ناو: مەکسیم
نازناو: مەکسیمی خەمۆ
ناوی باوک: حسێن
ڕۆژی لەدایکبوون: #09-07-1934#
ڕۆژی کۆچی دوایی: #17-07-2011#
شوێنی لەدایکبوون: گوندی #ئاڤشین#، ناوچەی #ئاپاران#، ئەرمەنستان
شوێنی کۆچی دوایی: گوندی ئاڤشین، ناوچەی ئاپاران، ئەرمەنستان
$ژیاننامە$
زانای بەناوبانگی کورد مەکسیم خێمۆ (خامۆیان مەکسیم ئوسێنۆڤیچ) لە 07-09-1934 لە کۆماری ئەرمینیا، لە گوندی چۆبانماز (ئێستا ئاڤشێن) لە ناوچەی ئاپاران لەدایک بووە. لە ساڵی 1954 چووەتە زانکۆی دەوڵەتیی یەریڤان و لە ساڵی 1959 بە پلەی یەکەم زانکۆی تەواوکردووە. لە ماوەی خوێندنی لە زانکۆدا دوو ساڵ (1958-1959) لە بەشی کوردیی ڕادیۆی یەریڤان کاری کردووە.
دوای تەواوکردنی زانکۆ، لە هەمان ساڵدا داوای ماستەر لە پەیمانگای لێنینگراد بۆ توێژینەوەی ڕۆژهەڵاتی کرد و لە زانکۆی سانت وەرگیرا. پترسبۆرگ. دوای سێ ساڵ بەرگری لە تێزەکەی دەکات لەسەر بابەتی زاراوەی بادینی کوردانی ناوچەی: (بامەرنێ، ئیتروش) ی باشووری کوردستان . لە ساڵی 1964ەوە وەک مامۆستا (1964-1981) ، مامۆستای یاریدەدەر (1981-1985) و توێژەری باڵا (1995-2004) لە ئەکادیمیای نیشتمانی زانستەکانی کۆماری ئەرمینیا کاری کردووە.
لە ساڵی 1989 لە پەیمانگای وڵاتانی ئاسیا و ئەفریقا - زانکۆی دەوڵەتی مۆسکۆ (لۆمۆنۆسۆڤ) ، تێزی دکتۆرای خۆی لەسەر تەوەری بنەماکانی دەستەواژەی زمانی کوردی بە زمانی ڕووسی پێشکەش کرد و بە لێزانی بەرگری لێکرد، کە تیایدا باسی کێشە گشتییەکانی کرد لە دەستەواژەی تیۆری، مەودا و سنووری ڕستەسازی، شێواز و لایەنەکانی لێکۆڵینەوە، مۆدێلکردن، پەرەپێدانی سیستەمێکی پۆلێنکردن کە وەک بنەمایەک بۆ تیۆری دەستەواژەسازی سەیر دەکران.
لە ساڵی 1997 نازناوی پڕۆفیسۆری پێ بەخشراوە.
لە بواری فیلۆلۆژی کوردیدا، مەکسیمێ خێمۆ خاوەنی زیاتر لە دەیان پەرتووک و وتاری زانستییە بە زمانی جۆراوجۆر و دەستەڵاتێکی دانپێدانراوە لە بواری فیلۆلۆژی کوردیدا. لە ساڵی 1993 تا 2000 بەرپرسی لقی کوردی پەیمانگای ڕۆژهەڵاتناسیی ئەکادیمیای نیشتمانی زانستی کۆماری ئەرمینیا بووە و بنەماکانی زمانە ڕۆژهەڵاتییەکانی گوتووە و چەندین سیمیناریشی ئەنجامداوە. پڕۆفیسۆر خامۆیان بەرپرسی دەیان تێزی ماستەر و دکتۆرا بووە و چەندین پەرتووک و بابەتی زانستی بە زمانەکانی کوردی، ڕووسی و ئەرمەنی لەژێر سەرنووسەری ئەودا چاپ کراون.
یەکێک لە کارە دڵخوازەکانی پ.ی.د. مەکسیمێ خێمۆ، فەرهەنگی دەستەواژەی کوردی – ڕووسی (بیوجان) کە نزیکەی 8000 دەستەواژەی تێدایە، لە ساڵی 1979 لە شاری یەریڤان چاپ کراوە. لە کاتێکدا ئیدیۆمەکان بە زمانی کوردی بە پیتی سیریلیکن و لێکدانەوەکانیان بە زمانی ڕووسی بووە.
زانای بەناوبانگی کورد، ئەکادیمیست، دکتۆری فیلۆلۆژی، ئەندامی پەیمانگای لێکۆڵینەوەی ڕۆژهەڵاتی ئەکادیمیای نیشتمانی زانستەکانی کۆماری ئەرمینیا، پ.ی.د. مەکسیمی خەمۆ لە 17-07-2011 بەهۆی نەخۆشییەکی سەخت لە گوندەکەی خۆی لە ئاڤشین کۆچی دوایی کرد.
سەرچاوە: کوردیپێدیا
وەرگیڕانی لە ڕووسییەوە: #ڕاپەر عوسمان عوزێری#
[1]