پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان




گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان لەبەردەم ماڵی خۆیان مێژووی خانووەکە دەگەڕێتەوە بۆ پێش ساڵی 1890
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
پۆلێک نووسەر و شاعیر و هونەرمەندی کورد لە شاری سلێمانی ساڵی 1992
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ڤیدیۆ
زەکەریا عەبدوڵڵا لە ساڵی 2001 چی گێڕایەوە؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ تارا ڕەسوڵ ساڵی 2022
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
حەمە جەزا ساڵی 2003 چی باسکرد لە دانیمارک؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و عیرفان ئەحمەد و حسێنی شەریفی و حەمید بانەیی ساڵی 2000
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ڤیدیۆ
مەرزییە فەریقی لە دووری کوردستان گریانی ناوەستێ
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
دینا حسێن
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هیمداد نووری
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
21-12-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  531,178
وێنە
  113,105
پەرتووک PDF
  20,683
فایلی پەیوەندیدار
  108,751
ڤیدیۆ
  1,641
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
291,503
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,097
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,388
عربي - Arabic 
32,780
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,222
فارسی - Farsi 
11,616
English - English 
7,804
Türkçe - Turkish 
3,689
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,864
پەرتووکخانە 
26,145
کورتەباس 
19,165
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,052
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,161
شەهیدان 
11,933
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,499
بەڵگەنامەکان 
8,416
وێنە و پێناس 
7,479
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,511
ڤیدیۆ 
1,521
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,462
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
884
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
768
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
253
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ئیدیۆم 
134
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
328
PDF 
32,525
MP4 
2,758
IMG 
207,942
∑   تێکڕا 
243,553
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
شێخ نوری شێخ ساڵح
ژیاننامە
ئارۆز هیوا ئەحمەد
ژیاننامە
حەمەبۆر
شەهیدان
جیهان بێلکین
شەهیدان
نازم دەشتان
Auguste Jaba
بەرهەمەکانتان بە ڕێنووسێکی پوخت بۆ کوردیپێدیا بنێرن. ئێمە بۆتان ئەرشیڤ دەکەین و بۆ هەتاهەتا لە فەوتان دەیپارێزین!
پۆل: ژیاننامە | زمانی بابەت: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber1
SMS0
Messenger0
E-Mail0
Copy Link1
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish4
English - English0
عربي - Arabic1
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Auguste Jaba

Auguste Jaba
Alexander Auguste Jaba (bi polonî: August Kościesza-Żaba), (z. 1801 Krasław − m. 3ê kanûna paşîn a 1894an li Îzmîrê) rojhilatnas û kurdzanekî polonî ye. A. Jaba di warê berhevkirin, wergerandin, amadekirin û weşandina xebatên li ser folklor, ziman, dîrok û çanda kurdî de gelek xebatên curbecur kirine.
$Jiyana A. Jaba$
Jiyana Aleksandre Jaba, wekî kurê Domînîk Jaba û Anna Holovîanka di sala 1801ê de li Kraslawê ji dayik bû. Jaba, ji binemaleke esîl a Polonî ye û ev malbat bi koka xwe ji bajarê Poleckê ye. Hin çavkanî jî dîyar dikin ku ev malbata xwedî feraseteke Katolîkî a tund bi eslê xwe Cihû ye.
Jaba, di sala 1824an de ket beşa Zimanên Rojhilatî ya li Zanîngeha Vilenskîyê. Le belê, di wan salan de li zanîngehê bi têra xwe mamoste tune bûn û ji ber vêyekê biryar hat dayîn ku Jaba jî tê de șeş xwendekar derbasî zanîngehên Rûsyayê bibin. Bi vî awayî Jaba derbasî Rûsyayê dibe û dikeve beşa Zimanên Rojhilatîya li Akademîya Zanistan a li St. Petersbûrgê û perwerdeya xwe ya li wir di sala 1828an de kuta dike.
Jaba piştî zanîngehê, li nûnertîyên derve yên Rûsyayê wekî wergêr dest bị xebatê dike. Pêşi di sala 1830'yî de li konsolosîya Yafayê ya Rûsyayê ku wê caxe di bin hakimîyeta Osmanîyan de bû, wergêrîya tirkî (Osmanî)-Rûsî dike. Di dema vê peywira xwe ya Yafayê de bi keça konsolosê Rûs re dizewice û Xwedê pênc zarok da wan. Navê wan; Thédore, Constantin, Alphonse, Peter û Iosif e. Pey re di sal 1832'yan de dîsa ji bo heman peywirê tê şandin bo Selanikê. Ji ber serkeftinên xwe yên payeberz di sala 1835an de li serkonsolosîya Izmirê tê peywirdarkirin. Di sala 1848’an de piştî mirina jina xwe ya ewil, bi Elenayê re zewaca xwe ya duyem dike ku keça konsolosê Emerîkayê yê li Selanikê ye. Ji vê jinê jî şeş zarokên Jaba çêdibin. Ango Jaba bavê yanzdeh zarokan e, navê zarokên jina duduyan ev in: Marie, Auguste, Jules, Sofhie, Amélie û Wlidimir. Li gor ku ji nameyên Jaba yên şandine Rûsyayê tê fehmkirin Jaba gelekî li ser zarokên xwe helak bûye û ji bo perwerdeya wan gelek caran miracaetî Rûsyayê kiriye da ku ji bo xwendina zarokên wî alîkariya wî bikin.
Di heman salê de, di sala 1848an de li Erziromê wekî konsolos tê peywirdarkirin. Di sala pêncan a vê peywirê de Şerê Qirimê yê di navbera Osmanîyan û Rûsan de dest pê dike û Jaba li enîyên şer ên Rûsyayê tê peywirdarkirin. Ji ber ku Jaba; Agirî, Qers, Erzirom û derdora wê herêmê baş dizane, ji bo wergêrî û rêberîya leşkerên Rûs bike, tê peywirdarkirin. Di sala 1856an de ku Şerê Qirimê bi dawî dibe, peywira xwe ya konsolosîyê ya li Erziromê heta sala 1866an didomîne. Di vê peywira xwe de nêzî 15 salan dimîne û heke meriv wan hersê salên di şerê Rûs-Osmaniyan de jî yên di navbera 1853-1856an de hesab bike bi tevahî 18 salan li Kurdistanê bi kurdan re têkildar bûye.
Ev peywira konsolosîyê ya li Erziromê, peywira dawîn a Jaba ye û di 65 salîya xwe de teqawîd dibe û li İzmirê bi cî dibe. Jabayê ku heta dawîya emrê xwe li İzmirê dimîne, li gel karê wergêrîyê bi mamostetîya Fransî re û bi lêkolînên zanistî re mijûl dibe. 3yê Çileya 1894an di 93 salîya xwe de diçe rehma Xwedê û pêşîyê li Kemerê tê defnkirin lê belê paşê cîyê gora wî tê guhertin û bo Karşıyakayê tê guhastin.
Yek ji taybetmendiyên balkêş ên Jaba ew e ku; wî gelek ziman bi qasî pisporên wan zimanan baş dizanî. Jabayê ku bi rûsî, fransî, almanî û tirkî pir baş dizanî, salên her du peywirên konsolosîyê yên li Erziromê û sê salên peywira Şerê Qirimê tê de bi giştî 18 salan li bajarên Rojhilatê dimîne. Jabayê ku demeke dirêj li vê herêmê dimîne, ji Mela Mehmûdê Bazîdî, ku di nameyên xwe yên şexsî de wekî “mamoste bangî wî kiriye, bi asta berz hînî Kurmancî bûye. Asta Kurmancîya xwe di nameyeke xwe de ku ji Dornê rojhilatnas re dişîne, bi vê gotina xwe derdibire:
Hingî min Kurmancî xwend û gihîştim asteke werê, êdî dikarim bi Kurmancî bixebitim û dikarim wergêrîyê bikim.
Hevnasîna A. Jaba bi Mele Mehmûdê Bazîdî re
Jaba ku di navbera salên 1848-1866an de li Erziromê Konsolosîya Rûsyayê kiriye, bi Mele Mehmûdê Bazîdî re li ser ziman, çand û edebîyata kurdî xebatên hevpar kirine. Mele Mehmûdê Bazîdî ku ji Bazîda vê serdemê ye û li medreseyên herêmê perwerde bûye, di warên ziman, çand û edebîyata kurdî de yek ji kesayetên girîng tê qebûlkirin. Bazîdîyê zana û xwedî kesayetîyeke piralî, di gelek warên çanda kurdî de xebatên hêja kirine û piranîya van xebatên xwe jî piştî ku Jaba dinase, derxistine holê.
Dema ku Bazîdî di Medreseya Xanî de mamostetî dikir, di sala 1855an de Şerê Rûs û Osmanîyan dest pê kir û ji ber vê yekê Bazîdî koçi Erziromê dike. Bazidîyê ku wêrankirina vê dagirkerîyê tecrûbe dike, ji ber vê dagirkerîyê birayê xwe dispêre axê. Rewşa lawê wî yê ku alîkarîya aborî li Bazidî dike jî xera dibe û ji ber van sedeman Bazîdî bi temamî dikeve rewşeke zor û zehmet. Bazîdîyê ku li Erziromê neçar û belengaz dimîne û hazirîya vegera li Bazîdê dike, rêya wî û ya Konsolosê Rûs ê li Erziromê Aleksandre Jaba pev dikeve. Ji xwe berê jî ji alîyê Namzetê Akademîya Zanistan a Petersbûrgê û hevalê wi Bernhard Dorn (1805- 1881) ve jê hatiye xwestin ku derheqê Kurdên wê herêmê de hin lêkolînan bike. Axirî, pêdivîya Jaba bi mamosteyeki, rêberekî hebû ku bikare derheqê Kurdan de lêkolînan bike û pêdivîya Bazîdî jî ji bo zanist û aborîyê bi aligirekî hebû. Lewma ev her du kes ji bo xebatên xwe hatine cem hev.
Armanca Jaba ew bû ku; ji Bazîdî hînî kurdî bibe, nusxeyekê ji berhemên li cem wî bigire û berhemên folklora gel a dewlemend berhev bike. Jaba, paşê ji bo arşîvek çê bibe dê ev bişandana St. Petersbûrgê. Bi vî awayî Bazidî dibe mamoste,rêzan û alîgirekî Jaba. Piştî hevkarîya nêzî deh salan, gelek berhemên devkî û nivîskî yên derheqê ziman, çand û edebîyata kurdî de tên berhevkirin û ji bo Akademîya Zanistan a St. Petersbûrgê tê şandin û bi navê Koleksîyona Aleksandre Jaba tê tomarkirin. Her wiha, ev berhemên ku piranîya wan ji pirtûkxaneya Bazîdî derketine û qismekî wan jî bi destnivîsa Bazîdî ne, bingeha xebatên Kurdolojîyê yên li Rûsyayê çê kiriye.
Piranîya vê koleksîyona bi navê Koleksiyona Aleksander Jaba ku 54 dosyayên curbicur pêk tê, ji pirtûkxaneya şexsî ya Bazîdî derketine yan jî bi destnivîsên wî hatine îstinxeskirin, ev yek ji hêla nîşandana çawanîya hevkarîya van her du kesan hêja ye. Li gel vê yekê, ev koleksîyon; di warê çand, dîrok, ziman û edebîyata kurdî de nusxeyên herî kevn û hêja yên xebatên klasîk û berhevkarîyê dihewîne û ev yek jî vê koleksîyonê zêdetir qîmetdar dike.
Li ser adet çîrok û wêjeya kurdan lekolîn kirine û ew di sala 1860ê de di kovara fransî Recueil des notices et récits de la littérature et des tribus du Kourdistan de dane çap kirin. Her weha ferhengek dest nivîsa Jaba kurdî-frensî, frensî-kurdî hin nehatîye çapkirin heye. Di sala 1879 de Jaba Ferhenga a kurdî Frensî amade kir, paşê bi lêzedekirna zanayê Almanî Ferdinand Justi ku kurdîya wê bi tîpên erebî û transkrîptsya wê ya latînî ji alî Jaba de hatîye amadekirin, hat çap kirin.
$Derheqê Navên Cuda yên A.Jaba$
Navê Jaba di çavkanîyên cîhê de bi awayên ji hev cîhê derbas dibe. Sedema esas a vê yekê ev e ku Jabayê xwedî nasnameyeke piralî, serê xwe bi ziman, dîrok, çand û edebîyata gelek neteweyan re êşandiye û bi gelek zimanan nivîsîye. Ji ber vê yekê navê Jaba di zimanên neteweyên cuda de bi şêweyên cuda hatiye bilêvkirin. Di çavkanîyên Polonîyan de bi navê August Kosciezsa Zaba, di çavkanîyên Rûsan de bi navê August Dementeviç Jaba, di çavkanîyên Almanan de bi navê August Jaba yan jî Auguste de Jaba derbas dibe. Di hinan de jî tê dîtin ku nav an paşnavê wî bi awayên cuda tê gotin. Paşnavê wî; wekî Saba, Shaba, Yaba, Zhaba, Zaba, Caba derbas dibe û navề wi jî wekî Aleksandre, Anthony û İskender ketiye belgeyan. Lê li gor tesbîta Jan Dost dewleta Rûsyayê bi taybetî navê lêkolînerên biyanî yên ji bo wan dixebitîn li gor zimanê rûsî diguherand û bo mînak jî qala van lêkolîneran dike, navê herdu pisporên alman Peter Lerch li gor rûsî bû Peter Ivanovich Lerch, navê Albrecht Bernhard Dorn bû Boris Andreevich Dorn. Li gor vê usûlê navê August Jabayê polonî jî bûye Alexandre Jaba. Joanna Bocheńska jî di pêşgotina wergera polonî ya kitêba “Cami‘eyê Risaleyan û Hikayetan” de li ser guherîna navê Jaba disekine û dibêje dibe ku navê Jaba bi şaşî ne August lê wekî Aleksander nivîsîne yan jî ev nav li wan xerîb hatiye loma guherandine û tiştên nêzî vê dibêje.
$Oryantalîzm û A. Jaba$
Ji Kurdologe ewil Garzoni bigire heta bigihîje Jaba, pêgirê çi dewlet an neteweyê bin jî yan jî bi çi nav û sifetê li erdnigariya Kurdan xebatên Kurdnasiyė kiribin jî, îstîsna ne tê de, van kesan helbet armanc û berjewendiyên neteweyî yan olî dabûn ber xwe û kiryarên xwe gori van armancan dirust kirîbûn. Fikr û ramana ku em li vir diparêzin ew e ku rojhilatnas an bi têgîneke din oryantalistên rojavayî, di warê Kurd û Kurdnasîyê de lêkolînên pir giranbiha derxistine holê, lê çi qasî ku ji bo Kurdan tevkarîyeke nirxbilind be ji, ev hewl ne tenê ji hezkerina neteweya Kurd bû. Dîyarkirin û piştrastkirina vê xalê ne ji bo darazkirina van hewldanên hêja ye, lê divê bi refleksên zanisti ev mesele bê kifşkirin.
Jaba jî weki Minorski, Nikîtin, Garzoni û hwd oryantalistek bû. An na em nikarin ew qas xebat, hewldan, handan û berhevkirinên meydani yên ji aliyê Jaba ve hatine kirin, parçeyek ji wezîfeya wi ya balyoztiya Rûsi ya li Erziromê qebûl bikin. An jî em nikarin bibêjin ku hevalbendê wi Bernhard Dorn yê kuxasmavankarê Akademîya Petersbûrgê bû, jê tika kiriye û wî jî ew qas karên ku pêwisti bi kedeke mezin heye, pêk anîne. Xala ku li vir divê bi girîngî bê kirpandin ew e ku weki Edward Said jî derbirandiye, divê oryantalizm wekî diyardeyeke çandi a politik bê nirxandin ku ew oryantalizm ne bi qasî ku tê gotin disiplineke saf û pak e. Her wiha divê ev dîsîplîn bi vî rengî jî bê pirsyarkirin.
Ji aliyekî din ve, çi Jaba û çi oryantalîstên bîyanî yên din, xebat û lêkolinên xwe bị ci mebest, berfirehî û her bi çi motîvasyonê kiribin jî, di vir de ya ku em giringiyê pê bidin ew e ku oryantalîstên Rojavayî derbarê ziman, çand, edebîyat û diroka kurdî de xebatên ewilîn bi awayekî rêkûpêk kirine. Di wan serdemên kêmderfetîyê yên Kurdan de agahiyên jêneger gihandine ber destên me. Nayê mandelekirin ku ev xebatên oryantalistên ewil, ji bo lêkolînên Kurdolojîya îroyîn bûne bingeheke xurt û kar û barên me yên zanistî li ser van berheman bilind dibin.
$Nêrînên Polonîyan Derheqe A.Jaba$
Li gel vê yekê, em dibînin ku Jabayê Polonî berhemên xwe bi zimanê xwe nenivîsîne, bi piranî zimanê Rûsî û Fransî tercîh kiriye. Tê zanîn ku ev helwesta Jaba ji alîyê welatîyên wî ve hatiye rexnekirin. Heta, astên van rexneyan gihîştiye wê yekê ku hin welatîyan wî yên Polonî ew weki kesayetekî xerab û zîyandar daye naskirin. Bochenskaya Polonî di hevpeyvineke xwe de li ser vê mijarê ev tişt gotine:
Aleksander Żaba/an jî Jaba (żaba bi Polonî maneya beq e) bi rastî Kurdnasekî Polonî bû. Tenê li welatê min ku di dawîyê da serbixwe bûye bibîranîna mirovên wûsa ne tiştekî pir bi nirx e. Yanî rojhilatnas vê dizanin, lê ji bilî wan ev ji bo tu kesî ne balkêş e. Jaba di dema koledarîya me de a ji alîyê Rûsan bûbû karmend û diplomatê Rûsî. Yanî berî her tiştî karîyereke xwe didomand û ji welatê xwe û problemên wî bi dûr ketîbû. Ji bo mirovên wûsa digotin xayin û hez ji bibîranîna wan nakin. Lê ez hez dikim. Ji ber ku jîyana mirovî tu car ne yekalî ye. Serpêhatî û jîyana Jaba û van lêkolînên wî belkû dikarin alîyekî din ê vî mirovî nîşan bidin. Dibe kû guhdana wî ji Kurdan re ji ber rewşa welat û xelkê xwe jî derketîye holê? Kî dizane? Ev babeteke pir balkêş e û belkû em îro bi hev ra dikarin jîyana wî bi dîmenekî din bibînin. Tenê mixabin ez nikarim tekstên wî bixwînim ji ber ku Fransî nizanim û ne bi Polonî, ne bi Kurdî jî ev nivîsar hene. [1]
ئەم بابەتە بەزمانی (Kurmancî) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Ev babet bi zimana (Kurmancî) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەم بابەتە 2,834 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Kurmancî | ku.wikipedia.org
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 17
زمانی بابەت: Kurmancî
ڕۆژی لەدایکبوون: 00-00-1801
ڕۆژی کۆچی دوایی: 00-00-1894 (93 ساڵ)
ئاستی خوێندن: زانکۆ (بەکالۆریۆس)
جۆری خوێندن: زمانی بێگانە
جۆری کەس: کورد(ناس)
جۆری کەس: ڕۆژهەڵاتناس
زمان - شێوەزار: فەڕەنسی
زمان - شێوەزار: ڕووسی
زمان - شێوەزار: کرمانجیی سەروو
شوێنی نیشتەنی: هەندەران
لەژیاندا ماوە؟: نەخێر
نەتەوە: بێگانە
هۆکاری گیان لەدەستدان: مەرگی سروشتی و نەخۆشی
وڵات - هەرێم (لەدایکبوون): لاتڤیا
وڵات - هەرێم (کۆچی دوایی): یەکێتیی سۆڤیەتی پێشوو و ڕووسیا
ڕەگەزی کەس: نێر
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 11-05-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 11-05-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 29-06-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 2,834 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
ژیاننامە
نەجیبە ئەحمەد بەرقی
ژیاننامە
چۆڤین چالاک
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
ژیاننامە
هیمداد نووری
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
کورتەباس
گرنگی زیاتر بە چالاکییە وەرزشییەکان دەدرێت
وێنە و پێناس
پۆلێک نووسەر و شاعیر و هونەرمەندی کورد لە شاری سلێمانی ساڵی 1992
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان لەبەردەم ماڵی خۆیان مێژووی خانووەکە دەگەڕێتەوە بۆ پێش ساڵی 1890
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
ژیاننامە
مەلا کەریم 1
پەرتووکخانە
بەها بنچینەکان بۆ تەمەنی (4-5) ساڵ
وێنە و پێناس
خەلیفە فەرەجی وەستا تۆفیقی وەستا محەمەدی کەبابچی و ڕەعنای حاجی مەلا ئەوڕەحمانی چەخماخساز 1955
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957
کورتەباس
پێشمەرگەی بێناو شێخ مەحمود کەڵەوی
ژیاننامە
دینا حسێن
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و سیروان جەمالی برازای لە سلێمانی 17-01-1973
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
مێتافۆریی هەست لەڕوانگەی  سیمانتیکی  مەعریفیەوە گۆران و ئیلیەت بە نموونە
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و عیرفان ئەحمەد و حسێنی شەریفی و حەمید بانەیی ساڵی 2000
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
کورتەباس
پایەی (موجیال، موجیلە) یان مقامی (موجیال، موجیلە) یەکێکە لە مقامە کۆنەکانی ناوچەی گەرمیان کە لە شاری کفری لەدایک بووە
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
کورتەباس
حاجی ژنێکی گەرمیان، بە مووچەی ئەنفالانەکەی مزگەوتێکی دروستکرد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
ژیاننامە
سۆلاڤ یوسف
کورتەباس
شۆکە شەونمی شیرین ‌چ سوودێکی هەیە؟ ئایە دۆشاوی شۆکە سوودیی ھەیە؟ شۆکە چییە و لە کوێ‌ هەیە؟

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
شێخ نوری شێخ ساڵح
17-06-2010
هاوڕێ باخەوان
شێخ نوری شێخ ساڵح
ژیاننامە
ئارۆز هیوا ئەحمەد
25-12-2021
سەریاس ئەحمەد
ئارۆز هیوا ئەحمەد
ژیاننامە
حەمەبۆر
06-04-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
حەمەبۆر
شەهیدان
جیهان بێلکین
20-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
جیهان بێلکین
شەهیدان
نازم دەشتان
20-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
نازم دەشتان
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان لەبەردەم ماڵی خۆیان مێژووی خانووەکە دەگەڕێتەوە بۆ پێش ساڵی 1890
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
پۆلێک نووسەر و شاعیر و هونەرمەندی کورد لە شاری سلێمانی ساڵی 1992
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ڤیدیۆ
زەکەریا عەبدوڵڵا لە ساڵی 2001 چی گێڕایەوە؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دیدارێک لەگەڵ تارا ڕەسوڵ ساڵی 2022
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
حەمە جەزا ساڵی 2003 چی باسکرد لە دانیمارک؟
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و عیرفان ئەحمەد و حسێنی شەریفی و حەمید بانەیی ساڵی 2000
21-12-2024
سەریاس ئەحمەد
ڤیدیۆ
مەرزییە فەریقی لە دووری کوردستان گریانی ناوەستێ
21-12-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
دینا حسێن
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هیمداد نووری
21-12-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
21-12-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  531,178
وێنە
  113,105
پەرتووک PDF
  20,683
فایلی پەیوەندیدار
  108,751
ڤیدیۆ
  1,641
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
291,503
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
91,097
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,388
عربي - Arabic 
32,780
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
20,222
فارسی - Farsi 
11,616
English - English 
7,804
Türkçe - Turkish 
3,689
Deutsch - German 
1,809
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,149
ژیاننامە 
26,864
پەرتووکخانە 
26,145
کورتەباس 
19,165
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,052
پەند 
13,754
شوێنەکان 
12,161
شەهیدان 
11,933
کۆمەڵکوژی 
10,919
هۆنراوە 
10,499
بەڵگەنامەکان 
8,416
وێنە و پێناس 
7,479
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,511
ڤیدیۆ 
1,521
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,462
پۆلێننەکراو 
989
فەرمانگەکان  
884
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
826
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
768
شوێنەوار و کۆنینە 
639
گیانلەبەرانی کوردستان 
360
یارییە کوردەوارییەکان 
253
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ئیدیۆم 
134
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
101
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
328
PDF 
32,525
MP4 
2,758
IMG 
207,942
∑   تێکڕا 
243,553
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای میرزا
پەرتووکخانە
کوردایەتی بیر و بزاڤە
شوێنەوار و کۆنینە
پردی کەڵهۆرت
ژیاننامە
نەجیبە ئەحمەد بەرقی
ژیاننامە
چۆڤین چالاک
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
ژیاننامە
هیمداد نووری
شوێنەوار و کۆنینە
نەخشی بەردینی ئەشکەوتی سەلمان، یان پەرەستگای تاریشا
کورتەباس
گرنگی زیاتر بە چالاکییە وەرزشییەکان دەدرێت
وێنە و پێناس
پۆلێک نووسەر و شاعیر و هونەرمەندی کورد لە شاری سلێمانی ساڵی 1992
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان لەبەردەم ماڵی خۆیان مێژووی خانووەکە دەگەڕێتەوە بۆ پێش ساڵی 1890
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
ژیاننامە
جەمال نەبوورە
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
ژیاننامە
لەنیا هێڤی
ژیاننامە
مەلا کەریم 1
پەرتووکخانە
بەها بنچینەکان بۆ تەمەنی (4-5) ساڵ
وێنە و پێناس
خەلیفە فەرەجی وەستا تۆفیقی وەستا محەمەدی کەبابچی و ڕەعنای حاجی مەلا ئەوڕەحمانی چەخماخساز 1955
پەرتووکخانە
کەرکووک لەنێوان هەردوو ئاماری 1947-1957
کورتەباس
پێشمەرگەی بێناو شێخ مەحمود کەڵەوی
ژیاننامە
دینا حسێن
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و سیروان جەمالی برازای لە سلێمانی 17-01-1973
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
مێتافۆریی هەست لەڕوانگەی  سیمانتیکی  مەعریفیەوە گۆران و ئیلیەت بە نموونە
ژیاننامە
مەجید جەمشیدی
وێنە و پێناس
کوردۆ کاروان و عیرفان ئەحمەد و حسێنی شەریفی و حەمید بانەیی ساڵی 2000
پەرتووکخانە
پێگەی ئافرەت لە شیعری هاوچەرخدا
کورتەباس
پایەی (موجیال، موجیلە) یان مقامی (موجیال، موجیلە) یەکێکە لە مقامە کۆنەکانی ناوچەی گەرمیان کە لە شاری کفری لەدایک بووە
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
کورتەباس
حاجی ژنێکی گەرمیان، بە مووچەی ئەنفالانەکەی مزگەوتێکی دروستکرد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی قەڵاتاسیان
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سوهراب ئەحمەدپوور
ژیاننامە
سۆلاڤ یوسف
کورتەباس
شۆکە شەونمی شیرین ‌چ سوودێکی هەیە؟ ئایە دۆشاوی شۆکە سوودیی ھەیە؟ شۆکە چییە و لە کوێ‌ هەیە؟

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16.08
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.438 چرکە!