پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
29-07-2024
سارا سەردار
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
28-07-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
سەیوان سەحیحی
28-07-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سەید جەعفەر فەرەجی
28-07-2024
شادی ئاکۆیی
وێنە و پێناس
فیستڤاڵی ئێل بەگی جاف، شارۆچکەی چەمچەماڵ ساڵی 1999
28-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
گەشتی مامۆستایانی گوندی کاولۆکان بۆ سەیرانگەی گەلی ڕواندز ساڵی 1965
28-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
تیپی باسکەی ڕواندز ساڵی 1968
28-07-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
کۆچەر بیرکار؛ بیرم دەکردەوە کەی خەڵاتێکی گەورە بەدەست بهێنم ئینجا خۆم بە کورد بناسێنم
28-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
قەرارگەی ڕەمەزان لە یادی 34 ساڵەی دامەزراندنیدا چی بڵاوکردەوە؟
28-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
حەمەدەمین تەقریر
28-07-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 527,221
وێنە 106,644
پەرتووک PDF 19,807
فایلی پەیوەندیدار 99,811
ڤیدیۆ 1,454
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
301,586
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,806
هەورامی 
65,781
عربي 
29,009
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,393
فارسی 
8,639
English 
7,180
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,234
ژیاننامە 
24,342
کورتەباس 
17,160
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,499
پەند و ئیدیۆم 
12,420
شەهیدان 
11,555
شوێنەکان 
11,492
کۆمەڵکوژی 
10,884
هۆنراوە 
10,201
بەڵگەنامەکان 
8,318
وێنە و پێناس 
7,302
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
1,919
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,444
ڤیدیۆ 
1,358
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
815
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
723
شوێنەوار و کۆنینە 
630
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
311
PDF 
30,001
MP4 
2,356
IMG 
194,830
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
شەهیدان
عەبدولخالق مەعروف
ژیاننامە
شاهۆ حەمە فەرەج
ژیاننامە
حەمە ئەمین خواشتی
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
ИЗ ИСТОРИИ ПРЕДКОВ КУРДОВ БЫВШЕГО СССР
کوردیپێدیا، دادگا نییە، داتاکان ئامادەدەکات بۆ توێژینەوە و دەرکەوتنی ڕاستییەکان.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Pусский
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

ИЗ ИСТОРИИ ПРЕДКОВ КУРДОВ БЫВШЕГО СССР

ИЗ ИСТОРИИ ПРЕДКОВ КУРДОВ БЫВШЕГО СССР
ИЗ ИСТОРИИ ПРЕДКОВ КУРДОВ БЫВШЕГО СССР
(Предварительные исторические заметки)
#ЧAРКAЗE РAШ# , кандидат филологических наук

С каких времен курды появились и обосновались на той территории, которая впоследствии вошла в состав, СССР? К сожалению, этот вопрос до сих пор не только не был исследован, но даже и не был поставлен, хотя это был не только профессиональный, но и морально-психологический долг курдской советской ителлигенции. Что ж, лучше поздно, чем никогда.
Как и следовало ожидать, первые древнейшие сведения о пребывании курдов к северу от своей этнической родины (т.е. на территории бывшего СССР) сообщают источники северных соседей*1. Здесь особое значение имеют те сведения, которые содержатся в Истории Армении армянского историка V (до н.э.) века Мовсеса Хоренацй (Моисей Хорейский). Манера повествования этого летописца заключается в том, что он, как правило, реальные события пробует этимологизировать вымышленными (или народными) легендами. На основе исторической истины армянский автор сообщает: Ануйш же, первую жену Аждахака*2 и многих девиц из его потомства, вместе с юношами и множеством пленных, числом более десяти тысяч, он поселяет на восточном склоне великой горы до предела (области) Гохтн, а именно — в Тамбате, Оскиохе и Дажгуйике, а также в других дастакертах*3 одним из которых является Вранджуник, расположенный вдоль реки*4 до места, находящегося против крепости Нахчавана. Отводит им также три звана — Храм, Джулу и Хошакуник — по другую сторону реки, всю равнину от Ажданакана до той крепости Нахчаван*5.
Здесь речь идет о древнем (VI в. до. н.э.) населении Нахиджевана (ныне Нахичеванская Автономная республика в составе Азербайджана). Впоследствии это население называлось зоком, а их язык — зокским. В армянской среде этот язык считается диалектом армянского языка*6 (хотя не зоки его не понимают).
Эти древние жители Нахиджевана были курдами, которые постепенно обармянились*7. Слово (в этом контексте этноним) зок происходит от имени Аждаh(х)ака*8 (персидско-арабская форма — зоhак: зоhакзоhкзок). Кажется, топоним Ажданакан является модифицированным вариантом слова Аждаhакан (т.е. аждаhакиды). Средневековые источники неоднократно упоминают об этом поселении и называют его деревня курдов*9. Интересно, что отсюда вышла курдская средневековая династия Эюбидов (Саладина)*10.
В первой половине VII в. н.э. арабские историки показывают в Закавказье (Азербайджане, Армении и Кавказкой Албании) курдские племена, особенно курдское племя баласаджанов (баласакан). Ибн ал Асир пишет, что в 645 году Салман (командующий войском Салман ибн Ра-бия ал-Бахили. — Ч.Р.) пошел в ар-Ран (Кавказкая Албания) и захватил Байлакан, заключив с жителями договор, по условиям которого гарантировалась жизнь населению, неприкосновенность имущества и целостность крепостных стен, взамен обязав жи¬телей платить харадж и джизью. Затем Салман прибыл в Бардаа (Гартав) и стал лагерем на берегу реки Тартур (Тарту), находившейся на расстоянии одного фарсаха от города. Жители на протяжении нескольких дней оказы¬вали сопротивление, и он совершал набеги на деревни. Население Бардаа заключило с ним договор на тех же условиях, что и в Байлакане, и он вошел в город. Салман послал своих конников, которые завоевали рустаки этой провинции. Он призвал курдов баласаджана (багасакан, баласакан) принять ислам, однако они воевали с ним, и он их победил и обязал некоторых выплачивать джизью, а некоторых (их было меньше) — платить садака*11. Упоминания о курдах, проживающих в этой области и прилегающих областях, встречаются также у других авторов. Ал-Балазури, например, пишет, что по договору арабы обязались ни¬кого не убивать, не брать в плен жителей этой страны, не разрушать капища и не нападать на курдов баласаджана (багасакан), сабалана (сабилан) и сатрузана…*12. Нетрудно заметить, что в VII веке в Закавказье курды считались местным коренным на¬селением.

Сноски:
*1 — Мы пока еще не обратили внимание на некоторые соответствующие сведения греко-латинских авторов (см. К. Ган, Известия древних греческих и римских писателей о Кавказе. Тифлис. 1884; В.В. Латышев, Известия древних писателей греческих и латинских о Скифии и Кавказе. СПб, т. 1, 1893—1900, т. 2, 1904—1906).
*2 — Это имя выступает здесь вследствие внешнего сходства как эквивалент имени мидийского (курдского — Ч.Р.) царя Астиага (585—550 гг. до н.э.), который был свергнут Киром, у Мовсеса же Хоренацй, соответственно, Тиграном, в союзе с Киром (М. Хоренацй, История Армении, 1990, с. 229). Об Аждахаке см. в этом и следующих номерах Курдистан рапорт.
*3 — Частновладельческое хозяйство. Слово иранское (т.е. и курдское): даста — рука, карт — создать, творить (в совр. курдском — кер (нож, лезвие, режущая часть).
*4 — Река Араке (южный рубеж бывшего СССР в Закавказье).
*5 — М. Хоренаци, История Армении, Перевод с древнеармянского языка, введение и примечания Г.Саркисяна. Ереван, 1990, с. 44—45.
*6 — См. С. Саркисянц. Диалект агулейцев (язык зоков). Москва, 1988 (на арм. яз.). Гр. Ачарян, Исследование диалекта Агулиса, Ереван, 1935 (на арм. яз.)]. Это, наверно, один их тех диалектов, которые возникли в процессе выучивания со стороны чужих (в данном случае — курдов. — Ч.Р.) армянского языка (А. Гарибян, Армянская диалектология, Ереван, 1953, с. 65, на арм. яз) Этот диалект удалился от древнекурдского, но все же не стал подлинно армянским. В V веке н.э. армянский биограф Корюн упомянутые Хоренаци поселения называет стороны маров (мидийцев-курдов. — Ч.Р.), а их язык характеризует в качестве отдельного, ломаного, жесткого и грубого языка (Корюн, Житие Мастода, Ереван, 1979, с. 27, на арм. яз.)
*7 — См. А. Тер-Гевондян, Арабские Эмираты в Армении Багратидов, Ереван, 1965, с. 191 (на арм. яз). В долине Аракса мары (мидийцы-курды. — Ч.Р.)… в жизни армянского государства заняли очень важное положение… Мары в этой среде постепенно обармянились (армянизовались). И еще: Ныне в стране (в горах Гарни, кстати, одна из вершин этого горного массива Республики Армения называется Аждаh(х)ак. Ч.Р.), где проживали вишапазупы (потомки дракона, т.е. Аждаhака. — Ч.Р.) найдены ими обожаемые каменные вишапы (драконы. — Ч.Р.). Поле Шарура (ныне Ильичевский район Нахичеванской АР. — Ч.Р.), подгорья Масиса тоже были населены марами (Лео, История Армении, т. 2, Ереван, 1947, с. 658, на арм. яз.). В VIII—VII вв. до н.э. все Закавказье иногда находилось в сфере влияния Мидии (См. И.М. Дьяконов, История Мидии, Москва—Ленинград, 1956, с. 3 и сл.).
*8 — Ср. С. Умарян, Теофорное образование топонимии Сюникской губернии. Ереван, 1981, с. 93 (на арм. яз).
*9 — А. Тер-Гевондян, указ, соч., с. 225; Т. Алишан, Айрарат, Венеция, 1890, с. 414 (на арм. яз.).
*10 — Т.Х. Акопян, Ст. Т. Мелик-Бахшян, О.Х. Барсегян. Словарь топонимов Армении и прилегающих областей. Т. 1, Ереван, 1986, с. 54 (на арм. яз.). Поселение это, по нашим расчетам, локализуется на месте современного села Араздаян (Араратский район Республики Армения), откуда последние курды были насильно выселены в 1988—90 гг.
*11 — А. Поладян, Курды в VII—X веках (по арабским источникам). Ереван, 1987, с. 23. *12 — Там же, с. 21.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (Pусский) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Этот пункт был написан в (Pусский) языке, нажмите на значок , чтобы открыть элемент на языке оригинала!
ئەم بابەتە 779 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Pусский | kurdist.ru
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 4
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: Pусский
ڕۆژی دەرچوون: 16-08-2009 (15 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: وەرگێڕدراو
زمان - شێوەزار: ڕووسی
شار و شارۆچکەکان: یەریڤان
وەرگێڕدراو لە زمانی: کرمانجیی سەروو - تیپی لاتینی
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 07-04-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس ئیلنجاغی )ەوە لە: 07-04-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 22-07-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 779 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 06
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
کورتەباس
هەگمەتانە لە ناو لیستی کەلەپووری رێکخراوی جیهانی یونسکۆ تۆمار کرا
وێنە و پێناس
خێزانێکی گوندی بنگردی شارۆچکەی چەمچەماڵ ساڵی 1984
ژیاننامە
شیلان شەماڵ مستەفا
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی ئامادەیی چەمچەماڵ ساڵی 1983
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
حەسەن بەکر ئەحمەد
پەرتووکخانە
ئەرکی مێژوونووس و بایەخی مێژوو
ژیاننامە
حەمەدەمین تەقریر
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 05
کورتەباس
ناساندنی کەسایەتی و گەوهەرێک لە دەریای مەدرەسە ئایینییەکەی هەشەزینی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
ئەلێکسەندەر ئەرۆنسۆن (کاک ئەسکەندەر) لە کەمپی نازییەکانەوە بۆ بەرپەتی سێدارەی بەعسییەکان
کورتەباس
لادانی مناڵ هۆیەکانی و چارەسەرکردنی
کورتەباس
ئۆچین دیلاکرۆ پێشەوای ڕۆمانسیەت
پەرتووکخانە
لەمپەرەکانی بەردەم ناسیۆنالیزمی کوردی چین؟
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
سەیوان سەحیحی
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
گەشتی مامۆستایانی گوندی کاولۆکان بۆ سەیرانگەی گەلی ڕواندز ساڵی 1965
وێنە و پێناس
چەند کەسێک لە دانیشتووانی گوندی بلۆکێن-چەمچەماڵ ساڵی 1977
کورتەباس
مۆری شێخ عەبدولقادری کوڕی شێخ حەسەنی هەشەزینی (شێخ قادری چل فەقێ)
وێنە و پێناس
فیستڤاڵی ئێل بەگی جاف، شارۆچکەی چەمچەماڵ ساڵی 1999
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
شانیا شەهاب
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
سەید جەعفەر فەرەجی
ژیاننامە
ئارام چاوشین

ڕۆژەڤ
شەهیدان
عەبدولخالق مەعروف
15-12-2008
هاوڕێ باخەوان
عەبدولخالق مەعروف
ژیاننامە
شاهۆ حەمە فەرەج
29-07-2014
هاوڕێ باخەوان
شاهۆ حەمە فەرەج
ژیاننامە
حەمە ئەمین خواشتی
28-07-2019
زریان سەرچناری
حەمە ئەمین خواشتی
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
23-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڕەوا جەلیزادە
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
24-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
سەربەست بامەڕنی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
29-07-2024
سارا سەردار
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
28-07-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
سەیوان سەحیحی
28-07-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سەید جەعفەر فەرەجی
28-07-2024
شادی ئاکۆیی
وێنە و پێناس
فیستڤاڵی ئێل بەگی جاف، شارۆچکەی چەمچەماڵ ساڵی 1999
28-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
گەشتی مامۆستایانی گوندی کاولۆکان بۆ سەیرانگەی گەلی ڕواندز ساڵی 1965
28-07-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
تیپی باسکەی ڕواندز ساڵی 1968
28-07-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
کۆچەر بیرکار؛ بیرم دەکردەوە کەی خەڵاتێکی گەورە بەدەست بهێنم ئینجا خۆم بە کورد بناسێنم
28-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
قەرارگەی ڕەمەزان لە یادی 34 ساڵەی دامەزراندنیدا چی بڵاوکردەوە؟
28-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
حەمەدەمین تەقریر
28-07-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 527,221
وێنە 106,644
پەرتووک PDF 19,807
فایلی پەیوەندیدار 99,811
ڤیدیۆ 1,454
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
301,586
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,806
هەورامی 
65,781
عربي 
29,009
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,393
فارسی 
8,639
English 
7,180
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,234
ژیاننامە 
24,342
کورتەباس 
17,160
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,499
پەند و ئیدیۆم 
12,420
شەهیدان 
11,555
شوێنەکان 
11,492
کۆمەڵکوژی 
10,884
هۆنراوە 
10,201
بەڵگەنامەکان 
8,318
وێنە و پێناس 
7,302
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
1,919
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,444
ڤیدیۆ 
1,358
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
815
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
723
شوێنەوار و کۆنینە 
630
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
311
PDF 
30,001
MP4 
2,356
IMG 
194,830
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 06
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
کورتەباس
هەگمەتانە لە ناو لیستی کەلەپووری رێکخراوی جیهانی یونسکۆ تۆمار کرا
وێنە و پێناس
خێزانێکی گوندی بنگردی شارۆچکەی چەمچەماڵ ساڵی 1984
ژیاننامە
شیلان شەماڵ مستەفا
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی ئامادەیی چەمچەماڵ ساڵی 1983
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
حەسەن بەکر ئەحمەد
پەرتووکخانە
ئەرکی مێژوونووس و بایەخی مێژوو
ژیاننامە
حەمەدەمین تەقریر
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 05
کورتەباس
ناساندنی کەسایەتی و گەوهەرێک لە دەریای مەدرەسە ئایینییەکەی هەشەزینی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
ئەلێکسەندەر ئەرۆنسۆن (کاک ئەسکەندەر) لە کەمپی نازییەکانەوە بۆ بەرپەتی سێدارەی بەعسییەکان
کورتەباس
لادانی مناڵ هۆیەکانی و چارەسەرکردنی
کورتەباس
ئۆچین دیلاکرۆ پێشەوای ڕۆمانسیەت
پەرتووکخانە
لەمپەرەکانی بەردەم ناسیۆنالیزمی کوردی چین؟
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
سەیوان سەحیحی
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
گەشتی مامۆستایانی گوندی کاولۆکان بۆ سەیرانگەی گەلی ڕواندز ساڵی 1965
وێنە و پێناس
چەند کەسێک لە دانیشتووانی گوندی بلۆکێن-چەمچەماڵ ساڵی 1977
کورتەباس
مۆری شێخ عەبدولقادری کوڕی شێخ حەسەنی هەشەزینی (شێخ قادری چل فەقێ)
وێنە و پێناس
فیستڤاڵی ئێل بەگی جاف، شارۆچکەی چەمچەماڵ ساڵی 1999
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
شانیا شەهاب
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
سەید جەعفەر فەرەجی
ژیاننامە
ئارام چاوشین
فۆڵدەرەکان
کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - مێژوو کورتەباس - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم کورتەباس - زمان - شێوەزار - کرمانجیی سەروو کورتەباس - شار و شارۆچکەکان - فارقین - سلیڤان کورتەباس - وڵات - هەرێم - باکووری کوردستان پەرتووکخانە - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم پەرتووکخانە - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست پەرتووکخانە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان پەرتووکخانە - فایلی PDF - بەڵێ پەرتووکخانە - زانکۆ - زانکۆی سلێمانی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.765 چرکە!