курдская литература в России
Курдская литература в России
К.И. Мирзоев, академик Международной Академии наук высшей школы,
доктор филологических наук, профессор

Основы русского курдоведения были заложены в XIX в. Отдельные русские восто¬коведы и этнографы еще тогда проявляли глубокий интерес к жизни курдов, к их обычаям и традициям, истории и быту. Например, труд П.И. Лерха Исследования об иранских курдах и их предках является наиболее значительным в русском курдоведении.
В первой половине XIX в. в русской литературе появился целый ряд публикаций, в частности, в газете Кавказ, в Известиях Кавказского отдела Русского Географического общества, Записках русского Географического общества, Сборнике материалов для описания местностей и племен Кавказа, Библиотеке для чтения и др. о проблемах истории и культуры курдов.
Известный русский путешественник и ученый-востоковед прошлого века В. Диттель писал: …Я никак не ожидал, чтобы языки племени курдов, так мало исследованные ориенталистами, могли иметь, кроме устной литературы, столь обширную письменность… У курдов есть своя литература. … В ней находим мы множество имен, прославившихся в поэзии и истории.
Российский консул в Эрзруме А. Жаба собрал большие количество рукописей по курдской литературе (он сделал пересказ поэмы Мам и Зин А. Хани (1651 —1706) на французский язык). В настоящее время рукописный материал, собранный А. Жабой, частично хранится в Ленинградском отделении Института востоковедения Российской Академии наук.
В.Ф Минорский Большой интерес проявлял к истории курдов В.Ф Минорский. Видного востоковеда особенно интересовали проблемы истории курдской литературы, этногенез курдов. В.Ф. Минорский длительное время занимался собиранием образцов классической курдской литературы, переводами и изданиями их на русском языке. В 1911 г. он перевел образцы поэзии Али-Илахи и книгу «Люди Истины» и вел поиски данных об истории возникновения этой секты курдов. Значительная работа В.Ф. Минорского по курдоведению – книга Курды. Заметки и впечатления — была опубликована в 1915 г.
Глубокий интерес к истории и культуре курдского народа проявил Н.Я. Марр. который не раз бывал в местах заселения курдов в Курдистане (в том числе в Закавказье). Он собрал обширный фоль¬клорный материал, познакомился с жизнью и бытом курдов. Помимо ряда заметок и статей ученый написал специальное исследование Еще о слове челеби. В этом историкоэтнографическом труде обстоятельно рассматриваются этническое происхождение курдов, их связи с народами Ближнего Востока, это – важный исто¬рический материал.
В.А. Гордлевский Известный тюрколог, академик В.А. Гордлевский, написал целый ряд интересных статей по истории курдского народа. Его статьи Из истории курдов и Курды и война богаты фактическим материалом и не потеряли своего научного значения и поныне.
В истории русского курдоведения следует отметить научную деятельность И.А. Орбели. Ученик Н.Я. Марра, Орбели по окончании Петербургского университета был командирован Российской Академией наук в Турцию, где он изучил курдский язык. После Турции И.А. Орбели работает над курдским фольклором и одновременно по поручению Российской Академии наук разрабатывает французско-курдский словарь, а также составляет русско-курдский словарь, в основу которого был положен диалект Мокс.
Для русского курдоведения XIX в. характерны широта и многогранность научных интересов. История курдскою народа, это этническое происхождение и особенности языка, фольклор и художественное творчество – все входило в орбиту изучения новой отрасли востоковедения.
Академика И.А. Орбели (1887 — 1961) можно назвать И.А. Орбели основоположником современного курдоведения. Добившийся успехов в изучении курдского языка и литературы, он заботился о публи¬кации материалов но курдскому языку и фольклору. И.А. Орбели писал о классической поэме Мам и Зин Ахмеда Хани (XVII в.) и курдской версии Юсуфа и Зелихи. Он высоко оценил творчество Ахмеда Хани: Когда думаешь о народности поэта, о слиянии поэта с взрастившим его народом, невольно напрашивается сравнение трех великих поэтов Востока: иранца Фердоуси… грузиинa Руставели… и курда Ахмеда Хани, всеми, кроме курдов, забытого, вернее, всем, кроме курдов, неизвестного, но в среде своего народа… бесспорно, добывшего право на определение народный. Немалые заслуги принадлежат И.А. Орбели и в развитии курдской культуры Новый курдский алфавит тоже его инициатива. В 1928 г. он организовал отправку из Еревана в Ленинградский институт восточных языков для обучения группу курдской молодежи. И.А. Орбели создатель научного центра курдоведения. По его инициативе при ленинградском отделении Института востоковедения АН СССР в 1959 г. начал работать специальный кабинет курдоведения, членами его явились курдоведы, в основном подготовленные И.А. Орбели. Кабинет стал первым в мире центром курдоведения. Видный представитель курдской литературы и литературоведения Канат Курдоев, имеющие большие заслуги в курдоведении Маргарита Руденко, Исаак Цукерман н другие известные курдоведы были воспитанниками ленинградского курдского кабинета.
И.А. Орбели был непримирим к тем, кто отрицал существование народа, имеющего древнюю историю и традиции, он разоблачал фальсификаторов на основе научных данных. Ученый напо¬минал, что курды, как и целый ряд других народов, внесли в общекавказскую и в частности, общевосточную культуру свой вклад. Курды жили совместно с народами Кавказа, Ближнего и Среднего Востока, подвергались и ассимиляции. Народ этот утерял много своих сыновей, которые под иранскими, турецкими, арабскими, армянскими именами стали известными поэтами, певцами, военачальниками, обогатив историю других наций. Задача современной науки — восстановить истинную историю курдского народа.
Одной из ценных и интересных работ И.А. Орбели является статья Восток и Запад в XII—XIII веках, где впервые затронуты проблемы курдо-русских, курдо-европейских литературно-культурных связей.
В 1961 г. Этнографический институт им. Н.Н. Миклухо-Маклая АН СССР издал отдельной книгой работу О.Л. Вильчевского Курды. Введение в этническую историю курдского народа. Работа ценна серьезной разработкой как этнографического материала об этногенезе курдов, живущих в Северной Месопотамии, так и этнического происхождения курдского народа.
Следует выделить историческое и этнографическое исследование В.П. Никитина Курды, вышедшее вначале на французском языке, а потом. 1964 г. изданное на русском языке. Дипломат и этнограф В.П. Никитин длительное время жил среди курдов, непосредственно наблюдал за их жизнью, прекрасно изучил курдский язык. Социальное развитие курдов, живущих в Советском Союзе изучалось глубоко и полно. Среди поколений ученых курдоведов, ведущих интенсивные исследования, Татьяна Федоровна Аристова. Книга Курды Закавказья, вышедшая в 1966 г. является своеобразным итогом ее плодотворных изысканий в этой области. Автор успешно обобщает материал и создает общую картину жизни закавказских курдов, живущих в Абаране, Аштараке, Басаркечаре (ныне Варденис), Дилижане, Эчмиадзине,. Ереване, в районах Азербайджана — Зангилане, Кельбеджере, Кубатлы, Лачине: в Грузии – в основном в Тбилиси.
В 60-е гг. появляются обобщающие работы по курдской литературе. Можно указать на обстоятельную научную статью Л. И. Климовича Курды и курдская литература, которая сначала появилась в журнале Дружба народов, а потом вошла в книгу автора Наследие и современность.
Будучи в 60-е гг. в Иракском Курдистане, Л.И. Климович интересовался их жизнью и бытом, культурой, о чем и сообщает в своей статье. Он пишет о своем знакомстве с литературным памятником древних курдов о городе Сулеймания – это Плач о разорении арабами Курдистана, Приводится пример из этого произведения, написанного на пергаменте арамейскими письменами VII в. на курдском языке:

Храмы разрушены, огни погашены.
Великие из великих спрятались.
Угнетатели арабы разрушили
Крестьянские деревни до Шахрезура.
Женщины и девушки попали в плен.
Храбрые мужи лежат в крови.
Одной из прекрасных черт курдской литературы Л. И. Климович считает связь ее с народной борьбой, художественное изображение этой борьбы. Очень ярко это отражено в народно-поэтическом творчестве и письменной литературе курдов. Знакомясь с произведением курдского художественного слова, невольно вспоминаешь Герцена, писавшего: У народа, лишенного общественной свободы, литература — единственная трибуна, с высоты которой он заставляет услышать крик своего возмущения и своей совести.
Характерно, что автор обстоятельно останавливается на анализе курдского эпоса Дым-дым, Маме и Айше, Зембильфрош, а также на поэмах Хадже и Сиабанд, Хаме Мусе, объясняет особенности художественного мышления народа, обусловленное своеобразием его жизни, духовным миром, характером.
Основная часть очерка Л. Климовича посвящена классической курдской литературе. Он обстоятельно анализирует творчество Ахмеде Хани (XVII в.) и его значительную поэму Мам и Зин, арабо-курдский словарь Нубар, написанный стихами. Л, Климович считает, что поэма Мам и Зин, принесшая славу Ахмеду Хани, явилась началом курдской литературы.
Славя мужество, великодушие, доблесть, храбрость и неустрашимость курдов — пишет ученый, — Ахмеде Хани вместе с тем осуждает их за возникающие среди племен междоусобицы, за то, что постоянно они во вражде и распрях. Призыв курдских племен к единству – одна из подлинно народных черт поэмы. И сейчас призыв поэта остается жизненным.
С именем Ахмеде Хани связан взлет курдской национальной литературы, в ней усиливается реалистическое начало. Этот процесс Л. Климович прослеживает в продолжателях поэтической школы А. Хани, в творечестве Ахмед бека Хамдини (1878— 1936), Абдуллы Горана (1904—1962), Абдул Рахман Хажара( 1920—1993), Гадрижана и других прогрессивных курдских поэтов, в прозе Ахмеда Холедана, в творчестве Маруф Барзынчи. Л. Климович пишет, что у Хажара и других прогрессивных поэтов современного Курдис¬тана все четче и четче становится сознание того, что курды в своей борьбе не одиноки, что их борьба — часть освободительного движения всех угнетенных народов мира, на стороне которых все прогрессивное человечество. Кто сказал. – спрашивает Хажар, – что курд одинок? Все свободолюбивые люди мира – доброжелатели страны Курдистан и сочувствуют курдам.
Свой очерк Л. Климович завершает следующим образом: Даже краткий обзор прогрессивной курдской прозы и поэзии показывает, что эта литература является подлинной общественной трибу¬ной борющегося народа, искусственно лишенного государствен¬ности, но героически отстаивающего свое право на родную землю, на достойную человека жизнь. Курдская литература поднимает вопросы, имеющие жизненное значение дня народа, будит лучшие чувства, призывает к миру и дружбе между всеми народами. Своей идейностью и оптимизмом прогрессивная курдская литература тесно связана с передовой литературой мира, она питается живительными родниками народной поэзии.
Руденко М. Б. Новый этап в развитии курдоведения начинается после Великой Отечественной войны, когда курдоведение превращается в самостоятельный раздел востоковедения. Рядом с исследователями старшего поколения растет и работает новое поколение ученых, разрабатывающих актуальные проблемы социального и духовного прогресса курдского народа. Следует отметить литературно-научную деятельность доктора филологических наук Маргариты Борисовны Руденко (1926-1977).
Поэма А. Хани Мам и Зин в 1962 г. была опубликована на русском языке в серии Литературные памятники народов Восто¬ка, критический текст которой подготовила М.Б. Руденко. Свой перевод она сопроводила обстоятельным вступительным словом.
В 1961 г. М. Руденко обнаружила семь неизвестных ранее газелей и касыд А. Хани, перевела и опубликовала их вместе с оригиналами.
М. Руденко нашла немало рукописей курдской литературы в различных библиотеках Востока и Европы. Ей мы обязаны микрофильмом рукописи поэмы А. Хани Мам и Зин, хранящейся в Британском музее.
Велики ее заслуги и в деле подготовки критических текстов и переводов на русский язык памятников классической курдской литературы (Лейли и Меджнун Хариса Битлиси и Шейх Санания Факие Тейрана).
В курдском фольклоре имеется пять версий поэмы Лейли и Меджнун их в разное время собирали С. Айкуни, Аджие Джнди, Амине Авдал и М. Руденко – они получили распространение в основном среди курдов, живущих в Закавказье и в Туркменистане.
Факие Тейран (1302—1375) — народный певец, видный лири¬ческий поэт, мастер поэтического слова, о котором сложены легенды. В представлении народа Тейран – поэт, наделенный сверхчеловеческими качествами, умеющий понимать язык птиц, зверей, язык живой и неживой природы. Само имя поэта означает ученик птиц.
На основе четырех рукописей поэмы Шейх Санания народного певца М. Руденко подготовила критический текст, перевела его на русский язык и издала с предисловием и примечаниями. Среди классических поэтов, изученных ею, важное место занимает и Селим Сулейман. Она обнаружила еще одну рукопись поэта Юсиф и Зелиха, написала отдельную статью о стиле и языке произведе¬ния. Ученый обнаружила и опубликовала курдскую фольклорную версию о Шейх Сан'ане, стихи неизвестного курдского поэта XVIII в. Джафаркули.
Записанный из уст туркменских курдов и подстрочно переведенный на русский язык сорок один рубай свидетельствуют о таланте Джафаркули.
В 1955 г. она обнаружила рукописи нескольких других курдских поэтов: газели малоизвестных поэтов Мурад хан Баязиди, Дурфишани. Мела Максуд Асами и Рамазана. И оригиналы, и подстрочные переводы этих газелей изданы. М.Б. Руденко напоминает, что стихи могут дать возможность будущим исследователям осветить творчество поэтов, ибо это интересный материал для изучения курдского стихосложения.
Большое внимание уделяла М. Руденко курдским обрядовым песням. В книге Курдская обрядовая песня даны 129 древних похоронных плачей, а также 65 плачей, записанных по устным рассказам курдов, живущих в Армении и Тбилиси.
М. Руденко не ограничивалась сбором или публикацией образцов курдской письменности и устной литературы, она плодотворно работала над их переводом на русский язык. Еше в 1958 г. она представила русским читателям стихи поэта Шехмуса Джегархуна Мы и волки, Огонь, впоследствии она перевела Курдские сказки, Курдские пословицы и поговорки, Курдские народные сказки. Среди ее переводов есть Плач о разорении Курдистана арабами, книга Моллы Махмуда Баязиди Обычаи и традиции курдов.
Следует отметить ряд принципиальных моментов. Во-первых, закавказские литературно-культурные деятели часто корректировали свою курдскую ориентацию согласно традициям и опыту, накопленному в русском курдоведении. Во-вторых, рост культурно-литературного самосознания самих курдов связан с непосредственным влиянием русского курдоведения и русской литературы.
Еще русская классика интересовалась судьбой и литературой курдского народа (Н.М. Карамзин. А.С. Пушкин. Л.Н. Толстой. И.А. Бунин).
Во время своего путешествия в Эрзрум в 1829 г. одним из народов, о которых пишет Пушкин, были курды. В Путешествии в Эрзрум имеется отдельный раздел о принятии русского подданства курдами, живущими на склонах Арарата, где изображены встречи с правителями курдских племен, быт езидских курдов. Написанное А.С. Пушкиным о курдах не ограничивается страницами очерка. Есть малоизвестный факт, оставшийся вне внимания курдоведов. А.С. Пушкину принадлежит и статья Заметки о езидских сектах, написанная им на французском языке как приложение к Путешествию в Эрзрум, где автор со знанием дела повествует об этнических особенностях, обычаях и традициях курдов.
Курдские поэты и писатели, в свою очередь, тоже переводили на курдский язык лучшие произведения литератур братских народов.

Дружба (Dostani). №1. 1997. Москва. СС.30-32.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Pусский) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Этот пункт был написан в (Pусский) языке, нажмите на значок , чтобы открыть элемент на языке оригинала!
ئەم بابەتە 2,811 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Pусский | kurdist.ru
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 3
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 12-08-2009
زمانی بابەت: Pусский
ڕۆژی دەرچوون: 12-08-2009 (15 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئەدەبی / ڕەخنەی ئەدەبی
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: ڕووسی
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 20-02-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 20-02-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 20-02-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 2,811 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
ئەنجامەکانى ڕاپرسى گشتى لەسەر بڵاوبوونەوەى کۆڕونا
کورتەباس
مەزاری نەوەکانی میرنشینی سۆران لە گۆڕستانی گەڕەکی خانزاد
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
وێنە و پێناس
چەند نەوەیەکی شاعیری کورد پیرەمێرد
وێنە و پێناس
شەهید یونس دوتازایی لەگەڵ مەسعود بارزانی ساڵی 1989
ژیاننامە
شیراز ئیبراهیم
پەرتووکخانە
فەلسەفەی زمان و جەوهەری شیعر
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
دەرەنجامە سەرەتاییەکانى رووپێوى هێشويى فرەنيشاندەر MICS6 2018
کورتەباس
مۆزەخانەی ورمییە گەوهەرە مێژووییەکانی لە ئامێز گرتووە
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
کورتەباس
خۆشاوى پێنجوێن
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سەرهەد محەمەد حاجی قادر
پەرتووکخانە
پەیمانەی ڕژاوی تیشک
وێنە و پێناس
چەند خانمێکی گەڕەکی کانێسکان لە سلێمانی ساڵی 1976
ژیاننامە
عەلی عەریف حەمید
ژیاننامە
دکتۆر ئومێدی شار
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
تەونکردن لە کوردستان
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
گەلاوێژ ساڵح خزر بندیان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
بە وێنە.. نۆژەنکردنەوەی قەڵای هەولیر بەردەوامە
وێنە و پێناس
سەرۆک کەرتەکانی تایبەت بە سەرژمێری گشتى دانیشتووانی ئێراق لە شارى هەولێر ساڵی 1965
ژیاننامە
شلێر غەفور ژاژڵەیی
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی شاری هەولێر ساڵی 1963
ژیاننامە
ڕوخسار عەباس شێخانی
ژیاننامە
دکتۆر میران
ژیاننامە
ژاڵە ساڵح
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید
پەرتووکخانە
هەرێمى کوردستان بەنيشاندەر 2014 -2018

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
زاهیر عەبدوڵڵا
24-09-2010
هاوڕێ باخەوان
زاهیر عەبدوڵڵا
ژیاننامە
کەریم دەشتی
20-01-2011
هاوڕێ باخەوان
کەریم دەشتی
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
08-11-2024
هاوڕێ باخەوان
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
21-11-2024
کشمیر کەریم
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
کورتەباس
شوێنەواری کفری: دەستدرێژی کراوەتە سەر شوێنەوارێکی مێژوویی، کە تەمەنی زیاتر لە 2 هەزار ساڵە و ڕووبەرێکی زۆری زەوییەکەیان کێڵاوە
23-11-2024
سارا سەردار
شوێنەواری کفری: دەستدرێژی کراوەتە سەر شوێنەوارێکی مێژوویی، کە تەمەنی زیاتر لە 2 هەزار ساڵە و ڕووبەرێکی زۆری زەوییەکەیان کێڵاوە
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
فەلسەفەی زمان و جەوهەری شیعر
24-11-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
پەیمانەی ڕژاوی تیشک
24-11-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سەرهەد محەمەد حاجی قادر
24-11-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
هەرێمى کوردستان بەنيشاندەر 2014 -2018
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
دەرەنجامە سەرەتاییەکانى رووپێوى هێشويى فرەنيشاندەر MICS6 2018
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ئەنجامەکانى ڕاپرسى گشتى لەسەر بڵاوبوونەوەى کۆڕونا
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ڕووپێوى نیشتمانى هەرزەکاران و لاوان لە هەرێمى کوردستان 2019
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ڕاپۆرتى بارى کۆمەڵايەتى و توندوتيژى دژ بە ئافرەتان لەماوەى سالانى لە هەرێمى کوردستان 2014-2020
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
هۆتێل و شوێنە گەشتيارييەکان لە هەرێمى کوردستان 2010
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
هوتێل و شوێنە گەشتياريەکان لە هەرێمى کوردستان 2009
24-11-2024
هەژار کامەلا
ئامار
بابەت
  527,222
وێنە
  112,098
پەرتووک PDF
  20,583
فایلی پەیوەندیدار
  106,840
ڤیدیۆ
  1,596
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
290,177
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,812
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,274
عربي - Arabic 
31,932
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,655
فارسی - Farsi 
11,171
English - English 
7,786
Türkçe - Turkish 
3,684
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,159
ژیاننامە 
26,643
پەرتووکخانە 
25,993
کورتەباس 
18,927
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,009
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,018
شەهیدان 
11,928
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,494
بەڵگەنامەکان 
8,402
وێنە و پێناس 
7,417
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,491
ڤیدیۆ 
1,492
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
764
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
343
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
یارییە کوردەوارییەکان 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
ئیدیۆم 
51
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
327
PDF 
32,158
MP4 
2,660
IMG 
205,841
∑   تێکڕا 
240,986
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
ئەنجامەکانى ڕاپرسى گشتى لەسەر بڵاوبوونەوەى کۆڕونا
کورتەباس
مەزاری نەوەکانی میرنشینی سۆران لە گۆڕستانی گەڕەکی خانزاد
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
وێنە و پێناس
چەند نەوەیەکی شاعیری کورد پیرەمێرد
وێنە و پێناس
شەهید یونس دوتازایی لەگەڵ مەسعود بارزانی ساڵی 1989
ژیاننامە
شیراز ئیبراهیم
پەرتووکخانە
فەلسەفەی زمان و جەوهەری شیعر
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
دەرەنجامە سەرەتاییەکانى رووپێوى هێشويى فرەنيشاندەر MICS6 2018
کورتەباس
مۆزەخانەی ورمییە گەوهەرە مێژووییەکانی لە ئامێز گرتووە
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
کورتەباس
خۆشاوى پێنجوێن
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سەرهەد محەمەد حاجی قادر
پەرتووکخانە
پەیمانەی ڕژاوی تیشک
وێنە و پێناس
چەند خانمێکی گەڕەکی کانێسکان لە سلێمانی ساڵی 1976
ژیاننامە
عەلی عەریف حەمید
ژیاننامە
دکتۆر ئومێدی شار
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
تەونکردن لە کوردستان
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
ژیاننامە
گەلاوێژ ساڵح خزر بندیان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
کورتەباس
بە وێنە.. نۆژەنکردنەوەی قەڵای هەولیر بەردەوامە
وێنە و پێناس
سەرۆک کەرتەکانی تایبەت بە سەرژمێری گشتى دانیشتووانی ئێراق لە شارى هەولێر ساڵی 1965
ژیاننامە
شلێر غەفور ژاژڵەیی
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی شاری هەولێر ساڵی 1963
ژیاننامە
ڕوخسار عەباس شێخانی
ژیاننامە
دکتۆر میران
ژیاننامە
ژاڵە ساڵح
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید
پەرتووکخانە
هەرێمى کوردستان بەنيشاندەر 2014 -2018

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.547 چرکە!