پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
فەلسەفەی زمان و جەوهەری شیعر
24-11-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
پەیمانەی ڕژاوی تیشک
24-11-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سەرهەد محەمەد حاجی قادر
24-11-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
هەرێمى کوردستان بەنيشاندەر 2014 -2018
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
دەرەنجامە سەرەتاییەکانى رووپێوى هێشويى فرەنيشاندەر MICS6 2018
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ئەنجامەکانى ڕاپرسى گشتى لەسەر بڵاوبوونەوەى کۆڕونا
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ڕووپێوى نیشتمانى هەرزەکاران و لاوان لە هەرێمى کوردستان 2019
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ڕاپۆرتى بارى کۆمەڵايەتى و توندوتيژى دژ بە ئافرەتان لەماوەى سالانى لە هەرێمى کوردستان 2014-2020
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
هۆتێل و شوێنە گەشتيارييەکان لە هەرێمى کوردستان 2010
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
هوتێل و شوێنە گەشتياريەکان لە هەرێمى کوردستان 2009
24-11-2024
هەژار کامەلا
ئامار
بابەت
  527,228
وێنە
  112,103
پەرتووک PDF
  20,585
فایلی پەیوەندیدار
  106,853
ڤیدیۆ
  1,596
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
290,177
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,812
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,274
عربي - Arabic 
31,932
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,655
فارسی - Farsi 
11,171
English - English 
7,786
Türkçe - Turkish 
3,684
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,159
ژیاننامە 
26,643
پەرتووکخانە 
25,993
کورتەباس 
18,927
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,009
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,018
شەهیدان 
11,928
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,494
بەڵگەنامەکان 
8,402
وێنە و پێناس 
7,417
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,491
ڤیدیۆ 
1,492
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
764
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
343
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
یارییە کوردەوارییەکان 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
ئیدیۆم 
51
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
327
PDF 
32,158
MP4 
2,660
IMG 
205,841
∑   تێکڕا 
240,986
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
زاهیر عەبدوڵڵا
ژیاننامە
کەریم دەشتی
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێم...
کورتەباس
شوێنەواری کفری: دەستدرێژی ک...
ئەنفالی سێ (ئەنفالی گەرمیان) ساڵی 1988
بەداخین بۆ قەدەغەکردنی کوردیپێدیا لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی وڵات لەلایەن داگیرکەرانی تورک و فارسەوە
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

ئەنفالی سێ (ئەنفالی گەرمیان) ساڵی 1988

ئەنفالی سێ (ئەنفالی گەرمیان) ساڵی 1988
ئەنفالی سێ (ئەنفالی گەرمیان) مانگی 4 /1988
پاش ئەنفالکردنی ناوچەکانی شارەزوور و قەرەداخ، دوژمن پلانی ئەنفالکردنی گەرمیانی دانا بوو بە شێوەیەکی دڕندانە، هەر بۆیە ڕۆژی 1988/4/2 لەگەڵ کاک (عومەر فەتاح) دا چووینە لای برادەرانی پارتی لە دێی (مەسۆی مامران) بۆ بەشداریکردنی هێزەکانیان لەبەرەکانی شەڕدا، چوونکە زۆربەی هێزەکانمان لە شەڕەکانی سەرکردایەتی و هەڵەبجەدا بوون و ماندوو و شەکەت بووبوون. لەوێ کاک (قادر قادر و ئازاد قەرەداخی) و هەندێ کادری پارتیمان بینی... لەبارەی بەرگری کردن و بەشداریکردنی هێزەکانمان ڕێککەوتین بەڵام لە دوای ڕۆشتنمان ئەو مەسەلەکەیان فەرامۆشکرد و ناوچەکەشیان بەجێهێشت بێ ئەوەی بەرگری بکەن، تەنانەت ئێمەشیان ئاگادار نەکردەوە.. بۆ مێژوو ئەیڵێم کاک (قادر قادر) لەو ساتەوەختەدا زۆر ورەی بەرز بوو، هەڵوێستێکی هەبوو، کەچی ئەوانی تریان ڕەنگی مردوویان لێ نیشتبوو، بڕوایان بە ڕووبەڕوو بوونەوە لەگەڵ دوژمندا نەبوو.
ڕۆژی 1988/4/3 هەموو هێزەکانی سەرەوە گەیشتنەوە، کە لەشەڕی سەرکردایەتی و شەڕەکانی هەڵبەجە بوون، سەرتا تیپی 53 و ئینجا تیپی 51 و دواتریش برادەرانی مەڵبەند و تیپەکانی تر.
لەگەڵ کاک (ئازادی سەگرمەدا) چووینە لای کاک عومەر و پێمان وت ئەچینە سەردانی هەڤاڵان (قادری حاجی عەلی و شێخ جەعفەر و ئاوات قارەمانی) ، ڕازی بوو. لە دەرەوارەوە بەرەو کۆیک ڕۆیشتین، شەو لەوێ ماینەوە. ڕۆژی دواتر چووینە زستانە، وەزعەکە زۆر شڕ بوو، خەڵکەکە لە دڵەڕاوکەدا بوون، ماڵیان ئەشاردەوە، دێیان بەجێدەهێشت، لەوێوە چووینە دێی تەپەعارەب. لە ڕێگا تووشی ژنێکی ناسیاوی خۆم بووم کە ( خاوەری حاجی عەزیزی دووبڕاو) بوو وە وتی: مەحمود یەژی ڕائەکەن ... بۆ کوێ جێماندێڵن..؟
قسەکانی کسپەی لە جەرگەوە ئەهێنا بە دڵێکی پڕ لە زوخاوەوە پێم وت: مەگەر بە مردوویی جێتان بهێڵین، بەچاوێکی خەمناکەوە بە جێی هێشتین و هەنسایەکی قوڵی خەفەتاوی هەڵکێشا.
چەندە ناخۆشە ئەو هەموو ساڵە لە ناو دڵی خەڵکیدا بژیت و لە ناخیاندا هێلانەی حەوانەوەت بۆ ساز بکەن و ئێستا بێ ویستی خۆی لێت جیاببنەوە و نەزانیت چارەنووس بەرەو کوێیان ئەبات. هەر چۆنێ بێ پێشمەرگە قەیناکە کەکۆڵی مەرگەی بە کۆڵەوەیە، ئەی ئەوان چیان لێ دێ ...؟
خەڵکی تەپەعارەب هێشتا بە تەواوی نەکەوتبوونە خۆیان کە ئێمەیان بینی پێشوازیان لێکردین و ڕێزیان گرتین. شەوەکەی لەوێ ماینەوە. لەولاشەوە کاک قادر و برادەرانی تر توڕە ببون و گەیشتبوونە دەرەوار. ئێمەش گەڕاینەوە و لە دەرەوار کاک قادر و برادەرانم بینی و لایان مامەوە. بە هاتنەوەی برادەران و ئەو هێزانەمان هەندێ وەزعەکە باشتر بوو. بڕیاری بەرگری درا و ڕێگە لە خەڵکیش گیرا دابەزنە خوارەوە بەرەو دەسەڵاتی دوژمن... هەرچەندە نەئەتوانترا مسۆگەری تەواوی پاراستنیان بدرێتێ دوای چۆڵکردنی دێهاتەکانی شارەزوور و قەرەداخ و بازیان و شاخی زەردە و هاتنە پێشەوەی دوژمن لە چەندین دەروازەی ترەوە کە ئەمەیان بۆ بەش بەشکردنی پێشمەرگە و پەرتەوازەکردنی هێزەکانمان بوو.
خەڵکی نەیان ئەزانی چیبکەن، بەشێ بەرەو خوار ئەڕۆیشتن و پێشمەرگە ئەیگەڕاندنەوە، بەشێکیش لەو شیو و دۆڵانەدا خۆیان حەشاردابوو پێان خۆش نەبوو بە ئاسانی دەست لە خاک و زێدیان هەڵبگرن.
لە ڕۆژی 1988/4/8 دوژمن بە هێزێکی زۆر و زەوەندەوە لە چەندین دەروازەوە پەلاماری گەرمیانیدا بەم شێوەیە :-
1.چوارملان
2.بەرکەل
3.سەرقەڵا- هۆمەرمل
4.سەرقەڵا- ناوچەی ڕۆغزای
5.کەلار- تیلەکۆ
6.باوەنوور – ناوچەی شاتری
7.دووز- داودە
8.دووز- بناری گل
9.نەوجول – داودە
10.قادرکەرەم – قەیتول
11.سەنگاو – هەنارە
12.سەنگاو – کچان
13.سەنگاو – قەیتول
14.قادرکەرەم – ناوچەی زەنگەنە
15.چەمچەماڵ - قەرەحەسەن
16.چەمچەماڵ - جەباری
17.کەرکووک – جەباری
18.زەمبوور – جەباری
ئەمەش سەرەتای دەستپێکردنی ئەنفالی گەرمیان بوو. لەم شەڕانەدا دوژمن کۆپتەر و تانک و تۆپی دورهاوێژی بەکارئەهێنا. هێزی پیادەی سوپا و جاشە خۆفرۆشەکانیش هەنگاو بە هەنگاو ئەهاتنە پێشەوە. لە بەرامبەردا پێشمەرگە وپشتگیری ڕووبەڕوویان ئەبوونەوە، کوشتاری زۆریان لێکردن، ژمارەیەک پێشمەرگە و پشتگیری بە خوێنی سووری گەشیان ئەوڕۆژگارە ڕەش و دوکەڵاویەی کوردستانیان ڕەنگین کرد.
ڕۆژگارێکی خەماوی بوو، خەڵکی دێهاتەکان نەیان ئەزانی چی بکەن لە بەرامبەر پەلاماری سوپای داگیرکەردا. ئەگەر ئەڕۆن و دەستبەرداری شۆڕش و پێشمەرگە و سامان و خاکیان ئەبن دڵیان بەرایی نادا، ئەگەر ئەمێننەوە ئەکەونە بەر کڵپەی دڕندانەی بەعس و هەموویان چارەنووسیان مەرگ و تەفروتوناکردن ئەبێت.
بڕیاردان لەسەر هەر حاڵەتێک کارێکی قورسبوو. هیچ شتێک لە شووێنی خۆیدا نەمابوو. خاک ئەسوتا، ئاگر لە گژوگیا بەربووبوو. دنیا سەراپا دووکەڵ و بارووت و گەردەلول بوو، گرمەی هەوری بەهار و زرمەی تۆپخانەی ئاگراوی بەعس تێکەڵ بەیەک بووبوون. تەنانەت پەلەوەریش لە لانە و مانەی خۆیان تەرە بوو بوون و لەگەڵیاندا گیانی هەموو مرۆڤێکی ویژداندار ئەگریا و لە حەیبەتا ئەتوانەوە. بەهاری ئەمساڵ جیا لە هەموو بەهارەکانی تر تراژیدیای زەمەنێکی ئازاراوی ئەگێڕایەوە. ئەوە بەعسە ئەیەوێ کورد قڕ بکات، مرۆڤ ناتوانێ تەعبیر لەو کارەساتە بکات و هەرچی لە دەروونیدایە قوڵپی بداتەوە و دنیاش لە ئاستی ئەم تاوانە کپ و کڕ، خوا نەکات سۆزەی هەڵوێستێک دڵی بهەژێنێ.
دوژمن لە هەندێ قۆڵەوە تەنیا شەڕی مشاغەلەی ئەکرد، لەهەندێ لای تر هێزەکانمان شەڕی مان و نەمانیان ئەکرد وەکو ناوچەی داودە و بناری گل و چوارملان و قۆڵی باوەنوور. پارسەنگی سەرکەوتن بەلای ئێمەوە لاواز بوو. هەتا ئەهات ڕووبەری بەرگری و شەڕکردن تەسکتر ئەبووەوە. پێگەی مانەوە لە ناو سەنگەردا بێهێز ئەبوو، لە لایەکی ترەوە تەقەمەنی وەکو پێویست لە بەردەستا نەبوو، نان و خۆراک بە زەحمەت پەیدا ئەبوو و شەڕەکان بە دڵگەرمیەکی بێ هاوتاوە تا 1988/4/13 درێژەی کێشا. لەو ماوەیەدا چەندین جار لەگەڵ لایەنەکاندا کۆبوونەوە کرا، جگە لە (ی.ن.ک) و حشع کەسی تر باوەڕی بە بەرگری نەبوو، پێشمەرگەکانمان جگە لەوەی کە لە هەموو شەڕەکانی سەرکردایەتی و دۆڵی جافایەتیدا بەشداربوون و ماندووبوون، ماوەی 13 ڕۆژیش بە ڕێگاوە بوون تا گەیشتنەوە گەرمیان و دیسانەوە کەوتنە شەڕی بێئامان و ئەوەندەی تر شەکەت و شەلوپەت بوون. بۆیە جەوی شەڕەکە بێهودە بوو، ئەبوایە ڕێگایەکی تر هەڵبژێردرایە و هەموو هێزەکانمان لە شووێنێکدا کۆبکردایەتەوە و کارێکی ترمان ئەنجام بدایە. ئەگەرچی نەشئەتوانرا بە ئاسانی گەرمیان چۆڵ بکرێ و ئەو ناتۆرەیە بخرێتە سەر ئەستۆی یەکێتی کە بێ شەڕ ناوچەکەی بە جێهیشت کە هەموو ژیانی هەر شەڕ و پێکدادانی شۆڕشگێرانەبوو بەرامبەر دوژمنەکانی لە پێناوی مافە ڕەواکانی کورددا، ئەم شەڕە تووشی خوێنبەربوونی کردین، لەوە زیاتر توانای بەرپەرچدانەوە نەما.
بۆیە ڕۆژی 1988/4/14 بڕیاری کشانەوەی هەموو هێزەکانمان درا لە بەرەکانی شەڕدا و بەرەو بناری شاخ بووینەوە. لە دێهاتەکانی تەپەگەڕوس و دەرەواری سەروو و بانی مۆرد کۆبووینەوە. من ڕام وابوو هێزەکانمان بکرێتە چەند بەشێکەوە، بەشێکی لە گەرمیاندا بمێنێتەوە، ئەوی تری ڕەوانەی مەڵبەندی سێ بکرێ. کاک قادر پێیوابوو کەس نەمێنێتەوە، بەڵام کۆمەڵێک برادەر لەوانە کاک مەلا ئەحمەدی کەلاری و حەمە ڕەش و عوسمانی حاجی مەحمود بریاری مانەوەیان دا. ئەمە هەنگاوێکی مەزن بوو، لەم دەرفەتە تاریکەدا بتوانرێ دڕ بە هەوری بێبڕوایی و ڕاڕایی بدرێ، جگە لەمە هەلومەرجێکی نوێ ئەڕەخسێنی بۆ خەبات وەکو سەرەتایەکی تازە کە جیا لە شێوەی پارتیزانی سەراتای دەستپێکردنەوەی شۆڕشی نوێی گەلەکەمان کە ئێستا خەڵکی و دێهات نییە و ئەبێ پێگەی تر بۆ بەردەوامی ئەنجامدانی کارەکان بدۆزرێنەوە. لە برادەرانی حشعیش بەشێک مانەوە و ڕۆژانە لەگەڵ برادەرانی خۆیان و ئێمەشدا پەیوەندی هەبوو.
ڕۆژی 1988/4/14 ڕۆژێکی نائاسای بوو کە تەماشای دەموچاوی هەر کەسێکت دەکرد تووڕەی و ناسۆری ئازای لێ ئەباری. هەموو بە خەمباری پێکەوە دانیشتبوین، برادەران وتیان: لە کوێوە ئەڕۆیت...؟ ئەم پرسیارەم پێناخۆش بوو، هەستم کرد جیا ئەکرێمەوە، بە قەڵسییەوە وتم: لە بناری هەمەوەندەوە.
لەگەڵ 13 پێشمەرگەی ئاواتی شێخ جەنابدا لەوە دا بوو بکەوینە ڕێ، کاک قادر داوای لێکردین 100پێشمەرگە لەگەڵ خۆماندا ببەین. ئەمەم پێ چاک بوو. لە ناو ئەو هێزەدا ژن و منداڵی پێشمەرگەکانی تێدا بوو، بەزەیم پیایانا ئەهاتەوە، ڕێگا دوورە و لەوانەیە بڕ نەکەن بەتایبەتی ژنی سکپڕ و منداڵی ورد. ڕۆژێکی سەخت و ڕەش بوو، باران ئەباری، پێشمەرگە هەمووبێزار بوون، بریندارەکان هاواریان ئەکرد و دەیان وت بەجێمان مەهێڵن. لە هەمووی ناخۆشتر ئەو دیمەنە تەماوییەی گەرمیانم لە بناری شاخەوە بینی کە هەتا چاو بڕی دەکرد پانتایی بوو، شووێنێک نەئەبینرا ساف و بێگەردی بەهاری خۆشی پێوە دیار بێ، هەمووی چڕە دووکەڵ و گڕودودی هەناسەی پڕ لە ئاهی ساردی دێهاتەکان بووکە باوەشیان بە کەشکەشانی ئاسماندا ئەکرد و بەرۆکی خوایان ئەگرت. تەنانەت بارانی بەلێزمەش کەف و کوڵی هەناوی هەڵقرچاوی ئەو دێهاتانەی دانەئەمرکاندەوە. ئەوە سەربازە بیابانییە پێ پەتییەکانی دوورگەی نەفامی و سەردەمی شۆڤینێتییە دەست ئەنێنە بینی کورد و زەردەخەنەی بەهاری دەم کەلی دێهاتەکان ئەژاکێنن، کسپەی ماڵوێرانی بەرئەدەنە ناخی هەڵکڕوزاوی کوردستان، چ مرۆڤێک لەبەردەم ئەم دیمەنە مەرگەساتبارەدا ئەتوانێ خۆی ڕابگرێ و کۆستی دڵی نەکەوێ و کەژاوەی خەفەت نەپێچێتەوە بەرەو ئاسۆی نادیاری.
ئەوە پێشمەرگەی ئەم زێد و نیشتیمانەیە بێ ویستی خۆی ماڵئاوایی بێدەنگی ئەکات و نازانێ چارەنووس بەرەو کوێی دەبات...؟
تۆ بڵێی مەرگی کورد نوسرابێتەوە...؟
تۆ بڵێی خەڵکی لە خاکی باوباپیرانی خۆی بێزاربێ و لێی هەڵبێن..؟
تۆ بڵێی پێشمەرگە بەرگەی خەبات نەگرێ و مەیدان چۆڵ بکات..؟
یان بەرنامەی کاری سیاسی هەڵە و کەم کوڕی تێدابێ ..؟
لە گەرمیاندا کەس نەما، ئەو خەڵکەی دیوی قەرەداخیش لە گەڵیاندا بەرەو خواربوونەوە. بەشێکی کەمیان نەبێ کە بە دزیەوە و لە ڕێگا قاچاخەکانەوە خۆیان ئەکردە ناو ئۆردووگاکانی سمود و کەلار و باوەنوور و کفری و چەمچەماڵ و قادرکەرەمدا..
بەشە زۆرەکەشیان کە کەوتبوە دەست هێزەکانی ڕژێم بە تایبەتی جاشە کوردە سوک و چاوشۆڕەکان بەرەو توونی نەمان بران. بە لامەوە زۆر ئاسییە ڕژێمی شۆڤێنی بەعسی عەرەبی دۆزەخی ئەنفال بۆ کورد دابخات، بەڵام کە بەشێکی هێزە پەلاماردەرەکەی کوردە.. ! ئەوە تاوانێکی گەورەیە کە کورد خۆی ببێتە داردەست و ئامرازی دوژمن و گەلەکەی خۆی لە ناو ببات...!
منداڵەکانی خۆمم ڕەوانەی کەلار کرد تاکو خۆیان لەو ناوەدا حەشار بدەن تاکو وەزعەکە ئاسای دەبێتەوە، بەڵام دوای ئەمە ئاگام لێیان نەما. بە دەم ئازارەوە گەیشتمە بانیمۆرد، زیاتر لە 500 کەس ڕاوەستابوو، زۆربەی ژن و منداڵ بوون و چاوەڕوانی شارەزابوون بۆ دەرباز بوون، بیرم کردەوە لە قەرەی ئەم کارە نایەم، بە جیهاز لەگەڵ کاک قادردا قسەم کرد و پێم وت لەگەرمیاندا ئەمێنمەوە و توانای ئەم کارەم نییە ئەو هەموو خەڵکە ببەم، بەڵام ئەو داوای کرد ئەبێ لەگەڵیاندا بڕۆم. ئینجا لەگەڵ کاک عادل شکور و سەید محەمەد و برادەراندا یەکمانگرت، هێز و خەڵکەکەمان کردە سێ ڕەتڵەوە:
ڕەتڵی یەکەم/ ئێمە بووین، تەنها پێشمەرگە بووین بۆ تاقیکردنەوەی ڕێگا.
ڕەتڵی دووەم/ کاک عادل و بەشێکی تری پێشمەرگە و هەندێ خێزان.
ڕەتڵی سێیەم/ سەید محەمەد و زۆربەی خێزانەکان.
لەو کاتەدا ئەبو فەلاح (حەسەن قادر ساڵەح ) م بینی کە لە شەڕەکەی هەزار کانیدا کەوتبووە سەر میندا و قاچێکی پەڕیبوو، ئەبوو فەلاح پێی وتم: کاک مەحمود بەجێم نەهێڵی..!
ئەم قسەیە وەک گوللە ناخی بڕیم، ئەو ئەبوفەلاحەی بەو هەموو قارەمانێتییەوە ئێستا بپاڕێتەوە بەجێی نەهێڵین..؟
دوای ماوەیەک تێڕامان ڕووم تێکرد و پێم وت: مەگەر بمرم ئەگینا بەجێت ناهێڵم. پێش ئەوەی بکەوینە ڕێ نوری مەسۆیمان ناردە سەرجادەی سەنگاو بۆ تاقیکردنەوەی ڕێگا، هاتەوە وتی: ڕێگا نییە، هەموو دوژمنی لێیە. کەچی پ.م شەریف سدیق هەڵیدایە و وتیی درۆیە کەسی لێ نییە، هەر ئەمیش ڕاستی کرد. ئێوارە کەوتینە ڕێ و چووینە کڕبچنە، دنیا تاریک و شەستە باران بوو، بە حاڵێکی خراپ گەیشتینە سەر جادەی قەرداخ- سەنگاو، لەوێ پەڕینەوە چوومە پێش هێزەکە و گەڕامەوە دواوە ئەبو فەلاحم نەبینی، زۆر گەڕام سوودی نەبووی، دیسانەوە گەڕامەوە لای هێزەکە هەندێ ژن پەکیان کەوتبوو، یەکێکیان ژنەکەی شەهید نازم بچکۆل بوو کە لە شەڕەکەی تازەشاردا لەگەڵ چەند پێشمەرگەیەکی تردا شەهید بوو بوون. خێزانەکەی بەمەی نەئەزانی، ئەم ژنانە پێڵاویان لە پێدا نەمابوو بە پێی پەتی ڕێیان ئەکرد، ناچار هەندێ جار سواری وڵاخمان ئەکردن، تاگیەشتینە دەربەندی مەڕاخانی لای دلکە کە چەند کیلۆمەترێک لە سەنگاوەوە دوورە.
سەنگاو بووبووە بارەگای جوڵانەوەی هێزەکانی دوژمن بۆ سەر خۆرئاوای گەرمیان، لەوێوە ئەکشان بەرەو قەرەداخ و دێهاتەکانی تری بناری سەنگاو-ئاژداخ.
لەو هەموو خەڵکەی لەگەڵماندا بوون کەسێ نەبوو بچێتە سەر شاخ و ئاگاداری جموجۆڵی دوژمن بێت و ڕێگای خۆمان بزانین و بە سەلامەتی بڕۆین و ئەو هەموو ژن و منداڵە تووش نەبن. ناچار لەگەڵ (مامۆستا جەلالی لێپرسراوی ڕێکخستنی تیپی 51) دا سەرکەوتینە سەر شاخ و تا کاتژمێر 5 ی ئێوارە ماینەوە، چاودێری هەموو لایەکمان ئەکرد، پاشان هاتینە خوارەوە، ژنەکان بەتانیەکانیان دڕاندبوو کردبوویانە پێڵاو. قرچەی دەروونم ئەهات و (ڕەزای مام نامیقم) ناردە کەلاوەکانی دێیە ڕووخێنراوەکە بۆ یەک دوو جووت پێڵاوی کۆنە، هاتەوە هەندێ پاتەی داڕزاوی هێنا دامانە ژنەکان، ئینجا بەرەو قوولە ڕۆشتین و لەوێ کەوتینە هەوڵی پەیداکردنی وڵاخ بۆ ژن و منداڵەکان، لەو ناوەدا وڵاخێکم بینی زۆر بەدوایا ڕام کرد تا بەهەزار حاڵ گرتم، توومەز هەرچی لە باخەڵمدا بوو لێم کەوتبوو، کەوتمە هەوڵی دۆزینەوەی شتەکانم و لە هێزەکە دابڕام و درەنگانێک پێیان گەشتمەوە. چووینە دێی (کانی کەوە) و یەکپارچە ئاگر بوو، هەمووی ئەسووتا، زۆری نەمابوو ڕۆژ بێتەوە. لەوێوە گەڕاینەوە دێی (ئەحمەد لەوەند) ، هەر مزگەوتەکەی مابوو و چەند کەسێکی تێدا خەوتبوو، لە دەرەوە مەڕ و ماڵاتێکی زۆر خڕکرابوو، وامزانی ئەوانە جاشن، پێشمەرگەکانم ئاگادار کردەوە ئامادەبن بچینە سەریان و نزیک بووینەوە، یەکەم کەسم وریا کردەوە، تەماشا ئەکەم پیاوێکی پیری خەڵکی دێی ( کچانە) هێنامە دەرەوە و و وتم: حاجی ئەمناسی...؟
وتی : نەخێر
وتم: مەحمود سەنگاویم.
حاجی دەستی کردە ملم و بانگی کوڕەکانی کرد و وتی: مەترسن ئەوە مەحمود سەنگاوییە، ئەوانیش هەڵسان و نان و چایی بەیانیان داینێ و وتیان: (حاجی محەمەدی) خزمیشت لەگەڵماندایە، یەکسەر چووم بۆ لای و هەر لە دوورەوە ناسیمەوە، هات و باوەشی پیاکردم و بانگی لێبەرز بووە وە.
وتم: بۆچی ئەگریت .. ؟
وتی: بۆ ئێوە
وەڵامم دایەوە: ئێمەش خەمی ئێوەمانە، ئێمە پێشمەرگەین خۆمان ئەم ڕێگەیەمان هەڵبژاردووە.
حاجی وتی : خواردنی باشمان لا نییە، وەرن مەڕێک ببەن ئێوە بیخۆن لە دژومن باشترە لەوانەیە هەمووی ببەن، پاش هەندێ دەمەتەقێ یەکترمان بەجێهێشت و چووینە ئەشکەوتێکی ساردەوە لە سەرماندا هەڵئەلەرزیم. چەند کاتژمێرێک لەوێ ماینەوە، بە برادەرەکانم وت: ئەچمە دەرەوە، تۆزێ دوور ئەکەومەوە بزانم سۆراخێکی برادەرانی دابڕاو ناکەم. هەر لە ئەشکەوتەکە دوور کەوتمەوە، لە قەڵبەزێکدا دۆزیمنەوە.
مامۆستا جەلال وتی: کاک عادل و کاک حەمەڕەش هاتنە سەر خەت، قسەمانکرد، سەری سەعاتیش من پەیوەندیم لەگەڵیاندا کرد، ئەو ڕێگایەی پیا هاتبووین پێمان وتن، لە دلکەش دوو پێشمەرگەمان بۆ دانابوون، هەروەها ئەو شووێنانەی ئازووقەی لێ بوو بۆمان دیاریکردن، پاشان گەڕاینەوە، هەندێ قازمان گرت و برژاندمان. هێشتا خۆری مابوو چووینە (خاڵدان) .
شەوی 1988/4/17 لەبەر تاریکی و بارانی زۆر نەمانتوانی ڕێگا دەرکەین. تا ڕۆژی دوای لە (خاڵدان) ماینەوە، کە کەوتینە ڕێ لە نزیک دێی (کانی سارد) کۆمەڵێ خەڵکی سەر لێشێواومان بینی نەیان ئەزانی چی بکەن. هەندێ خەڵکی دێی (هەسەن کەنۆشمان) بینی لە ترسی ڕژێمی بەعس لە چەمچەماڵەوە هاتبوون، پرسیاری وەزعەکامن لێکردن و وتیان هەتا بڵێی خراپە، زۆربەی خەڵکی گیراون، لە ناو شاردا خۆپشاندان کراوە بۆ بەردانی خەڵکە گیراوەکە و بەشێکی زۆری ئەو خەڵکەی گیرابوون بە هۆی ئەو خۆپشاندانەوە ڕزگاریان بوووە و دوژمن بە کۆپتەر لێیداون.
بەرەو جادەی سلێمانی – چەمچەماڵ ڕۆشتین، لەو کاتەدا هێزێکی گەورەی دوژمن بەرەو کەرکووک ئەچوو، زۆر چاوەڕێمان کرد هەر کۆتای نەهات، ناچار لە نێوانی هەر ئۆتۆمبێلێک و یەکێکی تردا کە دوور بوونایە 10 پێشمەرگەکامن ئەپەڕاندەوە، بەو شێوەیە هەموومان چووینە ئەوبەرەوە و ڕوومان کردە دێی (کانی عارەبان) ، ڕۆژی دواتر گەیشتینە (گۆپتەپە) .
شەوی 1988/3/19 لەگەڵ کاک ئازادی ڕابەر سیاسی تیپی 93ی کۆیەدا بووم، بەیانیەکەی چووینە (موخەڕەس) .
ئێوارەی 1988/4/20 لە ڕێگای (مەرزان) کەوتینە بۆسەی دوژمن و لێیان هاتینە دەست، جاشێکمان لێکوشتن و یەکێکی تر بە ناوی (نەوزاد) کە خەڵکی کەرکووک بوو بە دیل گیرا، شەو چووینە (مەرزان) ، ڕۆژی دواتر لە جادەی (کۆیە-هەولێر) پەڕینەوە، لەو کاتەدا دوو کۆپتەر هاتن و خۆمان پەنادا تا ڕەتبوون.
ڕۆژی 1988/4/24 گەیشتینە (سماقولی سەروچاوە) ، بروسکەیەکم بۆ کاک (ملازم عومەر) کرد و ئامادەییم دەربڕی بۆ هەر کارێک دیاری بکات. دوای دوو ڕۆژ وەڵامی دایەوە بچمە (توتمێ) . لەوێ کاک ملازم عومەر و کاک کۆسرەت ڕێزی زۆریان لێ گرتین و کاک ئازادی سەگرمەشم بینی.
[1]
تێبینی: ئەم بابەتە بە ڕێنووسی سەرچاوەی ئاماژە پێکراو نووسراوە، کوردیپێدیا هیچ دەستکارییەکی نەکردووە!

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە 682 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] تۆڕی کۆمەڵایەتی | کوردیی ناوەڕاست | پەیجی فەیسبوکی مەحمود سەنگاوی
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 3
1. ژیاننامە مەحمود سەنگاوی
2. ژیاننامە ئاوات قارەمانی
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 14-04-2017
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
ڕۆژی دەرچوون: 14-04-2017 (7 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
فۆڵدەرەکان: ئەنفال
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سروشت بەکر )ەوە لە: 13-03-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 14-03-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 24-10-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 682 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
ڕوخسار عەباس شێخانی
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
پەرتووکخانە
دەرەنجامە سەرەتاییەکانى رووپێوى هێشويى فرەنيشاندەر MICS6 2018
کورتەباس
بە وێنە.. نۆژەنکردنەوەی قەڵای هەولیر بەردەوامە
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی شاری هەولێر ساڵی 1963
ژیاننامە
گەلاوێژ ساڵح خزر بندیان
کورتەباس
مۆزەخانەی ورمییە گەوهەرە مێژووییەکانی لە ئامێز گرتووە
ژیاننامە
شیراز ئیبراهیم
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
وێنە و پێناس
چەند نەوەیەکی شاعیری کورد پیرەمێرد
کورتەباس
خۆشاوى پێنجوێن
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
چەند خانمێکی گەڕەکی کانێسکان لە سلێمانی ساڵی 1976
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
پەیمانەی ڕژاوی تیشک
ژیاننامە
شلێر غەفور ژاژڵەیی
ژیاننامە
ژاڵە ساڵح
وێنە و پێناس
شەهید یونس دوتازایی لەگەڵ مەسعود بارزانی ساڵی 1989
ژیاننامە
عەلی عەریف حەمید
ژیاننامە
دکتۆر میران
کورتەباس
تەونکردن لە کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید
پەرتووکخانە
ئەنجامەکانى ڕاپرسى گشتى لەسەر بڵاوبوونەوەى کۆڕونا
کورتەباس
مەزاری نەوەکانی میرنشینی سۆران لە گۆڕستانی گەڕەکی خانزاد
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
سەرهەد محەمەد حاجی قادر
پەرتووکخانە
فەلسەفەی زمان و جەوهەری شیعر
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
دکتۆر ئومێدی شار
وێنە و پێناس
سەرۆک کەرتەکانی تایبەت بە سەرژمێری گشتى دانیشتووانی ئێراق لە شارى هەولێر ساڵی 1965
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
پەرتووکخانە
هەرێمى کوردستان بەنيشاندەر 2014 -2018
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
زاهیر عەبدوڵڵا
24-09-2010
هاوڕێ باخەوان
زاهیر عەبدوڵڵا
ژیاننامە
کەریم دەشتی
20-01-2011
هاوڕێ باخەوان
کەریم دەشتی
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
08-11-2024
هاوڕێ باخەوان
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
کورتەباس
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
21-11-2024
کشمیر کەریم
دامەزرێنەری کوردیپێدیا: ئێمە زانیاری نافرۆشین
کورتەباس
شوێنەواری کفری: دەستدرێژی کراوەتە سەر شوێنەوارێکی مێژوویی، کە تەمەنی زیاتر لە 2 هەزار ساڵە و ڕووبەرێکی زۆری زەوییەکەیان کێڵاوە
23-11-2024
سارا سەردار
شوێنەواری کفری: دەستدرێژی کراوەتە سەر شوێنەوارێکی مێژوویی، کە تەمەنی زیاتر لە 2 هەزار ساڵە و ڕووبەرێکی زۆری زەوییەکەیان کێڵاوە
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
فەلسەفەی زمان و جەوهەری شیعر
24-11-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
پەیمانەی ڕژاوی تیشک
24-11-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سەرهەد محەمەد حاجی قادر
24-11-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
هەرێمى کوردستان بەنيشاندەر 2014 -2018
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
دەرەنجامە سەرەتاییەکانى رووپێوى هێشويى فرەنيشاندەر MICS6 2018
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ئەنجامەکانى ڕاپرسى گشتى لەسەر بڵاوبوونەوەى کۆڕونا
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ڕووپێوى نیشتمانى هەرزەکاران و لاوان لە هەرێمى کوردستان 2019
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
ڕاپۆرتى بارى کۆمەڵايەتى و توندوتيژى دژ بە ئافرەتان لەماوەى سالانى لە هەرێمى کوردستان 2014-2020
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
هۆتێل و شوێنە گەشتيارييەکان لە هەرێمى کوردستان 2010
24-11-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
هوتێل و شوێنە گەشتياريەکان لە هەرێمى کوردستان 2009
24-11-2024
هەژار کامەلا
ئامار
بابەت
  527,228
وێنە
  112,103
پەرتووک PDF
  20,585
فایلی پەیوەندیدار
  106,853
ڤیدیۆ
  1,596
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
290,177
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,812
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,274
عربي - Arabic 
31,932
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,655
فارسی - Farsi 
11,171
English - English 
7,786
Türkçe - Turkish 
3,684
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,159
ژیاننامە 
26,643
پەرتووکخانە 
25,993
کورتەباس 
18,927
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,009
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,018
شەهیدان 
11,928
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,494
بەڵگەنامەکان 
8,402
وێنە و پێناس 
7,417
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,491
ڤیدیۆ 
1,492
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
764
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
343
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
یارییە کوردەوارییەکان 
83
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
ئیدیۆم 
51
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
327
PDF 
32,158
MP4 
2,660
IMG 
205,841
∑   تێکڕا 
240,986
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
ڕوخسار عەباس شێخانی
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
پەرتووکخانە
دەرەنجامە سەرەتاییەکانى رووپێوى هێشويى فرەنيشاندەر MICS6 2018
کورتەباس
بە وێنە.. نۆژەنکردنەوەی قەڵای هەولیر بەردەوامە
وێنە و پێناس
ناو بازاڕی شاری هەولێر ساڵی 1963
ژیاننامە
گەلاوێژ ساڵح خزر بندیان
کورتەباس
مۆزەخانەی ورمییە گەوهەرە مێژووییەکانی لە ئامێز گرتووە
ژیاننامە
شیراز ئیبراهیم
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
وێنە و پێناس
چەند نەوەیەکی شاعیری کورد پیرەمێرد
کورتەباس
خۆشاوى پێنجوێن
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
چەند خانمێکی گەڕەکی کانێسکان لە سلێمانی ساڵی 1976
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
پەیمانەی ڕژاوی تیشک
ژیاننامە
شلێر غەفور ژاژڵەیی
ژیاننامە
ژاڵە ساڵح
وێنە و پێناس
شەهید یونس دوتازایی لەگەڵ مەسعود بارزانی ساڵی 1989
ژیاننامە
عەلی عەریف حەمید
ژیاننامە
دکتۆر میران
کورتەباس
تەونکردن لە کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید
پەرتووکخانە
ئەنجامەکانى ڕاپرسى گشتى لەسەر بڵاوبوونەوەى کۆڕونا
کورتەباس
مەزاری نەوەکانی میرنشینی سۆران لە گۆڕستانی گەڕەکی خانزاد
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
سەرهەد محەمەد حاجی قادر
پەرتووکخانە
فەلسەفەی زمان و جەوهەری شیعر
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
دکتۆر ئومێدی شار
وێنە و پێناس
سەرۆک کەرتەکانی تایبەت بە سەرژمێری گشتى دانیشتووانی ئێراق لە شارى هەولێر ساڵی 1965
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
پەرتووکخانە
هەرێمى کوردستان بەنيشاندەر 2014 -2018
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 3.61 چرکە!