کۆنگرەی پاریس (مجلس ڕوژ هلاتی نزیک) 1922 لە ڕۆژنامەی #پێشکەوتن# .
نووسینی: هەمزە عوسمان حەوێز، هیوا حەمید شەریف.
#گۆڤاری زانکۆی گەرمیان# ، ژمارە: (10) ، 2023.
ڕۆژنامەی (پێشکەوتن) کە لەنێوان ساڵانی (1920-1922) وەکوو ڕۆژنامەیەکی هەفتانە و بە زمانی کوردی لە شاری #سلێمانی# لەلایەن بەریتانیەکانەوە دەرچووە و خاوەنداریەتی کراوە، بایەخی زۆری بە ڕووداوە سیاسی و هەوڵە دیبلۆماسی و پەیوەندییەکانی ئەو قۆناغەی دەوڵەتی عوسمانی لەگەڵ وڵاتانی هاوپەیمان داوە. لەم سۆنگەیەوە، یەکێک لەو ڕووداوە سیاسییانەی کە پەیوەندیی بە دەوڵەتی عوسمانییەوە هەبووە و باسی کردووە، کۆنگرەی پاریس (مجلس ڕوژ هلاتی نزیک) بووە. هەڵبەتە ئەم کۆنگرەیە دوای ئەوە هاتووە، کاتێک کە لەسەرەتای ساڵی 1922 قۆناغێکی نوێ لە پەیوەندییە سیاسییەکانی نێوان دەوڵەتی عوسمانی و وڵاتانی هاوپەیمان هاتۆتە کایەوە، بەمەش وڵاتانی هاوپەیمان بە ئامانجی هەموارکردنەوەی بڕگە و ماددەکانی پەیماننامەی (#سیڤەر# ) و تاوتوێکردنی پرس و کێشەکانی نێوان (تورکیا و یۆنان) بەگشتی و کێشەی سەر ناوچەکانی (تراکیا، ئەزمیر و ئەدرنە) بەتایبەتی، بڕیاری بەستنی کۆنگرەیەکی لەم شێوەیەیان داوە و لەنێوان ڕۆژانی (22-26)-03-1922لە پاریسی پایتەختی فەڕەنسا کۆنگرەکە درێژەی بە کارو کۆبوونەوەکانی خۆیداوە و تێیدا پێشنیاری ئاگربەست و ئاشتیی خسووەتە بەردەم هەریەک لە حکومەتەکانی (ئیستانبۆڵ، ئەنقەرە و ئەسینا) . بەمەش سەرباری ڕازی بوونی حکومەتی ئیستانبۆڵ بە پێشنیاری ئاشتی و ئاگربەست، بەڵام حکومەتی ئەنقەرە هەردوو پێشنیارەکەی ڕەتکردۆتەوە و حکومەتی (ئەسینا) ش ئەگەرچی پێشنیاری ئاگربەستی پەسند کردووە، بەڵام پێشنیاری ئاشتیی ڕەتکردۆتەوە و سەرەنجام دوای ئاڵوگۆڕکردنی چەندین یاداشتنامە لە نێوان هێزە ناکۆکەکان و وڵاتانی هاوپەیمان ئەم دەستپێشخەرییەی وڵاتانی هاوپەیمان بۆ ئاشتی شکستی هێناوە. ئەم توێژینەوەیە بە میتۆدی خستنەڕووی زانیارییەکان و شیکردنەوەیان دەیەوێت چۆنییەتی مامەڵەکردنی دەوڵەتانی بەشداربوو لە کۆنگرەکە و هۆکارە سەرەکییەکانی بەرقەرار بوونی ئاشتی لەنێوان وڵاتە ناکۆکەکان بخاتەڕوو، وەڵامی ئەم پرسیارانە بداتەوە: بۆچی هێزە ناکۆکەکانی بەشداربووی کۆنگرە هەڵوێستی جیاوایان بەرانبەر بە پێشنیارەکانی کۆنگرە هەبووە. ئایا بۆ کۆنگرەکە لە هەوڵ و ئامانجەکانی سەرکەوتوونەبووە و شکستی هێناوە؟. [1]
=KTML_Link_External_Begin=https://www.kurdipedia.org/docviewer.aspx?id=532606&document=0001.PDF=KTML_Link_External_Between=کلیک بکە بۆ خوێندنەوەی کۆنگرەی پاریس (مجلس روژ هلاتی نزیک)1922 لە ڕۆژنامەی پێشکەوتن=KTML_Link_External_End=