Sosyalist Sovyetler Birliği’nde Kürtler (1917-1956)
Hüseyin Can
Istambul
Pêrî yainlari
2005
[1]
Kürtler yüzyıllar boyunca Güney Kafkasya'da kurulan pek çok devlette söz sahibi oldular. Rus İmparatorluğu'nun Kürtlerle ilişkileri 19. yy başlarında Osmanlı-Rus Savaşları ve Rus-Pers savaşları döneminde gelişti. Bölge ülkeleriyle imzalanan anlaşmalar sonucu Rusya'nın mevcut sınırları Kürtleri kapsar hale geldi ve pek çok Kürt Kafkasya'ya ve Rusya'ya yerleşerek büyük bir nüfus oluşturdu. Türkler ve Persler tarafından uygulanan baskılar da Kürtlerin Transkafkasya'ya göçünü hızlandırdı. Bölgede yaşayan Yezîdîler ile ilgili pek çok araştırmalar kaleme alındı ve sanat eserleri oluşturuldu. 19. yy ortalarından itibaren Kürtlerle ilgili tasvirler literatürde yer almaya başladı ve Kürtlerin dili ve tarihi hakkında araştırma enstitüleri kuruldu. Kürtler imparatorluk döneminde genel olarak eğitimden yoksundu, ana dilleri olan Kürtçe'yi öğrenecek eğitim kurumları bulunmamaktaydı. 19. yy sonundan itibaren bölge hüküm süren toprak ağaları ve beyler tarafından baskı altına alınan Kürtler bu dönemde asimilasyona maruz kaldılar. 1926 nüfus sayımında bölgedeki Kürtlerin ağırlıklı olarak Tatarca (Azericeye o dönemde verilen ad) konuştuğu tespit edildi.