نام: قادر
شهرت: قادر فتاحی قاضی
سال تولد: 1935
مکان تولد: #مهاباد#
$زندگینامە$
استاد قادر فتاحی قاضی، متولد سال 1935 شهر مهاباد است، تحصیلات ابتدایی و بخشی از دوران تحصیلات دبیرستانی خود را در شهر مهاباد گذرانده، سپس در شهر تبریز در رشته طبیعی (تجربی) از دبیرستان فردوسی در خردادماه سال 1954 دیپلم گرفت. پس از آن در سال 1955 در رشته داروسازی دانشکده پزشکی دانشگاه تبریز پذیرفته شده، به مدت یکسال در آن رشته به تحصیل پرداخت. نظر به علاقه فراوانشان جهت خدمت به فرهنگ و ادب، در سال 1956به اخذ دیپلم در رشته ادبی مبادرت ورزیده، دیپلم ادبی نیز اخذ نمود. او در همان سال در رشته ادبیات فارسی در دانشگاه تبریز پذیرفته شد و با انصراف از تحصیل در رشته داروسازی، به ادامه تحصیل در رشته ادبیات فارسی دانشگاه تبریز پرداخت و پس از کسب مدرک لیسانس به عنوان دبیر ادبیات زبان فارسی به شهر سراب اعزام گردید.
استاد قاضی نظر به عشق و علاقه فراوانی که به ادبیات و زبان کردی به ویژه در حوزه آثار فولکلوریک و زبانشناسی دارد، مقالات تحقیقی بسیاری در این زمینه به رشته تحریر درآورده که در نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز به چاپ رسیده است. استاد در مرداد ماه سال 1991 از سراب به تبریز منتقل شد و در دانشکده ادبیات و زبان های خارجی دانشگاه تبریز ،به عنوان مربی مشغول به کار کرد و در مهر ماه همان سال در دوره فوق لیسانس زبان و ادبیات فارسی پذیرفته شد و همزمان با تدریس، به تحصیلات خود در دانشگاه تبریز ادامه داد و سپس به عضویت هیئت علمی دانشگاه تبریز نائل گشت. استاد کار تحقیقی در زمینه زبان شناسی و فولکلور زبان کردی را همچنان بی وقفه و با جدیت تمام به هنگام تعطیلی دانشگاه در ایام تابستان در مهاباد و روستاهای اطراف آن ادامه می داد و ابیاتی را که از طرف بیت خوانان خوانده می شد، با دقت و حوصله یادداشت و ضبط و ثبت می نمود و کماکان کارهای تحقیقی خویش را در نشریه دانشگاه تبریز به چاپ می رسانید.
=KTML_Bold=آثاری که تا به حال از استاد قاضی به چاپ رسیده است، عبارتند از:=KTML_End=
=KTML_Bold=الف: انتشارات موسسه تاریخ و فرهنگ ایران وابسته به دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز:=KTML_End=
1. منظومه کردی مهر و وفا، مهر ماه 1966
2. منظومه کردی شیخ صنعان، مرداد ماه 1967
3. منظومه کردی بهرام و گلندام، مهرماه 1968
4. منظومه کردی شورمحمد و مرزینگان، دیماه 1966
5. منظومه کردی شیخ فرخ و خاتون استی، 1966
6. منظومه کردی سعید و میرسیف الدین بیگ، آبان ماه 1976
=KTML_Bold=ب. انتشارات دانشگاه تبریز:=KTML_End=
1. امثال و حکم کردی، خرداد ماه 1985
2. امثال و حکم کردی بخش دوم، آبان ماه 2000
3. منظومه ی کردی لاس و خزال، فروردین ماه 2000
4. منظومه ی کردی شیرین و فرهاد، سال 2005
5. نمونه هایی از ادبیات شفاهی فولکلوریک کردی، سال 2016.
=KTML_Bold=علاوه بر آثاری که در بالا به آنها اشاره شد، سه بیت ذیل نیز توسط انتشارات ئاراس در #اربیل# جنوب کردستان، به چاپ رسیده است:=KTML_End=
1. مم و زین
2. خەج و سیامند
3. ئەحمەدی شەنگ
4.گەنجینەی بەیتی کوردی
=KTML_Bold=از دیگر آثار استاد می توان به موارد زیر اشاره نمود:=KTML_End=
-بیت عبدالله خان مکری
-یک سند تاریخی درباره عبدالله خان مکری
-ملاحظاتی پیرامون بوستان سعدی
-امثال و تعبیرات کردی و معادل برخی از آن ها در زبان فارسی
-گزیده ای از لغات و عبارات کردی
-ابزارهای آسیای آبی در کردی
-راز آسیای آبی
- صنعت جولایی و لغات و اصطلاحات آن در مهاباد
- منظومه کردی کل و شیر
- منظومه کردی گه لو
- نان و هویر
-حاشیه بر فرهنگ مهاباد
-مقدمه نویسی و ویراستاری کتاب سالهای اضطراب (خلیل فتاح قاضی)
-مقدمه نویسی و ویراستاری کتاب تاریخچه خاندان قاضی در #کردستان# ایران، ( خلیل فتاح قاضی)
=KTML_Bold=آثار دستنویس و چاپ نشده استاد عبارتند از:=KTML_End=
-بیت، ئەرکان
-بیت، زەمبیل فروش
-بیت، نەخش و نیگاری کوردستان
-بیت، میرزام قەلای خاو
-بیت، زوره و مشتەری
-بیت، پادشای روژهەلات و روژ ئاوایه
-بیت، دمدم ( سه روایت)
و چندین بیت دیگر
-ترجمه کتاب «چیشتی مجیور ماموستا هەژار» به فارسی به نام افسانه هژار
-پژوهش و جمع آوری نام کردی گیاهان بومی و دارویی منطقه مهاباد، و ده ها مقاله و رساله و پژوهش.
بطور کلی حوزه های تخصصی استاد قاضی در زمینه های فولکلور و ادبیات عامیانه، تعابیر و اصطلاحات، گویش شناسی، زبان شناسی، آیین ها و باورها، نقد و بررسی آثار ادبی، سند شناسی و سند پژوهی و ... می باشد.[1]