#کریم خان زند#، شیراز را در سال 1767–1766 میلادی بهعنوان پایتخت سلطنت خود برگزید. در این دوران شیراز رونقی دوباره یافت و بر جمعیت آن افزودهشد.
سلسله زندیه از تبار لرهای #لرستان# بودند که به رهبری کریم خان زند روی کار آمدند و حدود 46 سال در ایران حکومت کردند. کریم خان زند، موسس این سلسله، خان بزرگ طایفه زند بود. او خود را «وکیلالرعایا» نامید و بهطور موقت، ملایر را پایتخت خود قرار داد. کریم خان، پس از مدتی توانست بر تمامی ایران مسلط شود و شهر شیراز را پایتخت خود کند. در دوره او بناهای بسیاری در پایتخت زندیه ساخته شد. طایفه زند به دستور شاه عباس اول، از دامنههای #زاگرس# به حوالی پری و #کماژن# نزدیک ملایر کوچ داده شد. طایفه زند به سه تیره زند بگله، زند هزاره و زند خراجی تقسیم میشدند.کریم خان زند (کریم توشمال) از تیره زند بگله بود.
در دوره افشاریه، کریم خان زند و برادرش صادق خان در رکاب ابراهیم شاه افشار میجنگیدند. مهمترین حوادث دوره کریمخان زند عبارتاند از: جنگ با حاکم #همدان#، جنگ کهریز، پیمان سه جانبه، جنگ چهارمحال، جنگ دوآب، جنگهای کتل کمارج و خشت، جنگ با محمد حسن خان قاجار، شورش حسینقلی خان قاجار،اعراب بنی کعب، تجارتخانههای زندیه، حمله به عمان، شورش میرمهنا، فتح بصره.
جاهای دیدنی بهجای مانده از سلسله زند، در دوره زندیه، معماری، پیشرفت قابلملاحظهای داشت. ویژگی بناهای این دوره آن بود که سقف بناها بهصورت گنبدی پهن ساخته میشد. در مناطق مرطوب نیز، سقفها با سفالهای برنج و دیوارها نیز با پوشش آجر ساخته میشدند. خانهها دو طبقه بود و معمولا بالکن داشتند. دیوارها نیز از بیرون و داخل بنا، با گچ پوشیده میشدند. طاقچههایی برای خانهها در نظر گرفته میشد که وسایل خانه را در آن نگهداری میکردند.
در معماری بناهای دوره زندیه، سقف بناها گنبدی پهن داشتند و پوشش دیوارها از آجر بود خانههای افراد ثروتمند یا دولتمردان، خانههایی بزرگ با شیشههای رنگی بودند. پنجره این خانهها بهسمت جنوب باز میشد و حیاطهای بزرگ داشتند. خانهها طوری داخل حیاط ساخته میشدند که از خانه همسایه دید نداشته باشند. این خانههای بزرگ و جا دار با وسایل شیک و تابلوهای نقاشی بزرگ تزیین میشدند. ساکنان منزل برای دسترسی به وسایل مورد استفاده، آنها را در جاهای مخصوص و مشخص قرار میدادند. اتاقها با حصیر، نمد و زیلو فرش میشدند و مورد استفاده قرار میگرفتند.
$برخی بناهای تاریخی بهجای مانده از دوره زندیه عبارتاند از:$
#بازار وکیل#
#مسجد وکیل#
#ارگ کریم خان زند#
#باغ تکیە هفت تنان#
#حمام وکیل#
کریم خان زند موسس سلسله زندیه و لطفعلیخان زند، آخرین پادشاه این سلسله از معروفترین شاهان زند هستند.
شهر شیراز از سطح دریا 1486 متر ارتفاع دارد و در منطقه ای کوهستانی قرار گرفته است. همین امر سبب می شود تا آب و هوای شهر نرگس ها همواره معتدل و مطلوب باشد. این شهر از سمت باختر به کوه دراک، از شمال به کوه های سبز پوشان، بابا کوهی، چهل مقام و بمو؛ همچنین رشته کوه های زاگرس محصور شده است. بعد از شهرهای #تبریز# و تهران، شهر حافظ و سعدی سومین شهری بود که در سال 1918 نماد شهرداری را از آن خود کرد. مساحت این شهر که زیر نظر شهرداری فعالیت می کند، 240 کیلومتر مربع است.[1] [2]