عنوان: ایین یهودیت و اثار باستانی اش در کردستان/ بخش نهم
نویسندە: #سارا سرادر#

$بقایای باستانی ایین یهودیت در کردستان$
با گذشت زمان و تغییرات جغرافیایی و سیاسی که باعث انتقال و ناپدید شدن یک ملت یا مردم می شود، تعدادی ابزار و نشانه از وجود و زندگی این افراد به جا مانده است که وجود آنها را ثابت می کند و بیشتر آنها را می شناسد.
در مورد بقایای باستانی یهودیان کرد، در #کوردستان# باید بگوییم که آنها نیز مانند هر قوم دیگری چیزهای زیادی از خود به جای گذاشته اند، که شامل مصنوعات بصری مانند ساختمان‌ها و قطعات با ارزش قدیمی است که در قالب یک مصنوع بە اسم اثار باستانی قرار می‌گیرد، یا مجموعه ای از سنت ها و فرهنگ های متفاوت از سایر اقوام که منجر به شناخت و نوشتن تاریخ خود می شود.

$در اینجا برخی از بناهای مهم کوردهای یهودیان را مشاهده می کنید:$
محله یهودیان:
محله یهودیان، بخشی از شهر، که یهودیان در آن زندگی می کردند، چون عموما سعی کرده اند همیشه به هم نزدیک باشند و دور هم جمع شوند، بنابراین بیشتر خانه ها در کنار هم هستند، اما این بدان معنا نیست که آنها در حومه شهر زندگی می کردند یا خانه هایشان دور از خانه های دیگران بود، برعکس، اگر به نقشه شهرها برای محله های یهودی نشین نگاه کنیم، این محله در مرکز شهر و بسیار نزدیک به اماکن عمومی و مهم شهر به ویژه بازارهای مرکزی قرار دارد.

$محلە یهودیان هولیر (اربیل)$
یهودیان اربیل ابتدا در قلعه اربیل مستقر شدند ، اما با افزایش جمعیت قلعه و پایین آمدن مردم به مجاورت قلعه، در محلی نزدیک قلعه ساکن شدند که امروزه محله خانقاه نامیده می شود.
در مورد خانه هایی که زمانی یهودیان در آن زندگی می کردند، باید بگوییم: از ان خانەها اکنون ویرانه هایی باقی مانده است به دلیل بی توجهی و در مواردی تخریب توسط مردم برای ساخت و ساز ساختمان و پارکینگ، این محله ظاهر قدیمی و فرهنگی خود را از دست داده و خانه ها در حال از بین رفتن و یا فروریختن کامل هستند.

$محله یهودیان سلیمانیە$
ورود یهودیان به سلیمانیه به زمان تأسیس این شهر در سال 1784 باز می گردد ، یعنی قبل از تأسیس این شهر یهودیان در مناطق اطراف سلیمانیه مانند قرداغ، پنجوین و حلبچه ساکن شدند و با تأسیس سلیمانی به این شهر نقل مکان کردند و در این محله ساکن شدند، بعدها به محله یهودیان معروف شد، به این معنی که محله یهودیان یکی از هفت محله اولیه سلیمانی است.
برخی منابع می گویند که یهودیان به درخواست موسس این شهر (ابراهیم پاشا) به سلیمانیه آمدند، او معتقد بود که یک شهر زمانی شبیه یک شهر کامل به نظر می رسد که از ادیان مختلف تشکیل شده باشد، از این رو، فرستاده ای به کرادک و روستاهای اطراف فرستاد تا از یهودیان بخواهد که به شهر تازه تأسیس سلیمانیه رفته و در آنجا ساکن شوند، بدین ترتیب اولین گروه از یهودیان به شهر نقل مکان کردند.
یهودیان سبک خاص خود را در ساختن و ساختن خانه داشتند، به ویژه در ساخت در و پنجره برای خانه های خود.

$محله یهودیان در پنجوین$
بر اساس برخی منابع، نام پنجون در اصل به معنای پنج یهودی (پنج جو) بوده است، یعنی در ابتدای تأسیس این روستا پنج خانوار یهودی در آن زندگی می کردند، علاوه بر این وجود محله های یهودی در این منطقه وجود کردهای یهودی را ثابت می کند.
علاوه بر سه شهر ذکر شده در بالا، در اکثر شهرها و شهرهای کردنشین دیگر مانند عکره، عمدی، کویا، حلبچه و دهوک محله ای به نام محله یهودیان وجود دارد این شامل تعداد زیادی آوار ساختمانی و خانه است، متأسفانه به دلیل عدم حفاظت و بی توجهی، بیشتر آثار تاریخی در حال از بین رفتن هستند.
این پژوهش در سال 2021 در سایت باسنیوز پخش شدە است.[1]