پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
گۆرانیەکانی سێ نەوە (موزیکی عێبری بە کوردی)
14-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
ڕەشۆ مەخمووری
14-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای شەهیدانی (ی.ن.ک) لە هەولێر 04
13-07-2024
ئاراس ئیلنجاغی
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای پێشمەرگە دێرینەکان – پارێزگای هەولێر، بەرگی 04
13-07-2024
ئاراس ئیلنجاغی
پەرتووکخانە
شەهید عەتا مۆفەقی
12-07-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
چێنەر عەبدولقادر
11-07-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ڕێکخستنی دەستپێشخەری یاسادانان لە هەرێمی کوردستان
11-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
لەبارەی کورد و عیراق و چەند پرسێکی فکری و سیاسییەوە
11-07-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
باشترین وتەی دەروونناسی(تورکی-کوردی)
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری ڕێگرتن لەهاندانی توندوتیژی لەدەزگاکانی میدیای کوردیدا
10-07-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 523,216
وێنە 105,828
پەرتووک PDF 19,710
فایلی پەیوەندیدار 98,689
ڤیدیۆ 1,420
شەهیدان
عەبدولڕەحمان قاسملوو
شەهیدان
فازیل مەلا مەحمود مەلا ڕەسوڵ
شەهیدان
عەبدوڵڵا قادری ئازەر
ژیاننامە
مەهدی هەورامی
ژیاننامە
ڕەشۆڵ عەبدوڵڵا
قرية علي بدران، الثالوث المقدس… وعَمى التعريب
هاوکارانی کوردیپێدیا، بابەتییانە، بێلایەنانە، بەرپرسانە و پیشەییانە، ئەرشیڤی نەتەوەییمان تۆماردەکەن..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

قرية علي بدران

قرية علي بدران
المحامي محمود عمر
مجلة الحوار- العدد74- عام 2020
علي بدران وتجليات ثالوثها المقدس
من الأول: مزار ومقام (علي) الذي يتوسط مقبرتها الكبيرة، والثاني: مزار ومقام (بدرى) الراكن في أقصى الطرف الشرقي من المقبرة من هذين الثنائيين، الأخ (علي) والأخت (بدري)، اللذان كانا دعاة صلاح وخير، وتيمنا ووفاء لهما أخذت القرية اسمها: (علي بدرانى)، أما الثالث: شجرة التوت الكبيرة التي يتجاوز قطر جذعها المتر والنصف المتر، كانت تمتد أغصانها نحو السماء عاليا، وتغطي مساحة دائرة يتجاوز قطرها الأربعين متراً، وما زالت صامدة تورق في الربيع رغم سقوطها، ولا يعرف احد متى ومن قام بزراعتها. وما زالت تظلّل نبع القرية، وتحمل حكايات وقصص أهلها، حيث كانوا يقضون جُلّ أوقاتهم في أفيائِها، وما زال عموم أهل المنطقة – وكلما دق الكوز بالجرة- يقسمون ب (دارا علي بدرانى) الشجرة التي كانت وما زالت محرمة على أياً كان أن يأخذ حتى غصن صغير يابس منها، كم هو محرم صيد السمك من نبعها، وذلك للحفاظ عليهما لما لهما من فائدة لا غنى عنها لأهل القرية ولمكانتهما في قلوب الناس.
هذا الثالوث والمقبرة الكبيرة – المتربعة على مساحة تقارب الهكتار وتحتوي على الآلاف من القبور المختلفة الاتجاهات، وان كانت الاتجاه الإسلامي للقبور هو الطاغي على المشهد، يشير إلى تاريخ هذه القرية الموغل في القدم، والذي اكسب القرية ميزة دينية واجتماعية مهمة عبر تاريخها الطويل، وبسبب مكانتها هذه كانت على الدوام بمنأى عن السرقات والغزو. حين كان الغزو عرفا في غابر الأزمان، وكانت الطبول والمزامير تصمت في الأفراح احتراما حين مرورها من القرية أو من الجوار، وكانت وما زالت قرية (علي بدران) مقصدا دينيا يلجأ إليها الناس تبركاً واحتراماً لتحقيق مراد أو شفاء مريض أو أملاً في إعادة ضالّ إلى رشده، كتعبير عن الموروث الثقافي والديني والشعبي والعُرف الذي ما زال سائدا. وان كان بنسبة أدنى المكان والزمان.
(علي بدران) هي من قرى منطقة آليان التي تقع على بعد مسافة تقدر بعشرين كيلو متر شمال غرب بلدة جل آغا (الجوادية)، وأربعة وعشرين كيلو متراً شمال شرق بلدة تربه سبي (قبور البيض)، تحدّها جنوبا قرية (خوشيني) ولا يفصلهما عن بعض سوى الطريق الممتد من (رميلان) شرقا وصولا إلى (قبور البيض) غربا، هاتان القريتان المتحدتان في التاريخ والجغرافيا والطبيعة وانتماء ساكني القريتين لنفس العشيرة، وشرقا تحدّها قرية (آلا قوس) وغربها تقبع قرية (باباسية).
بنيت قرية علي بدران على ضفة نهر يأخذ جل ماءه من ينابيع قرية (عتبى) الواقعة في أقصى الشمال على الحدود السورية – التركية الدولية، على مسافة ستة إلى سبعة كيلومترات ولا يفصلهما عن بعضهما سوى قرية (شيدكة) التي تقع في منتصف المسافة بين القريتين، وتشكل حدود علي بدران الشمالية، ولكن يظل الرافد الرئيس للنهر هو نبع القرية النابض في أسفل مقبرتها في الزاوية الشمالية الجنوبية، يظللها شجرة التوت، ثالوث القرية الثالث، وكلما اتجه النهر جنوباً زاد غزارته بفضل الينابيع العديدة التي تغذيها في علي بدران، و من أراضي قرية خوشيني.
كانت علي بدران تشتهر بكروم العنب التي كانت تقع في شمالها وبساتين الفاكهة: من تفاح ودراق وخوخ وتين ومشمش وأشجار الحور التي كانت تمتد على طول النهر لتصل جنوبا إلى بساتين قرية خشوني. لكن للأسف أصبحت هذه البساتين والكروم أثراً بعد عين بسبب تغير المناخ والجفاف وجشع البشر، وبقيت فقط بعض أشجار التوت المعمرة تقاوم أنانيتنا وجهلنا وغضب الطبيعة. ورغم كل ذلك لا زالت القرية ومعها قرية خوشيني تشكلان في الربيع بطبيعتهما الخلابة مقصدا يؤمه الناس للترويح عن النفس، هذا وقد كان نبع القرية وظلال أشجار التوت حولها تشكل في العيدين (عيد رمضان والأضحى) كرنفالا يقصده عموم أهل المنطقة للاحتفال.
قرية علي بدران متوسطة الحجم فيها ما يقارب الخمسة والثلاثون منزلا بنيت ككل بيوت المنطقة من اللبن والطين، واجهة المساكن الرئيسية تتجه كالعادة نحو القبلة (الجنوب)، وتعود القرية في ملكيتها إلى بيت (أوسي) وهم جل قاطنيها الذين ينتمون مع عدة أسر أخرى إلى عشيرة (قلنك وشمخالكا)، واسم العشيرة مأخوذة من اسمي أخوين من فرسانها الأوائل هما (شمخال ومحمود)، هذا الأخير الذي غلب لقبه (قلنك) على اسمه وذلك لطوله الفارع، مع العلم إن كل أسرة تعلم إلى أي من هذين الأخوين تنتمي، وتعد هذه العشيرة من العشائر الكُردية القديمة في منطقة آليان، والى الجغرافيا الواقعة جنوب خط الحدود التركية – السورية، والتي تسمى محليا باللغة الكوردية (بن خت)، أي جنوب خط الحدود.
على الأرجح كان أفراد عشيرة قولنك وشمخالكا يقطنون في عموم قرى آليان ويجاوزونها وصولا إلى قرية (تل علو) في الجنوب الشرق، مرورا بآلا قوس ونبي سادي وشبك وجل آغا، ومن الغرب وصولا إلى قرية (ديرونا قلنكا)، وأهم قرية لهذه العشيرة في شمالي خط الحدود (سر خت) هي قرية (آلا قمش) التي ارتكب فيها (اتاتورك) أبشع جريمة بحق الإنسانية، وهذه القرية تعود إلى آل أوثمان آغا المعروفين في المنطقة، والتي أراد زبانية أتاتورك إبادتهم عن بكرة أبيهم مع عشرات الأسر من العشائر الأخرى في جريمتهم المروعة تلك، ولم ينجُ من المجزرة سوى أفراد قلة، البعض منهم هاجر بعذاباته إلى (علي بدران)، وما زال أولادهم وأحفادهم يسكنون القرية كبيت (حاجي عمر) و(يوسف خليل) و(إبراهيم عبدو) و(حجي محمد) وهؤلاء أسماء لأشخاص فرادى قد أبيدت كل أفراد أسرهم في مجرة آلا قمش عام 1926.
علي بدران كبقية أخواتها من القرى الكُردية لم تسلم من المشاريع العنصرية التي طبقت بحق الكُورد على مدى عدة عقود، فجل عائلاتها قد جردت من الجنسية، وحرمت من استملاك واستثمار أراضيها التي استملكت تحت عناوين شتّى، فكان قدر أهلها الهجرة بحثاً عن لقمة العيش في دمشق والقامشلي وبقية المدن والمحافظات السورية، وبعد سنوات الحرب الأخيرة كانت هجرتهم الثانية إلى كُردستان وتركيا واوربا كبيرة، وكذلك لم تنجِ القرية من حملات التعريب التي اكتسحت عموم قرى الكُورد بغية تغيير هويتها وهوية قاطنيها، فعلى الرغم من أن اسم (علي بدران) هو اسم عربي صرف وبالرغم من القيمة الدينية والاجتماعية للقرية لدى عموم الناس واحترامهم لها ولمشايخها، فإن جرعة العنصرية في حملات التعريب الأعمى كانت عالية، وأبت إلا أن تنال من القرية وتُجردها من اسمها كما جُرد أبنائها من جنسيتهم وحُرمت العديد منهم من أسماءهم الكُردية، فسميت القرية ظلما وعدوانا ب (البدر) الاسم الذي ما زال متداولا في قيود الدولة. لأن غاية التعريب والقائمين عليها كان محو ذاكرة الناس وطمس حقائق التاريخ والجغرافية.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 503 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | موقع https://yek-dem.net/- 08-03-2023
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 13-03-2020 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: جوگرافیا
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
شار و شارۆچکەکان: جەزیر - ڕۆژاوا
وڵات - هەرێم: ڕۆژاوای کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 08-03-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 08-03-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 08-03-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 503 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.15 KB 08-03-2023 ئاراس حسۆئـ.ح.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
ئافرەتێکی کورد لە کاتی فەرش چنین دا ساڵی 1973
کورتەباس
شاڵاو کۆسرەت ڕەسوڵ: بەهیچ بیانوویەک هەڵبژاردن دوانەخرێت
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
شەهید عەتا مۆفەقی
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی ئازادی لە کەرکووک ساڵی 1999
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
وێنە و پێناس
خێزانێکی گوندی تاقولان لە شارەدێی بێتواتە، ڕانیە ساڵی 1979
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
کورتەباس
قوباد تاڵەبانی: یەکێتی بۆ ئەنجامدانی چاکسازی پێویستی بە پشتیووانی خەڵکی کوردستانە
ژیاننامە
ڕەشۆ مەخمووری
کورتەباس
مەسعود بارزانی سەردانی سەرۆککۆماری ئێراق دەکات
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
زێروو چییە و چۆن زاوزێ دەکات، بۆچی بەکاردێت لە بواری پزیشکی دا؟
وێنە و پێناس
گەشتی بەهارەی کۆمەڵێک لە مامۆستایانی شارەدێی دارەتوو لە بەردەڕەش ساڵی 1993
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای پێشمەرگە دێرینەکان – پارێزگای هەولێر، بەرگی 04
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
ژیاننامە
چێنەر عەبدولقادر
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
ژیاننامە
عەتا حسێنی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
ڕێکخستنی دەستپێشخەری یاسادانان لە هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
چوار لە پیاوماقوڵانی شارەدێی سیدەکان ساڵی 1981
پەرتووکخانە
گۆرانیەکانی سێ نەوە (موزیکی عێبری بە کوردی)
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای شەهیدانی (ی.ن.ک) لە هەولێر 04
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
محەمەد بایەر محەمەدی
کورتەباس
مەسرور بارزانی پێشوازیی لە سەرۆکی ڕەوتی غەدی سووریا کرد
ژیاننامە
سۆران عەبدی

ڕۆژەڤ
شەهیدان
عەبدولڕەحمان قاسملوو
08-11-2008
هاوڕێ باخەوان
عەبدولڕەحمان قاسملوو
شەهیدان
فازیل مەلا مەحمود مەلا ڕەسوڵ
05-12-2009
هاوڕێ باخەوان
فازیل مەلا مەحمود مەلا ڕەسوڵ
شەهیدان
عەبدوڵڵا قادری ئازەر
20-12-2010
هاوڕێ باخەوان
عەبدوڵڵا قادری ئازەر
ژیاننامە
مەهدی هەورامی
11-12-2018
زریان سەرچناری
مەهدی هەورامی
ژیاننامە
ڕەشۆڵ عەبدوڵڵا
01-09-2023
ڕۆژگار کەرکووکی
ڕەشۆڵ عەبدوڵڵا
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
گۆرانیەکانی سێ نەوە (موزیکی عێبری بە کوردی)
14-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
ڕەشۆ مەخمووری
14-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای شەهیدانی (ی.ن.ک) لە هەولێر 04
13-07-2024
ئاراس ئیلنجاغی
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای پێشمەرگە دێرینەکان – پارێزگای هەولێر، بەرگی 04
13-07-2024
ئاراس ئیلنجاغی
پەرتووکخانە
شەهید عەتا مۆفەقی
12-07-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
چێنەر عەبدولقادر
11-07-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ڕێکخستنی دەستپێشخەری یاسادانان لە هەرێمی کوردستان
11-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
لەبارەی کورد و عیراق و چەند پرسێکی فکری و سیاسییەوە
11-07-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
باشترین وتەی دەروونناسی(تورکی-کوردی)
10-07-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری ڕێگرتن لەهاندانی توندوتیژی لەدەزگاکانی میدیای کوردیدا
10-07-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 523,216
وێنە 105,828
پەرتووک PDF 19,710
فایلی پەیوەندیدار 98,689
ڤیدیۆ 1,420
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
ئافرەتێکی کورد لە کاتی فەرش چنین دا ساڵی 1973
کورتەباس
شاڵاو کۆسرەت ڕەسوڵ: بەهیچ بیانوویەک هەڵبژاردن دوانەخرێت
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
شەهید عەتا مۆفەقی
وێنە و پێناس
تیپی تۆپی پێی ئازادی لە کەرکووک ساڵی 1999
ژیاننامە
خەدیجە ئەسکەندەر حەیدەر
وێنە و پێناس
خێزانێکی گوندی تاقولان لە شارەدێی بێتواتە، ڕانیە ساڵی 1979
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
کورتەباس
قوباد تاڵەبانی: یەکێتی بۆ ئەنجامدانی چاکسازی پێویستی بە پشتیووانی خەڵکی کوردستانە
ژیاننامە
ڕەشۆ مەخمووری
کورتەباس
مەسعود بارزانی سەردانی سەرۆککۆماری ئێراق دەکات
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
زێروو چییە و چۆن زاوزێ دەکات، بۆچی بەکاردێت لە بواری پزیشکی دا؟
وێنە و پێناس
گەشتی بەهارەی کۆمەڵێک لە مامۆستایانی شارەدێی دارەتوو لە بەردەڕەش ساڵی 1993
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای پێشمەرگە دێرینەکان – پارێزگای هەولێر، بەرگی 04
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
ژیاننامە
چێنەر عەبدولقادر
ژیاننامە
ئاواز عەبدولقەهار عوسمان
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
ژیاننامە
عەتا حسێنی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
ڕێکخستنی دەستپێشخەری یاسادانان لە هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
چوار لە پیاوماقوڵانی شارەدێی سیدەکان ساڵی 1981
پەرتووکخانە
گۆرانیەکانی سێ نەوە (موزیکی عێبری بە کوردی)
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
پەرتووکخانە
ئینسکلۆپیدیای شەهیدانی (ی.ن.ک) لە هەولێر 04
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
محەمەد بایەر محەمەدی
کورتەباس
مەسرور بارزانی پێشوازیی لە سەرۆکی ڕەوتی غەدی سووریا کرد
ژیاننامە
سۆران عەبدی
فۆڵدەرەکان
وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - ڕەخنەی سیاسی کورتەباس - پارت / لایەن - پارتی دیموکراتی کوردستان کورتەباس - پارت / لایەن - یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان کورتەباس - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم کورتەباس - جۆری وەشان - دیجیتاڵ کورتەباس - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست کورتەباس - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان پەند و ئیدیۆم - بەشە شێوەزارەکانی کوردیی ناوەند - بەشە شێوەزاری سلێمانی پەند و ئیدیۆم - شار و شارۆچکەکان - سلێمانی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.625 چرکە!