پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
جەلال باڵان
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
14-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
دیمانەی ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا لە کەناڵی ئاریەن تیڤی لەسەر کار و چالاکییەکانی ڕێکخراوی کوردیپێدیا
14-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
14-08-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
بارزان شاسوار
13-08-2024
سەریاس ئەحمەد
ئامار
بابەت
  531,292
وێنە
  107,596
پەرتووک PDF
  20,020
فایلی پەیوەندیدار
  101,113
ڤیدیۆ
  1,475
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,853
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,002
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
46
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
балгарская 
1
ترکمانی 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,245
پەرتووکخانە 
25,375
ژیاننامە 
24,803
کورتەباس 
17,332
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,561
پەند و ئیدیۆم 
12,796
شوێنەکان 
11,710
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,233
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,322
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,078
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,449
ڤیدیۆ 
1,376
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,801
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
حەسەن گەرمیانی
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید فەتاح
ژیاننامە
شێروان بابان
ژیاننامە
ئەحمەد زەردەشت
هۆنراوە
زارا محەمەدی
مكانة المرأة اليارسانية (2)
مێگا-داتای کوردیپێدیا، یارمەتیدەرێکی باشە بۆ بڕیارە کۆمەڵایەتی، سیاسی و نەتەوەییەکان.. داتا بڕیاردەرە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0

مكانة المرأة في الدين اليارساني

مكانة المرأة في الدين اليارساني
مكانة المرأة اليارسانية (2)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6894 - 2021-05-10 - 17:14
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (15)

الشاعرات القدّيسات اليارسانيات
برزت شاعرات يارسانيات كثيرات عبر التاريخ اليارساني العريق. في هذه الحلقة سيتّم الحديث عن شاعرة واحدة من هذه الشاعرات وعن بعض الثورات التي قام بها اليارسانيون لِعلاقتها بالموضوع ولتبيان بعض الحقائق التاريخية المهمّة عن النضال المستمر لليارسانيين لتحرير شعب كوردستان وتحقيق الحرية والعدالة الاجتماعية وللحفاظ على دينهم الأصيل. في الحلقات القادمة سنستمر في الحديث عن العديد من الشاعرات اليارسانيات اللواتي لعِبْنَ دوراً حيوياً في نشر الدين اليارساني وإثراء فلسفته.
1. الشاعِرة والقدّيسة (دايە تەورێزي هەورامي Daye Tewrêzî Hewramî)
قام المسلمون العرب بِغزو كوردستان وأرادوا القضاء على الدين الكوردي اليارساني والثقافة الكوردية المتجسدة في هذا الدين وقاموا بِقتل وأسْر الكثير من اليارسانيين. عندما سمِع القدّيس اليارساني (بابا سەرهەنگي دەوداني Baba Serhengî Dewdanî) أخبار قَتْل وأسْر اليارسانيين ومواطني كوردستان من قِبل العرب الغُزاة، توجّه الى جبال (هەورامان) وأعلن ثورةً ضد المُحتلّين، حيث تصدّى للغُزاة وحثّ اليارسيين على المقاومة والدفاع عن وطنهم ودينهم. خلال تلك الحرب التي إندلعت بين اليارسانيين والغُزاة، ضحّى هذا الثائر اليارساني بِحياته دفاعاً عن كوردستانه ودينه، حيث تمّ قتله. في هذين البيتَين من الشِعر الذي كتبه، يطلب هذا الثائر من اليارسانيين أن يواجهوا الغُزاة ويحثّهم على المقاومة ويخبرهم أنه سيلتحق بهم ويتصدى للمُحتلّين:
پەي ئامانتان، پەي ئامانتان
گرد ئامادەيان پەي ئامانتان
ئەز مەڵهەم مەنيە و ئەزامانتان
مەڕەسم وەهەق ئيمامانتان
المعنى
تهيئوا وإستعدوا للتصدّي للمحتلّين وأنا سأصل إليكم وسأنتقم لمقتل قادتكم المُلطّخين بِدمائهم.
لقد كانت الشاعرة (دايە تەورێزي هەورامي) إحدى صاحِبات القدّيس اليارساني (بابا سەرهەنگي دەوداني)، حيث أنها لبّت نداء هذا القدّيس، فإلتحقت بِجبهة المقاومة اليارسانية المسلحة وقاتلت الغُزاة ببسالة.
هذه الشاعرة القدّيسة مولودة في منطقة (هەورەمان Hewreman) في بداية القرن الرابع الهجري (بداية القرن العاشر الميلادي) ومتوفية في أواسط القرن الرابع الهجري (أواسط القرن العاشر الميلادي) في منطقة (هەورامان) وأنها مدفونة هناك. مزار هذه الشاعرة اليارسانية موجودة في مدينة (توێڵە Twêłe) الواقعة في محافظة السليمانية بجنوب كوردستان(1).
كانت (دايە تەورێزي هەورامي) شاعرة ذات إحساس رقيق و في نفس الوقت عازفة آلة الطنبور، حيث كانت تعزف على هذه الآلة خلال تلاوتها للكتاب اليارساني المقدس (سەرەنجام Serencam). كانت (دايە تەورێز) أولى إمرأة كُتِبتْ أشعارها في الكتاب اليارساني المقدّس (سەرەنجام). تركت هذه الشاعرة اليارسانية المُبدِعة مجموعة من الأشعار الجميلة التي كتبتها على شكل أبيات ثنائية في الكتاب اليارساني المقدّس (دەورەي بابا سەرهەنگ) أي (عَهْد بابا سەرهەنگ). هنا نقتطف بعض الأبيات من أشعارِها:
ڕازەن پياڵەم، ڕازەن پياڵەم
سەرسامم نەبەزم ڕازەن پياڵەم
بادەي پياڵەم ياوا وەناڵەم
چمكە ناڵەكەم بەرز بي نەعالەم
المعنى
لقد أُعطيَ لي قدح شرابٍ من الغيبِ. أنا مُندهِشةٌ من العبادة التي تتم في الاجتماع الديني اليارساني (جەم Cem). في الحقيقة أنّ الشَراب الذي كان في القدحِ، أنقذني لأنّ آهات وشُعلة نيران روحي قد إرتفعتْ الى أعالي السماءِ، فأوعَتْ الجميع، وثمّ بعد شُرب ذلك الشراب المُسكّر، هدأت روحي قليلاً.
في هذَين البيتَين تُعبّر (دايە تەورێز) عن فلسفة يارسانية عميقة، تُريد أن تقول أنّها تلقّتْ من الغيبِ قدحاً من الشراب فأسْكرَها. في سُكرها أصبحتْ مُتيّمة مراسم الاجتماع الديني اليارساني (جەم Cem). هناك عُشّاق هذا الدين الذين يلمّون بأسرار الحقيقة. لقد إحترقتْ روحها بِنار عشق قدحِ يزدان (الإله) وأنّ آهاتها وصرخاتها قد ملأتْ الكون للحصول على القدح المملوء بالشراب والذي بِشُربه هدأ إهتياجها ومشاعرها الهيّاجة. الشراب تعني به الشاعرة العقيدة اليارسانية.
بالنسبة الى الثورات اليارسانية ضد المحتلين المسلمين العرب الذين كانوا يريدون فرض الدين الإسلامي على اليارسانيين، من المفيد أن نُشير هنا الى ثورة الثائر اليارساني (به‌هزادان Behzadan) الذي أطلق عليه العرب إسم (أبو مُسلم الخُراساني)، لأهمية هذه الثورة. الإسم الكامل لهذا الثائر هو (به‌هزادان وينداد هورمزد Behzadan Wîndad Hurmizd) المولود في سنة (719 ميلادية) وكان يارسانياً، حيث أنّ الكاتب الإيراني الدكتور (عبد الحسين زه‌ڕين كوب) يذكر في صفحة (110) من كتابه (دوو قرن سكوب) أنّ (به‌هزادان) كان من المؤمنين بِتناسخ الأرواح وهذا أحد الأدلة لِيارسانية هذا الثائر الكوردي. ويُقال أنه من أحفاد الملِك الساساني (يەزدكورد Yezdkurd) الثالث [2].
كان (به‌هزادان) قد خطّط لثورته أن تكون لِمرحلتَين، في المرحلة الأولى أن يقوم بإسقاط الدولة الأموية التي كانت تنتهج نهجاً عروبياً، حيث أنهم على سبيل المثال ألغوا اللغة الكوردية كلغة رسمية للبلاد في زمن الخليفة الأموي عبد الملِك بن مروان وأحلّوا اللغة العربية محلها. المرحلة الثانية التي كان قد خطّط لها (به‌هزادان) كانت إسقاط الحُكم العباسي وبناء دولة كوردستان، يكون الدين اليارساني الدين الرسمي لها. هكذا في معركة جرت في المنطقة الواقعة بين مدينة أربيل ومدينة الموصل، إنتصرت قوات (به‌هزادان) على القوات الأموية وذلك في سنة (750) ميلادية، فهرَب (مروان بن محمد ) الذي كان آخر ملوك بني أميّة إلى مصر وقُتل هناك وبذلك سقطت الدولة الأموية وإختفت [3] وتأسست على أنقاضها الدولة العباسية.
بعد قيام الدولة العباسية، ارتفعت مكانة (به‌هزادان) وكان محبوباً من أتباعه ومُعظّماً بينهم، حيث بنى (به‌هزادان) نفوذه الكبير على حبّ الناس وتعلقهم بِفكرة العدالة التي كان يُنادي بها ويناضل من أجل تحقيقها، فخشي منه الخليفة أبو جعفر المنصور، فدبّر له مؤامرة لقتله بعد أن أمّنه، حيث أنه دعاه الى زيارته في مدينة المدائن في سنة (755) ميلادية وقام بِقتل هذا الثائر الكوردستاني، وعلى إثره قام اليارسانيون بِثورة عارمة في مناطق (خُراسان) و(لورّستان) و(كرماشان) و(هَمَدان) و(جنوب كوردستان)، إلا أنه تمّ القضاء على هذه الثورة و تفرّق شمل اليارسانيين. قال (أبو جعفر المنصور) للثائرين عند ثورتهم بعد مقتل (به‌هزادان) قولته المشهورة:
أيها الناس لا تخرجوا من أنس الطاعة إلى وحشة المعصية ولا تسروا غش الأئمة.
كما أنّ الشاعر (أبو قتادة) هجا (به‌هزادان) بعد مقتله قائلاً:
أبا مجرمٍ ما غيّر الله نعمتهُ على عبدٍ حتى يُغيّره العبدُ
ففي دولة المهدي أردتَ غدرها إلا أنّ أهل الغدرِ من آبائِك الكورد.
من خلال بيت الشِعر أعلاه، تتأكد أيضاً كوردية هذا القائد.
من خلال هذا السرد، يمكن الإستنتاج بأن (به‌هزادان) إعتقد أنه لا يستطيع السيطرة على الحُكم مباشرةً بعد إسقاط الدولة الأموية ولذلك أنه يكون قد فكّر بتنظيم قواته وتهيئة الظروف المطلوبة للقضاء على الدولة العبّاسية التي كانت دولة فتية ضعيفة آنذاك، إلا أن العبّاسيين لابد أنهم قد إكتشفوا خطته أو أنهم قد خافوا من نفوذه الكبير، فقتلوه قبل تنفيذ المرحلة الثانية من خطته التي كانت تهدف القضاء على الدولة العباسية. لو كان (به‌هزادان) قد نجح في إسقاط الدولة العباسية، لَكانت خريطة الشرق الأوسط مُغايرة تماماً لَما نراها اليوم ولَكانت كوردستان الآن الدولة الأكبر والأقوى في المنطقة ولَكان الدين اليارساني هو الدين الرسمي لِكوردستان ولَكانت الغالبية العظمى من المواطنين الكوردستانيين يعتنقون دينهم الأصيل.
في مقالٍ سابق لي، إنتقدتُ (به‌هزادان) المُسمّى عربياً ب(أبو مسلم الخراساني) لِإسقاطه الدولة الأموية وتسليم الحُكم الى العبّاسيين بدلاً من قيامه بتأسيس دولة كوردستان. في الآونة الأخيرة إطلعتُ على بعض المصادر التي تقول أنه كان قد خطّط لإسقاط الدولة العباسية وبناء دولة له، الا أنّ العباسيين أفشلوا خطته، حيث قاموا بِقتله قبل تنفيذ خطته. هكذا فشل (به‌هزادان) في تأسيس دولة كوردستان.
لم يستسلم أصحاب الدين اليارساني للقتل والإضطهاد والمظالم التي كانوا يتعرضون لها، بل إستمروا في نضالهم من أجل حرية شعبهم الكوردستاني والحفاظ على عقيدتهم اليارسانية وتحقيق العدالة الاجتماعية، حيث أنه بعد مقتل (به‌هزادان) إستمرت الجماهير الكوردستانية اليارسانية في ثوراتها التي كانت ذات توجّه اجتماعي قومي ديني، وكانت أكبر وأقوى هذه الثورات هي ثورة (بابَك الخورامي) الذي ثار ضد الخليفة العباسي (المأمون ابن الرشيد)، إذ كانت ثورته تُنادي بالعدالة الاجتماعية المتمثلة بِمشاعية الموارد، ومنع اكتناز الثروة، وتقسيم الإنتاج حسب حاجة الإنسان. إستمرت ثورة (بابَك) لمدة (22) (سنة 816 – 837 ميلادية) وساهمت هذه الثورة بشكلٍ كبير في إضعاف الدولة العباسية وإسقاطها (4) (5) (6). من الجدير بالذكر أنّ إسم (الخوراميين) متأتي من الكلمة الكوردية (خۆر) التي تعني (الشمس)، حيث أنّهم كانوا يارسانيين يُقدّسون الشمس. اليارسانيون لا يزالون يُقدّسون الشمس.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 150 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 11-03-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 24
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 10-05-2021 (3 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: ژنان
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 11-03-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 11-03-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 11-03-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 150 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەندێناوە لە مەخموور ساڵی 1979
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی سێیەمی قوتابخانەی بارزان لە سلێمانی ساڵی 1960
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
ژیان و خەبات-فاتیح ئارش؛ بەشی دووەم
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
کورتەباس
کورتە هەڵسەنگاندنێکی پرۆگرامی خوێندنی رێزمانی کوردی لە قۆناغەکانی ناوەندی و ئامادەیی دا
ژیاننامە
بارزان شاسوار
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
ژیاننامە
نوور یوسف
کورتەباس
ناو و نازناو و ناو و ناتۆرە و ناودەرکردن و ساناکردنی ناو لەناو زمان و لە لای گەلی ئێمەدا
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
بەبۆنەی یادی سی و پێنج ساڵەی کۆچ کردنی مێژوونووسی گەورەی کورد مامۆستا ئەمین زەکی بەگەوە
ژیاننامە
تینا سۆران
ژیاننامە
مەليحە ساڵح عەباس
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
باخان سەرحەد عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
کورتەباس
سەرهەڵدانی بیروباوەڕی شورات و ئەو هۆیانەی بوونە هۆی هاتنە کایەوەی-بەشی چوارەم
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
وێنە و پێناس
ئیبراهیم ئەحمەد و فەرهاد پیرباڵ ساڵی 1990
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
کورتەباس
لێکۆڵینەوەی مێژوویی لە رۆژنامەگەری کوردی دا
ژیاننامە
جەلال باڵان
وێنە و پێناس
گوندی سەرگەڵوو ساڵی 1975
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
وێنە و پێناس
باخچەی تەما لە ئامەد 2024
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ئاواز حەمەعەلی
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
حەسەن گەرمیانی
30-10-2009
هاوڕێ باخەوان
حەسەن گەرمیانی
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید فەتاح
19-03-2013
بەناز جۆڵا
محەمەد ڕەشید فەتاح
ژیاننامە
شێروان بابان
17-05-2021
ڕۆژگار کەرکووکی
شێروان بابان
ژیاننامە
ئەحمەد زەردەشت
03-09-2021
هاوڕێ باخەوان
ئەحمەد زەردەشت
هۆنراوە
زارا محەمەدی
08-01-2022
زریان عەلی
زارا محەمەدی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
جەلال باڵان
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
14-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
دیمانەی ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا لە کەناڵی ئاریەن تیڤی لەسەر کار و چالاکییەکانی ڕێکخراوی کوردیپێدیا
14-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
14-08-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
بارزان شاسوار
13-08-2024
سەریاس ئەحمەد
ئامار
بابەت
  531,292
وێنە
  107,596
پەرتووک PDF
  20,020
فایلی پەیوەندیدار
  101,113
ڤیدیۆ
  1,475
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,853
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,002
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
46
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
балгарская 
1
ترکمانی 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,245
پەرتووکخانە 
25,375
ژیاننامە 
24,803
کورتەباس 
17,332
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,561
پەند و ئیدیۆم 
12,796
شوێنەکان 
11,710
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,233
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,322
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,078
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,449
ڤیدیۆ 
1,376
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,801
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەندێناوە لە مەخموور ساڵی 1979
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی سێیەمی قوتابخانەی بارزان لە سلێمانی ساڵی 1960
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
ژیان و خەبات-فاتیح ئارش؛ بەشی دووەم
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
کورتەباس
کورتە هەڵسەنگاندنێکی پرۆگرامی خوێندنی رێزمانی کوردی لە قۆناغەکانی ناوەندی و ئامادەیی دا
ژیاننامە
بارزان شاسوار
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
ژیاننامە
نوور یوسف
کورتەباس
ناو و نازناو و ناو و ناتۆرە و ناودەرکردن و ساناکردنی ناو لەناو زمان و لە لای گەلی ئێمەدا
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
بەبۆنەی یادی سی و پێنج ساڵەی کۆچ کردنی مێژوونووسی گەورەی کورد مامۆستا ئەمین زەکی بەگەوە
ژیاننامە
تینا سۆران
ژیاننامە
مەليحە ساڵح عەباس
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
باخان سەرحەد عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
کورتەباس
سەرهەڵدانی بیروباوەڕی شورات و ئەو هۆیانەی بوونە هۆی هاتنە کایەوەی-بەشی چوارەم
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
وێنە و پێناس
ئیبراهیم ئەحمەد و فەرهاد پیرباڵ ساڵی 1990
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
کورتەباس
لێکۆڵینەوەی مێژوویی لە رۆژنامەگەری کوردی دا
ژیاننامە
جەلال باڵان
وێنە و پێناس
گوندی سەرگەڵوو ساڵی 1975
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
وێنە و پێناس
باخچەی تەما لە ئامەد 2024
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ئاواز حەمەعەلی
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
فۆڵدەرەکان
ژیاننامە - نەتەوە - کورد ژیاننامە - وڵات - هەرێم (لەدایکبوون) - ڕۆژاوای کوردستان ژیاننامە - جۆری کەس - زیندانی سیاسی شوێنەوار و کۆنینە - جۆری شوێن / شوێنەوار - گۆڕستان شوێنەوار و کۆنینە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان شوێنەوار و کۆنینە - شار و شارۆچکەکان - ڕانیە (راپەڕین) شوێنەوار و کۆنینە - سەدە - سەدەی 13 (1200- 1299) شوێنەوار و کۆنینە - دەیە - 01ەکان (00-09) وشە و دەستەواژە - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست وشە و دەستەواژە - وشە - ناوی ڕووەک

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.875 چرکە!