عنوان: محوطه باستانی قلعه خانزاد در کوه هریر
قلعه ای دو طبقه که در سه کیلومتری کوه بلندی در شرق ناحیە #هریر# واقع شده است ، این بنا از سنگ و کچ مخصوص همانند دیواری بلند دور قلعه ساخته شده است ، طبق تحقیقات انجام شده این قلعه زمانی محل ملاقات و مشورت شاهزاده سوران با مردم و رزمندگانش بوده است.
ظاهر بناوی، فعال و پژوهشگر برجسته تاریخی در ناحیە حریر، ناحیە #شقلاوە#، در این بارە میگوید: بر اساس شواهد تاریخی در زمان امیرنشینان سوران خانزاد امیر سوران چندین سال حکومت کرد و او ابتدا پایتخت میرنشینی را به حریر منتقل کرد، او چندین قلعه نظامی، مسجد، کلاس درس، جاده و پل ساخت، پس از گذشت قرن‌ها، هنوز آثاری از آنها وجود دارد.
او گفت: یکی از آنها یک قلعه دو طبقه در سه کیلومتری شرق ناحیە حریر است، بر فراز کوهی مرتفع، بیش از هزار متر بالاتر از سطح دریا، از سنگ و ساروج و سنگریزه ساخته شده است ، ارتفاع آن در برخی نقاط به 4 تا 6 متر و عرض آن به نیم متر می رسد.
از بقایای قلعه بازدید کرده ایم که فقط جاده ای از سمت جنوب روبروی روستای خروتان (خلوتان) به محل قلعه می رسدطبق بررسی های ما، گویا قلعه محل ملاقات و مشورت امیر امیر سوران بوده است با مردم و رزمندگانشان. جاده منتهی به سایت به صورت پیچ در پیچ به سمت ارتفاع قلعه صعود می کند، در برخی نقاط مسیرهای کوهستانی برای عبور از جاده ساخته شده و بیش از 10 گودال در نزدیکی قلعه حفر شده است، به نظر می رسد در زمستان و بهار برای ذخیره برف یا آب باران استفاده می شده است و یا فعلا برخی از این چاله ها برای مصارف دیگری استفاده می شده است.
ظاهر بناوی افزود: گفته می شود یک محقق ترکیه ای به نام اولیا چلبی، خود خانزاد خان را دیده است و در مدارکش این گونە میگوید لە: مناطق هریر و سوران توسط یک زن انقلابی به نام خانزاده سلطان اداره می شد ، او فرماندهی لشکری متشکل از دوازده هزار سرباز با سلاح گرم و ده هزار تیرانداز سوار بر اسب را برعهده داشت.
صورت خانم خانزاد در میدان جنگ پنهان شده بود و بدنش با پارچه سیاه پوشانده شده بود، هنگامی که او سوار اسب اصلی خود شد، بسیار شجاعانه جنگید و اغلب با پیروزی های بزرگ برمی گشت.[1]