پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
20-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
شانیا جەمال عەزیز ڕەحیم
20-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عومەر عەبدولڕەحمان
19-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
ئارا حەمەئەمین ئەحمەد
19-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
دێبەر خەسرەو محێدین
19-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
زاگرۆس ئیسماعیل عەبدوڵڵا
19-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
ئاران لوقمان حەمەغەریب
19-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
ڕێبین محەمەدی حاجی مەحمود
19-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەعید عەلی عەبۆ
19-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
توانا عەبدولکەریم پێنجوێنی
19-07-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 524,598
وێنە 106,206
پەرتووک PDF 19,762
فایلی پەیوەندیدار 99,338
ڤیدیۆ 1,439
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست 
300,751

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,734

هەورامی 
65,720

عربي 
28,794

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,201

فارسی 
8,374

English 
7,162

Türkçe 
3,569

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

ژیاننامە
عیسا بەرواری
ژیاننامە
عەونی شاعیر
ژیاننامە
بژار عەلی بۆسکانی
ژیاننامە
عەتا عومەر
شەهیدان
ژینا ئەمینی
115 Yıl Önce Yayımlanmış Olan Bir Kürd Gazetesi: Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت؛ کێ، کێیە! کوێ، کوێیە! چی، چییە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Türkçe
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست1
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

115 Yıl Önce Yayımlanmış Olan Bir Kürd Gazetesi: Kürd Teavün ve Terakki Gaz...

115 Yıl Önce Yayımlanmış Olan Bir Kürd Gazetesi: Kürd Teavün ve Terakki Gaz...
115 Yıl Önce Yayımlanmış Olan Bir Kürd Gazetesi: Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi
Yazan: #Seîd Veroj#

Kürdlerde modern anlamda örgütlenme ve basın-yayın faaliyetlerinin geçmişi, emsallerine göre biraz gecikmeli olarak 20. yüzyılın başlarına dayanmaktadır. Bu dönemde ilk kurulduğu bilinen örgüt, “Kürdistan Azm-i Kavi Cemiyeti” (Kürdistan Güçlü İrade Cemiyeti)’dir. Böyle bir örgütün ispatlı varlığını, Liceli Kurdizade Ahmed Ramiz’in “Lütfü” mahlasıyla İçtihat yayınları tarafından yayımlanmış olan “Mir Bedirhan” adlı kitabın kapağında yazılmış olan “Hasılatı Kürdistan Azm-i Kavi Cemiyeti’ne aittir”(1) ibaresinden öğreniyoruz. Diyarbekirli Cemil Paşazadelerden Kadri Bey’in anılarında aktardığına göre Kürdistan Azm-i Kavi Cemiyeti, 1900 yılında Diyarbakırlı Fikri Necdet Efendi’nin girişimiyle kurulmuş.(2) Malmîsanij Hoca’nın Hesen Hişyarê Serdî’nin yayımlanmamış çalışmasından aktardığına göre, bu cemiyetin kurucu ve yöneticileri şu şahsiyetlerden oluşuyordu: “Diyarbekirli Fikri Necdet Efendi, Ahmet Ramiz, Haci Ömer oğlu Mustafa, Mele Ehmedê Xasî, Liceli Mele Seîd, Xoşinli Mele Yusuf, Gonıgli Halife Selim ve diğer bazı arkadaşları.”(3) Kürdistan Azm-i Kavi Cemiyeti’nin kuruluşu ve kurucu kadroları, programı, tüzüğü, üyeleri ve faaliyetleriyle ilgili şimdilik elimizde yeterli bilgi ve belge olmasa da, adı geçen cemiyetin 1908 yılına kadar faaliyet gösterdiği, örgütün en aktif üyelerinden olan Kurdizade Ahmed Ramiz’in mevzubahis kitabının kapağındaki duyurudan anlaşılmaktadır. Mevcut bilgi ve verilerden öyle anlaşılmaktadır ki büyük ihtimalle bu cemiyet ve diğer bazı aktif üyeleri, İkinci Meşrutiyet’in hemen ilanından sonra kurulmuş olan Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti’ne katılmıştır.
İkinci Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte, bu dönemde yıkıma doğru giden imparatorluğu diriltmek ve kurtarmak için, bir yandan Batılılaşmayı esas alan siyasi akımlar, öte yandan da Osmanlıcılık zemininde hareket eden birçok yeni örgüt kurulur ve bu örgütlere bağlı ya da bağımsız çok sayıda gazete-dergi yayımlanır. Aynı zamanda Batı merkezli milliyetçilik dalgası, peyderpey imparatorluğun bütün bölgelerinde etkisini gösterir. Bu dönemde Kürtler de kendi adına ve hesabına yeni örgütler kurmuş, bu örgütlere bağlı olarak yeni gazete ve dergiler yayımlamaya başlamışlar. İşte Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti, Şeyh Ubeydullah Nehri’nin oğlu Seyit Abdülkadir’in başkanlığında bu dönemde kuruldu ve kısa bir zaman sonra da Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi (KTTG) adıyla bir gazete çıkartmaya başladı. Cemiyetin merkezi İstanbul’daydı ve kısa süre içerisinde Kürdistan’ın birçok kent ve kasabasında şubeleri kurulmuştu.
KTTG’nin ilk sayısı Hicri 11 Zilkade 1326 (5 Aralık 1908) tarihinde İstanbul’da yayınlanmıştır. Gazetenin imtiyaz sahibi ve sorumlu müdürü, ünlü Kürt şair ve düşünce insanı #Pîremêrd# , yani Süleymaniyeli Tevfik’tir. Gazetenin başyazarı ise, Diyarbakırlı Ahmet Cemil’dir. Künye kısmında, “Haftada bir neşrolunacak, dini, ilmi, siyasi, ictimai gazete”(4) ifadesi bulunan gazetede ve ayrıca “Sayfalarının daima Kürt erbab-ı fikir ve kalemine açık” olduğu belirtilmiştir. Haftalık yayımlanan bir gazete olduğu halde, yaklaşık bir yıl içerisinde toplam 9 sayı çıkmış ve son sayısı 30 Ocak 1909’da yayımlanmıştır.
KTTG’nin içeriğine baktığımızda; başta eğitim sorunu olmak üzere Kürtlerin geri kalmışlığı, mevcut siyasi durum, toplumsal ihtilaf ve çelişkileri konu alan farklı yazılara yer verildiği görülür. Aynı şekilde İkinci Meşrutiyet’in ilanı olumlu karşılanmış, ümmetin birliği ve imparatorluğun bütünlüğü içerisinde Kürtlerin kültürel haklarının tanınması ve Kürtçe eğitimin serbest edilmesi talebinde bulunulmuştur. Cemiyetin kurucusu ve gazetenin de önemli yazarlarında olan İsmail Hakkı Baban, gazetenin yayın politikasını özetleyen bir şekilde “Kürtler ve Kürdistan” adlı makalesinde şöyle demektedir: “Kürtler her şeyden önce Müslümandırlar, ondan sonra öz Osmanlıdırlar. Üçüncü derecede de Kürt’türler… Dünyada hiçbir güç düşünülemez ki, Kürtlük ile Osmanlılık arasındaki bu eski bağdaşmayı, bu doğruluk ve dürüstlük bağını yok etmeyi başarsın. Osmanlılık Kürtlüğü ve Kürtlük de karşılıklı olarak Osmanlılığı içermiş, bu iki sözcüğün içeriği mutlak olarak iç içe geçmiştir.”(5) Aynı yazının devamında çalışmaya nereden başlamak gerektiği sorusuna verilen cevapta ise şöyle denmektedir: “Önce eğitim, sonra yine eğitim. Daha sonra yine eğitim, yine eğitim, yine eğitim!”
Cemiyetin kurucusu ve gazetenin de yazarlarından olan Said-i Kurdî, “Kürtçe Lisanımız” başlığıyla Kürtçe yazdığı yazısında, İslamiyet’in önemine ve insaniyetin gereklerine vurgu yapıp “milliyet aidiyetimizin bize kazandırdığı meziyetler” den bahsederek şöyle bir durum tespitinde bulunmaktadır: “Bizi bozguna uğratan üç düşmanımız vardır. Birincisi fakirlik, ikincisi eğitimsizlik ve cehalet, üçüncüsü de düşmanlık ve ihtilaftır.”(6) Çözüm önerisine gelince, o da Babanzâde’ninkine benzer bir tavsiyede bulunmaktadır: “Eğitim, eğitim, eğitim ve birlik, birlik, birlik.” Gazetenin eğitim vurgusu teoride kalmamış, bu amaca bağlı olarak cemiyet Modkanlı Halil Hayalî, Ahmed Cemil ve Kurdizâde Ahmed Ramiz’in sorumluluğunda ilk Kürtçe eğitim yapan bir okulu açmış ve basımevi kurmuştur ancak kısa bir süre sonra okul da cemiyet de dönemin Osmanlı idarecileri tarafından kapatılmıştır. O günden bugüne kadar, hem Osmanlı son dönem yöneticileri tarafından hem de 100 yıllık “Cumhuriyet” namlı yönetimi boyunca Kürdlerin varlığı ve her nevi milli hakları da dahil olmak üzer bugün de gündemde olan anadili ile eğitim talebi, baskı ve şiddetle rededilmiştir, yok sayılmıştır. Yukarıda adı geçen şahısların yanı sıra KTTG’de Herdişli Ahmed Şevki, Malatyalı Bedri, Cizreli Mehmed Tahir, Süleymaniyeli Seyfullah, Diyarbekirli Mazharzade Mazhar, yazılarında Kürdistan ve Kürdlerin durumun konu alan diğer bir yazar da Diyarbekirli Süleyman Nazif’tir.
Kürtlerin legal alandaki bağımsız örgütlenmesi babında ilk tecrübe olan Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti ve bu örgütün yayın organı olan Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi, yayımlandıktan yaklaşık bir yıl sonra dönemin İttihat ve Terakki yönetimi tarafından kapatılmıştır. Ancak cemiyet ve gazete kadrosunun imparatorluğun gidişatı ve geleceği hakkındaki düşünce, tartışma ve arayışları başka platformlarda devam eder. Özellikle imparatorluk bünyesindeki Müslüman toplulukların durumu ve geleceği tartışılan konuların başında gelmektedir. Bu dönemde kurulan Kürt cemiyetleri ve çıkardıkları yayınlar, Kürt milliyetçiliğinin oluşum ve gelişmesini büyük ölçüde belirler. Nitekim bu alanda çalışmaları olan Mehmet Şükrü Hanioğlu, “Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti çevresinde bir Kürt ulusçuluk hareketinin başladığını”(7) belirtmektedir. Aynı şekilde Bilal Şimşir, “Cemiyetin tüzüğünde, bir yandan Osmanlılık kimliği vurgulanırken diğer yandan Kürt kimliği öne çıkarılarak ayrılıkçılık, Kürtçülük yapılmıştır”(8) der. Tarihçi Tarık Zafer Tunaya ise, “İkinci Meşrutiyet dönemi içinde kurulan Kürt cemiyetleri(nin) Osmanlı ülkesinden ayrılma amacını gütmemiş”(9) olduklarını belirtmektedir.
https://rudaw.net/turkish/opinion/29102023
(1) Kürdler Cemiyeti Adına Lûtfi, Emir Bedirhan, İctihad Matbaası, 1908
(2) Kadri Cemil Paşa (Zinar Sîlopî), Doza Kurdistan (Kürdistan Davası): Kürt Milletinin 60 Yıllık Esaretten Kurtuluş Savaşı Hatıraları, Özge Yayınları, Ankara, 1991, s. 31
(3) Malmîsanij, Yirminci Yüzyılın Başında Diayrbekir’de Kürt Ulusçuluğu (1900-1920), Weşanxaneyê Vateyî, İstanbul, 2010, s. 16
(4) Kürd Tevaün ve Terakki Cemiyeti Gazetesi, no: 1, Hicri 11 Zilkade 1326 (5 Aralık 1908).
(5) Kürd Tevaün ve Terakki Cemiyeti Gazetesi, Kovara Kurdi-Tirkî & Kürdçe-Türkçe Dergi (1908-
1909), Wergêr: M. Emîn Bozarslan, Sweden, 1998, s. 68.
(6) Kürd Tevaün ve Terakki Cemiyeti Gazetesi, Kovara Kurdi-Tirkî & Kürdçe-Türkçe Dergi (1908-
1909), Wergêr: M. Emîn Bozarslan, Sweden, 1998, s. 54.
(7) Dr. M. Şükrü Hanioğlu, Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi, Üçdal
Neşriyat, Ankara, 1981, s. 315
(8) Bilal Şimşir, Kürtçülük 1787-1923, Bilgi Yayınevi, 3. Basım, İstanbul, 2009, s. 258.
(9) 35 T. Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler, Cilt 1, İkinci Meşrutiyet Dönemi, İletişim Yayınları, 4. Baskı, İstanbul, 2011, s. 434.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (Türkçe) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
ئەم بابەتە 199 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Türkçe | https://kovarabir.com/ 04-04-2024
فایلی پەیوەندیدار: 2
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 5
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: Türkçe
ڕۆژی دەرچوون: 02-11-2023 (1 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕاگەیاندن
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: تورکی
شار و شارۆچکەکان: ئامەد
شار و شارۆچکەکان: ئەستەمبوڵ
وڵات - هەرێم: تورکیا
وڵات - هەرێم: باکووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 04-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 04-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 04-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 199 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
زاگرۆس ئیسماعیل عەبدوڵڵا
پەرتووکخانە
ڕێبەرێک بۆ دروستکردنی درۆن
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
کورتەباس
کێشەی ئافرەت لەکلاورۆژنەی شیعری هەندێ لە شاعیرانی هاوچەرخ دا
ژیاننامە
ڕاستی ڕۆژگار کامەران
پەرتووکخانە
ڕاپرسی هەڵبژاردن
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
گوندی میراولی لە شارەدێی سیروان، هەڵەبجە ساڵی 1998
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
کورتەباس
ئێران وەکوو نەتەوەی خەیاڵی
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
وێنە و پێناس
قەڵای سەرداری شاری بۆکان، لە ساڵی 1913
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
هونەری مامەڵەکردن لە قوتابخانە
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
پەیمان حەمەئەمین
وێنە و پێناس
نووسەرە کوردەکانی یەریڤان 1965
ژیاننامە
سارا ئیکرام
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
قوتابییانی قوتابخانەی قەڵخانلۆ لە خورماتوو ساڵی 1983
کورتەباس
با هەتا هەتایە کارەساتە نەتەوەیی و نیشتمانییەکەی هەڵەبجە سیمبوڵی یەکبوون و کوردایەتیمان بێت
ژیاننامە
شانیا جەمال عەزیز ڕەحیم
ژیاننامە
عومەر عەبدولڕەحمان
کورتەباس
کتێبخانەی ئاشورپانیپاڵ
ژیاننامە
دێبەر خەسرەو محێدین
پەرتووکخانە
ئاڵنگارییەکانی ئاسایشی کەش و هەوا لە عیراق
ژیاننامە
کەڤی فازیڵ حەسەن ئاڤدەڵ
کورتەباس
ئەشکەوتی میرکەلۆس لە هاودیان
ژیاننامە
ئەژی دارا
پەرتووکخانە
کەرە فەیلەسووفە سپییە سێپێیەکە
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی گوندی زەنگەنان، شارەدێی دارەتوو لە بەردەڕەش ساڵی 2000

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
عیسا بەرواری
09-03-2010
هاوڕێ باخەوان
عیسا بەرواری
ژیاننامە
عەونی شاعیر
08-12-2018
زریان سەرچناری
عەونی شاعیر
ژیاننامە
بژار عەلی بۆسکانی
20-07-2022
شەنە بەکر
بژار عەلی بۆسکانی
ژیاننامە
عەتا عومەر
14-08-2022
سروشت بەکر
عەتا عومەر
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە بەکر
ژینا ئەمینی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
20-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
شانیا جەمال عەزیز ڕەحیم
20-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عومەر عەبدولڕەحمان
19-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
ئارا حەمەئەمین ئەحمەد
19-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
دێبەر خەسرەو محێدین
19-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
زاگرۆس ئیسماعیل عەبدوڵڵا
19-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
ئاران لوقمان حەمەغەریب
19-07-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
ڕێبین محەمەدی حاجی مەحمود
19-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەعید عەلی عەبۆ
19-07-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
توانا عەبدولکەریم پێنجوێنی
19-07-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 524,598
وێنە 106,206
پەرتووک PDF 19,762
فایلی پەیوەندیدار 99,338
ڤیدیۆ 1,439
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست 
300,751

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,734

هەورامی 
65,720

عربي 
28,794

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,201

فارسی 
8,374

English 
7,162

Türkçe 
3,569

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
زاگرۆس ئیسماعیل عەبدوڵڵا
پەرتووکخانە
ڕێبەرێک بۆ دروستکردنی درۆن
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
کورتەباس
کێشەی ئافرەت لەکلاورۆژنەی شیعری هەندێ لە شاعیرانی هاوچەرخ دا
ژیاننامە
ڕاستی ڕۆژگار کامەران
پەرتووکخانە
ڕاپرسی هەڵبژاردن
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
گوندی میراولی لە شارەدێی سیروان، هەڵەبجە ساڵی 1998
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
کورتەباس
ئێران وەکوو نەتەوەی خەیاڵی
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
وێنە و پێناس
قەڵای سەرداری شاری بۆکان، لە ساڵی 1913
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
هونەری مامەڵەکردن لە قوتابخانە
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
پەیمان حەمەئەمین
وێنە و پێناس
نووسەرە کوردەکانی یەریڤان 1965
ژیاننامە
سارا ئیکرام
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
قوتابییانی قوتابخانەی قەڵخانلۆ لە خورماتوو ساڵی 1983
کورتەباس
با هەتا هەتایە کارەساتە نەتەوەیی و نیشتمانییەکەی هەڵەبجە سیمبوڵی یەکبوون و کوردایەتیمان بێت
ژیاننامە
شانیا جەمال عەزیز ڕەحیم
ژیاننامە
عومەر عەبدولڕەحمان
کورتەباس
کتێبخانەی ئاشورپانیپاڵ
ژیاننامە
دێبەر خەسرەو محێدین
پەرتووکخانە
ئاڵنگارییەکانی ئاسایشی کەش و هەوا لە عیراق
ژیاننامە
کەڤی فازیڵ حەسەن ئاڤدەڵ
کورتەباس
ئەشکەوتی میرکەلۆس لە هاودیان
ژیاننامە
ئەژی دارا
پەرتووکخانە
کەرە فەیلەسووفە سپییە سێپێیەکە
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی گوندی زەنگەنان، شارەدێی دارەتوو لە بەردەڕەش ساڵی 2000
فۆڵدەرەکان
وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - ئەدەبی / ڕەخنەی ئەدەبی کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - فەرهەنگ کورتەباس - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم کورتەباس - جۆری وەشان - سکێنکراو کورتەباس - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست کورتەباس - شار و شارۆچکەکان - هەولێر کورتەباس - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان ژیاننامە - ڕەگەزی کەس - نێر ژیاننامە - نەتەوە - کورد

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.735 چرکە!