پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
خەلیل جەنگی
01-07-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
گوتار لەنێو گوتار
01-07-2024
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
چەند جەردەوانێکی کورد بە جلوبەرگی کوردی و گەریلاوە، بەهاری ساڵی 2024
30-06-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
کامەران عەبدولکەریم
29-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
فسیۆلۆژی سێکس
29-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
سەرەتایەکی ون
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
زامەکان دەکولێنەوە
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بابە لاق درێژ
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
10 کورتە چیرۆکی ئینگلیزی
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کێشەیەکی قوڵ
28-06-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 520,243
وێنە 105,264
پەرتووک PDF 19,565
فایلی پەیوەندیدار 98,156
ڤیدیۆ 1,414
ژیاننامە
لەیلا زانا
شەهیدان
شێخ مەعروف بەرزنجی - شێخ ما...
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنام...
یادنامە
وێنە و پێناس
چەند کوردێکی جووی خەڵکی شار...
پەرتووکخانە
گوتار لەنێو گوتار
كرد الرقة في أرشيف الدولة العثمانية
کوردیپێدیا، (مافی گەییشتن بە زانیاریی گشتی) بۆ هەموو تاکێکی کورد دەستەبەردەکات!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

كرد الرقة في أرشيف الدولة العثمانية

كرد الرقة في أرشيف الدولة العثمانية
كرد الرقة في أرشيف الدولة العثمانية
محمد علي أحمد

من الملفت , في وثائق الأرشيف العثماني , أنها لا تذكر كلمتي ( كرد ) و ( الرقة ) معاً في جملة واحدة , إلاّ وتأتي التكملة ذماً و تذمراً و استياءً من التصرفات الصادرة عن العشائر الكردية التي سكنت , أو أسكنت , الرقة و ما حولها خلال الحكم العثماني للمنطقة .
فالكرد , تارة معتدون على ممتلكات الغير , وتارة سالبو أموال و قطاع طرق , وتارة قتلة مجرمون , حتى تصل التهم لدرجة انتهاك أعراض ” الآمنين ” من سكان القرى المجاورة لهم .
ولعل التحيز القومي المبكر لدى مدوني الأرشيف , قد فعل فعلته , ما أوصل إلينا هكذا نعوت في وصف , وتبيان حال العشائر الكردية التي تواجدت في الرقة .
ففي الوثيقة ذات الرقم 289 من المجلد 14402 رمز الخزانة C..DH.. تاريخ 1712 م , نجد الكرد يقومون بالاعتداء على الأهالي :
[يؤمر والي الرقة الوزير يوسف باشا بوضع حد للظلم الذي يرتكبه أكراد ” قليجلي ” الذين تم اسكانهم بجوار ناحية البستان(1) وتعديهم على الأهالي مستقوين في ذلك بانتماء الوالي إليهم .]
و الوثيقة ذات الرقم 292 من المجلد 14592 رمز الخزانة C..DH تاريخ 1762 م , نجد الأرشيف يتحدث عن الحاق العشائر الكردية المللية الأضرار ببعض القرى :
[إلى ” بيلربي “(2) الرقة محمد باشا : يسمح للعشائر الكردية المللية الساكنة حول أورفا و التي اعتادت الانتجاع إلى مراعي أرزوروم بشكل دوري , بالوصول إلى المراعي المذكورة , بعد أن كانت قد منعت من ذلك و فرض عليها غرامة مالية تقدر بخمسين ألف قرش بموجب تقديرات “هيئة المعرفة الشرعية ” , نتيجة شكاوي مقدمة من أهالي منجم ” أرغاني “(3) بخصوص قيام العشائر المذكورة بإلحاق أضرار ببعض القرى , و من ثم قيام أهالي القرى المذكورة بالتبرع بالمبلغ المذكور للدولة و تعهد زعيم العشيرة الكردية الجديد بعدم تكرار ماحصل .]
و الوثيقة ذات الرقم14 من المجلد 682 رمز الخزانة C..DH تاريخ 1763 م تتحدث عن النقل القسري لبعض الكرد من مواطنهم إلى ولاية الرقة بفعل ” أعمالهم السيئة ” :
[ إلى” بيلربي ” مرعش سليمان باشا روشن زادة :
يطلب إليكم ترك المحاولات غير المجدية و التكاسل في تنفيذ الحكم الصادر بحق أكراد ” العمرانلي ” المتواجدين في سنجق مرعش , بخصوص نقلهم و إسكانهم فوراً و مهما حدث في محيط الرقة بسبب أعمالهم السيئة . ]
و الوثيقة ذات الرقم 38 من المجلد 2270 رمز الخزانة C..ADL.. تاريخ 1777 م تصف استغاثة بعض الأهالي من ” الاجرام اللامحدود ” الذي تعرضوا له على يد بعض الكرد :
[المعروض المعمم الموقع من قبل عثمان آغا باسم أهالي القرية حول قيام الأشخاص المذكورين بالاسم من ” الطائفة ” الكردية التي تم إسكانها في الرقة و ريفها بسلب أموال , و قتل أشخاص , و هتك أعراض سكان قرية ” جاشنيكير كوبروسي “(4) التابعة لناحية ” كونور ” من قضاء ” كسكن قلعجيك “(5) واسترحامه رفع الظلم عنهم .]
و الوثيقة ذات الرقم 6 من المجلد 265 رمز الخزانة C..DH.. تاريخ 1797 م تروي العدول عن تعيين أحدهم في منصب رفيع فقط لكون أحد أبويه من أصول كردية !! :
[حكم بلزوم بقاء المدعوحسين آغا ” زعيم عينتاب ” و أحد فرسان قضاء ” خاصة “(6) في عينتاب في الوقت الراهن رغم تعيينه مرافقاً لوالي الرقة , وذلك لكون احتمال قيامه بأعمال شغب قائماً في أية لحظة كون أصوله كردية من جهة وتركمانية من جهة أخرى .]
أما الوثيقة ذات الرقم 114 من المجلد 5160 رمز الخزانة C..ML.. تاريخ 1807 م يبين وصول الأمر إلى حدِ احتاج فيه العثماني لقوة عسكرية مسلحة للجم تمادي الكرد في ” غيهم ” !! :
[كتاب والي الرقة يوسف باشا المتضمن فرز 300 عسكري مسلح , للتنكيل بالمجرمين ” الأشقياء ” الكرد و التركمان و العربان في الرقة و محيطها .]
و الكرد دائماً مديونون للذمة الأميرية , و لابد من ملاحقتهم لتحصيل ما بذمتهم كما تصف الوثيقة ذات الرقم 188 من المجلد 7819 رمز الخزانة C..ML تاريخ 1814 م :
[بيان بالأموال الأميرية المتبقية في ذمة الكرد و العشائر الكردية القاطنة في الرقة .]
أما الوثيقة ذات الرقم 765 من المجلد 36091 رمز الخزانة CHAT تاريخ 1816 م تصف حيرة العثماني في التعامل مع الكرد في بعض الأحيان :
[كتاب رجاء مختوم من قبل والي ديار بكر أبو بكر باشا بوساطة من والي الأناضول خورشيد أحمد باشا و الموقع من قبل متصرف مرعش السابق أحمد عبدي
” منذ القدم تمنح ولاية ديار بكر و ولاية الرقة لوالِ واحد , ولأن الوالي دائماً ما كان يقيم في ديار بكر كانت عشائر الرقة تقوم بالعصيان و التجاوزات , وحين كان الوالي يأتي إلى الرقة كان كرد ديار بكر يبدؤون بالشقاوة و العصيان .لذا لا بد من بيان أن تعيين والِ مستقل لكل من ديار بكر و الرقة على حدا سيكون من شأنه ضبط الأمور و النظام في كلتا الولايتين .]
و الوثيقة ذات الرقم 329 من المجلد 19070 رمز الخزانة FHAT تاريخ 1835 م تحمل نفس المضمون السابق :
[انتقال تبعية سبعة قرى من قضاء قلعة الروم يسكنها كرد الرشيد بين ولاية الرقة و ولاية عينتاب عدة مرات بناء على التماسات مختلفة مقدمة من قبل كل من والي الرقة و والي عينتاب و إدارة المناجم العثمانية .]
و أيضا يتكرر ” ظلم الكرد ” فنجد والياً عثمانياً يتدخل لدى السلطان ليحث والياً آخر على ردع الكرد عن ظلمهم !! في الوثيقة ذات الرقم 160 من المجلد 7970 رمز الخزانة C..DH..تاريخ 1839 م :
[كتاب محرر من قبل والي ديار بكر حاج علي باشا بخصوص استصدار أمر إلى والي الرقة حسن باشا لبحث ومنع الظلم الذي يتعرض له أهالي سويرك (7)على يد الكرد المليين القاطنين في ولاية الرقة .]
و من الملفت أيضاً , أنه و رغم تحدث الكثير من المصادر و المراجع التاريخية عن مآثر الكرد و دورهم في “الإقليم السوري” تاريخياً , نجد الرواية التاريخية الرسمية للدولة العثمانية تغفل تماماً كل ما هو ايجابي فيما يتعلق بهم , ولعل أكثر التحاليل ايجابية تعزو هذا الأمر لسياسة الجمهورية التركية في تعاملها مع موضوع عرض الأرشيف العثماني , وليس للمدون العثماني للأرشيف نفسه ,الأمر الذي ذهبنا سابقاً .
هوامش:
1 – ناحية البستان- سنجق مرعش – ولاية ذو القادرية, أسماء الأماكن العثمانية – طاهر سازان – من منشورات المديرية العامة لأرشيف الدولة التركية – أنقرة 2006- صفحة 163.
2 – بيلربي هو منصب عثماني يطلق على رئيس هيئة بيكاوات سنجق أوولاية ما , و هو على الغالب الوالي نفسه – معدّ الدراسة .
3 – منجم أرغاني – ولاية ديار بكر – المصدر السابق – صفحة 172.
4 – قرية جسر چاشنيكير, تحولت هذه القرية إلى قضاء تابع لولاية أنقرة عام 1849م – المصدر السابق – صفحة 110.
5 – قضاء كسكين قلعه جيك – ولاية أنقرة – المصدر السابق – صفحة 266 .
6 – قضاءخاصة – سنجق مرعش – ولاية حلب , وقد سمي بهذا الاسم لاتخاذ أول طابور من الطوابير الخاصة لفرقة “الاصلاحية ” مقراً له في هذا المكان . المصدر السابق – صفحة 226.
7- كانت سويرك حتى عام 1910 م قضاءً تابعاً لولاية ديار بكر ثم أنتقلت تبعيتها الإدارية لولاية شانلي أورفا في عهد الجمهورية – المصدر السابق – صفحة 452.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 1,334 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | medaratkurd.com
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 11
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 08-04-2013 (11 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
پۆلێنی ناوەڕۆک: دۆزی کورد
زمان - شێوەزار: عەرەبی
شار و شارۆچکەکان: جەزیر - ڕۆژاوا
وڵات - هەرێم: سووریا
وڵات - هەرێم: ڕۆژاوای کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 19-02-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس ئیلنجاغی )ەوە لە: 19-02-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ەوە لە: 18-05-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,334 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.121 KB 19-02-2022 ڕاپەر عوسمان عوزێریڕ.ع.ع.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
مەلا نەفتە کێیە؟
وێنە و پێناس
چوار هونەرمەند لەبەردەم ئێزگەی کوردی، بەغدا ساڵی 1956
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
گوتار لەنێو گوتار
ژیاننامە
خەلیل جەنگی
ژیاننامە
سۆران شەمسی
کورتەباس
پاشا شوانکارەکان و پێنج سەدە حوکمڕانی کورد له میسر
پەرتووکخانە
فسیۆلۆژی سێکس
وێنە و پێناس
شارۆچکەی شەقڵاوە، باشووری کوردستان ساڵی 1971
وێنە و پێناس
دارە سووتاوەکە پێش سووتاندنی ساڵی 1977
کورتەباس
پوختەی ئاماری سامانی ئاژەڵ لە هەرێمی کوردستان 2014-2019
پەرتووکخانە
بابە لاق درێژ
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
کامەران عەبدولکەریم
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سەرەتایەکی ون
وێنە و پێناس
چەند جەردەوانێکی کورد بە جلوبەرگی کوردی و گەریلاوە، بەهاری ساڵی 2024
وێنە و پێناس
چەند کوردێکی جووی خەڵکی شاری مەهاباد لە ساڵی 1911
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
زامەکان دەکولێنەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
ئەو وەزیرەی هەدەپە کە چووە ریزەکانی جەهەپە: جەهەپە پرسی کورد لە دەستووردا جێدەکاتەوە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
ئیدریس ئالی
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
کورتەباس
پارێزگاری کرماشان: زمان و جلوبەرگی کوردی لە کرماشان لە هەولێر زۆرترە
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
تەیفور بەتحایی

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
لەیلا زانا
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
لەیلا زانا
شەهیدان
شێخ مەعروف بەرزنجی - شێخ مارف بەرزنجی
14-11-2010
هاوڕێ باخەوان
شێخ مەعروف بەرزنجی - شێخ مارف بەرزنجی
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
یادنامە
16-12-2021
هاوڕێ باخەوان
یادنامە
وێنە و پێناس
چەند کوردێکی جووی خەڵکی شاری مەهاباد لە ساڵی 1911
30-06-2024
شادی ئاکۆیی
چەند کوردێکی جووی خەڵکی شاری مەهاباد لە ساڵی 1911
پەرتووکخانە
گوتار لەنێو گوتار
01-07-2024
هەژار کامەلا
گوتار لەنێو گوتار
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
خەلیل جەنگی
01-07-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
گوتار لەنێو گوتار
01-07-2024
هەژار کامەلا
وێنە و پێناس
چەند جەردەوانێکی کورد بە جلوبەرگی کوردی و گەریلاوە، بەهاری ساڵی 2024
30-06-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
کامەران عەبدولکەریم
29-06-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
فسیۆلۆژی سێکس
29-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
سەرەتایەکی ون
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
زامەکان دەکولێنەوە
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بابە لاق درێژ
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
10 کورتە چیرۆکی ئینگلیزی
28-06-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
کێشەیەکی قوڵ
28-06-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت 520,243
وێنە 105,264
پەرتووک PDF 19,565
فایلی پەیوەندیدار 98,156
ڤیدیۆ 1,414
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
مەلا نەفتە کێیە؟
وێنە و پێناس
چوار هونەرمەند لەبەردەم ئێزگەی کوردی، بەغدا ساڵی 1956
ژیاننامە
هولیا ئەڤشار
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
گوتار لەنێو گوتار
ژیاننامە
خەلیل جەنگی
ژیاننامە
سۆران شەمسی
کورتەباس
پاشا شوانکارەکان و پێنج سەدە حوکمڕانی کورد له میسر
پەرتووکخانە
فسیۆلۆژی سێکس
وێنە و پێناس
شارۆچکەی شەقڵاوە، باشووری کوردستان ساڵی 1971
وێنە و پێناس
دارە سووتاوەکە پێش سووتاندنی ساڵی 1977
کورتەباس
پوختەی ئاماری سامانی ئاژەڵ لە هەرێمی کوردستان 2014-2019
پەرتووکخانە
بابە لاق درێژ
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
کامەران عەبدولکەریم
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سەرەتایەکی ون
وێنە و پێناس
چەند جەردەوانێکی کورد بە جلوبەرگی کوردی و گەریلاوە، بەهاری ساڵی 2024
وێنە و پێناس
چەند کوردێکی جووی خەڵکی شاری مەهاباد لە ساڵی 1911
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
سابات محەمەد ساڵح
پەرتووکخانە
زامەکان دەکولێنەوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
ئەو وەزیرەی هەدەپە کە چووە ریزەکانی جەهەپە: جەهەپە پرسی کورد لە دەستووردا جێدەکاتەوە
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
ئیدریس ئالی
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
نیشتمان عەبدولقادر ئەحمەد
کورتەباس
پارێزگاری کرماشان: زمان و جلوبەرگی کوردی لە کرماشان لە هەولێر زۆرترە
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
ژیاننامە
تەیفور بەتحایی
فۆڵدەرەکان
وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان ژیاننامە - جۆری کەس - چالاکی سیاسی ژیاننامە - جۆری کەس - زیندانی سیاسی ژیاننامە - جۆری کەس - قوربانیی توندوتیژیی خۆپیشاندان ژیاننامە - ڕەگەزی کەس - نێر ژیاننامە - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست ژیاننامە - شار و شارۆچکەکان (لەدایکبوون) - جوانڕۆ ژیاننامە - شوێنی نیشتەنی - کوردستان ژیاننامە - نەتەوە - کورد ژیاننامە - وڵات - هەرێم (لەدایکبوون) - ڕۆژهەڵاتی کوردستان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 1.704 چرکە!