ئەنجومەنی پارێزگا و شارەوانیی #سلێمانی#، چەندین سکاڵا لەسەر سەرپێچییەکانی پڕۆژەی چاڤی لاندی گەشتیاری لە داواکاری گشتی و دادگاکانی سلێمانی تۆمار دەکەن. بەپێی نووسراوی فەرمیی حکوومەتیش، بەهۆی بوونی ستوونی کارەبای ناو پڕۆژەکەوە، ژیانی ئەو هاووڵاتی و گەشتیارانەی سەردانی چاڤی لاند دەکەن لە مەترسیدایە، گومانیش دەکرێت بەهۆی ئەو قەرزە زۆرانەی خاوەنی کۆمپانیاکانی نالیا لە حکوومەتی وەرگرتووە و لەگەڵ ئەو پارە زۆرانەی بەناوی پشکی چاڤی لاندەوە وەری گرتوون و لە دەستیدا ماونەتەوە، لەگەڵ خۆی بیانبات و ڕابکات.
لە ژمارەی پێشووی هەفتەنامەی (باس)دا، چەندین بەڵگە لەسەر قەرزەکانی کۆمپانیای نالیا، کە خاوەنەکەی شاسوار عەبدولواحیدە، بڵاو کرایەوە، کە بەپێی بەڵگەکان تەنیا ئەو قەرز و پارانەی لە حکوومەت، لە سەردەمی کابینەی شەشەم کە د. بەرهەم ساڵح سەرۆکی کابینەکە بووە وەری گرتوون، دەگاتە زیاتر لە 45 ملیار دینار، بەبێ ئەو سوودانەی کە هاتوونەتە سەر قەرزەکان، جگە لەوەش پشکی بەناوی پڕۆژەی چاڤی لاندەوە لە نزیکەی 10 هەزار کەس وەرگرتووە، کە بچووکترین پشک یەک ملیۆن دینار بووە، ئەو پارەیەش چەندین ملیار دینار دەکات. چاودێرێکی سیاسی پێی وایە دوای ڕیفراندۆمی کوردستان، شاسوار عەبدولواحید خاوەنی کۆمپانیاکانی نالیا، کە ئێستا گروپێکی بەناوی (نەخێر بۆ ڕیفراندۆم) پێکهێناوە وەکوو ڕوشدی سەعید (کە پێشتر بازرگانێک بووە و بەشداریی لە هەڵبژاردنەکانی عێراقدا کرد و لیستی پێکهێنا) لە کوردستان ئەویش ڕادەکات و بڕێکی زۆر ئەو پارانەی لە بەردەستی ماونەتەوە لەگەڵ خۆیدا دەبات، ئەوانەشی وەکوو موڵک بەجێی دەهێڵێت، خاوەنە سەرەکییەکانی کە بەرپرسی باڵان لە سلێمانی، لەناو خۆیداندا دابەشی سەر یەکتری دەکەن.
هاوکات، بەپێی ئەو بەڵگانەی لە سەرچاوەی ئاگەدار لە پڕۆژەی چاڤی لاند لە سلێمانی بە (باس) دراون، ئەو پڕۆژەیە چەندین سەرپێچیی لەناو پڕۆژەکە و دەرەوەی پڕۆژەکە ئەنجام داوە، بەو هۆیەوە چەندین سکاڵای یاسایی لەلایەن ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی و شارەوانیی ئەو شارە لەسەر تۆمار کراون.
بەپێی بەڵگەکانی لە بەردەستی (باس)دان، پڕۆژەی چاڤی لاند لە ڕێگەی نایاساییەوە شەقامی 60 مەتریی بەردەم پڕۆژەکەی لەسەر خۆی تاپۆ کردووە و شارەوانیی سلێمانی سکاڵای لەمبارەیەوە تۆمار کردووە، بەڵام سکاڵاکان بە ڕێڕەوی یاسایی خۆیاندا نەڕۆیشتوون و تا ئێستا یەکلا نەبوونەتەوە.
هەر بەپێی بەڵگەکان، هەریەک لە ئەکوا پارک و تەلەفریکی پڕۆژەی چاڤی لاند، بەبێ ئەوەی لە شارەوانی تۆمار کرابن، دروست کراون و زەوییەکانی ژێر تەلەفریکی چاڤی لاند لە دەرەوەی پڕۆژەکە، موڵکی شارەوانیی سلێمانییە و داگیر کراون.
هەر بەپێی بەڵگەکان، بە نووسراوی فەرمیی ژمارە 4917، کە لە ڕێکەوتی 22/5/2013 لە سەرۆکایەیتی ئەنجومەنی وەزیران بە واژۆی عیماد ئەحمەد، جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیرانی ئەوکات دەرچووە، تێیاندا ئاماژە بەوە دراوە کە وەبەرهێنەری پڕۆژەی چاڤی لاند پابەند نەبووە بە ڕاگواستنی ئەو هێڵ و تاوەرانە لەسەر بودجەی خۆی، پێش کردنەوەی پڕۆژە وەبەرهێنەرەکە و وەگەڕخستنی لەپێناو پاراستنی گیان و سەلامەتیی هاووڵاتییان، کە دەبوو شوێنی ستوونەکانیش بکرێن بە سەوزایی.
هەر بەپێی بەڵگەکان، بۆ گواستنەوەی ئەو ستوونانە، وەزارەتی کارەبای حکوومەتی هەرێمی کوردستان بۆ گۆڕینی ڕێڕەوی ئەو تاوەرانە داوای بڕی 4 ملیار و 131 ملیۆن و 600 هەزار دیناری کردووە، کە خاوەنی پڕۆژەکە تا ئێستا هیچ بڕە پارەیەکی بە وەزارەتی کارەبای حکوومەتی هەرێمی کوردستان نەداوەبۆ ئەو مەبەستە.
یوسف یاسین، سەرۆکی شارەوانیی سلێمانی بۆ (باس) ڕای گەیاند، ئەوان وەکوو شارەوانیی سلێمانی سکاڵای یاساییان لەسەر تەواوی ئەو سەرپێچییانەی کۆمپانیای وەبەرهێنەری چاڤی لاند تۆمار کردووە کە لەناو پڕۆژەکە و دەرەوەی پڕۆژەکە ئەنجامی داون، گوتی: ”لەناو پڕۆژەی چاڤی لاند، پڕۆژەی ئەکواپارک کە جێبەجێ کراوە، ڕەزامەندیی شارەوانیی پێ نەدراوە، ئەو زەوییەش کە ئەکواپارکی لەسەر دروست کراوە، موڵکی شارەوانیی سلێمانییە، دوو سێ ساڵ دەبێت بۆ ئەو بابەتە سکاڵامان تۆمار کردووە، بەڵام تا ئێستا یەکلا نەبووەتەوە“.
هەروەها گوتیشی: ”ئەو یارییانەی کە ئێستا دروست کراون و ڕێکلامیان بۆ دەکات، لەگەڵ دوو بینا کە تازە دروست کراون، ئەوانەش هیچ ڕەزامەندییەکیان لە شارەوانی پێ نەدراوە، ئەو شوێنانەش کە لەسەری دروست کراون لە نەخشەی پەسەندکراودا سەوزاییە و موڵکی شارەوانییە“.
ئەو بەرپرسەی شارەوانی ئاشکراشی کرد، کێشەی دیکەشیان لەگەڵ ئەو پڕۆژەیەدا هەیە، کە هەندێ زەویین و دەکەونە دەرەوەی پڕۆژەکە، گوتی: “کاتی خۆی کە زەوییەکانی لەسەر تۆمار کراوە، هەندێ لەو زەوییانە لەدەرەوەی پڕۆژەکە بوون، بەڵام لەسەری تاپۆ کراون، کە لە ڕاستیدا موڵکی حکوومەتن، هەموو ئەوانەمان گەیاندووەتە دادگا و هەوڵی هەڵوەشاندنەوەی دەدەین، چونکە هەندێ لەو زەوییانە کەوتوونەتە ناو دارستانەکەی گۆیژەوە و هەندێکی دیکەش ئەو شەقامە دوو سایدەن کە لەبەردەمی چاڤی لاند بۆ دەرگای دوو بۆ سێ سەردەکەوێ، ئەو شەقامە خزمەتگوزاریی گشتی و حەقی هەموو خەڵکە، بەڵام ئەوە ڕاستە لەسەر چاڤی لاند تاپۆ کراون“.
سەرۆکی شارەوانیی سلێمانی، ئاماژەی بەوەش دا، هەر لەناو پڕۆژەکەشدا وا بڕیار بووە شەقامێکی 30 مەتری لەپشتی شوقەکانی گۆیژەوە لە پانتایی دۆڵە میران، کە دۆڵە میرانە لە نەخشەدا فولکەیە و شەقامێکی 30 مەتری لێوە بە پشتی شوقەکاندا دەڕواتە ناو پڕۆژەی چاڤی لاند، نووسراوی فەرمیی هەیە کە لێپرسراوی پڕۆژەکە واژۆی کردووە، کە پابەندە بە دروستکردنی ئەو شەقامە تەنیا شارەوانی قیرەکەی بکات، بەڵام تا ئێستا ئەو شەقامە دروست نەکراوە و وەبەرهێنەری پڕۆژەکە پابەند نەبووە پێوەی.
دانا جەزای عەلی کاتب، ئەندامی فراکسیۆنی پارتی لە ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی بۆ (باس)ی ڕاگەیاند: ”سەرجەم بەڵگەکانی (چاڤی لاند) براونەتە داواکاری گشتی، بەڵام تا ئێستا داواکاری گشتی بێ وەڵام بووە“.
گوتیشی: ”هەموو ئەو سەرپێچییانەی کە لەناو پڕۆژەکە و دەرەوەی پڕۆژەکەدا کراون، بەشێوەی فەرمی دراونەتە داواکاری گشتی، کە بەڵگەی بوونی تاوەر و ئەکواپارک و تەلەفریک و نەبوونی سەوزایی پێویست و داگیرکردنی شەقامەکانی دەرەوەی پڕۆژەکەی لەخۆ گرتووە، بەڵام تا ئێستا لە داواکاری گشتییەوە بڕیاری یەکلاکەرەوەی بۆ نەدراوە“.
لای خۆشیانەوە محەمەد عەبدولوەهاب، ئەندامی فراکسیۆنی گۆڕان لە ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی بۆ (باس) ڕای گەیاند، بەهۆی ئەو سکاڵا زۆرەی لەلایەن خەڵکی و ئەو بەدواداچوونانەی کە کردوویانە بۆ سەر پڕۆژەی چاڤی لاند، بڕیاریان داوە لیژنەیەکی نوێ لە ئەنجومەنی پارێزگا پێک بهێننەوە و دووبارە ئەو سکاڵایانە ئاراستەی لایەنە پەیوەندیدارەکان بکەنەوە، گوتی: “رۆژانە چەندین سکاڵای هاووڵاتییانیان لەسەر پشکەکانی چاڤی لاند پێ دەگات”.
عەتا قەرەداخی نووسەر و توێژەر لە وتارێکیدا کە لە میدیاکانی سلێمانی بڵاوی کردووەتەوە، ئاماژەی بەوە داوە کە شاسوار بەکار دەهێنرێت و خۆی و سامانەکەشی لەدەست دەدات.
نوسیوویەتی: “ئاراستەی ڕووداوەکان بە هەر ئاراستەیەکدا بێت مەیدانی ئه و ململانێیە جێگای شاسواری تێدا نابێتەوە، مەگەر لایەنێک بۆ دژایەتیی ئەوی تریان بیخاتە خزمەتی خۆیەوە کە لە بارێکی وەهاشدا ئەگەری ئەوە هەیە نەک هەر سەرمایەکەی بەڵکوو خۆیشی لەدەست بدات”.
لای خۆشیەوە، نیاز حاجی، چاودێری سیاسی بۆ (باس) ڕای گەیاند، لەوە دەچێت سیناریۆی ڕوشدی شەعید لەسەر شاسوار عەبدولواحید دووبارە بێتەوە. گوتی: “گومان هەیە هەر ئەو بەرپرسانەی کە لەپشتەوەی شاسوارن و خاوەنی سەرەکیی کۆمپانیای نالیا و کەناڵەکانین، ئەوەیان بە شاسوار عەبدولواحید کردبێت، تا لەدوای پڕۆسەی ڕیفراندۆم و سەربەخۆیی کوردستان، ئەو کە دژایەتیی دەوڵەتی کردووە، سەرەڕای ئەو کێشە داراییانەی هەیەت، شوێنی نەبێتەوە و لێرە و ڕابکات، ئەوکات موڵکەکانیان بکەوێتەوە بەردەستی خۆیان، کە پێدەچێت لای ئەوان قۆناغی دوورخستنەوەی شاسوار هاتبێت، ئەگەر نا لە کوێی ئەم دونیایەدا هەیە بازرگان یاری بە موڵک و ماڵ و ژیانی خۆی بکات و لە دژی بەرژەوەندییەکانی میللەتەکەی بوەستێتەوە”. [1]