ناونیشان: ئازاری مل و بەشی دواوەی کاسەی سەر
ئامادەکردن: #هەڤین کەمال شا محەمەد#

مل ئێشە و ئازاری بەشی پشتەوەی سەر، یەکێکە لەو ئازارە باوانەی کە ڕەنگە زۆربەی کەس بناڵێنێت بەدەستییەوە، چونکە بڕبڕەکانی مل پێکهاتەیەکی ئاڵۆزەو لە حەوت بڕبڕە و کۆمەڵێک بەستەر و ماسولکە و دەمار پێکهاتووە ؛ بوونی هەندێک کێشە لە ملدا ئازاری مل و بەشی پشتەوەی سەر دروست دەکات. گەلێک جار مل ئێشە و ئازاری بەشی پشتەوەی سەر ڕەنگە کێشەیەکی سادە بێت، بەڵام ئەگەر ئازارەکە باڵ و دەستی گرتەوە، یان نیشانەی تری لەگەڵدا بوو، یان بۆ ماوەیەکی دوور و درێژ بەردەوام بوو، پێویستە سەردانی پزیشک بکرێت.
$گرنگترین هۆکارەکانی:$
1- گرژبوونی (تەشەنوج) ماسولکەکانی مل:
ڕەنگە بەهۆی جوڵەیەکی کتوپڕ و خێراوە ڕوو بدات کاتێ ماسولکەکان ئامادە نین ؛ یان بەهۆی کارەساتی هاتووچۆە (whiplash injury)، یان لەکاتی وەرزشدا.
2- شێوازی وەستانی هەڵەی جەستە:
ئەگەر ڕۆژانە ماوەیەکی زۆر بەسەر بەریت بەدیار شاشەی کۆمپیوتەرو لاپتۆپەوە، یان هەر ئامێرێکی تر و سەرت بۆ پێشەوە بچەمێنێتەوە، ئەمە دەبێتە هۆی هیلاکییەکی زۆر بۆ جەستەو بەستەر و جومگەی بڕبڕەکان و ماسولکەکانی مل، دواتر بێ هێزی و ڕەقبوونی ئەو ماسولکانەی لێدەکەوێتەوە کە ئازار دروستدەکات.
3- سەوەفان و داخورانی جومگەی نێوان بڕبڕەکانی مل و دروستبوونی ئێسکی زیادە.
4- نەرم بوونەوەی ئێسک.
5- ئینزلاقی دیسکی نێوان بڕبڕەکانی مل.
6- نەخۆشی شێرپەنجە لە مل دا: لەناو بڕبڕەکان و ماسولکەو دەمارەکان، یان لوکیمیا یان لیمفۆما.
7- نەخۆشی فایبۆمایەڵجیا و مایۆفەشیاڵ پەین سیندرۆم (myofacial pain syndrom)، کە دوو نەخۆشین تەنیا بە نیشانەکانیاندا دەناسرێنەوەو ئازاری بەردەوام و گرژی لە ماسولکەکان و شانەی دەوری ماسولکەکان دروست دەبێت، نەخۆشەکە بەدەست ئازاری بەردەوامەوە دەناڵێنێت، بەڵام پشکنینەکانی پاکن و هیچیان تیا نییە، زۆرجار نیشانەی نەخۆشی شەقیقەشی لەگەڵدا دەبێت.[1]