پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان لەبەردەم ماڵی خۆیان مێژووی خانووەکە دەگەڕێتەوە بۆ پێش ساڵی 1890
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
پۆلێک نووسەر و شاعیر و هونەرمەندی کورد لە شاری سلێمانی ساڵی 1992
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ڤیدیۆ
زەکەریا عەبدوڵڵا لە ساڵی 2001 چی گێڕایەوە؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ تارا ڕەسوڵ ساڵی 2022
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
حەمە جەزا ساڵی 2003 چی باسکرد لە دانیمارک؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و عیرفان ئەحمەد و حسێنی شەریفی و حەمید بانەیی ساڵی 2000
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ڤیدیۆ
مەرزییە فەریقی لە دووری کوردستان گریانی ناوەستێ
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
دینا حسێن
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هیمداد نووری
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
21-12-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  531,154
وێنە
  113,102
پەرتووک PDF
  20,682
فایلی پەیوەندیدار
  108,755
ڤیدیۆ
  1,641
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
291,742
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,099
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,394
عربي - Arabic 
32,789
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,253
فارسی - Farsi 
11,637
English - English 
7,810
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,894
پەرتووکخانە 
26,158
کورتەباس 
19,206
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,071
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,161
شەهیدان 
11,935
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,500
بەڵگەنامەکان 
8,420
وێنە و پێناس 
7,518
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,523
ڤیدیۆ 
1,536
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,463
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
884
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
769
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
279
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
ئیدیۆم 
165
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
84
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
518
PDF 
32,562
MP4 
2,774
IMG 
208,190
∑   تێکڕا 
244,044
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
شێخ نوری شێخ ساڵح
ژیاننامە
ئارۆز هیوا ئەحمەد
ژیاننامە
حەمەبۆر
شەهیدان
جیهان بێلکین
شەهیدان
نازم دەشتان
فێمینیزم - Feminism
وێنە مێژووییەکان موڵکی نەتەوەییمانە! تکایە بە لۆگۆ و تێکستەکانتان و ڕەنگکردنیان بەهاکانیان مەشکێنن!
پۆل: وشە و دەستەواژە | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

فێمینیزم

فێمینیزم
جۆری وشە: ناو
واتا: فێمینیزم؛ فیمێنیزم؛ فێمینێزم؛ فێمینیسم.

(بە ئینگلیزی: Feminism، بە عەرەبی: النسویة) کۆمەڵێک بزووتنەوە و ئایدیۆلۆژیای کۆمەڵایەتی-سیاسییە کە ئامانجیان پێناسەکردن و جێگیرکردنی یەکسانیی سیاسی و ئابووری و کەسی و کۆمەڵایەتیی ڕەگەزەکانە. فێمینیزم ئەو هەڵوێستە لەخۆدەگرێت کە لە کۆمەڵگەکان ڕوانگەی پیاوان لە پێشینەدان و لەناو ئەو کۆمەڵگەیانەدا بە ناڕەوا مامەڵە لەگەڵ ژنان دەکرێت. هەوڵەکانیش بۆ گۆڕانکاری بریتیین لە بەرەنگاربوونەوەی چەشنە چەقبەستووەکانی جێندەری و دامەزراندنی دەرفەت و دەرئەنجامی پەروەردەیی و پیشەیی و نێوان کەسی بۆ ژنان کە یەکسان بن لەگەڵ ئەوانەی بۆ پیاوان بەردەستن.

بزووتنەوە فێمینیستەکان بانگەشەیان کردووە و بەردەوامن لە هەڵمەتی مافی ژنان، لەوانە مافی: دەنگدان، وەرگرتنی پۆستی گشتی، کارکردن، بەدەستهێنانی مووچەی یەکسان، خاوەندارێتی موڵک، وەرگرتنی خوێندن، چوونە ناو گرێبەستی کار، هەبوونی مافی یەکسان لەناو هاوسەرگیریدا، مۆڵەتی منداڵبوون. هەروەها فێمینیستەکان کاریان کردووە بۆ دەستەبەرکردنی ڕێگریکردن لە دووگیانی بە ویستی ژن، لەباربردنی یاسایی و یەکگرتنی کۆمەڵایەتی، هەروەها پاراستنی ژنان و کچان لە دەستدرێژیکردنە سەر و ئازاردانی سێکسی و توندوتیژیی خێزانی. گۆڕانکاری لە ستانداردەکانی جلوبەرگی ژنان و چالاکییە جەستەییە قبووڵکراوەکان بۆ مێینەکان زۆرجار بەشێک بووە لە بزووتنەوە فێمینیستەکان.

هەندێک لە زانایان هەڵمەتە فێمینیستەکان بە هێزێکی سەرەکی لە پشت گۆڕانکارییە کۆمەڵایەتییە مێژووییە گەورەکان بۆ مافەکانی ژنان دەزانن، بە تایبەت لە ڕۆژاوا، کە نزیکەی بە شێوەیەکی گشتگیر شانازییان پێوە دەکرێت بە بەدەستهێنانی مافی دەنگدانی ژنان، بێلایەنی لە ڕەگەز، مافی زاوزێ بۆ ژنان (لەوانەش دەستڕاگەیشتن بە ڕێگری لە دووگیانی و لەباربردن)، لەگەڵ مافی گرێبەستکردن و خاوەندارێتی موڵک و ماڵ. هەرچەندە بانگەشەکردنی فێمینیستەکان بە شێوەیەکی سەرەکی لەسەر مافەکانی ژنان چڕکراوەتەوە، بەڵام هەندێک لە فێمینیستەکانیش هەن کە گفتوگۆ لەسەر ڕزگاریی پیاوان لە چوارچێوەی ئامانجەکانیاندا دەکەن، چونکە پێیان وایە پیاوانیش بەهۆی ڕۆڵی ڕەگەزی نەریتییەوە زیانیان پێدەگات. تیۆری فێمینیست کە لە بزووتنەوە فێمینیستەکانەوە سەری هەڵداوە، ئامانجی تێگەیشتنە لە سرووشتی نایەکسانی ڕەگەزی بە لێکۆڵینەوە لە ڕۆڵی کۆمەڵایەتی و ئەزموونی ژیاوی ژنان.

چەندین بزووتنەوە و ئایدیۆلۆژیای فێمینیست بەدرێژایی ساڵان گەشەیان کردووە و نوێنەرایەتی ڕوانگە و ئامانجی جیاواز دەکەن. بە شێوەیەکی بنچینەیی، لە سەدەی نۆزدەیەمەوە، فێمینیزمی لیبراڵی یەکەم شەپۆل بوو کە لە ڕێگەی چاکسازی لە چوارچێوەیەکی لیبراڵ دیموکراسیدا هەوڵی یەکسانیی سیاسی و یاسایی دەدا. لەگەڵ بزووتنەوەکانی ژنانی پرۆلیتاریا لەسەر بنەمای کرێکاران کە بە تێپەڕبوونی کات گەشەیان کرد و بوون بە فێمینیزمی سۆسیالیستی و مارکسیستی لەسەر بنەمای تیۆری خەباتی چینایەتی. هەروەها لە شەستەکانی سەدەی 20، هەردوو ئەم نەریتە لەگەڵ فێمینیزمی ڕادیکاڵ کە لە باڵە ڕادیکاڵەکەی فێمینیزمی شەپۆلی دووەمەوە سەریهەڵداوە و داوای ڕێکخستنەوەی ڕیشەیی کۆمەڵگە دەکات بۆ نەهێشتنی باڵادەستیی پیاوان، دژایەتی دەکرێن؛ پێکەوە فێمینیزمی لیبراڵ، سۆسیالیستی و ڕادیکاڵ هەندێک جار پێیان دەوترێت قوتابخانەی سێ گەورەی بیری فێمینیست.

لە کۆتایی سەدەی بیستەمەوە زۆر فۆڕمی نوێی فێمینیزم سەریان هەڵداوە. هەندێک لە فۆرمەکانی فێمینیزم ڕەخنەیان لێ گیراوە کە تەنیا ڕوانگەی سپی پێست، چینی ناوەڕاست، خوێندەواری کۆلێج، جیاڕەگەز، یان ئەوانەی دوو ڕەگەزن لەبەرچاو گیراوە. ئەم ڕەخنانە بوونەتە هۆی درووستبوونی فۆرمەکانی فێمینیزمی تایبەت بە نەتەوەیی یان فرەکولتووری وەک فێمینیزمی ڕەشپێست و فێمینیزمی هاوڕەگەزخوازەکان.

=KTML_Bold=مێژوو=KTML_End=
ماری وۆڵستۆنکرافت لەلایەن زۆر کەسەوە وەک دامەزرێنەری فێمینیزم سەیر دەکرێت بەهۆی پەرتووکەکەی لە ساڵی 1792 بە ناوی (بۆ بەرگری لە مافەکانی ژن -A Vindication of the Rights of Woman: with Strictures on Political and Moral Subjects (1792)) کە تیایدا بانگەشە بۆ فێرکردنی زانست و پەروەردەی ژنان دەکات. چارڵز فۆریەر، سۆسیالیستی یۆتۆپی و فەیلەسوفێکی فەڕەنسییە و وشەی فێمینیزمی لە ساڵی 1837 داڕشتووە. وشەی (féminisme) بۆ یەکەمجار لە فەڕەنسا و هۆڵەندا لە ساڵی 1872 و لە بەریتانیا لە ساڵی 1890 و لە ئەمریکا لە ساڵی 1910 دەرکەوتن، فەرهەنگی ئینگلیزیی ئۆکسفۆرد یەکەم دەرکەوتنی بە زمانی ئینگلیزی بەم واتایە دەگەڕێنێتەوە بۆ ساڵی 1895. بەپێی ساتەوەختی مێژوویی و کولتوور و دۆخی نیشتمان، فێمینیستەکان لە سەرانسەری جیهاندا هۆکار و ئامانجی جیاوازیان هەبووە. زۆربەی مێژوونووسانی فێمینیستەکانی ڕۆژاوا پێیان وایە کە هەموو ئەو بزووتنەوانەی کە کار بۆ بەدەستهێنانی مافی ژنان دەکەن، پێویستە بە بزووتنەوەی فێمینیست هەژمار بکرێن، تەنانەت کاتێک کە ئەو زاراوەیەیان بۆ خۆیان بەکارنەهێناوە. مێژوونووسانی تر جەخت لەوە دەکەنەوە کە دەبێت ئەم زاراوەیە تەنیا لە بزووتنەوەی فێمینیستی مۆدێرن و ئەوانەی دواتردا سنووردار بێت. ئەو مێژوونووسانە بۆ وەسفکردنی بزووتنەوەکانی پێشووتر، ناوی پرۆتۆفێمینیست بەکاردەهێنن.

=KTML_Bold=شەپۆلەکان=KTML_End=
مێژووی بزووتنەوەی فێمینیستەکانی ڕۆژاوای مۆدێرن بەسەر چوار شەپۆلدا دابەشکراوە. یەکەمیان لە بزووتنەوەکانی مافی دەنگدانی ژنان لە سەدەی نۆزدەیەم و سەرەتای سەدەی بیستەم پێکهاتبوو، کە مافی دەنگدانی ژنانیان بەرەوپێش دەبرد. شەپۆلی دووەم، بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی ژنان، لە شەستەکانی سەدەی ڕابردووەوە دەستی پێ کرد و هەڵمەتی یەکسانی یاسایی و کۆمەڵایەتی بۆ ژنان ئەنجامدا. لە ساڵی 1992 و ساڵەکانی دەوروبەری، شەپۆلی سێیەم دەستنیشانکرا، کە بە گرنگیدان بە تاکایەتی و هەمەجۆریی تایبەتمەند بوو. سەرەڕای ئەوەش، گومانیش لە بوونی شەپۆلی چوارەم هەیە، بەڵام ئەوەی دانراوە ئەوەیە کە لە دەوروبەری ساڵی 2012 دەستی پێ کردووە و سۆشیال میدیای بەکارهێناوە بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئازاردانی سێکسی و توندوتیژیی دژی ژنان و کولتووری دەستدرێژیکردنە سەر؛ ئەمەشیان زیاتر بە بزووتنەوەی (Me Too) یان منیش ناسراوە.

=KTML_Bold=تیۆری فێمینیزم=KTML_End=
تیۆری کەسێکی فێمینیست بریتییە لە درێژکردنەوەی فێمینیزم بۆ بوارەکانی تیۆری یان فەلسەفی. کارکردن لە چەندین بواردا دەگرێتەوە، لەوانە ئەنترۆپۆلۆژی، کۆمەڵناسی، ئابووری، توێژینەوەی ژنان، ڕەخنەی ئەدەبی، مێژووی هونەر، شیکاری دەروونی، فەلسەفە. تیۆری فێمینیست ئامانجی تێگەیشتنە لە نایەکسانی جێندەری و تیشک دەخاتە سەر سیاسەتی جێندەری و پەیوەندییەکانی دەسەڵات و سێکس. وێڕای خستنەڕووی ڕەخنەیەک لەم پەیوەندییە کۆمەڵایەتی و سیاسییانە، بەشێکی زۆری تیۆری فێمینیستیش لەسەر بەرەوپێشبردنی ماف و بەرژەوەندییەکانی ژنان جەخت دەکاتەوە. ئەو بابەتانەی کە لە تیۆری فێمینیستدا لێکۆڵینەوەیان لەسەر دەکرێت بریتیین لە جیاکاری، چەشنەچەشنە، بە ئۆبجێکتیڤکردن یان بابەتیکردن (بەتایبەت لەلایەنی سێکسی)، ستەمکاری و پیاوسالاری. لە بواری ڕەخنەی ئەدەبیدا، ئیلین شۆڤاڵتەر پەرەسەندنی تیۆری فێمینیست بە سێ قۆناغ وەسف دەکات. یەکەمیان ناوی دەنێت ڕەخنەی فێمینیست، کە خوێنەری فێمینیست بەدواداچوون بۆ ئایدۆلۆژیاکانی پشت دیاردە ئەدەبییەکان دەکات. شۆڤاڵتەر دووەم بە ڕەخنەی ژن ناودەبات، کە تێیدا ژن بەرهەمهێنەری واتای دەقییە. دوا قۆناغ بە تیۆری جێندەر ناوی دەبات، کە تێیدا نووسراوی ئایدیۆلۆژی و کاریگەرییە ئەدەبییەکانی سیستمی سێکس/جێندەر دەکۆڵێتەوە.

=KTML_Bold=جۆرەکانی فێمینزم=KTML_End=
فێمینیزمی لیبراڵ
فێمینیزمی لیبراڵ کە لەژێر ناوی تری وەک ڕیفۆرمیست، سەرەکی، یان لە ڕووی مێژووییەوە بە فێمینیزمی بۆرژوازی ناسراوە، لە فێمینیزمی شەپۆلی یەکەمی سەدەی نۆزدەیەمەوە سەری هەڵداوە و لە ڕووی مێژووییەوە بەستراوەتەوە بە لیبرالیزم و پێشکەوتنخوازی سەدەی نۆزدەیەمەوە، لە کاتێکدا کۆنەپەرستانی سەدەی نۆزدەیەم مەیلیان بۆ دژایەتیکردنی فێمینیزم هەبووە. فێمینیزمی لیبراڵ بەدوای یەکسانی ژن و پیاودا دەگەڕێت لە ڕێی ڕیفۆرمی سیاسی و یاسایی لە چوارچێوەیەکی لیبراڵ دیموکراسیدا، بەبێ ئەوەی گۆڕانکاری ڕیشەیی لە پێکهاتەی کۆمەڵگەدا بکات؛ فێمینیزمی لیبراڵ لە چوارچێوەی پێکهاتەی کۆمەڵگەی سەرەکیدا کار دەکات بۆ تێکەڵکردنی ژنان. لە ماوەی سەدەی نۆزدەیەم و سەرەتای سەدەی بیستەمدا، فێمینیزمی لیبراڵ بە تایبەتیی سەرنجی لەسەر مافی دەنگدان و دەستڕاگەیشتن بە خوێندنی ژنان بوو. کارین ماریا بروزێلیۆس، دادوەری پێشووی دادگای باڵای نەرویج و سەرۆکی پێشووی کۆمەڵەی لیبڕاڵی نەرویجی بۆ مافەکانی ژنان، فێمینیزمی لیبڕاڵی بە فێمینیزمێکی ڕاستەقینە، هۆشیار و پراکتیکی وەسف کردووە.

فێمینیزمی لیبراڵ زاراوەیەکی زۆر فراوانە کە زۆرێک لە لقە مۆدێرنەکان و زۆرجار جیاوازن و ڕوانگەی جۆراوجۆری فێمینیست و سیاسی گشتی دەگرێتەوە؛ هەندێک لە لقە لیبراڵەکانی مێژوویی بریتین لە فێمینیزمی یەکسانی، فێمینیزمی کۆمەڵایەتی، فێمینیزمی جیاوازی، فێمینیزمی تاکگەرایی/ئازادیخواز و هەندێک جۆری فێمینیزمی دەوڵەتی، بە تایبەتیی فێمینیزمی دەوڵەتی وڵاتانی باکوور.

مەیدانی فراوانی فێمینیزمی لیبراڵ هەندێکجار لەگەڵ ئەو لقە نوێتر و بچووکترەدا تێکەڵ دەکرێت کە بە فێمینیزمی ئازادیخواز ناسراوە، کە مەیلی جیاوازییەکی بەرچاوی هەیە لە فێمینیزمی لیبراڵی سەرەکی. بۆ نموونە فێمینیزمی ئازادیخواز پێویستی بە ڕێوشوێنی کۆمەڵایەتی نییە بۆ کەمکردنەوەی نایەکسانی ماددی؛ لە ڕاستیدا دژایەتی ئەو جۆرە ڕێوشوێنانە دەکات، لە بەرانبەردا، ڕەنگە فێمینیزمی لیبراڵ پشتگیری لەو جۆرە پێداویستیانە بکات و وەشانە یەکسانیخوازەکانی فێمینیزم پێداگری لەسەریان بکەن.

=KTML_Bold=فێمینیزمی ڕادیکاڵ=KTML_End=
فێمینیزمی ڕادیکاڵ لە باڵە ڕادیکاڵەکەی فێمینیزمی شەپۆلی دووەمەوە سەری هەڵدا و داوای ڕێکخستنەوەی ڕیشەیی کۆمەڵگە دەکات بۆ نەهێشتنی باڵادەستیی پیاو. دەیەوێت سەرمایەداری پیاو کۆنتڕۆڵ بکات و ڕێگری لە ستەمکاری و چەوساندنەوەی ژنان بکات و کۆمەڵگە لە ڕیشە هەڵبکێشێت و ئاوەدانی بکاتەوە. بەڵام فێمینیزمی جوداخوازیی ژنان پشتگیری لە هاوڕەگەزخوازی ناکات.

=KTML_Bold=فێمینیزمی ئیسلامی=KTML_End=
تێکەڵەیەک لە ئیسلام و فێمینیزم وەک وتار و پراکتیکێکی فێمینیست بەڵام لەناو پارادایمێکی ئیسلامیدا هاتووە، لەلایەن مارگۆت بەدرانەوە لە ساڵی 2002دا بانگەشەی بۆ کرا. فێمینیستە ئیسلامییەکان گومان و ڕەخنەکانیان لە ئیسلام و شەریعەتدا زەمینەسازی دەکەن، بەدوای یەکسانی تەواوی ژن و پیاودا دەگەڕێن لە کایەی کەسی و گشتیدا، دەتوانن کەسانی ناموسڵمانان لە وتار و مشتومڕەکاندا وەربگرن. فێمینیزمی ئیسلامی لەلایەن زانایانی ئیسلامییەوە بە ڕادیکاڵتر لە فێمینیزمی عەلمانی پێناسە دەکرێت و لەناو وتاری ئیسلامدا لەنگەر گرتووە و قورئان وەک دەقی ناوەندییەتی. دەوترێت قوتابخانەیەکی فیکرییە و ئاماژە بە کۆمەڵناسێکی مەغریبی دەکات بەناوی فاتمە مێرنیسی، هەروەها زانایانی وەک: ئامینە وادود و لەیلا ئەحمەد.

=KTML_Bold=ئایدۆلۆژیا ماتریالیستەکان=KTML_End=
ڕۆزماری هێنێسی و کریس ئینگراهام دەڵێن فۆرمەکانی فێمینیزمی ماتریالیست لە بیری مارکسیستی ڕۆژاواوە گەشەیان کردووە و ئیلهامبەخش بوون بۆ کۆمەڵێک بزووتنەوەی جیاواز (بەڵام سەریەک کەوتوون) کە هەموویان لە ڕەخنەیەکدا لە سەرمایەداریدا بەشدارن و سەرنجیان لەسەر پەیوەندی ئایدۆلۆژیا بە ژنانە. فێمینیزمی مارکسیستی باس لەوە دەکات کە سەرمایەداری ڕەگ و ڕیشەی چەوساندنەوەی ژنانە، هەروەها چەوساندنەوەی ژنان لە ژیانی ناوماڵ و کاردا کاریگەریی ئایدۆلۆژیای سەرمایەدارییە.

=KTML_Bold=ئیکۆفێمینیزم=KTML_End=
ئیکۆفێمینیستەکان کۆنتڕۆڵی پیاوان لەسەر زەوی بە بەرپرسیار دەزانن لە ستەمکاریی بەرانبەر ژنان و لەناوبردنی ژینگەی سرووشتی. ئیکۆفێمینیزم ڕەخنەی زۆری لێ گیراوە کە زۆر سەرنجی لەسەر پەیوەندییەکی عیرفانیی نێوان ژن و سرووشتە.

=KTML_Bold=ئایدۆلۆژیای ڕەش و پۆستکۆلۆنیالیزم=KTML_End=
سارا ئەحمەد دەڵێت: فێمینیزمە ڕەشپێستەکان و پۆستکۆلۆنیالیزمەکان ئاڵنگارییەکن بۆ هەندێک لە بنەما ڕێکخراوەکانی بیری فێمینیستەکانی ڕۆژاوا. لە زۆربەی مێژووەکەیدا، بزووتنەوە فێمینیستەکان و پێشکەوتنە تیۆریەکان بەزۆری لەلایەن ژنانی سپی پێستی چینی ناوەڕاستەوە لە ئەوروپای ڕۆژاوا و ئەمریکای باکوورەوە سەرکردایەتی دەکرا. بەڵام ژنانی ڕەگەزەکانی تری فێمینیزمی جێگرەوەیان پێشنیار کردووە. ئەم ڕەوتە لە شەستەکانی سەدەی ڕابردوودا لەگەڵ بزووتنەوەی مافی مەدەنی لە ئەمریکا و کۆتایی هاتنی کۆلۆنیالیزمی ئەوروپای ڕۆژاوا لە ئەفریقا و کاریبی و بەشێک لە ئەمریکای لاتین و باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا خێراتر بوو. لەو کاتەوە ژنانی نەتەوە گەشەسەندووەکان و کۆلۆنییەکانی پێشوو و کە ڕەنگیان جیاوازە لە سپی پێستەکان یان نەتەوەی جۆراوجۆرن یان لە هەژاریدا دەژین، پێشنیاری فێمینیزمێکی زیادەیان کردووە.

ژنخوازی دوای ئەوە سەریهەڵدا کە بزووتنەوە فێمینیستەکانی سەرەتایی تا ڕادەیەکی زۆر سپی پێست و چینی ناوەند بوون. فێمینیستەکانی دوای کۆلۆنیالیزم دەڵێن ستەمکاری کۆلۆنیالیزم و فێمینیزمی ڕۆژاوا ژنانی پۆستکۆلۆنیالییان پەراوێزخست بەڵام نەیانتوانی بێدەنگیان بکەن. فێمینیزمی جیهانی سێیەم و فێمینیزمی ڕەسەن پەیوەندییەکی نزیکیان بە فێمینیزمی پۆستکۆلۆنیالیزمەوە هەیە. هەروەها ئەم بیرۆکانە لەگەڵ بیرۆکەکانی فێمینیزمی ئەفریقی، دایکیزم، ستیانیزم، نیگۆفێمینیزم، فێماڵیزم، فێمینیزمی فرانتەیشناڵ و ژنخوازی ئەفریقیدا دەگونجێن.

=KTML_Bold=کەسانی ڕەگەز گۆڕاو=KTML_End=
فێمینیستەکانی شەپۆلی سێیەم مەیلیان هەیە خەبات بۆ مافەکانی ترانس وەک بەشێکی دانەبڕاو لە فێمینیزمی گشتی بکەن. هەروەها فێمینیستەکانی شەپۆلی چوارەم مەیلیان هەیە بۆ ترانس-گشتگیر (trans-inclusive) بن. تێری ئۆنیڵ سەرۆکی ڕێکخراوی نیشتمانی ئەمریکی بۆ ژنان (NOW) دەڵێت خەبات دژی ترانس فۆبیا پرسێکی فێمینیستە و (NOW) دووپاتی کردووەتەوە کە ژنانی ترانس ژنن، کچانی ترانس کچن. چەندین توێژینەوە دەریانخستووە کە ئەو کەسانەی کە خۆیان وەک فێمینیست دەناسێنن، زیاتر کەسانی ترانس قبووڵ دەکەن بە بەراورد بەو کەسانەی کە خۆیان ناناسێنن.

فێمینیزمی ڕادیکاڵ بیرۆکەیەکی هەیە کە بە ترانس-دەرکردن (TERF) یان فێمینیزمی ڕەخنەگری ڕەگەزی ناسراوە، ڕەخنە لە چەمکی ناسنامەی ڕەگەز، مافی ڕەگەزگۆڕەکان دەگرێت، پێی وایە ڕەگەزی زیندەیی نەگۆڕە و ژنانی ترانس ژن نین. ئەم بۆچوونانە لەلایەن فێمینیستەکانی ترەوە بە ترانسفۆبیک وەسف کراون. [1]

تێبینی: کوردیپێدیا بەهیوایە تەواوی وشە و دەستەواژە کوردییەکانی هەموو شێوەزمانەکان بە پێناسی ڕێزمانییان و خستنە ڕستەیانەوە کۆبکاتەوە و وێنەی پێویستیش بۆ زۆریان پەیدابکات، تکایە یارمەتیی کوردیپێدیا بدە...
ئەم بابەتە 282 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی (zaniary.com) - 19-05-2022
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 40
1. پارت و ڕێکخراوەکان پارتی فێمینسیتی کوردستان
1. پەرتووکخانە فیمینیزم
8. پەرتووکخانە جیهانی فیمینیزم
11. پەرتووکخانە فێمێنیزم و سیاسەت
13. پەرتووکخانە بزوتنەوەی فیمینیزم
14. پەرتووکخانە فیمینیزم 2
17. پەرتووکخانە فیمینیزم 1
18. پەرتووکخانە مانیفێستی فێمینیستبوون
19. پەرتووکخانە شانۆی فێمێنیستی
21. پەرتووکخانە فێمێنیزم و جێندەرناسی
22. پەرتووکخانە فێمینیزم
6. کورتەباس فێمینیزم و دەوڵەت
11. کورتەباس شاری فێمینیستی
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 98%
98%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 08-06-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( شەنە بەکر )ەوە لە: 09-06-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( شەنە بەکر )ەوە لە: 09-06-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 282 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.112 KB 09-06-2024 زریان سەرچناریز.س.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
ژیاننامە
هیمداد نووری
کورتەباس
شۆکە شەونمی شیرین ‌چ سوودێکی هەیە؟ ئایە دۆشاوی شۆکە سوودیی ھەیە؟ شۆکە چییە و لە کوێ‌ هەیە؟
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
کورتەباس
پێشمەرگەی بێناو شێخ مەحمود کەڵەوی
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان لەبەردەم ماڵی خۆیان مێژووی خانووەکە دەگەڕێتەوە بۆ پێش ساڵی 1890
کورتەباس
پایەی (موجیال، موجیلە) یان مقامی (موجیال، موجیلە) یەکێکە لە مقامە کۆنەکانی ناوچەی گەرمیان کە لە شاری کفری لەدایک بووە
وێنە و پێناس
پۆلێک نووسەر و شاعیر و هونەرمەندی کورد لە شاری سلێمانی ساڵی 1992
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و عیرفان ئەحمەد و حسێنی شەریفی و حەمید بانەیی ساڵی 2000
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
سۆلاڤ یوسف
کورتەباس
حاجی ژنێکی گەرمیان، بە مووچەی ئەنفالانەکەی مزگەوتێکی دروستکرد
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و سیروان جەمالی برازای لە سلێمانی 17-01-1973
پەرتووکخانە
مێتافۆریی هەست لەڕوانگەی  سیمانتیکی  مەعریفیەوە گۆران و ئیلیەت بە نموونە
ژیاننامە
چۆڤین چالاک
پەرتووکخانە
بەها بنچینەکان بۆ تەمەنی (4-5) ساڵ
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
ژیاننامە
دینا حسێن
ژیاننامە
نەجیبە ئەحمەد بەرقی
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
وێنە و پێناس
خەلیفە فەرەجی وەستا تۆفیقی وەستا محەمەدی کەبابچی و ڕەعنای حاجی مەلا ئەوڕەحمانی چەخماخساز 1955
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
مەلا کەریم 1
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
گرنگی زیاتر بە چالاکییە وەرزشییەکان دەدرێت
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
ژیاننامە
لەنیا هێڤی

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
شێخ نوری شێخ ساڵح
17-06-2010
هاوڕێ باخەوان
شێخ نوری شێخ ساڵح
ژیاننامە
ئارۆز هیوا ئەحمەد
25-12-2021
سەریاس ئەحمەد
ئارۆز هیوا ئەحمەد
ژیاننامە
حەمەبۆر
06-04-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
حەمەبۆر
شەهیدان
جیهان بێلکین
20-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
جیهان بێلکین
شەهیدان
نازم دەشتان
20-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
نازم دەشتان
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان لەبەردەم ماڵی خۆیان مێژووی خانووەکە دەگەڕێتەوە بۆ پێش ساڵی 1890
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
پۆلێک نووسەر و شاعیر و هونەرمەندی کورد لە شاری سلێمانی ساڵی 1992
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ڤیدیۆ
زەکەریا عەبدوڵڵا لە ساڵی 2001 چی گێڕایەوە؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ تارا ڕەسوڵ ساڵی 2022
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
حەمە جەزا ساڵی 2003 چی باسکرد لە دانیمارک؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و عیرفان ئەحمەد و حسێنی شەریفی و حەمید بانەیی ساڵی 2000
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ڤیدیۆ
مەرزییە فەریقی لە دووری کوردستان گریانی ناوەستێ
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
دینا حسێن
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هیمداد نووری
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
21-12-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  531,154
وێنە
  113,102
پەرتووک PDF
  20,682
فایلی پەیوەندیدار
  108,755
ڤیدیۆ
  1,641
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
291,742
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,099
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,394
عربي - Arabic 
32,789
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,253
فارسی - Farsi 
11,637
English - English 
7,810
Türkçe - Turkish 
3,690
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,894
پەرتووکخانە 
26,158
کورتەباس 
19,206
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,071
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,161
شەهیدان 
11,935
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,500
بەڵگەنامەکان 
8,420
وێنە و پێناس 
7,518
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,523
ڤیدیۆ 
1,536
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,463
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
884
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
769
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
279
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
ئیدیۆم 
165
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
خواردنی کوردی 
84
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
518
PDF 
32,562
MP4 
2,774
IMG 
208,190
∑   تێکڕا 
244,044
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
ژیاننامە
هیمداد نووری
کورتەباس
شۆکە شەونمی شیرین ‌چ سوودێکی هەیە؟ ئایە دۆشاوی شۆکە سوودیی ھەیە؟ شۆکە چییە و لە کوێ‌ هەیە؟
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
کورتەباس
پێشمەرگەی بێناو شێخ مەحمود کەڵەوی
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان لەبەردەم ماڵی خۆیان مێژووی خانووەکە دەگەڕێتەوە بۆ پێش ساڵی 1890
کورتەباس
پایەی (موجیال، موجیلە) یان مقامی (موجیال، موجیلە) یەکێکە لە مقامە کۆنەکانی ناوچەی گەرمیان کە لە شاری کفری لەدایک بووە
وێنە و پێناس
پۆلێک نووسەر و شاعیر و هونەرمەندی کورد لە شاری سلێمانی ساڵی 1992
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و عیرفان ئەحمەد و حسێنی شەریفی و حەمید بانەیی ساڵی 2000
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
سۆلاڤ یوسف
کورتەباس
حاجی ژنێکی گەرمیان، بە مووچەی ئەنفالانەکەی مزگەوتێکی دروستکرد
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و سیروان جەمالی برازای لە سلێمانی 17-01-1973
پەرتووکخانە
مێتافۆریی هەست لەڕوانگەی  سیمانتیکی  مەعریفیەوە گۆران و ئیلیەت بە نموونە
ژیاننامە
چۆڤین چالاک
پەرتووکخانە
بەها بنچینەکان بۆ تەمەنی (4-5) ساڵ
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
ژیاننامە
دینا حسێن
ژیاننامە
نەجیبە ئەحمەد بەرقی
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
وێنە و پێناس
خەلیفە فەرەجی وەستا تۆفیقی وەستا محەمەدی کەبابچی و ڕەعنای حاجی مەلا ئەوڕەحمانی چەخماخساز 1955
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
مەلا کەریم 1
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
گرنگی زیاتر بە چالاکییە وەرزشییەکان دەدرێت
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
ژیاننامە
لەنیا هێڤی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16.08
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.438 چرکە!