نامۍ: محەمەد ئەمین
نازنام: کاردۊخی
نامۍ تاتەی: شېخ محەمەد
رۊ جە ئەڎا بیەی: #25-03-1916#
رۊ کۊچی دمایی: #08-06-1982#
زېدو جە ئەڎابیەی:#تەوېڵۍ#
یاگۍ کۊچی دمایی: #سلېمانی#
$ژیوانامە$
کاردۊخی نامۍ تەمامەش(محەمەد ئەمین کوڕو شېخ محەمەڎی کوڕو شېخ بەهادینی کورو شېخ عوسمانی سیراجەدینو تەوېڵۍ(شېخ عوسمانی گۆرە).
ئەڎاش کناچۍ مەڵڵا نەجمەدین و کوڕو مەڵڵا نەزیریەنە
ساڵەو(1916) زاینی جە شارە دەگاو تەوېڵۍ ئامان
دنیاوە، جە پەنج ساڵینە وەردەمو تاتەیشەنە و لالواشەنە قورئان و دەرسە دینییەکېش وانێنۍ
ساڵەو(1929ز) جە تەوېڵۍ لوانەنە وانگاو ساڵەو(1935ز) وانای سەرەتاییش تەمامنان، دماتەر جە شارو بەغڎای دەسش کەردەن بە وانای جە(خانەو ماموسایا) و ساڵەو(1939ز) تەمامنانش و هەمان ساڵەنە مەرزیانەرە
بەردەوام بیەن جە کارو وەزیفەیش، فرەتەر جە(بیارۍ، هەڵەبجە، بەغڎا، سلېمانی، ...تد). دمای 31 ساڵا خزمەت کەردەیش جە بوارو پەروەردەینە وېش یانەنشین کەردەن و گېڵانۆ پەی شارو سلېمانی.ڕۊ هەشت و حوزەیرانی ساڵەو(1982ز) جە شارو سلېمانی کۊچی دماییش کەردەن و جەگوڕستان و سەیوانی ئەسپەردە کریان.
سەرچەمەو بەهرەو کاردۊخی پەی شېعرۍ جوانی سرووشت و هۆرامانی، وەشەویسی و دڵداری، نیشتمان و کوردی بیەن. کاردۊخی بە هۆرامی هەم کرمانجی وارین(سۆرانی) شېعرېش نویستېنۍ.
نمونێوە جە شېعرەو کاردۊخی
پیرێ زانا
پیرێو ڕیش چەرمە، دنیا دیدەو ڕاس
زاناو فامیڎە تەمام پیا خاس
ئاما، دیش وەچەم، کەش و کۊو سارا
قەبرۆ شەهیدا، جە دەگاو شارا
دیم، هەڕەش پیما، تا واچی فرۍ
گرەوۍ و ناڵۍ، دەنگی بەرز چڕۍ
بە کام نەیاوێ چی کوردسانە
یەگجار فرېنۍ چی گۊڕستانە
خەفەتی فرەم پەی ئانیشانە
بەدەسو وېما، نریەی نیشانە
ئازاو گەنجېما، زیاڎ جە سەڎیی
کریێ دارەرە، بە دەس و بەڎیی
پیرە ئی شېعرا، وانۍ و گرەوۍ
تا سۊش بیەوە، چاگە مەرد شەوۍ
نمونێ تەر:
بوڵبوڵی سەروەش
بوڵبوڵی سەروەش چەمۍ کەرەوە
هەتا متاوی پەی وېت گرەوە
هامنا گەرما وەهار سەرشیەن
ۋلی نەمەنۍ دڵ خەمگین بیەن
وشکاییش ئامان ئا چەمەو حەوزە
بیەن پوشی وشک گیواوە سەوزە
پەل و پۊ مەڕیان تەماشا کەرە
گەڵا ڕېزانشا گرد باخچەو دەرە
سەوزی مەوینی تا چەم کار کەرۊ
دڵ خەفەت بارا وەختا شەق بەرۊ
شنەو ۋاو وەشی گېڵان دماوە
سەبوون و گەرمان هەر چوار لاوە
چەپگەرد جە دڵا تۊش کەردەن جیا
سەرسام مەنەنا چی خەمت نیا
نەفام گەر فامێت شەوێ هەتا ڕۊ
ئەشیەی هەر کەردێت شیوەن و ڕۊ ڕۊ
پەی ئی کرۊ ڵیەی سەرو تۊ ئامان
پەی ئی بەد بەختیەی گرتەنیش دامان
یاری بۍ وەفات دەسخەڕۊش کەردی
دۊسی تازەش گېرت ئاوەڕووش بەردی
دەسش تېکەڵ کەرد چنی ناحەزا
پاشدا وەروو پایت تا پات هۆرخزا
سەرەت چند لێوە بە مەکرش مەڕیا
پاسەش دای زەمین هەناسەن بڕیا
دەنگو وەشو تۊ حەق بۍ جارێو تەر
جە گڵوەو دەمت هەرگیز نەیۊ بەر
دیم ئاما جواب بوڵبوڵی پڕ فام
واتش ئەی عاشق نەیاوا بە کام
هیچ چېو نەمەنەن یاگۊ وېشەنە
درەخت کرما وارد هەر جە ڕیشەنە
وەزە گەورەکۍ پەل و پۊش بڕیا
لاشەش بە مشار بە تەختۍ کریا
ۋلۆ سەرچەمەی ڕیشەنە ئاما
چەم و نازاراش کۊر کەردەن دنیا
قەندیل بی قەقنەس جە مەینەت و دەرد
خەفەت بێ شاهۆ سەرەش چەرمە کەرد
کۊن سەیران کەردەو تۆختان و خانی
کۊن وەشی جارا حەوش و بەردانی
مەگەر مەزانی تەپ و نیعمەتی
سیاو هۆر گێڵان وەرو زەحمەتی
ئاوېسەر سەرەش ماسان و کاسا
سەرچەمەو زەڵمی فرە کەساسا
سیاو واو سەبوون دنیاش وېران کەرد
لافاوو خەمی یەکسەر وەشیش بەرد
هەڕەش پیمەینە ماتیش بیەن بەش
هەرچی نزارا کۆسارا یا کەش
کۊن بەزمو جارا ساڵا ویەردەی
چەنی نازدارا دەس جە مل کەردەی
کۊن هاژە هاژو وەرواوا سەر کۊی
کۊن قاسپە قاسپو ژەراژا بەمۊی
کەشوکۊ گردش هەتا ئاڵیاوا
پۊژنانشەرە قاژە سیاوا
من گەر سەروەش بو جە بێ عاریا
خەفەت باریا بۍ قەراریا
تۊیچ گۊشم کەرە، وېت سەروەش کەرە
بە بادە نۊشیت خەمېت لا بەرە
واتم ئەی بوڵبوڵ فامیدە و زانا
قەسەمم واردەن بە یەکتای دانا
تا نۊبەم نەبۊ من مەی نەوەروو
بە ۋنۆ جەرگیم قەناعەت کەرو
........................................................
کاردۊخی بېجگە دیوانە شېعرەکێش چن بەرهەمێ تەرش چاپ و وەڵا کەردېنێ:
1. دیوان و (صەیدی هۆرامی)
2. بەرگ و یەکەم و دیوان و(شاهۆ)ی
3. بەرگ و دووەم و دیوان و(شاهۆ)ی
4. بەرگ و یەکەم و دیوان و(مەردۆخی).[1]