پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
جەلال باڵان
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
کەم و کورتی دادوەری لێپرسراوێتی بۆ‌ تاوانەکانی داعش لە عێراق
15-08-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
14-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
دیمانەی ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا لە کەناڵی ئاریەن تیڤی لەسەر کار و چالاکییەکانی ڕێکخراوی کوردیپێدیا
14-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
14-08-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  531,386
وێنە
  107,608
پەرتووک PDF
  20,020
فایلی پەیوەندیدار
  101,131
ڤیدیۆ
  1,475
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,853
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,002
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
46
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
балгарская 
1
ترکمانی 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,245
پەرتووکخانە 
25,375
ژیاننامە 
24,803
کورتەباس 
17,332
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,561
پەند و ئیدیۆم 
12,796
شوێنەکان 
11,710
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,233
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,322
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,078
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,449
ڤیدیۆ 
1,376
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,801
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
حەسەن گەرمیانی
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید فەتاح
ژیاننامە
شێروان بابان
ژیاننامە
ئەحمەد زەردەشت
هۆنراوە
زارا محەمەدی
الفيليون: أصالة و عَراقة و آمال و هموم ( 13) شخصيات فيلية معروفة
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت هەر ڕۆژێکی ڕۆژژمێرەکەمان چیی تیادا ڕوویداوە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0

الفيليون: أصالة و عَراقة و هموم و آمال

الفيليون: أصالة و عَراقة و هموم و آمال
الفيليون: أصالة و عَراقة و آمال و هموم ( 13) شخصيات فيلية معروفة
د. مهدي كاكه يي

شخصيات فيلية معروفة
في المقالات السابقة تناولتُ جانباً من التأريخ الفيلى القديم و الحضارات العريقة التي بناها أسلاف الفيليين و دراسة التحديات و المشاكل التي يواجهونها و تقديم بعض الآراء و المقترحات للتصدي لتلك التحديات و المشاكل و إيجاد حلول لها و التغلب عليها أو تخفيف وطأتها و الحد من أضرارها. في المقالات التالية من هذه السلسلة، أحاول توثيق أسماء بعض الشخصيات الفيلية الذين ساهموا أو لا يزالون يساهمون في الأنشطة الفكرية و السياسية و الإجتماعية و الإقتصادية و الأدبية و الفنية و الرياضية و الذين رفدوا شعبهم الكوردي و الإنسانية بإبداعاتهم و أفكارهم و فنهم و موسيقاهم و أثبتوا نكران ذواتهم و عظمة تضحياتهم. هذا التوثيق يأتي لرد الجميل لهؤلاء المبدعين و المصلحين و للإعتراف بدورهم في حياة شعبهم و مكافأة متواضعة للخدمات التي قدموها و يقدمونها. إنّ صفحات التأريخ الكوردي و تأريخ شعوب المنطقة تحتفظ بالآلاف من الأسماء الفيلية اللامعة، لذلك فأنّ التحدث عن كل هذه الأعلام يحتاج الى مجلدات عديدة و لا يمكن لبضع مقالات أن تستوعب كل الأعلام الفيلية. لذلك أقدم عيّنة محدودة جداً من هؤلاء المبدعين و الذين تُسعفني ذاكرتي بتذكّرهم أو إهتديتُ إليهم في القصاصات الورقية التي إقتطعتُها من الصحف و المجلات و المقالات أو عثرتُ على أسمائهم في بواطن الكتب.
الشريحة الفيلية، كما هو الحال بالنسبة للشرائح الكوردية الأخرى، لا تزال العلاقات القبلية و العشائرية مترسخة فيها. هذه العلاقات تزداد رسوخاً كلما إنتقلنا من المدن الكبيرة الى القصبات الصغيرة و المناطق الريفية و القروية. أكبر قبائل الفيليين هي قبيلة ملكشاهي وتليها قبائل (علي شيرواني) و (شيرواني ) و (باوي) و (كلهور) و (ممسني) و (قيتول) و (كالاوي) و (ماليمان) و (كردلية) و (داراواني) و (سيسية) و (زورية) و (كاكا) و (خزل) و (زنكنه). هناك عشيرة فيلية بإسم (السوره مَيري) و التي هي من أقدم العشائر الفيلية، قد يكون إسمها متأتياً من إسم أسلافهم السومريين. العشائر الفيلية لها فروع متشعبة، و نجد فيها قبائل مستعربة مثل عشيرة (عرب رودبار).
1. الحكماء و العلماء
الحلاج (857 – 922 م): هو الحسين بن منصور بن محمي الحلاج. وُلد الحلاج في الطور الواقعة في إيران الحالية. إستقر الحلاج في واسط (الكوت) في عام 253 هجري. عاش في بغداد في أواخر القرن الثالث الهجري.
يذكر عز الدين بن الأثير أنّ الحلاج كان رجلاً متصوفاً زاهداً و صاحب كرامات. كان الحلاج يعتنق الديانة الكاكائية (أهل الحق)، و أنّ الكتب الدينية للكاكائيين تذكر ذلك. يذكر المعري أيضاً، في رسالة الغفران في صفحة 348، بأنّ الحلاج كان يؤمن بتناسخ الأرواح، حيث أنّ الكاكائيين يؤمنون بذلك أيضاً.
في عهد الخليفة العباسي، المقتدر، تمّ إتهام الحلاج بالشعوذة من قِبل المعتزلة، حيث تم إلقاء القبض عليه من قِبل رجال الشرطة العباسيين. أمضى الحلاج ثماني سنوات في سجن بغداد. بعد ذلك أمر الوزير حامد بقتله بعد محاكمة دامت سبعة أشهر، بمقتضى فتوى أقرّها القاضي أبو عمر المالكي. حُزّ رأس الحلاّج و جُلّد و قُطّعت يداه ورجلاه و من ثمّ تم صلبه على جذع شجرة و أبقوه هكذا الى اليوم التالي، حيث في ذلك اليوم، قُطعت رقبته و أُُحرقت جثته في ساحة السجن الجديد ببغداد على الضفة اليمنى لنهر دجلة أمام باب الطاق و ُرمي رماد جثته في نهر دجلة.
كان الحلاج يدعو إلى التأمل والتفكر وإعمال العقل و هو القائل:
تأمل بعين العقل ما أنا واصف
فللعقل أسماع و عاة و أبصار
دعوة الحلاج إلى التفكير لم تكن تُلزم غيره بأكثر من دعوته إلى التفكير فيها، حيث أنه كان يدعو الى لغة العقل والتفكير بوضوح و إخلاص. يقول عن ذلك: (خذ من كلامي ما يبلغ علمك، وما أنكره علمك فاضرب بوجهي، ولا تتعلّق به، فتضلّ عن الطّريق) (أخبار الحلاج لإبن الساعي، صفحة 12). لم ينظر الحلاج للدين الإسلامي أو المسيحي أو اليهودي نظرة شك أو إستخفاف أو تكفير، بل كان ينظر إلى تلك الأديان على أنها وسائل مختلفة لتحقيق نفس الهدف. يقول: (يا بنيّ، الأديان كلّها للّه عز ّوجل، شغل بكل دين طائفة لا اختياراً فيهم بل اختياراً عليهم، فمن لام أحداً ببطلان ما هو عليه فقد حكم أنّه اختار ذلك لنفسه، و إعلم أن اليهودية والنصرانية والإسلام هي ألقاب مختلفة وأسامٍ متغيّرة والمقصود منها لا يتغير ولا يختلف) (أخبار الحلاج لإبن الساعي، صفحة 38-39).
كان الحلاج متصوفاً، أحب الخالق حتى ذاب فيه وتوحد معه، وقال وهو من أجمل ما قيل في التوحد:
أنا من أهوى ومن أهوى أنا
نحن روحان حلّلنا بدنا
نحن مَن كنا على عهد الهوى
نضرب الأمثال في النّاس بنا
فإذا أبصرْتني أبصرته
وإذا أبصرته قلت: أنا
كما في قوله:
مزجتَ روحك في روحي
كما تمزج الخمرة بالماء الزلال
فإذا مسّك شيء مسّني
فإذا أنت أنا في كل حال
وقوله أيضا:
قد تحققتك في سري فخاطبك لساني
فاجتمعنا لِمعان وافترقنا لِمعان
إن تكن غيبتك التعظيم عن لحظ العيان
فلقد صيرك الوجد من الأحشاء دان
بهلول ( ؟- 190 ﮪ): إسمه هو أبو وهيب بهلول بن عمر الصيرفي الكوفي. ولد في الكوفة و عاصر فترة حكم هارون الرشيد. كان بهلول من أصحاب الاِمام الصادق. هارون الرشيد أراد من بهلول أن يتولى القضاء، إلا أنه تظاهر بالجنون تفادياً لإداء تلك المهمة (راجع كتاب أعيان الشيعة للاَمين، الجزء الثالث، صفحة 617 623). كان بهلول فيلسوفاً و عالماً و شاعراً. توفي في سنة 190 ﮪ و تمّ دفنه في بغداد.
كان منظر بهلول بملابسه الرثة وحركاته، تلفت إنتباه الأطفال، فيسخرون منه و يصيحون وراءه و يرمونه بالحجارة، إلا أنّ إساءات الأطفال له كانت لا تثير حفيظته، ولا تخرجه عن طوره، بل يقابلها بنظرة الفيلسوف الهادئ، و تثير فيه العطف والشفقة على هؤلاء الأطفال. رموه مرة بحجارة فأدموه فقال:
حسبي الله توكلتُ عليه
ونواصي الخلق طراً بيديه
ليس للهارب في مهربه
أبداً من روحهٍ إلا إليه
رُبّ رام لي بأحجار الأذى
لم أجد بداً من العطف عليه
نجد عظمة هذا الفيلسوف الذي سبق زمانه بكثير، حيث يكتشف المرء المبادئ و القيم السامية عند بهلول. سأله البعض: لِمَ لا تشكو هؤلاء الاطفال لآبائهم؟ فقال لهم: أسكتوا ايها المجانين! لعلّي إذا متُ يذكرون هذا الفرح فيقولون: رحم الله ذلك المجنون. قال له آخر: تناول الحجارة و إرمهم به كما يرمونك! قال له بهلول: يا مجنون إني إنْ فعلتُ شيئاً من هذا، رجعوا الى آبائهم، فقالوا لهم هذا المجنون بدأ يُحرّك يديه فيجب ان يغّل ويُقيّد، فلا يكفيني ما ألقاه منهم حتى أُغل وأقيّد.
كان بهلول رجلاً زاهداً و شجاعاً، نصير الفقراء و الضعفاء و يقف بوجه الجور و الظلم. يُروى بأنّ هارون الرشيد خرج الى الحج، فمرّ بالكوفة، فرأى بهلول يعدو على قصبة وخلفه صبيان، فقال الرشيد: كنتُ أشتهي ان أراه، فأدعوه من غير ترويع، فلما حضر بين يديه جرى الحوار التالي بين هارون الرشيد و بهلول:
الرشيد: يا بهلول، كنتُ إليك مشتاقاً
بهلول: لكني لم اشتق اليك
الرشيد: عظني!
بهلول: و بِم أعظك؟ هذه قصورهم وهذه قبورهم
الرشيد: زدني!
بهلول: كم أعطاه الله مالاً و جمالاً، قعف في جماله، و واسى في ماله كتب في ديوان الأبرار
الرشيد: قد أمرنا بقضاء ديونك إن كانت
بهلول: لا، إنه لا يقضي دَين بدَين، أردد الحق الى أهله، وأقضِِ دَين نفسك
الرشيد: ألك حاجة؟
بهلول: أنا وأنت عيال الله. فمحال ان يذكرك وينساني.
ثم ركب قصبته وجرى.
كما يُروى أنّ بهلول كان جالساً بين المقابر وهو يلعب بالتراب فقيل له: ماذا تصنع؟ قال: أُجالس قوماً لا يؤذونني!
من أشعاره:
يا من تمتع بالدنيا وزينتها
ولا تنام عن اللذات عيناه
شغلت نفسك فيما ليس تدركه
تقول لله ماذا حين تلقاه
يقول لهارون الرشيد :
هب أنك قد ملكت الأرض طراً
و دان لك العباد فكان ماذا
أليس غداً مصيرك جوف قبر
و يحثو عليك التراب هذا ثم هذا
يا خاطب الدنيا إلى نفسه
تنح عن خطبتها تسلم
إنّ التي تخطب غرارة
قريبة العرس إلى المأتم
يقول أيضاً:
توكّلتُ على الله
وما أرجو سوى الله
وما الرزق من الناس
بل الرزق من الله
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 134 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://akhbaar.org/ - 12-03-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 19
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 15-12-2007 (17 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
فۆڵدەرەکان: کوردانی فەیلی
وڵات - هەرێم: ئێڕاق
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 12-03-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 13-03-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 12-03-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 134 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
ژیاننامە
ئاواز حەمەعەلی
پەرتووکخانە
کەم و کورتی دادوەری لێپرسراوێتی بۆ‌ تاوانەکانی داعش لە عێراق
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی سێیەمی قوتابخانەی بارزان لە سلێمانی ساڵی 1960
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
تینا سۆران
ژیاننامە
مەليحە ساڵح عەباس
کورتەباس
بەبۆنەی یادی سی و پێنج ساڵەی کۆچ کردنی مێژوونووسی گەورەی کورد مامۆستا ئەمین زەکی بەگەوە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
نوور یوسف
وێنە و پێناس
ئیبراهیم ئەحمەد و فەرهاد پیرباڵ ساڵی 1990
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
سەرهەڵدانی بیروباوەڕی شورات و ئەو هۆیانەی بوونە هۆی هاتنە کایەوەی-بەشی چوارەم
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەندێناوە لە مەخموور ساڵی 1979
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
وێنە و پێناس
باخچەی تەما لە ئامەد 2024
ژیاننامە
باخان سەرحەد عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
جەلال باڵان
کورتەباس
ناو و نازناو و ناو و ناتۆرە و ناودەرکردن و ساناکردنی ناو لەناو زمان و لە لای گەلی ئێمەدا
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
گوندی سەرگەڵوو ساڵی 1975
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
کورتەباس
لێکۆڵینەوەی مێژوویی لە رۆژنامەگەری کوردی دا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
ژیاننامە
بارزان شاسوار
کورتەباس
کورتە هەڵسەنگاندنێکی پرۆگرامی خوێندنی رێزمانی کوردی لە قۆناغەکانی ناوەندی و ئامادەیی دا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
ژیاننامە
سیروان عەزیزی

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
حەسەن گەرمیانی
30-10-2009
هاوڕێ باخەوان
حەسەن گەرمیانی
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید فەتاح
19-03-2013
بەناز جۆڵا
محەمەد ڕەشید فەتاح
ژیاننامە
شێروان بابان
17-05-2021
ڕۆژگار کەرکووکی
شێروان بابان
ژیاننامە
ئەحمەد زەردەشت
03-09-2021
هاوڕێ باخەوان
ئەحمەد زەردەشت
هۆنراوە
زارا محەمەدی
08-01-2022
زریان عەلی
زارا محەمەدی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
جەلال باڵان
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
کەم و کورتی دادوەری لێپرسراوێتی بۆ‌ تاوانەکانی داعش لە عێراق
15-08-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
14-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
دیمانەی ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا لە کەناڵی ئاریەن تیڤی لەسەر کار و چالاکییەکانی ڕێکخراوی کوردیپێدیا
14-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
14-08-2024
هەژار کامەلا
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
13-08-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت
  531,386
وێنە
  107,608
پەرتووک PDF
  20,020
فایلی پەیوەندیدار
  101,131
ڤیدیۆ
  1,475
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,853
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,002
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
46
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
балгарская 
1
ترکمانی 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,245
پەرتووکخانە 
25,375
ژیاننامە 
24,803
کورتەباس 
17,332
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,561
پەند و ئیدیۆم 
12,796
شوێنەکان 
11,710
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,233
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,322
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,078
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,449
ڤیدیۆ 
1,376
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,801
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
ژیاننامە
ئاواز حەمەعەلی
پەرتووکخانە
کەم و کورتی دادوەری لێپرسراوێتی بۆ‌ تاوانەکانی داعش لە عێراق
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی سێیەمی قوتابخانەی بارزان لە سلێمانی ساڵی 1960
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
تینا سۆران
ژیاننامە
مەليحە ساڵح عەباس
کورتەباس
بەبۆنەی یادی سی و پێنج ساڵەی کۆچ کردنی مێژوونووسی گەورەی کورد مامۆستا ئەمین زەکی بەگەوە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
نوور یوسف
وێنە و پێناس
ئیبراهیم ئەحمەد و فەرهاد پیرباڵ ساڵی 1990
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
سەرهەڵدانی بیروباوەڕی شورات و ئەو هۆیانەی بوونە هۆی هاتنە کایەوەی-بەشی چوارەم
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەندێناوە لە مەخموور ساڵی 1979
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
وێنە و پێناس
باخچەی تەما لە ئامەد 2024
ژیاننامە
باخان سەرحەد عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
جەلال باڵان
کورتەباس
ناو و نازناو و ناو و ناتۆرە و ناودەرکردن و ساناکردنی ناو لەناو زمان و لە لای گەلی ئێمەدا
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
گوندی سەرگەڵوو ساڵی 1975
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
کورتەباس
لێکۆڵینەوەی مێژوویی لە رۆژنامەگەری کوردی دا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
ژیاننامە
بارزان شاسوار
کورتەباس
کورتە هەڵسەنگاندنێکی پرۆگرامی خوێندنی رێزمانی کوردی لە قۆناغەکانی ناوەندی و ئامادەیی دا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
فۆڵدەرەکان
شوێنەکان - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست شوێنەکان - جۆری شوێن / شوێنەوار - شارەدێ شوێنەکان - تۆپۆگرافی - دەشت شوێنەکان - شار و شارۆچکەکان - شارباژێڕ (چوارتا و ماوەت) شوێنەکان - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان پەند و ئیدیۆم - بەشە شێوەزارەکانی کوردیی ناوەند - بەشە شێوەزاری سلێمانی پەند و ئیدیۆم - شار و شارۆچکەکان - سلێمانی پەند و ئیدیۆم - شار و شارۆچکەکان - سەیدسادق (شارەزوور) پەند و ئیدیۆم - شار و شارۆچکەکان - شارباژێڕ (چوارتا و ماوەت) پەند و ئیدیۆم - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.953 چرکە!