پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
ڕێبەری مامۆستا
14-11-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
ڕۆژهەڵاتی کوردستان شاری سنە ساڵی 1980
14-11-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
داوایەک بۆ لێپرسینەوەو پاراستنی: ڕزگاربووانی ئیزیدی لە تاوانە قێزەوەنەکانی داعش
14-11-2024
هەژار کامەلا
ڤیدیۆ
سلێمانی بەم شێوەیە بنیاتنرا
14-11-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
شاری سلێمانی ساڵی 1817 وێنەکە لەلایەن ولیەم هیود گەڕیدەی ئینگلیزیی کێشراوە
14-11-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
یاریگای ئامادەیی سلێما‌نی ساڵی 1970 وێنەی تیپی باسکەی یانەی وەرزشی سیروان
14-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
14-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شەونم عومەر بەکر
14-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
نەژاد محەمەد ڕەسوڵ
14-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕێباز قانع محەمەد ئەمین
14-11-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  525,764
وێنە
  111,610
پەرتووک PDF
  20,443
فایلی پەیوەندیدار
  106,291
ڤیدیۆ
  1,587
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,423
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,727
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,204
عربي - Arabic 
31,472
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,436
فارسی - Farsi 
10,765
English - English 
7,737
Türkçe - Turkish 
3,678
Deutsch - German 
1,805
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,162
ژیاننامە 
26,520
پەرتووکخانە 
25,890
کورتەباس 
18,806
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,953
پەند 
13,755
شوێنەکان 
12,022
شەهیدان 
11,924
کۆمەڵکوژی 
10,925
هۆنراوە 
10,473
بەڵگەنامەکان 
8,357
وێنە و پێناس 
7,400
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,487
ڤیدیۆ 
1,481
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
639
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
300
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
326
PDF 
31,897
MP4 
2,618
IMG 
204,635
∑   تێکڕا 
239,476
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
محەمەدی ماملێ
ژیاننامە
بەدیع باباجان
ژیاننامە
کەمال فوئاد
ژیاننامە
پەروین مەحمود
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
Миграция Курдов В Турции
کوردیپێدیا، مێژووی ڕۆژ بە ڕۆژی کوردستان و کورد دەنووسێتەوە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Pусский - Russian
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Миграция Курдов В Турции

Миграция Курдов В Турции
Миграция Курдов В Турции
Н.З. Мосаки

В последние годы вынужденная миграция курдов из Турецкого Курдистана существенно увеличила количество этнических курдов в турецких мегаполисах. Особенно существенным этот поток был в 90-х годах прошлого века.
По данным переписи 1990 г., более миллиона мигрировавших из «Восточной и Юго-Восточной Анатолии» (так турецкие власти называют этногеографический Северный (Турецкий) Курдистан) осели в Стамбуле, составив около 15% населения крупнейшего турецкого города. При этом наиболее многочисленные общины в Стамбуле в то время были из Карса (215 тыс. чел.), Эрзинджана (150 тыс. чел.), Малатьи (141 тыс. чел.) и Эрзурума (130 тыс. чел.).
Примечательно, что в 1498 г. в Стамбуле проживали лишь 382 курда, в 1934–1935 гг. число лиц, владеющих курдским языком, составляло 2095 человек, в том числе 1668 мужского и 427 женского пола. По состоянию на середину ХХ в. известный курдский ученый Ферхад Пирбал оценивал курдское население Стамбула в 1 млн человек [1], что нам представляется несколько завышенным.
По данным курдских деятелей, в настоящее время количество этнических курдов в Стамбуле составляет 3-5 млн человек. Хотя некоторые курдские источники говорят о 5-6 млн курдов в Стамбуле, называя этот город «Курдистанбулом» [2]. А курдский публицист Локман Полат считает, что курды составляют большинство жителей 15-миллионного Стамбула — 8 млн. Он также приводит слова бывшего президента Турции Тургута Озала, заявлявшего, что «Стамбул является крупнейшим городом курдов» [3].
Численность курдов в Стамбуле в 3–4 млн оценивали в середине 90-х годов ряд западных исследователей. Так, согласно одному исследованию, опубликованному в Париже в 1996 г., численность курдов в Стамбуле составляла 3 млн человек (40% всего населения города на тот период) [4]. Газета Milliyet (20.03.2007) оценивала количество курдов (курманджи- и зазадиалектных) – жителей Стамбула в 1,571 млн человек при общей численности населения этого мегаполиса в 11,622 млн человек, а города Диярбакыра — в 618 тыс. человек [5].
Однако в 2008 г. Управление статистики Турции сообщило, что численность курдов в Стамбуле составляет 3358 тыс. человек. При этом это лишь те курды, которые поселились в Стамбуле за последние 50 лет, хотя значительное число курдов жили в Стамбуле и ранее. Численность коренных стамбульцев составляет лишь 2167572 человека. В настоящее время численность населения в Стамбуле составляет, по данным турецких статистиков, 12573836 человек. Примечательно, что в Стамбуле число курдов — выходцев из определенных городов Курдистана уже превышает население этих городов или сопоставимо с ним. Так, в Стамбуле проживают 681214 курдов из Сиваса (в 2007 г. население Сиваса составляло менее 300 тыс. чел.), 349475 — из Малатьи (в 2007 г. — 417 тыс. чел.), 319600 — из Эрзурума (в 2004 г. — 395 тыс. чел.), 230420 — из Карса (в 2004 г. — 78 тыс. чел.), 286514 — из Эрзинджана (в 2004 г. – 117 тыс. чел.), 130346 — из Адиямана (в 2004 г. — 195 тыс. чел.) и 24608 — из Ширнака (в 2004 г. — 58 тыс. чел.).
Провинции, из которых курды мигрировали в Стамбул
Число человек
Сивас
682 214
Малатья
349 475
Эрзурум
319 600
Эрзинджан
286 600
Карс
230 420
Сиирт
168 864
Мардин
155 783
Битлис
154 903
Адияман
130 346
Элязыг
128 652
Бингель
108 309
Батман
97 023
Муш
91 563
Урфа
91 117
Мараш
81 252
Тунджели
79 417
Газиантеп
76 360
Игдир
68 740
Ширнак
24 608
Диярбакыр
15 715
Агри
11 015
Хакяри
6 957
Источник: Nifusa kurdan li Stenbole ji ya stenboliyan bi xwe zedetir e. (Численность курдов в Стамбуле превышает численность коренных стамбульцев.) / www.nefel.com, 20.07.2008 (курд. яз.).
Некоторые обозреватели говорят также о возросшей совокупной мощи курдов в Стамбуле. Известный курдский журналист Ариф Зереван, главный редактор одного из наиболее популярных курдских сайтов www.nefel.com, пишет, что, как и до 1453 г., Стамбул уже не принадлежит туркам. По его мнению, Османская империя была не только империей турок, а включала разные народы. Мустафа Кемаль создал Турцию и турок, которые включили разные народы. Однако сегодня курды разрушают турецкую идентичность. Курды в Северном Курдистане открыто заявляют о своей курдской, не турецкой идентичности и становятся силой не только в Курдистане, но и в Стамбуле [6]. Представляется, что А. Зереван все-таки несколько преувеличивает силу курдов в Стамбуле, однако невозможно отрицать, что при формировании сильного национального самосознания среди курдов в Стамбуле они могут играть весьма влиятельную роль в этом мегаполисе.
Сегодня курдский язык на улицах Стамбула практически является вторым официальным языком. Почти в любом учреждении — от мест общественного питания до крупных торговых центров — можно обойтись курдским языком. При этом степень владения курдским языком стамбульцами нередко не только не уступает курдам в Курдистане, но и превышает этот уровень. Это обусловлено тем обстоятельством, что в Стамбул, как правило, переселялись жители уничтоженных деревень, где наиболее сильно сохранялась курдская идентичность, а не из крупных курдских городов, где превалирует турецкое влияние.
Следует отметить, что исторически Стамбул играл важнейшую роль в создании и развитии курдской интеллигенции и элиты, являясь на протяжении долгого времени (с XIX в. до 1923 г., когда Ататюрк запретил все курдское) культурной и литературной столицей курдов. Будучи столицей Османской империи и фактически окном Ближнего и Среднего Востока в Европу, Курдистан привлекал не только оттоманских курдов (из нынешних Турецкого, Сирийского и Иракского Курдистана), но и курдов из Иранского Курдистана. В Стамбуле курды приобщались к европейской культуре, издавали курдские журналы, создавали курдские литературные произведения, писали пьесы и т.п. Почти весь цвет курдской нации во второй половине XIX – начале ХХ в. жил (в т.ч. находясь в ссылке) в Стамбуле. В Стамбуле жили и творили, в частности, Мустафа Шауки (иранский Курдистан), Абдулла Джевдет, Бадрханы, Кадры Джамил Паша, Нали, Хаджи Кадыр Кой, шейх Реза Талабани, Исмаил Хаки Бабан, Пирамерд, Мустафа Паша Мулки, Амин Заки, генерал Шериф Паша, Рафик Хильми, Осман Сабри, Нуреддин Заза и др. Кроме того, курдские провинции имели тесные торговые связи со Стамбулом [7]. Первая книга на курдском языке также была издана в Стамбуле в 1922 г. Амином Файзи (книга «Анджумани адибан», «Совет литераторов»).
Следует отметить, что и в начале 90-х годов, во время возрождения курдской печати и литературы, Стамбул являлся интеллектуальным и культурным центром курдов. Однако после 90-х годов он уступил это место Диярбакыру.
Вторым наиболее привлекательным после Стамбула городом для мигрантов из Восточной и Юго-Восточной Анатолии, по данным той же переписи, являлся Измир, в котором в 1990 г. насчитывалось 327 тыс. уроженцев Востока и Юго-Востока Турции. В Измире больше всего выходцев было из Эрзурума (56 тыс. чел.), Карса (51 тыс. чел.) и Мардина (46 тыс. чел.). По другим данным, в Измире проживали около 800 тыс. курдов [8]. Третье место по числу выходцев из Восточной и Юго-Восточной Анатолии в 1990 г. занимала Адана (263 тыс. чел.), в которую мигрировали в основном из Урфы, Мардина, Адыямана и Диярбакыра. Французские исследователи считали, что третьим городом после Стамбула и Измира с наибольшим количеством курдов в Турции являлась Анкара [9].
Уроженцы Восточной Анатолии мигрируют в основном в Стамбул и Измир, в то время как уроженцы Юго-Восточной Анатолии хотя также мигрируют в Стамбул и Измир, ориентируются преимущественно на примыкающие регионы — Адану, Мерсин и др.
Наиболее масштабная миграция из Турецкого Курдистана, как известно, происходила в 90-е годы, когда вооруженный конфликт носил наиболее острый характер. Около 1 млн курдов проживают, по-видимому, и в Адане (провинции), примыкающей с юго-запада к этногеографическому Турецкому Курдистану. В связи с этим иногда уже можно услышать, что Адана, в которой, по некоторым данным, курды составляют от трети до половины населения, а то и больше, подвергается этногеографической курдизации и курдистанизации [10]. Уже делаются прогнозы, что в скором времени (с исторической точки зрения, конечно же) Адана будет курдским регионом. Стремительно выросло и растет численность курдов в других присредиземноморских регионах — важных туристических центрах страны — в Мерсине и Анталье. В Мерсине, по данным известного курдского адвоката и публициста А. Зеки Окчуоглу, курды составляют около 60-70% населения провинции [11]. Даже если эти цифры и завышены, тем не менее курды уже составляют, по меньшей мере, половину населения этой важнейшей с транспортно-коммуникационной точки зрения провинции. Мерсин является важнейшими морскими воротами Турции. Как заявляет тот же А. Зеки Окчуоглу, во многих крупных турецких городах население этнических курдов почти не уступает турецкому населению. При этом турецкие власти ничего не могут противопоставить естественному приросту курдов, превышающему естественный прирост турок. Рост численности курдов в этих регионах сопровождается усилением их экономических позиций. Для Турции же, как известно, туристическая отрасль и доходы этих присредиземноморских регионов служат весьма важными секторами национальной экономики.
Таким образом, в связи с большим миграционным потоком курдов в западные районы Турции там создаются крупнейшие очаги курдскости, нередко превосходящие по своему влиянию и экономической мощи курдистанские.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Pусский) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Этот пункт был написан в (Pусский) языке, нажмите на значок , чтобы открыть элемент на языке оригинала!
ئەم بابەتە 1,651 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ezzin.org
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 4
زمانی بابەت: Pусский
ڕۆژی دەرچوون: 09-04-2009 (15 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
زمان - شێوەزار: ڕووسی
وڵات - هەرێم: باکووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 15-01-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 15-01-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 15-01-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,651 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
بەراوردی پڕۆسە مۆڕفۆلۆژییەکان لەنێوان زمانی کوردی و فارسیدا (لە ڕوانگەی تیۆری مۆڕفۆلۆژیی مۆڕفیمبناغە)وە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
لە ساڵی 1961دا لە ژمارەی پارێزەران لە هەموو ئێراقدا 900 پارێزەر بووە لە ناویاندا (ئیبراهیم ئەحمەد و مام جەلال تاڵەبانی)ی تێدابوو
کورتەباس
کەرەستەکانی نەشتەرگەری سنگ و دڵ
کورتەباس
بەرنامەی کورد لە ڕوانینی هاوچەرخ تاووتوێی پرسی کورد دەکات وەک پرسێکی سیاسی و مێژوویی و نەتەوەیی
ژیاننامە
شیراز عەبدولغەنی عەبدولکەریم
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
ڕێبەری مامۆستا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
ئەڤین حسێن عەلی
کورتەباس
ڕۆڵی زمانی ڕاگەیاندن لە بنیاتنانی پێکەوە ژیان لە کۆمەڵگە قەیراناویەکاندا (کەناڵە ڕاگەیاندنەکانی هەرێمی کوردستان بە نموونە)
ژیاننامە
عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
ژیاننامە
سروود محەمەد عەبدوڵڵا
وێنە و پێناس
شاری سلێمانی ساڵی 1817 وێنەکە لەلایەن ولیەم هیود گەڕیدەی ئینگلیزیی کێشراوە
وێنە و پێناس
پیاوێکی کورد لە باکووری کوردستان 1900
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
دەروازەیەک بۆ ناسیونالیزم
پەرتووکخانە
دارشتنی پلانی ناۆخۆیی بۆ خۆگونجاندن لەگەل گۆرانکارییەکانی کەشوهەوا لە هەرێمی کوردستانی عێراق
ژیاننامە
کۆشش مەولان تەها
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆتایی سەدەی نۆزدەهەمدا لە باکووری کوردستان
پەرتووکخانە
داوایەک بۆ لێپرسینەوەو پاراستنی: ڕزگاربووانی ئیزیدی لە تاوانە قێزەوەنەکانی داعش
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
شەونم عومەر بەکر
ژیاننامە
نەژاد محەمەد ڕەسوڵ
ژیاننامە
ڕێباز قانع محەمەد ئەمین
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
ئالاء غائب حیسامەدین
ژیاننامە
لاوێن کەمال محەمەد
وێنە و پێناس
کچانی حاجی حەمە ئاغاى حسێن ئاغا تەها لە شاری سلێمانی لە سەدەی بیستەمدا
وێنە و پێناس
پیاوانی کورد لە ساڵی 1905 باکووری کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
سەرۆکی پەڕڵەمانی تورکیا: هیچ ناکۆکییەک لەنێوان کورد و تورکدا نییە

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
محەمەدی ماملێ
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
محەمەدی ماملێ
ژیاننامە
بەدیع باباجان
11-01-2010
هاوڕێ باخەوان
بەدیع باباجان
ژیاننامە
کەمال فوئاد
18-12-2013
هاوڕێ باخەوان
کەمال فوئاد
ژیاننامە
پەروین مەحمود
05-02-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
پەروین مەحمود
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
08-11-2024
هاوڕێ باخەوان
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
ڕێبەری مامۆستا
14-11-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
ڕۆژهەڵاتی کوردستان شاری سنە ساڵی 1980
14-11-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
داوایەک بۆ لێپرسینەوەو پاراستنی: ڕزگاربووانی ئیزیدی لە تاوانە قێزەوەنەکانی داعش
14-11-2024
هەژار کامەلا
ڤیدیۆ
سلێمانی بەم شێوەیە بنیاتنرا
14-11-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
شاری سلێمانی ساڵی 1817 وێنەکە لەلایەن ولیەم هیود گەڕیدەی ئینگلیزیی کێشراوە
14-11-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
یاریگای ئامادەیی سلێما‌نی ساڵی 1970 وێنەی تیپی باسکەی یانەی وەرزشی سیروان
14-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
14-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شەونم عومەر بەکر
14-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
نەژاد محەمەد ڕەسوڵ
14-11-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ڕێباز قانع محەمەد ئەمین
14-11-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  525,764
وێنە
  111,610
پەرتووک PDF
  20,443
فایلی پەیوەندیدار
  106,291
ڤیدیۆ
  1,587
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,423
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,727
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,204
عربي - Arabic 
31,472
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,436
فارسی - Farsi 
10,765
English - English 
7,737
Türkçe - Turkish 
3,678
Deutsch - German 
1,805
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,162
ژیاننامە 
26,520
پەرتووکخانە 
25,890
کورتەباس 
18,806
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,953
پەند 
13,755
شوێنەکان 
12,022
شەهیدان 
11,924
کۆمەڵکوژی 
10,925
هۆنراوە 
10,473
بەڵگەنامەکان 
8,357
وێنە و پێناس 
7,400
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,487
ڤیدیۆ 
1,481
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
989
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
824
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
767
فەرمانگەکان  
639
شوێنەوار و کۆنینە 
636
گیانلەبەرانی کوردستان 
300
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
326
PDF 
31,897
MP4 
2,618
IMG 
204,635
∑   تێکڕا 
239,476
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
بەراوردی پڕۆسە مۆڕفۆلۆژییەکان لەنێوان زمانی کوردی و فارسیدا (لە ڕوانگەی تیۆری مۆڕفۆلۆژیی مۆڕفیمبناغە)وە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
کورتەباس
لە ساڵی 1961دا لە ژمارەی پارێزەران لە هەموو ئێراقدا 900 پارێزەر بووە لە ناویاندا (ئیبراهیم ئەحمەد و مام جەلال تاڵەبانی)ی تێدابوو
کورتەباس
کەرەستەکانی نەشتەرگەری سنگ و دڵ
کورتەباس
بەرنامەی کورد لە ڕوانینی هاوچەرخ تاووتوێی پرسی کورد دەکات وەک پرسێکی سیاسی و مێژوویی و نەتەوەیی
ژیاننامە
شیراز عەبدولغەنی عەبدولکەریم
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
ڕێبەری مامۆستا
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
ژیاننامە
ئەڤین حسێن عەلی
کورتەباس
ڕۆڵی زمانی ڕاگەیاندن لە بنیاتنانی پێکەوە ژیان لە کۆمەڵگە قەیراناویەکاندا (کەناڵە ڕاگەیاندنەکانی هەرێمی کوردستان بە نموونە)
ژیاننامە
عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
ژیاننامە
سروود محەمەد عەبدوڵڵا
وێنە و پێناس
شاری سلێمانی ساڵی 1817 وێنەکە لەلایەن ولیەم هیود گەڕیدەی ئینگلیزیی کێشراوە
وێنە و پێناس
پیاوێکی کورد لە باکووری کوردستان 1900
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
پەرتووکخانە
دەروازەیەک بۆ ناسیونالیزم
پەرتووکخانە
دارشتنی پلانی ناۆخۆیی بۆ خۆگونجاندن لەگەل گۆرانکارییەکانی کەشوهەوا لە هەرێمی کوردستانی عێراق
ژیاننامە
کۆشش مەولان تەها
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆتایی سەدەی نۆزدەهەمدا لە باکووری کوردستان
پەرتووکخانە
داوایەک بۆ لێپرسینەوەو پاراستنی: ڕزگاربووانی ئیزیدی لە تاوانە قێزەوەنەکانی داعش
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
شەونم عومەر بەکر
ژیاننامە
نەژاد محەمەد ڕەسوڵ
ژیاننامە
ڕێباز قانع محەمەد ئەمین
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
ئالاء غائب حیسامەدین
ژیاننامە
لاوێن کەمال محەمەد
وێنە و پێناس
کچانی حاجی حەمە ئاغاى حسێن ئاغا تەها لە شاری سلێمانی لە سەدەی بیستەمدا
وێنە و پێناس
پیاوانی کورد لە ساڵی 1905 باکووری کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
سەرۆکی پەڕڵەمانی تورکیا: هیچ ناکۆکییەک لەنێوان کورد و تورکدا نییە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.109 چرکە!