پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
دەروازەیەک بۆ ناسیونالیزم
12-11-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
هیجران بەرزنجی
12-11-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
دارشتنی پلانی ناۆخۆیی بۆ خۆگونجاندن لەگەل گۆرانکارییەکانی کەشوهەوا لە هەرێمی کوردستانی عێراق
12-11-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
هیوا عومەر عەزیز
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پشتیوان ڕەئوف حەمە ئەمین
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەڤین حسێن عەلی
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پاکیزە حەمە ئەمین حەمە موڕاد
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەژین محەمەد عوسمان
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بێستون سوارە ئیبراهیم
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕێبین سدیق ئیبراهیم
12-11-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  525,204
وێنە
  111,488
پەرتووک PDF
  20,410
فایلی پەیوەندیدار
  106,197
ڤیدیۆ
  1,585
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,423
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,727
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,204
عربي - Arabic 
31,472
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,436
فارسی - Farsi 
10,765
English - English 
7,737
Türkçe - Turkish 
3,678
Deutsch - German 
1,805
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,162
ژیاننامە 
26,520
پەرتووکخانە 
25,890
کورتەباس 
18,806
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,953
پەند 
13,755
شوێنەکان 
12,022
شەهیدان 
11,924
کۆمەڵکوژی 
10,925
هۆنراوە 
10,473
بەڵگەنامەکان 
8,357
وێنە و پێناس 
7,400
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,487
ڤیدیۆ 
1,481
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
639
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
300
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
326
PDF 
31,897
MP4 
2,618
IMG 
204,635
∑   تێکڕا 
239,476
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
محەمەدی ماملێ
ژیاننامە
حەمدی ساحێبقڕان
ژیاننامە
پەروین مەحمود
ژیاننامە
عەلی بێبەش
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
DTP Kongresi Bildirgesi
هەر وێنەیەک بەرامبەر سەدان وشەیە! تکایە پارێزگاری لە وێنە مێژووییەکان بکەن..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Türkçe - Turkish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

DTP Kongresi Bildirgesi

DTP Kongresi Bildirgesi
DTP Kongresi Sonuç Bildirgesinin Tam Metni
Demokratik Toplum Partisi'nin 26-28 Ekim arasında Diyarbakır'da düzenlediği Demokratik Toplum Kongresi'nin sonuç bildirgesi.

Kongremiz 26-28 Ekim 2007 tarihleri arasında , Türkiye’nin 50 ilinden seçilen Halk Delegeleri, Akademisyenler, İnanç Grubu Temsilcileri, DTP Genel Merkez Yöneticileri , Milletvekilleri, Belediye Başkanları ve İl Başkanları ile Gençlik ve Kadın Temsilcileri, Sivil Toplum Örgütü Temsilcileri ve Muhtarlardan oluşan tüm toplumsal, sosyal ve siyasal çevrelerin katıldığı toplam 600 delege ile Diyarbakır’da başarıyla gerçekleşmiştir.

Demokratik Toplum Kongresi , Türkiye’nin demokratikleşmesi ve Kürt Sorunu’nun çözümü açısından Kürt, Türk ve Ortadoğu Halkları için tarihi bir misyonla toplanmıştır.

Bu tarihsel sorumluluğun gereği olarak; yoğunlaşan siyasal gelişmelere somut çözüm perspektiflerini açığa çıkardığından, güncel açıdan da oldukça önemli bir kongre olmuştur.

Kongremiz öncelikli olarak Kürt olgusu ve sorunsalını tanımlayarak, Türkiye’nin demokratikleşmesini de içeren en somut ve halklar adına en gerçekçi çözüm perspektifini açığa çıkarmıştır.

En temelde Kürt Sorunu, bu coğrafyanın asli unsurlarından olan Kürt halk gerçekliğinin ve bundan kaynaklı ulusal, toplumsal, kültürel, sosyal, ekonomik, siyasal ve en temel insani haklarının inkarı ve reddi sorunudur. Kısacası Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratikleşememe sorunudur.

Kongremiz sorunun çözümü için; başta Türk ve Kürt halkı olmak üzere Ortadoğu Halkları’nın özgürlüğü ve kardeşliğini esas alan, barışçıl ve demokratik birlikteliğinin temel çözüm yolu olduğunu açığa çıkarmış ve benimsemiştir.


Tarihsel ve güncel olarak Kürt Sorunu denilen olgu; başta Anadolu halkları olmak üzere Ortadoğu halklarının tarihsel kardeşlik bağlarının özellikle son yüzyılda gelişen milliyetçi, şoven, tekçi ve otoriter felsefe ve siyasal anlayışlardan kaynaklı tahrip edilme sorunudur. Bu durum güncel olarak kardeş halkları bir birine boğazlatacak kadar tehlikeli bir aşamaya gelmiştir.

Bu nedenle tarihsel bir yol ayrımındayız.

Başta Kürt Halkı olmak üzere Türkiye’de ki demokrasi güçlerinin büyük bedeller ödeyerek işlevsiz konuma getirdiği 12 Eylül Anayasası yerine yeni bir anayasa hazırlığı süreci başlamıştır.

Demokratik Toplum Kongresi, bu süreçte Kürt halkının temel haklarının anayasal güvence altına alındığı oranda Türkiye’nin bütünlüğü içerisinde Kürt Sorunu’nun demokratik ve barışçıl çözümü için tarihsel bir fırsat yakalandığını tespit etmiştir. Kongremiz bu konuda Kürt halk iradesinin beyanı olmuştur.

Diğer taraftan özellikle AKP, Türkiye Toplumu’nun demokratik ihtiyaçlarından öte Türk İslam Sentezi çizgisine dayanan oligarşik, inkarcı ve çıkarcı bir anlayış ile yeni anayasayı ele alıp iktidarını kalıcılaştırmak istemektedir.

Kongremiz ; inkar, imha ve küresel sermayenin ihtiyaçlarını esas alan anayasal yaklaşımları reddeder. Bu yaklaşımlardan kaynaklı halkları iradesizleştiren, meşru savunmaları ortadan kaldıran her türden dayatmalara karşı , Kürt, Türk ve Ortadoğu halklarının çıkarlarını esas alan anayasal yaklaşımı vazgeçilmez görür.

AKP’nin tehlikeli yaklaşımı tezkere ile birlikte Türk ve Kürt halkının tarihsel kardeşlik bağlarını kopararak coğrafyamızı kapsayacak tehlikeli bir savaş sürecine yöneltmektedir. Kongremiz tezkere ile başlayan Kürtlere ve kurumlarına yönelik linç girişimlerini, ülkemizdeki ve sınır ötesine yönelik operasyonları kabul edilemez bulur.

Bu tarihsel ve güncel gelişmeler ışığında kongremiz ; Kürt Halk Önderi Abdullah ÖCALAN’ın , Kürt Sorunu’na demokratik çözüm yaklaşımının son derece belirleyici olduğu sonucuna varmıştır.

Yıllardan beri Türk ve Kürt Toplumu açısından bu iki eğilimi görüp tüm zorluklara rağmen Kürt halkı adına çözüm yolunun demokrasiden, barıştan ve bir arada yaşamadan yana geliştiren Kürt Halk Önderi Abdullah ÖCALAN’a yönelik İmralı uygulamaları çözümün önünü kapattığı gibi tarihsel kardeşlik duygularına da büyük zarar vermiştir.

Bu nedenle kongremiz, Kürt Halk Önderi Abdullah ÖCALAN’ın , İmralı’dan başka bir yere nakli ile sağlık sorunlarının giderilmesi için tedavi sürecinin başlatılmasının, toplumsal barış için rolünü oynayabileceği şekilde, halkla bağ kurabileceği bir ortam yaratılmasının , Kürt halkı kadar Türkiye demokrasisi açısından da son derece yaşamsal olduğu sonucuna varmıştır.

Kongremizin en temel tartışma konularından biri de, Türkiye’nin demokratikleşmesi ve Kürt Sorunu’na barışçıl çözüm bulma konusu olmuştur.

1920’lerde Anadolu Halkları’nın birlikte yürüttüğü mücadele sonucunda kazanılan bağımsızlığın ardından ilan edilen ve 84 . yılını dolduran Cumhuriyet, aradan geçen onlarca yıla rağmen demokratik bir niteliğe kavuşamamıştır. Merkeziyetçi ulus devlet sistemi kültürel farklılıkları yok sayan sonuçlara yol açtığı gibi Türkiye’de yaşayan tüm toplumsal kesimlerin özgürlük,eşitlik talepleri ile sosyal ve ekonomik sorunlarını çözümsüz bırakan büyük dengesizlikleri ortaya çıkarmıştır.

Temelde Türkiye’de yaşayan -başta Kürtler olmak üzere- bütün farklılıkları yok sayan, bunun da ötesinde asimile ederek kültürleri ortadan kaldırmayı resmi bir ideoloji olarak benimseyen yönetim anlayışı, hiçbir toplumsal sorununun çözümüne olanak sunmamaktadır. Tekçi bir devlet yönetimi anlayışıyla toplumu da tektipleştirmeyi hedefleyen mevcut uygulamalar, toplumsal ihtiyaçlara cevap olmak bir yana, sorunların ve krizlerin de başlıca nedenidir. Katı merkeziyetçi ulus devlet olarak örgütlenen devletin siyasi ve idari mekanizmaları, Demokratik Cumhuriyetten daha ziyade oligarşik bir yapılanmaya denk düşmektedir. Anayasa’nın başlangıç kısmında Cumhuriyet’in temel nitelikleri olarak zikredilen sosyal, demokratik, laik bir hukuk devleti olma ifadesi hiçbir dönemde hayata geçirilememiştir. Söylemde etnik bir temele dayanmadığı iddia edilen Türk Milliyetçiliği anlayışı bir tarafa; aslında askeri, idari ve yargısal devlet örgütlenmesinin tamamında Türk etnisitesini esas alan bir anlayışın hakim kılındığı tartışmasızdır.

Türkiye’de hakimiyetin kayıtsız ve şartsız millete ait olduğu, milletin iradesinin her şeyin üstünde olduğu söylemlerine rağmen, halkın demokratik bir şekilde devlet yönetimine katılımını sağlayacak mekanizmalar oluşturulmamakta, sivil siyaset üzerindeki askeri vesayet gerçeği, olağan bir durum olarak telakki edilmektedir.

Sorunların artık yerelde yani sorunun yaşandığı yerde ve sorunu yaşayanlarca tartışılıp çözüldüğü çağdaş demokrasilerle kıyaslandığında, Türkiye; ağır, hantal,bürokratik ve yerele uzak katı merkeziyetçi idari yapılanmasıyla tıkanmış durumdadır. Doğusuyla, batısıyla, kuzey ve güneyiyle değişik kültürel, sosyal ve ekonomik sorunlarla karşı karşıya olan Ankara, bu sorunları çözmeye muktedir bir iradeye sahip olmadığı gibi bunu gerçekleştirecek gücü de kalmamıştır.

Kongremiz, bu temelde Türkiye’deki siyasi-idari yapılanmanın köklü bir reformla ele alınarak değiştirilmesini kaçınılmaz görmektedir. Yapılan tartışmalar, dünya genelinde yaşanan deneyimler ve hali hazırda Ortadoğu’da yaşanmakta olan fiili durumlar da göz önünde bulundurularak, devletleşmenin hele hele ulus temelinde bir devletleşmenin halklara demokrasi ve özgürlük yerine baskı getirdiği açıktır.

Bu tespitten hareketle, her ulus için ayrı bir devlet talep etme gibi felsefik ve konjönktürel gerçeklikten uzak ve halkların birbirini boğazlamasına kadar gidebilecek bir süreci tetikleyecek siyaset anlayışı yerine, halkların demokratik birliğini esas alan, demokrasiyi genel bir meclise hapsetmeyen, halkın tartışma ve karar mekanizmalarına katılımını kolaylaştıran, toplumun temel bütün sorunlarını en iyi şekilde ve yerinde çözüme kavuşturacağı bir siyasi ve idari yapılanma modeli ,kendini büyük bir ihtiyaç olarak dayatmaktadır.Kongremiz, Ülke bütünlüğü içinde halkın yerelde söz ve karar sahibi olmasını sağlayacak ve tüm farklılıkların kendini özgürce ifade edebileceği düzeyde özerklik kazanması temeline dayanan modelin çağdaş kavramlaştırılışını “demokratik özerklik” biçiminde tanımlamaktadır .Demokratik öz yönetim anlamına gelen demokratik özerklik ,Demokratik Cumhuriyet’in içinin doldurulmasıdır.

Demokratik Özerklik;
-Türkiye siyasi ve idari yapısında demokratikleşmeyi sağlamak amacıyla köklü bir reformu ön görür ,
-Sorunların çözümünde geliştirilecek yöntemler için, yereli güçlendirme, halkı söz ve karar sahibi kılma felsefesinden hareket eder,
-Halkın karar süreçlerine dahil olması için demokratik katılımcılığı savunur ve tüm yerel birimlerde meclis sistemini esas alır,
-Salt “Etnik” ve “Toprak” temelli özerklik anlayışı yerine kültürel farklılıkların özgürce ifade edildiği bölgesel ve yerel bir yapılanmayı savunur,
-“Bayrak” ve “Resmi Dil” tüm “Türkiye Ulusu” için geçerli olmakla birlikte her bölge ve özerk birimin kendi renkleri ve sembolleriyle demokratik öz yönetimini oluşturmasını öngörür ,
-Sorunların çözümünü sadece devlet sistemini değiştirmede aramaz, toplumun öz yeterliliğini esas alır.

Türkiyenin siyasi ve idari yapısında değişiklik öngörülürken; elbetteki öncelikle Türkiye’nin demografik yapısının açığa çıkarılması ve bunun için gerekli çalışmaların yapılması zorunludur.

Kongremiz tarafından İstanbul’dan Antalya’ya , Adana’dan Samsun’a, Edirne’den Kars’a kadar kentlerin tümünde yaşanan ortak sorunlardan, farklı ve özgün yerel sorunlara kadar her türlü toplumsal sorunun modern ve demokratik bir devlet yapılanması içerisinde çözümünü kolaylaştıracak en akılcı model olarak tanımladığımız “Demokratik Özerkliğin” hayata geçebilmesi açısından ve yeni Anayasa çalışması da dikkate alınarak , siyasi ve idari yapılanmada köklü bir reforma gidilmesi gerekmektedir.

Bu idari modelde,ademi-merkeziyetçilik işletilerek birbiriyle yoğun bir şekilde sosyo-kültürel ve ekonomik ilişki içinde bulunan illeri kapsayan ve il genel meclislerine benzer bir şekilde seçimle iş başına gelen bir bölgesel meclis, merkezi hükümet adına dış işleri, maliye ve savunma hizmetleri ile merkezi ve bölge yönetimlerince birlikte yürütülecek emniyet ve adalet hizmetleri hariç ;eğitim,sağlık,kültür,sosyal hizmetler,tarım, denizcilik, sanayi, imar, çevre, turizm, telekomünikasyon,sosyal güvenlik, kadın ,gençlik,spor gibi hizmet alanlarından sorumlu olacaktır.

Bölge meclisleri nüfus ve gelişmişlik düzeyine göre her yıl merkezi hükümetin aktardığı bütçenin yanında yerel gelirlerden de pay alarak hizmetlerin yürütülmesini sağlayacaktır. Az gelişmiş ve yoksul bölgelere pozitif ayrımcılık uygulanacaktır. Bölge meclisleri her yıl bütçelerin belli bir kısmını yatırım ve hizmet oranında belediye meclisleri ve il genel meclislerine aktaracaktır.


Bu meclislere “bölge meclisi”, meclislerde görev yapacak kişilere de “bölge temsilcisi” denir. Meclis hem meclis başkanını hem de görevli olduğu alandaki işleri yürütecek yürütme kurulu üyelerini ayrı ayrı seçer.Başkan ve yürütme kurulu üyeleri meclisin aldığı kararların icrasından sorumludurlar.

Bu yapı fedaralizmi ya da etnisiteye dayalı özerkliği ifade etmez; merkezi yönetimle iller arasında kademelendirilmiş demokratik bir yeni idari takviyedir. Bölgelerin her biri o bölgenin özel adı veya bölge meclisinin yetki sınırları içinde bulunan en büyük il in adıyla anılacaktır.

Bu modelde il valileri, hem merkezi hükümetin hem de bölge yürütme kurulunun aldığı kararları uygulamakla görevlidir. Bakanlıkların taşra teşkilatları da aynı prosedüre tabi olacaklardır. İl Genel Meclisleri, Belediye ve Muhtarlıklar gibi diğer idari yapılar varlığını korumaya devam edeceklerdir.

Özcesi Türkiye’de kurulacak Bölge Meclisleri -ki sayısı 20-25 olabilir- , TBMM ile iller arasında işleri kolaylaştıran, halkın yönetime daha fazla katılımını sağlayan çağdaş, demokratik bir siyasi ve idari yapılanmadır.

Kongremiz bu modelle Demokratik Cumhuriyet’in inşasında önemli bir aşama katedileceğine inanmaktadır. Böylece Cumhuriyet’in ilk kuruluş aşamasında gerçekleşmeyen demokratikleşme yaşamsallık kazanacaktır. Bu aynı zamanda Atatürk’ün 1923 yılında gazeteci A.Emin Yalman’a ifade ettiği bir nevi Yerel Muhtariyet’in, bugünkü koşullarda hayata geçirilmesi de olacaktır.

Toplumun kendi öz ve sivil örgütlenmeleri ile birlikte ele alınması gereken “Demokratik Özerklik” uygulaması ,özünde “az devlet” “çok toplum”, başka bir ifadeyle “az yasak” “çok özgürlük” anlayışının sistematize edilmiş modelidir. Bunun içindir ki, toplumun tüm sorunlarının çözümünün devletten beklenmediği, sivil ve bağımsız kurumlar aracılığı ile toplumun kendi sorunlarına çözümler geliştirdiği daha pratik, daha demokratik ve daha katılımcı bir sistemdir. Ekonomiden çevre sorunlarına, sağlıktan eğitime, kültür ve sanattan kadın özgürlüğüne kadar toplumsal yaşamın her alanında öz yeterliliği esas alan özerk birimler oluşmalıdır. Bunun anlamı toplumun , kendi demokratik özerklik sistemini , kendi iradesi ile inşa etmesidir. Kongremiz , bir yandan devlet yapılanmasında reformu öngörürken öte yandan beklemeksizin toplumun kendi örgütlenme sistemini kurmasını kararlaştırmıştır.


Kongremiz, özellikle Anayasadaki mevcut “ULUS” kavramının etnik vurgularla değil, demokratik uluslaşmanın bir ifadesi olarak “TÜRKİYE ULUSU” ortak aidiyetiyle yeniden tanımlanmasını zorunlu görür.

Herkesi Türk olarak tanımlayan bir vatandaşlık tanımı yerine kültürel kimlikleri kabul eden ve bu kültürel kimliklere dayalı Türkiye Ulusu’nun tümünü kapsayan “TÜRKİYELİLİK” üst kimliği çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı esas alınmalıdır. Türkiye Ulusu’nu oluşturan farklı kimlik ve kültürler,kendi farklılıklarını anayasal güvence içerisinde koruyup geliştirdikleri bu sistemle daha özgür bir ortama kavuşacaklardır. Aslında 1920’lerde kabul edilmiş olan bu esaslar, 1921 anayasasında da yer almış,1924 Anayasası ile ortadan kaldırılmıştır. Bu nedenle; Cumhuriyetin kuruluş felsefesine uygun bir şekilde yeni bir toplumsal sözleşme olarak ele alınması gereken yeni anayasa, Türkiyeyi 21. yüzyıla taşıyacaktır.


Yeni Anayasa’da “Türkiye Cumhuriyeti Anayasası,bütün kültürlerin demokratik bir şekilde varlığını ve kendini ifade etmesini kabul eder” hükmünün yer alması, Türkiye’nin demokratikleşmesi ve Kürt Sorunu’nun barışçıl çözümünde önaçıcı bir yaklaşım anlamına gelecektir. Kürt dili başta olmak üzere diğer diller ve de kültürler önündeki engellerin kaldırılması, tekçi etnik referanslara dayalı “vatandaşlık” ve “ulus” kavramlarının demokratik bir tarzda yeniden tanımlanması şeklinde ifade ettiğimiz siyasi hedefler, anayasa referandumunda temel ölçütümüzdür.


1924’ten bu yana devam eden dil ve kültür yasakları aslında Kürtlere yönelik özel uygulama olmakla birlikte Türkiye’deki farklı diğer kültürler de bundan nasibini almıştır. Bu nedenle; Türkiye Ulusu’nu oluşturan bütün etnik ve inanç farklılıklarının zenginlik olduğunun kabulü ile birlikte bu zenginliklerin korunup geliştirilmesi için devletin özel tedbirler alacağı şeklinde devlete pozitif bir edim yükleyen düzenlemelere de ihtiyaç vardır. Türkçe resmi dil olmakla beraber ; diğer dillerin bölgelerin çıkarılacak demografik yapısı da dikkate alınarak, kamusal alanda ve eğitim dili olarak kullanılabilmesi, uluslararası sözleşme hükümlerine de uygun şekilde anayasal güvence altına alınması gerekmektedir. Kendi kimliği ile siyaset yapma hakkı dahil, bütün kültürlerin kendini özgürce örgütleyip sivil kurumlarını yaratması olanağı anayasal güvenceye bağlanmalıdır. Ayrıca düşünce ve ifade özgürlüğünü kısıtlayan ifadeler Anayasa da yer almamalıdır.

Toplumsal eşitsizlikler kaynağını kadın-erkek eşitsizliğinden almaktadır. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği sağlanmadan hiçbir eşitlik ve özgürlük talebi gerçek anlamda ifadesini bulmayacaktır. Bu nedenle, Toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının hayata geçirilebilmesi; Kadının toplumsal, sosyal, kültürel, siyasal ve ekonomik hayata aktif katılımının ve hayatın tüm alanlarında kadın erkek eşitliğinin sağlanabilmesi için pozitif ayrımcılık ilkesi açık ve net bir ifade ile anayasada yer almalıdır.

Bu temelde kongremiz, yukarıda belirttiğimiz çerçevede Kürt Sorunu’nun demokratik ve barışçıl çözümü için ilgili tüm toplumsal kesimlere çağrıda bulunmuştur.

Kongremiz, Kürt Halkı ve yaşadıkları sorunların çözümsüz bırakılması halinde, Ortadoğu’da beklenen siyasal, ekonomik ve sosyal istikrarın sağlanamayacağına inanır. Bu bağlamda, uluslar arası ve bölgesel toplumun Kürt Sorunu’na yaklaşımlarını tekrar gözden geçirmelerini talep eder. Kongremizin açığa çıkardığı irade doğrultusunda, demokratik ve barışçıl çözüme katkı sunmaları yönünde çağrıda bulunur.

Kürt ve Türk Halkı, yüzlerce yıllık ortak bir geçmişe sahip oldukları gibi, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecini birlikte inşa etmişlerdir. Ancak, otoriter ve totaliter yaklaşımların hakim olmasına koşut olarak sürdürülen inkar ve imha politikaları, cumhuriyet tarihi boyunca devam eden Kürt başkaldırılarının temel nedeni olmuştur. Türkiye’nin son otuz yılına damgasını vuran çatışmalı ortam da bu çerçevede değerlendirilmelidir.

Sorunun bir güvenlik ve terör konsepti çerçevesinde ele alınması, çözüme katkı sunmadığı gibi, daha da ağırlaşmasına yol açmıştır. Bu bağlamda, Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratikleşmesi kaçınılmaz bir hal almıştır. Kongremiz, demokratik özerklik talebiyle Cumhuriyetin demokratikleşmesine önemli bir katkı sunmayı amaçlar, Türkiye’nin bütünlüğü içerisinde, tüm farklılıkların kendilerini ifade edebilmeleri ve haklarının anayasal güvence altına alınmasını, sorunların çözümü için temel belirleyen olduğunu düşünür. Bu temelde atılacak adımları teşvik eder ve destekler.

Kongremiz, Kürt Halkının yoğunluklu olarak yaşadığı her dört ülkede, sorunların çözümünde demokratik ve barışçıl politikaların esas alınmasını gerekli görür, tüm Kürt Çevrelerinden, Ulusal Demokratik Birliği ortadan kaldırabilecek yaklaşımlardan uzak durmalarını talep eder.

Türkiye Demokrasi güçlerini de, ülkemizde yaşanan sosyal, siyasal ve ekonomik sorunlara aktif olarak müdahil olup, yaşadığımız dönüşüm sürecinde tarihsel rollerini oynamaya davet eder. Türkiye’de demokrasi, barış ve halkların kardeşliğinden yana olan aydın, yazar, sanatçılar ile tüm demokratik ve sivil toplum örgütlerini hep birlikte daha demokratik bir Türkiye için, Diyarbakırda gerçekleşen Demokratik Toplum Kongresi’nin tamamlayıcısı olarak, Ankara’da Demokratik Cumhuriyet Konferansını gerçekleştirmeye çağırır.

Siyasal projeler toplumsal alanda karşılığını bulduğu oranda gerçekleşebilir, başarıya ulaşabilir. Kürt sorununun demokratik cumhuriyet esprisine bağlı Demokratik Özerklik temelinde çözümü, tüm kurumlarımıza, kadrolarımıza toplumsal anlamda da büyük sorumluluklar yüklemektedir.

Kongremiz, ulaştığı kararlaşmaları takip edecek , hayata geçmesini sağlamaya çalışacak ve kongrenin kurumlaşma biçimini netleştirecek 21 kişiden oluşan bir çalışma grubuna görev vermiştir. Çalışma grubu kendi arasında beş kişilik sözcüler gurubunu belirlemiştir

Özgürlük ve demokrasi mücadelesinde, büyük bedeller ödeyerek büyük değerler yaratan halkımız, bu güne kadar tercihini her zaman barış ve kardeşlikten yana koymuş, örnek bir sorumluluk göstermiştir. Kongremizin yakalamış olduğu kararlaşma düzeyi de, halkımızın bu güne kadar göstermiş olduğu emek ve özverinin yansımasıdır. Kongremiz, içine girdiğimiz çözüm ve dönüşüm sürecinde halkımızı müdahil olmaya ve dün olduğu gibi bugün de özgürlük ve demokrasi mücadelesinde öncü rolünü oynamaya çağırır. 28.10.2007

Çalışma grubu isim listesi
Nurettin Demirtaş, Leyla Zana, Selim Sadak, Ayla Aakat Ata, Sebahat Tuncel, Abdullah Akengin , Kamuran Yüksek Mensur Işık, İzzet Belge, Cesim Soylu, Şamil Altan, Çerkez Korkmaz, Şiran Eminoğlu, Mazlum Tekdağ, Ahmet Çelen, Mustafa Rollas, Hamit Dılbahar, Nimet Epözdemir, Kutbettin Yazbaş, Kenan Büyüktaş, Mehmet Ayhan. (NZ)[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Türkçe) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
ئەم بابەتە 7,927 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Türkçe | https://bianet.org
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 31-10-2007
زمانی بابەت: Türkçe
ڕۆژی دەرچوون: 31-10-2007 (17 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ڕاپۆرت
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: تورکی
وڵات - هەرێم: تورکیا
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕۆژهات سەعید )ەوە لە: 30-03-2013 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 17-03-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 7,927 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.167 KB 17-03-2024 سارا کس.ک.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
بێستون سوارە ئیبراهیم
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
وێنە و پێناس
خانمێکی شاری سلێمانی بەناوی پەریخان میرزا فەتاح حاجی شەریف لە ساڵانی پەنجاکانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
وێنە و پێناس
پارێزگای دهۆک ساڵی 2000
ژیاننامە
پشتیوان ڕەئوف حەمە ئەمین
پەرتووکخانە
دەروازەیەک بۆ ناسیونالیزم
ژیاننامە
ئەژین محەمەد عوسمان
کورتەباس
وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل داوای هاوپەیمانی هەرێمی کوردستان و وڵاتەکەی دەکات
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
کورتەباس
ڕۆڵی زمانی ڕاگەیاندن لە بنیاتنانی پێکەوە ژیان لە کۆمەڵگە قەیراناویەکاندا (کەناڵە ڕاگەیاندنەکانی هەرێمی کوردستان بە نموونە)
وێنە و پێناس
قەڵای هەولێر ساڵی 1938
ژیاننامە
ڕێبین سدیق ئیبراهیم
پەرتووکخانە
کێرکەگارد لە نێوان باوەڕ و ئەقڵدا
ژیاننامە
پاکیزە حەمە ئەمین حەمە موڕاد
کورتەباس
ڕۆڵی دەوروبەری زمانی لە گەیاندنی کاتی سینتاکسیی کرداردا (لە شێوەزاری خانەقیندا)
پەرتووکخانە
(ئەندازەی دەنگ لە شێوەزاری هەورامی)دا لێکۆڵینەوەیەکی وەسفی شیکاریی -ساینکرۆنییە
پەرتووکخانە
دارشتنی پلانی ناۆخۆیی بۆ خۆگونجاندن لەگەل گۆرانکارییەکانی کەشوهەوا لە هەرێمی کوردستانی عێراق
وێنە و پێناس
قەڵای کەرکووک ساڵی 1911 (2)
ژیاننامە
ئەڤین حسێن عەلی
کورتەباس
دەستنووس و نامەی شاعیر و پێشمەرگەیەک بەر لەسێدارەدانی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
کورتەباس
دەنگی هەمزە لە زمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
وێنە و پێناس
قەڵای هەولێر ساڵی 1965
ژیاننامە
هیوا عومەر عەزیز
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
دولبەر عەزیز محەمەد عەلی جاف
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
هیجران بەرزنجی
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
تریفە کەریم قادر
پەرتووکخانە
بەراوردی پڕۆسە مۆڕفۆلۆژییەکان لەنێوان زمانی کوردی و فارسیدا (لە ڕوانگەی تیۆری مۆڕفۆلۆژیی مۆڕفیمبناغە)وە

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
محەمەدی ماملێ
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
محەمەدی ماملێ
ژیاننامە
حەمدی ساحێبقڕان
15-12-2008
هاوڕێ باخەوان
حەمدی ساحێبقڕان
ژیاننامە
پەروین مەحمود
05-02-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
پەروین مەحمود
ژیاننامە
عەلی بێبەش
12-11-2022
هاوڕێ باخەوان
عەلی بێبەش
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
08-11-2024
هاوڕێ باخەوان
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
دەروازەیەک بۆ ناسیونالیزم
12-11-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
هیجران بەرزنجی
12-11-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
دارشتنی پلانی ناۆخۆیی بۆ خۆگونجاندن لەگەل گۆرانکارییەکانی کەشوهەوا لە هەرێمی کوردستانی عێراق
12-11-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
هیوا عومەر عەزیز
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پشتیوان ڕەئوف حەمە ئەمین
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەڤین حسێن عەلی
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
پاکیزە حەمە ئەمین حەمە موڕاد
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئەژین محەمەد عوسمان
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بێستون سوارە ئیبراهیم
12-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕێبین سدیق ئیبراهیم
12-11-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  525,204
وێنە
  111,488
پەرتووک PDF
  20,410
فایلی پەیوەندیدار
  106,197
ڤیدیۆ
  1,585
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,423
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,727
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,204
عربي - Arabic 
31,472
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,436
فارسی - Farsi 
10,765
English - English 
7,737
Türkçe - Turkish 
3,678
Deutsch - German 
1,805
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,162
ژیاننامە 
26,520
پەرتووکخانە 
25,890
کورتەباس 
18,806
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,953
پەند 
13,755
شوێنەکان 
12,022
شەهیدان 
11,924
کۆمەڵکوژی 
10,925
هۆنراوە 
10,473
بەڵگەنامەکان 
8,357
وێنە و پێناس 
7,400
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,487
ڤیدیۆ 
1,481
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
639
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
300
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
326
PDF 
31,897
MP4 
2,618
IMG 
204,635
∑   تێکڕا 
239,476
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
بێستون سوارە ئیبراهیم
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
وێنە و پێناس
خانمێکی شاری سلێمانی بەناوی پەریخان میرزا فەتاح حاجی شەریف لە ساڵانی پەنجاکانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
وێنە و پێناس
پارێزگای دهۆک ساڵی 2000
ژیاننامە
پشتیوان ڕەئوف حەمە ئەمین
پەرتووکخانە
دەروازەیەک بۆ ناسیونالیزم
ژیاننامە
ئەژین محەمەد عوسمان
کورتەباس
وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل داوای هاوپەیمانی هەرێمی کوردستان و وڵاتەکەی دەکات
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
کورتەباس
ڕۆڵی زمانی ڕاگەیاندن لە بنیاتنانی پێکەوە ژیان لە کۆمەڵگە قەیراناویەکاندا (کەناڵە ڕاگەیاندنەکانی هەرێمی کوردستان بە نموونە)
وێنە و پێناس
قەڵای هەولێر ساڵی 1938
ژیاننامە
ڕێبین سدیق ئیبراهیم
پەرتووکخانە
کێرکەگارد لە نێوان باوەڕ و ئەقڵدا
ژیاننامە
پاکیزە حەمە ئەمین حەمە موڕاد
کورتەباس
ڕۆڵی دەوروبەری زمانی لە گەیاندنی کاتی سینتاکسیی کرداردا (لە شێوەزاری خانەقیندا)
پەرتووکخانە
(ئەندازەی دەنگ لە شێوەزاری هەورامی)دا لێکۆڵینەوەیەکی وەسفی شیکاریی -ساینکرۆنییە
پەرتووکخانە
دارشتنی پلانی ناۆخۆیی بۆ خۆگونجاندن لەگەل گۆرانکارییەکانی کەشوهەوا لە هەرێمی کوردستانی عێراق
وێنە و پێناس
قەڵای کەرکووک ساڵی 1911 (2)
ژیاننامە
ئەڤین حسێن عەلی
کورتەباس
دەستنووس و نامەی شاعیر و پێشمەرگەیەک بەر لەسێدارەدانی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
کورتەباس
دەنگی هەمزە لە زمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
وێنە و پێناس
قەڵای هەولێر ساڵی 1965
ژیاننامە
هیوا عومەر عەزیز
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
دولبەر عەزیز محەمەد عەلی جاف
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
هیجران بەرزنجی
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
تریفە کەریم قادر
پەرتووکخانە
بەراوردی پڕۆسە مۆڕفۆلۆژییەکان لەنێوان زمانی کوردی و فارسیدا (لە ڕوانگەی تیۆری مۆڕفۆلۆژیی مۆڕفیمبناغە)وە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.704 چرکە!