حزب دموکراتیک خلق، (به ترکی استانبولی: Halkların Demokratik Partisi)، (به کردی: Partiya Demokratîk a Gelan) که به صورت مخفف به شکل ه.د.پ (HDP) نگاشته میشود یک حزب سیاسی در شمال کردستان و ترکیه است. این حزب در اساسنامهاش، هدف خود را تأسیس یک دولت دموکراتیک مردمی عنوان کرده که به مردم فرصت زندگی شرافتمندانه، بدون سرکوب، استثمار و تبعیض را بدهد. این حزب مخاطب خود را تمام اقوام و مذاهبی عنوان کرده که تحت ستم و استثمار قرار دارند. این حزب در تاریخ 15 اکتبر 2012 از سوی کنگرهٔ دموکراتیک خلق و چپگرایان کرد شکل گرفت. تعدادی از اعضای برجستهٔ حزب آشتی و دموکراسی در اکتبر 2013 از این حزب استعفا داده و به حزب دموکراتیک خلق پیوستند و بهطور کلی میان این دو حزب همپوشانی بالایی وجود دارد. حزب دموکراتیک خلق در نخستین حضور سیاسی خود در انتخابات محلی ترکیه در 30 مارس 2014 شرکت کرد. این حزب به همراه کنگرهٔ دموکراتیک خلق در اقدامی مشترک در انتخابات محلی در غرب ترکیه شرکت کردند در طرف دیگر حزب آشتی و دموکراسی نیز در این انتخابات در شرق ترکیه شرکت کرد. حزب دمکراتیک خلق همچنین در نخستین انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در سال 2014 شرکت کرد نامزد این حزب #صلاح الدین دمیرتاش# بود.
=KTML_Bold=عبور از مانع 10٪ درصدی=KTML_End=
علیرغم نگرانیها مبنی بر این که آیا این حزب میتواند از آستانهٔ 10 درصدی انتخابات عبور کند، حزب دمکراتیک خلق به جای نامزدهای مستقل در انتخابات عمومی ژوئن 2015 ترکیه فهرست حزبی را مطرح کرد و فراتر از انتظارات و ان چیزی که در نظرسنجیها گفته میشد ظاهر شد و بیش از 13 درصد از آرای مردم ترکیه را به خود اختصاص داد و به سومین گروه بزرگ پارلمانی در ترکیه تبدیل شد.
=KTML_Bold=رهبری حزب و رویدادهای بعد از کودتای ناموفق 2016=KTML_End=
حزب دموکراتیک خلق دارای دو رهبر، یک زن و یک مرد است و قصد دارد تا این شکل از ریاست را ترویج کند. در کنفرانسی در تاریخ 27 اکتبر 2013 در آنکارا، ارطغرل کورکجو و صباحت تونجل بهطور مشترک به ریاست حزب برگزیده شدند. با این وجود، از آنجا که در قانون احزاب ترکیه ریاست مشترک به رسمیت شناخته نشدهاست، تنها نام صباحت تونجل به نام رهبر حزب ثبت شدهاست. پس از آنها هم فیگن یوکسکداغ و صلاحالدین دمیرتاش ریاست مشترک حزب دموکراتیک خلق را بر عهده گرفتند. پس از کودتای ناموفق سال 2016 که (HDP) به شدت با آن مخالفت کرد، ابتدا HDP نادیده گرفته شد و از آتشبس ملی پس از کودتای خارج شد؛ در حالی که دولت ترکیه ادعای پاکسازی اعضای جنبش گولن را مطرح می کرد اما در واقعیت از سپتامبر سال 2016 دادگستری ترکیه آغاز به ارسال حکم جلب مقامات منتخب HDP به اتهام اقدامات تروریستی کرد. از مارس 2018 وضعیت نمایندگان مجلس این حزب تغییر پیدا کرد و حق نمایندگی 7 نمایندهٔ حزب دموکراتیک خلق باطل شد و به زندان فرستاده شدن و 6 نمایندهٔ دیگر، از جمله رئیس پیشین این حزب، صلاحالدین دمیرتاش بازداشت و زندانی شدن این کار دولت ترکیه توانایی HDP را برای برقراری ارتباط و فعالیت در صحنهٔ سیاسی مختل کرد. در کمیتهٔ رهبری حزب، همچنین نمایندگانی از جنبش همجنسگرایان، جنبش گزی پارک، جنبش مردم در زندگی اجتماعی و نیز نمایندگان گروههای مختلف قومی و مذهبی عضویت دارند. حزب دموکراتیک خلق هماکنون سومین حزب بزرگ مجلس ترکیه بهشمار میآید. در تاریخ 20 مهٔ 2016 پارلمان ترکیه رأی موافق برای جلوگیری از مصونیت نمایندگان مجلس را صادر کرد. به دنبال آن 54 نمایندهٔ HDP از 59 نمایندهٔ پارلمان به اتهام مربوط به تروریسم تحت پیگرد قانونی قرار گرفتند. از ژوئن سال 2017 تعداد 13 نمایندهٔ ارشد و از رهبران حزب دمکراتیک خلق بازداشت و زندانی شدن در 5 ژوئن وزارت کشور ترکیه اعلام کرد که 130 نفر مشکوک به پیوندهای تروریستی در خارج از کشور میباشند تابعیت خود را از دست میدهند مگر اینکه ظرف مدت سه ماه به ترکیه بازگردند و پیگیر اتهامات خود باشند. سه نفر از مظنونان رهبران حزب دمکراتیک خلق میباشند. در مارس 2018 گزارش شد که 11٬000 عضو HDP دستگیر شدهاند، از این تعداد بیش از 3٬000 نفر زندانی شدهاند. در انتخابات محلی مارس 2019 دهها کاندیدای شوراهای شهرداری به اتهام ترور دستگیر شدند. تا ماه مهٔ سال 2020 تعداد 65 شهرداری که توسط حزب دموکراتیک خلق به دست آمده بود، شهرداران آن برکنار و زندانی شدن و افرادی از طرف دولت به این مقام منصوب شدند. حزب دموکرات امریکا گزارش داد که پس از انتخابات شهرداری در سال 2014 بیش از 90 شهردار منتخب حزب دموکراتیک خلق برکنار و زندانی شدند.
=KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2023/510307/0002.JPG=KTML_Photo_Alt=0002.JPG=KTML_Style=width:30%;height:20%;float:left;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2023/510307/0002.JPG=KTML_Photo_End=
=KTML_Bold=گسترش حزب=KTML_End=
بنیانگذاران حزب دموکراتیک خلق، چند تن از چپگرایان نزدیک به حزب آشتی و دموکراسی و نیز کنگرهٔ جامعهٔ دموکراتیک هستند که پلاتفورمی را شکل دادهاند که سایر جریانهای چپ، مانند حزب کارگران سوسیالیست انقلابی، حزب کار، حزب سوسیالیست ستمدیدگان، حزب دموکراسی سوسیالیستی، حزب سوسیالیست بازسازی و حزب سبز و چپ آینده نیز در آن حضور دارند.
=KTML_Bold=کشف دستگاههای استراق سمع=KTML_End=
در دسامبر 2020 دفتر حزب دمکراتیک خلق در استانبول با برگزاری نشستی مطبوعاتی رسماً اعلام کرد که در دفاتر و ساختمانهای این حزب دستگاههای مربوط به استراق سمع پیدا شدهاست. این دستگاهها ابتدا در مراکز حزب در دیاربکر و سپس در شهر وان کشف شدهاند. دستگاههای استراق سمع در اتاقهای جداگانه در پشت پریز برق، درون لامپها و یا در پریزهای سهشاخه پیدا شدهاند. ساروخان اولوچ رئیس فراکسیون نمایندگان حزب دموکراتیک خلق در پارلمان ترکیه اعلام کرد که از نظر او ادارۀ اطلاعات پلیس وابسته به وزارت کشور، و سازمان استخبارات ملی ترکیه (میت) تنها سازمانهایی در ترکیه هستند که میتوانند به چنین کاری دست بزنند، و حزب دموکراتیک خلقها قصد دارد در روزهای آینده علیه این دو سازمان شکوائیهای را تنظیم کند.
=KTML_Bold=بازداشت و زندانی کردن اعضا و رهبران=KTML_End=
حزب دموکراتیک خلق در روز 23 ماه مه 2021 با صدور بیانیهای اعلام کرد که از 24 ژوئیۀ 2015 تا زمان صدور بیانیه دستکم 17 هزار عضو این حزب بازداشت شدهاند و برای 3695 نفر از آنها حکم زندان صادر شدهاست. در این بیانیه آمدهاست که تنها در سال 2020 دستکم 1750 نفر از اعضا و مدیران و کارمندان این حزب بازداشت شدهاند که از این میان حداقل 172 نفر همچنان زندانی هستند.[1]