پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
جەلال باڵان
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
14-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
دیمانەی ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا لە کەناڵی ئاریەن تیڤی لەسەر کار و چالاکییەکانی ڕێکخراوی کوردیپێدیا
14-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
14-08-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
بارزان شاسوار
13-08-2024
سەریاس ئەحمەد
ئامار
بابەت
  531,292
وێنە
  107,596
پەرتووک PDF
  20,020
فایلی پەیوەندیدار
  101,113
ڤیدیۆ
  1,475
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,853
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,002
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
46
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
балгарская 
1
ترکمانی 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,245
پەرتووکخانە 
25,375
ژیاننامە 
24,803
کورتەباس 
17,332
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,561
پەند و ئیدیۆم 
12,796
شوێنەکان 
11,710
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,233
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,322
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,078
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,449
ڤیدیۆ 
1,376
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,801
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
حەسەن گەرمیانی
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید فەتاح
ژیاننامە
شێروان بابان
ژیاننامە
ئەحمەد زەردەشت
هۆنراوە
زارا محەمەدی
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم (37) – أسلاف الكورد: الميديون.. ميديا بعد سقوط إمبراطوريتها (5)
کوردیپێدیا، (مافی گەییشتن بە زانیاریی گشتی) بۆ هەموو تاکێکی کورد دەستەبەردەکات!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم (37) – أسلاف الكورد: الميديون.. ميديا بعد سقوط إمبراطوريتها (5)
د. مهدي كاكه يي

كانت (آتروپاتين) البلد الواقع في غرب آسيا، أقل تأثراً بالحضارة الإغريقية من جميع البلدان الأخرى. لا توجد حتى قطعة نقدية واحدة مسكوكة لِحُكام (آتروپاتين)، لكن يرى الباحثون المعاصرون بأن (آتروپاتين) كانت مكاناً خاصاً للديانة الزردشتية، ويستندون الى حد ما على الإتيمولوجيا الشعبية للإسم وعلى التقاليد الزردشتية (إسم آتروپاتين يعني بلاد عبادة النار)، بما في ذلك التقاليد فيما يتعلق مسقط رأس زردشت، وذلك الى حد ما بسبب الظاهرة الطبيعية للهيب النيران المنبعثة من شقوق الصخور الموجودة في جميع أنحاء مناطق (آتروپاتين) (إتيمولوجيا هي عِلم متخصص في مجال أصل الكلمات وتاريخها). قد يكون الملوك الميديون بلا شك قد إعتنقوا الديانة الزردشتية، إلا أنه لم تكن العقيدة الزردشتية عميقة الجذور بين رعايا الإمبراطورية الأخمينية وكان الدين اليزداني سائداً بينهم.
ظل جنوب ميديا كمقاطعة من الإمبراطورية السلوقية لمدة قرن ونصف، وإنتشرت الهيلينية في المنطقة. كانت ميديا محاطة بالمدن اليونانية في كل مكان، وفقاً لِخطة الأسكندر المكدوني لحمايتها من الممالك المجاورة، حسب كلام (پوليبيوس Polybius)a. مدينة إكباتانا كانت المدينة الوحيدة التي حافظت على طابعها القديم. (سلوقس الأول نيكاتور Seleucus I Nicator)، الذي كان قائداً عسكرياً في جيش الأسكندر المكدوني، قام بتغييرإسم مدينة (رَي Rhagae) الى (يوروپوس Europus). بالإضافة الى هذه المدينة، يذكر سترابو أسماء مدن (لاوديسيا Laodicea) و (أپاميا هيراكليا Apamea Heraclea) أو (أچايس Achais)b. تم بناء معظم هذه المدن من قِبل (سلوقس الأول Seleucus I) وإبنه (أنتيوچس الأول Antiochus I).
في سنة 221 قبل الميلاد، حاول حاكم ميديا (مولون Molon) أن يجعل مملكته مستقلة (توجد عملات برونزية بإسمه مع لقبه الملِكي)، جنباً إلى جنب مع شقيقه أسكندر، حاكم (پيرسيس Persis)، إلا أنهم هُزِموا أمام جيش (أنتيوچس الكبير Antiochus the Great) وبعد هزيمته إنتحر (مولون). بنفس الطريقة، أصبح الحاكم الميدي (تيمارچس Timarchus) ملِكاً وقام بِغزو بابل. في النقود التي سكّها، يُسمّي نفسه الملِك العظيم (تيمارچس)، إلا أنه مرة أخرى نجح الملك (ديمتريوس الأول Demetrius I)، في إخضاع ميديا وتمّ قتل (تيمارچس). مع بدأ حُكم (ديمتريوس الأول)، حلّ إنهيار الإمبراطورية السلوقية، والذي نتج في المقام الأول عن دسائس الرومان، وبعد ذلك بوقت قصير، في حوالي سنة 150 قبل الميلاد، قام الملك الپارثي (ميثراداتس الأول Mithradates I) بِغزو ميدياc.
منذ ذلك الوقت ظلت ميديا تخضع للأشكانيين (الپارثيين) الذين غيّروا إسم (رَي Rhagae)، أو (يوروپوس Europos)، إلى (أرساسيا Arsacia)t، وقاموا بتقسيم البلاد إلى خمسة أقاليم صغيرة (Isidorus Charac). في سنة 226 م، أصبحت هذه الأقاليم بالإضافة الى (آتروپاتين) تحت حُكم الساسانيين. قام الساسانيون بإحياء الديانة الزردشتية بالإكراه في كل مكان، ثم أصبحت (آتروپاتين) المركز الرئيسي لِعبادة النار، وبُنيت فيها العديد من معابد النار وأصبحت (رَي) أكثر المدن المقدسة للإمبراطورية الساسانية ومقراً لرئيس الهيئة الدينية الزردشتية و لِآڤيستا الساسانية وتقاليد معتنقي الديانة الزردشتية ولهذا السبب تُعتبر (رَي) موطن عائلة النبي زردشت.
بعد الإحتلال اليوناني للمنطقة، لعب الميديون دوراً فعالاً في الأحداث التي حصلت في المنطقة، حيث إشتركوا في العديد من الحروب التي إندلعت فيها وكانوا يحاولون تقوية سلطتهم وتوسيع مملكتهم. بعد ضعف السلطة اليونانية في المنطقة وإزدياد النفوذ الأشكاني، كان الملوك الميديون يستغلون الخلافات القائمة بين الأشكانيين والروم لتقوية حكمهم وكانوا يُقيمون التحالفات مع القوى الأخرى تبعاً للتغيرات التي كانت تحصل في ميزان القوى في المنطقة.
بعد وفاة الأسكندر المكدوني، تجزأت إمبراطوريته وأصبحت ميديا ضمن المنطقة التي كان يسيطر عليها أحد جنرالات الأسكندر المكدوني والذي كان إسمه (سلوقس Seleucus)، حيث قام بتأسيس السلالة السلوقية. بقيت ميديا تحت الإحتلال السلوقي لمدة 64 سنة (311 – 247 قبل الميلاد). في سنة 250 أو 249 قبل الميلاد، إحتل الأشكانيون بلاد ميديا. في عهد الملك الأرمني (تيگران الثاني) (توفي في سنة 55 أو 54 قبل الميلاد)، كانت ميديا محتلة من قِبل الأرمن، حيث أن الملك الأرمني بنى عاصمته الثانية (تيگران كيرتا) في الأراضي الميديا وهي مدينة (ميافارقين) الحالية1. في الربع الأول من القرن الأول قبل الميلاد أصبحت ميديا ساحة للصراع بين القوى الإقليمية الكبرى الثلاث المتمثلة بالرومان والأشكان والأرمن، حيث تشكّلت جبهتان متصارعتان، الجبهة الأولى كانت تضم كلاً من الأشكان والأرمن والجبهة الثانية كانت مؤلفة من كل من الرومان والميديين، حيث تمّ إتخاذ مدينة (نصيبين) قاعدة عسكرية رومانية من قِبل القائد الروماني (لوكولس) ومن ثم القائد الروماني پومپَي2. تبعاٌ للتحالف الذي كان قائماً بين الميديين والرومان، وقف الملِك الميدي أردافست (أرْدَوان) الى جانب القائد الروماني (أنتونيو) في حربه ضد الأشكان والأرمن، لذلك شنّ الملِك الأشكاني فرهاد الرابع والملِك الأرمني أرداشيس الثاني (حكم من سنة 30 الى 20 قبل الميلاد) هجوماً مشتركاً على الأراضي الميدية في المنطقة الواقعة بين تبريز وهمدان وخلال هذا الهجوم إستطاع الملِك الأرمني أن يقتل الملِك الميدي أردافست. بين سنة 1 – 2 ميلادية سيطر الرومان على أرمينيا وعينوا عليها حاكماً ميدياً إسمه (أريوبازان) و بين سنة 2 – 11 ميلادية حكم أرمينيا شخصاً ميدياً آخراً إسمه أردافست الخامس3.
سلالة آتربات (atropat) حكمت بحزم لمدة خمسة قرون، وتمسكوا بعاداتهم الكوردية القديمة. الميديون في ميديا الصغرى أصبحوا أمة قوية والتي لم تتقهقر أمام جحافل الرومانيين. كان الآتروباتيون يفتخرون بأنفسهم عن جدارة، بعد ان قطعوا أوصال الإمدادات للإمبراطور الروماني (أنتونيو) في سنة 37 قبل الميلاد.
في سنة 220 - 222 قبل الميلاد، حصل ملك ميديا الصغرى( أرتبازان) على أراضي واسعة ليس فقط بإتجاه الجنوب ولكن أيضا بإتجاه الشمال من نهر آىراس. وعقد تحالفاً مع ثوار مرزبان ميديا العظمى (آرشيكوم) ضد السلوقيين. (أرشيكوم) باللغة الكوردية هو آري شاك أي الرجال اﻷريين. الإسم الأرمني أرتساخ متأتي من هذا الإسم. في سنة 138 قبل الميلاد، ميديا الصغرى غزاها ملك الپارثيين (ميثراتديس الأول)، (ميثرا دال إله الشمس ميثرا دال باللغة الكوردية).
أصبحت كوردستان بعدها تؤلف جزء من الأمبراطوريات التي تعاقبت بعد إحتلال بابل من قِبل الأسكندر المقدوني. قام الملك السلوقي أنطيوخيوس السابع (حكم من 138 ق.م - 129 ق.م) بآخر حملة كبيرة له على ميديا، إلا أنه تمّ إندحار قواته وكان بمثابة كارثة كبيرة للإغريق في الشرق وللوجود الهيليني في بلاد ما بين النهرَين4.
يذكر الباحث مهرداد إيزادي بأنه خلال القرن الأول قبل الميلاد كانت هناك ثلاث ممالك كوردية قائمة في آسيا الصغرى وهذه الممالك كانت مملكة (كاپادوكياCappadocia ) ومملكة (كوماجين Commagene) ومملكة (پونتPontus )d. خلال حُكم الملك الكوردي (ميثريدات Mithridates) العظيم (حكم من سنة 120 – 63 قبل الميلاد) ، إمتدّ نفوذ مملكة پونت من اليونان إلى جنوبي أُوكرانيا. كان ملوك مملكة (پونت) يحملون لقب ميثريدات. تمّ إسقاط هذه الممالك الثلاث من قِبل الرومان. في حديثه عن وقائع القرن الأول قبل الميلاد، يذكر المؤرخ اليوناني (پلوتارچ Plutarchus ) (120 – 40 م) أن زوجة الملك الكوردي (ميثريدات Mithridates) ملك مملكة (پونت Pontain) كانت تقود وحدة عسكرية وتقاتل إلى جانب زوجها ضد القائد الروماني (پومپَى Pompey) (106 – 64 ق.م) الذي كان يحاول غزو مملكة (پونت)d.
المصادر
1. أرشاك سافراستيان (2008). الكرد وكردستان. ترجمة الدكتور أحمد محمود الخليل، االطبعة الثانية، صفحة 48.
2. مروان المدوّر (1982). الأرمن عبر التاريخ. دار مكتبة الحياة، صفحة 155 – 157.
3. المصدر السابق، صفحة 158 – 162.
4. (زينفون (1978). ساثيو بيدي لاسبيلاس. پاريس، فرنسا، صفحة 241.
المراجع
a. Polybius x. 27.
b. Strabo xi. 524.
c. Justin xli. 6.
d. Mehrdad R. Izady: The Kurds :A Concise History And Fact Book. First Edition, page 194.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 294 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://akhbaar.org/ - 05-02-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 56
ژیاننامە
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 30-05-2016 (8 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 05-02-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 08-02-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 294 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
باخان سەرحەد عەبدولڕەحمان
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
تینا سۆران
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
کورتەباس
کورتە هەڵسەنگاندنێکی پرۆگرامی خوێندنی رێزمانی کوردی لە قۆناغەکانی ناوەندی و ئامادەیی دا
وێنە و پێناس
باخچەی تەما لە ئامەد 2024
ژیاننامە
بارزان شاسوار
پەرتووکخانە
ژیان و خەبات-فاتیح ئارش؛ بەشی دووەم
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەندێناوە لە مەخموور ساڵی 1979
وێنە و پێناس
گوندی سەرگەڵوو ساڵی 1975
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
ناو و نازناو و ناو و ناتۆرە و ناودەرکردن و ساناکردنی ناو لەناو زمان و لە لای گەلی ئێمەدا
کورتەباس
لێکۆڵینەوەی مێژوویی لە رۆژنامەگەری کوردی دا
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
کورتەباس
بەبۆنەی یادی سی و پێنج ساڵەی کۆچ کردنی مێژوونووسی گەورەی کورد مامۆستا ئەمین زەکی بەگەوە
ژیاننامە
جەلال باڵان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
ژیاننامە
ئاواز حەمەعەلی
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
ژیاننامە
مەليحە ساڵح عەباس
ژیاننامە
نوور یوسف
وێنە و پێناس
ئیبراهیم ئەحمەد و فەرهاد پیرباڵ ساڵی 1990
کورتەباس
سەرهەڵدانی بیروباوەڕی شورات و ئەو هۆیانەی بوونە هۆی هاتنە کایەوەی-بەشی چوارەم
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی سێیەمی قوتابخانەی بارزان لە سلێمانی ساڵی 1960

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
حەسەن گەرمیانی
30-10-2009
هاوڕێ باخەوان
حەسەن گەرمیانی
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید فەتاح
19-03-2013
بەناز جۆڵا
محەمەد ڕەشید فەتاح
ژیاننامە
شێروان بابان
17-05-2021
ڕۆژگار کەرکووکی
شێروان بابان
ژیاننامە
ئەحمەد زەردەشت
03-09-2021
هاوڕێ باخەوان
ئەحمەد زەردەشت
هۆنراوە
زارا محەمەدی
08-01-2022
زریان عەلی
زارا محەمەدی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
جەلال باڵان
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
14-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
دیمانەی ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا لە کەناڵی ئاریەن تیڤی لەسەر کار و چالاکییەکانی ڕێکخراوی کوردیپێدیا
14-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
14-08-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
بارزان شاسوار
13-08-2024
سەریاس ئەحمەد
ئامار
بابەت
  531,292
وێنە
  107,596
پەرتووک PDF
  20,020
فایلی پەیوەندیدار
  101,113
ڤیدیۆ
  1,475
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,853
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,002
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
46
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
балгарская 
1
ترکمانی 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,245
پەرتووکخانە 
25,375
ژیاننامە 
24,803
کورتەباس 
17,332
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,561
پەند و ئیدیۆم 
12,796
شوێنەکان 
11,710
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,233
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,322
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,078
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,449
ڤیدیۆ 
1,376
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,801
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
باخان سەرحەد عەبدولڕەحمان
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
تینا سۆران
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
کورتەباس
کورتە هەڵسەنگاندنێکی پرۆگرامی خوێندنی رێزمانی کوردی لە قۆناغەکانی ناوەندی و ئامادەیی دا
وێنە و پێناس
باخچەی تەما لە ئامەد 2024
ژیاننامە
بارزان شاسوار
پەرتووکخانە
ژیان و خەبات-فاتیح ئارش؛ بەشی دووەم
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەندێناوە لە مەخموور ساڵی 1979
وێنە و پێناس
گوندی سەرگەڵوو ساڵی 1975
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
ناو و نازناو و ناو و ناتۆرە و ناودەرکردن و ساناکردنی ناو لەناو زمان و لە لای گەلی ئێمەدا
کورتەباس
لێکۆڵینەوەی مێژوویی لە رۆژنامەگەری کوردی دا
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
کورتەباس
بەبۆنەی یادی سی و پێنج ساڵەی کۆچ کردنی مێژوونووسی گەورەی کورد مامۆستا ئەمین زەکی بەگەوە
ژیاننامە
جەلال باڵان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
ژیاننامە
ئاواز حەمەعەلی
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
ژیاننامە
مەليحە ساڵح عەباس
ژیاننامە
نوور یوسف
وێنە و پێناس
ئیبراهیم ئەحمەد و فەرهاد پیرباڵ ساڵی 1990
کورتەباس
سەرهەڵدانی بیروباوەڕی شورات و ئەو هۆیانەی بوونە هۆی هاتنە کایەوەی-بەشی چوارەم
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی سێیەمی قوتابخانەی بارزان لە سلێمانی ساڵی 1960
فۆڵدەرەکان
کلتوور - گاڵتەوگەپ - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان وشە و دەستەواژە - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان هۆنراوە - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست هۆنراوە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان هۆنراوە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان هۆنراوە - پۆلێنی هەڵبەست - پەندە هۆنراوە زانستە سروشتییەکان - پۆلێنی زانست - زیندەوەرزانی کلتوور - مەتەڵ - شار و شارۆچکەکان - سلێمانی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.563 چرکە!