پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
سەعید سیاسی
17-08-2024
کشمیر کەریم
شوێنەکان
کانیاتا
17-08-2024
زریان عەلی
شوێنەکان
سەرکێری
17-08-2024
زریان عەلی
شوێنەکان
بێخشاش
16-08-2024
زریان عەلی
شوێنەکان
سێلکی
16-08-2024
زریان عەلی
شوێنەکان
لێرا
16-08-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
جەلال باڵان
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
کەم و کورتی دادوەری لێپرسراوێتی بۆ‌ تاوانەکانی داعش لە عێراق
15-08-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت
  531,585
وێنە
  107,654
پەرتووک PDF
  20,024
فایلی پەیوەندیدار
  101,176
ڤیدیۆ
  1,475
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,853
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,002
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
46
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
балгарская 
1
ترکمانی 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,245
پەرتووکخانە 
25,375
ژیاننامە 
24,803
کورتەباس 
17,332
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,561
پەند و ئیدیۆم 
12,796
شوێنەکان 
11,710
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,233
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,322
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,078
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,449
ڤیدیۆ 
1,376
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,801
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
حەسەن گەرمیانی
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید فەتاح
ژیاننامە
شێروان بابان
ژیاننامە
ئەحمەد زەردەشت
هۆنراوە
زارا محەمەدی
تاريخ إنتشار الدين المسيحي في كوردستان (6)
کوردیپێدیا، (مافی گەییشتن بە زانیاریی گشتی) بۆ هەموو تاکێکی کورد دەستەبەردەکات!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0

تاريخ إنتشار الدين المسيحي في كوردستان

تاريخ إنتشار الدين المسيحي في كوردستان
تاريخ إنتشار الدين المسيحي في كوردستان (6)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6153 - 2019-02-22 - 14:24
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

إستناداً الى أقوال الأستاذ إيشو مالك(1)، يذكر الأستاذ عبدالرقيب يوسف أنّ مدينة نسيبين (نصيبين) كانت منذ أوائل القرن الرابع الميلادي مركزاً للكرسي الأسقفي، التي إتسعت نفوذها بمرور الوقت، حيث أصبحت هذه المدينة المركز الديني المسيحي في المناطق الكوردستانية الممتدة من شنگال (سنجار) الى (مكس) و(خلات)، أي الى السواحل الشمالية لِبُحيرة (وان)، وأصبحت هذه المدينة مركز أبرشية بإسم (أبرشية بيت عرباي) وكان عشرون كرسياً أسقفياً يتبع هذه الأبرشية(2).
بقيت مدينة نسيبين مركزاً للكرسي الأسقفي للنساطرة خلال حُكم الدولة الدوستكية و في عهد نصر الدولة، كان (إيليا برشنايا النسطوري) المولود في سنة 974 ميلادية، مطراناً لها والذي كان يتمتع بإحترامٍ كبير في ظل الدولة الدوستكية، حيث أنه كان أخ الطبيب زاهد العلماء (أبي سعيد منصور بن عيسى) رئيس أطباء الدولة الدوستكية ومدير مستشفى فارقين. كان هذا المطران عالِماً كبيراً وأيضاً مؤرخاً(2)، له أكثر من عشرين مؤلفاً، منها كتاب (الأزمنة) المتكون من جزئين، الجزء الأول يتناول التاريخ والجزء الثاني يتعلق بالحساب والتقاويم.
في سنة 1909 ميلادية، عندما زار (كونراد برويسر) (دير عمر) في طورعبدين، وصف المسيحيين هناك ب(المسيحيين الكورد)(3). يتبين أنه خلال حُكم الدولة الدوستكية (982 – 1093 م)، كان المسيحيون يتألفون من قوميات مختلفة، كالكورد والأرمن والسريان واليونانيين. في عهد الدولة الدوستكية كانت هناك الكثير من الأديرة والكنائس، منها كنيسة (آمد) التي كانت كنيسة كبيرة غنية بالزخارف وأرضيتها مفروشة بالرخام المنقوش(4)، و(دير أحويشا) الذي قام بتشييده (مار يعقوب) الذي عاش في القرن الخامس الميلادي وكان واقعاً قرب مدينة (سعرد)(5) وكان من الأديرة الكوردستانية الكبيرة، و(دير مار أوجين) الذي يقع في جبال طورعبدين، في سفح جبل أزلي (الإسم الكوردي لهذا الجبل هو (چیایێ هەلز)، وتمّت تسميته بهذا الإسم لِنمو نبات هەلز فيه) (هەلز هو نبات صُبير ذو فروع إبرية صغيرة). تمّ إنشاء هذا الدير في القرن الرابع الميلادي ويحمل إسم (مار أوجين القبطي) الذي جاء الى كوردستان مع أخته وبعض الرهبان ونشر نظام الرهبنة فيها ويضم هذا الدير ضريحه وضريح أخته. من الأديرة الأخرى هي (دير الزعفران) الذي تعظُم شأنه بعد أن أصبح كرسياً للبطريرك اليعقوبي في سنة 1293 ميلادية، فأصبح المركز المسيحي الأول لليعاقبة (أتباع المذهب اليعقوبي)، ولأهميته، أهدته الحكومة البريطانية في سنة 1887 ميلادية مطبعةً يمكن إعتبارها أقدم مطبعة في كوردستان.
يعود بناء دير (قرتمين) الى تاريخ قديم، حيث تمّ إنشاؤه في سنة 395 ميلادية، التي خلالها أصبح الإمبراطور البيزنطيني (أركاديوس) حاكِماً على النصف الشرقي من الإمبراطورية الرومانية. كان دير (قرتمين) في أحد الأوقات يضمّ 800 نسّاكاً. لقد أعاد بناءه الملِك البيزنطي (أنسطاس) على طرازٍ جميل، حيث أنه في سنة (512) ميلادية أرسل المهندسَين (تيودا) و (تيودوس) ونحّاتين ومعماريين مهرة لِإعادة بنائه. كما أنه أرسل معهم صاغة للذهب والفضة والنحاس وحدّادين ورسّامين ومشّاطي الرخام وخبراء في عمل الفسيفساء، فقام هؤلاء بِتشييد ديرٍ مُزيّنٍ بالزخارف والرسوم الآدمية والحيوانية، منها وجوه الأسد والثور والنسر ورسوم آدمية. لقد تمّ فرش أرض المذبح بالرخام الأسود والأبيض والأحمر والأخضر والأرجواني والأزرق. تم وضع شجرتَين من نحاس فيه. ظل هذا الدير سالِماً الى أن جاء التتر وقاموا بإتلاف روائع هذا الدير. تعرّض الدير سابقاً للنهب من قِبل السلاجقة وذلك في سنة 1100 ميلادية، أي بعد سقوط الدولة الدوستكية بِأربع عشرة سنة(6)(7).
رغم تمتع المسيحيين في ظل الدولة الدوستكية – المروانية بِحقوقهم وتعايشهم فيها بِحُرّية، إلا أنّ حياتهم لم تخلُ من إضطرابات وقلاقل، حيث أنهم عاشوا مع جيرانهم من المسلمين وأصحاب الديانات الأخرى تارةً في وِئام وأخرى في خِصام، معتمدةً على ما كانت تمليه الظروف السياسية التي كانت تعصف بالمنطقة آنذاك، ومع ذلك فأنّ المسيحيين في هذه المنطقة نادراً ما تعرضوا لإضطهادات دينية.
بعد زوال الدولة الدوستكية – المروانية الكوردية، إختفت معها حرية المسيحيين في كوردستان، حيث إستولى السلجوقيون على كوردستان وهدم (إبن جهير) البيعة المدورة القريبة من باب الربض في فارقين(8). كما أنّ الدولة السلجوقية عيّنت (أبا علي البلخي) حاكماً على آمد (دياربكر) بعد (إبن جهير)، حيث أنه قام بتحويل (دير عباد) المشرف على فارقين، الى مسجد والذي سمّاه (مسجد الفتح). عرض المسيحيون عليه (50000) خمسين ألف دينار ليعدل عن قرار تحويل الدير الى مسجد، إلا أنه رفض العرض المذكور. عندما أغار السلطان طغرل في سنة 1075 ميلادية على المناطق الجنوبية للدولة الدوستكية، حاصر منطقة الجزيرة، وذهب قسمٌ من جيشه الى دير (عمر أكمن) الذي كان فيه (400) أربعمائة راهب، فقاموا بِذبح (120) راهباً منهم وأنقذ الباقون أنفسهم من الذبح من خلال دفع ستة مكاكيك ذهباً وفضة(9)(10). (مكاكيك) هي جمع (مكوك) الذي هو مكيال قديم يساوي 3.06 كيلوغرام.
المصادر
1. إيشو مالك خليل جوارو. الآشوريون في التاريخ. بيروت، 1962، صفحة 75.
2. عبد الرقيب يوسف. الدولة الدوستكية في كردستان الوسطى، الجزء الثاني - القسم الحضاري. الطبعة الثانية، دار آراس، أربيل، 2001، هامش صفحة 167.
3. كونراد برويسر. المباني الأثرية في شمال بلاد الرافدَين في العصور المسيحية القديمة والإسلامية. ترجمة علي يحيى منصور. المؤسسة العامة للآثار والتراث، بغداد، 1981، صفحة 50، 53.
4. إسماعيل بادي. رحلة ناصر خسرو عبر المناطق الكوردية. مركز الدراسات وحفظ الوثائق، جامعة دهوك، الطبعة الأولى، مطبعة جامعة دهوك، 2010، صفحة 50.
5. ياقوت الحموي. معجم البلدان. الجزء الثاني، صفحة 497.
6. البطريرك مار أغناطيوس أفرام برصوم. تاريخ طور عبدين. ترجمة غريغوريوس بولس بهنام. لبنان، 1963، صفحة 275.
7. عبد الرقيب يوسف. الدولة الدوستكية في كردستان الوسطى، الجزء الثاني - القسم الحضاري. الطبعة الثانية، دار آراس، أربيل، 2001، هامش صفحة 170.
8. أحمد بن يوسف بن علي بن الأزرق الفارقي. التاريخ الفارقي. تحقيق وتقديم: دكتور بدوي عبداللطيف عوض، مراجعة: الأستاذ محمد شفيق غربال، القاهرة، 1959، صفحة 214.
9. إبن الأثير. الكامل في التأريخ. الجزء التاسع، صفحة 211.
10. عبد الرقيب يوسف. الدولة الدوستكية في كردستان الوسطى، الجزء الثاني - القسم
الحضاري. الطبعة الثانية، دار آراس، أربيل، 2001، صفحة 172.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 156 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 12-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 10
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 22-02-2019 (5 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 12-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 15-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 12-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 156 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
کورتەباس
ناو و نازناو و ناو و ناتۆرە و ناودەرکردن و ساناکردنی ناو لەناو زمان و لە لای گەلی ئێمەدا
وێنە و پێناس
گوندی سەرگەڵوو ساڵی 1975
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
ژیاننامە
نوور یوسف
کورتەباس
سەرهەڵدانی بیروباوەڕی شورات و ئەو هۆیانەی بوونە هۆی هاتنە کایەوەی-بەشی چوارەم
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
ژیاننامە
باخان سەرحەد عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
تینا سۆران
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەندێناوە لە مەخموور ساڵی 1979
پەرتووکخانە
کەم و کورتی دادوەری لێپرسراوێتی بۆ‌ تاوانەکانی داعش لە عێراق
ژیاننامە
سەعید سیاسی
وێنە و پێناس
باخچەی تەما لە ئامەد 2024
ژیاننامە
مەليحە ساڵح عەباس
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
جەلال باڵان
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
وێنە و پێناس
ئیبراهیم ئەحمەد و فەرهاد پیرباڵ ساڵی 1990
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
کورتەباس
بەبۆنەی یادی سی و پێنج ساڵەی کۆچ کردنی مێژوونووسی گەورەی کورد مامۆستا ئەمین زەکی بەگەوە
کورتەباس
لێکۆڵینەوەی مێژوویی لە رۆژنامەگەری کوردی دا
ژیاننامە
ئاواز حەمەعەلی
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
کورتەباس
کورتە هەڵسەنگاندنێکی پرۆگرامی خوێندنی رێزمانی کوردی لە قۆناغەکانی ناوەندی و ئامادەیی دا
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی سێیەمی قوتابخانەی بارزان لە سلێمانی ساڵی 1960

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
حەسەن گەرمیانی
30-10-2009
هاوڕێ باخەوان
حەسەن گەرمیانی
ژیاننامە
محەمەد ڕەشید فەتاح
19-03-2013
بەناز جۆڵا
محەمەد ڕەشید فەتاح
ژیاننامە
شێروان بابان
17-05-2021
ڕۆژگار کەرکووکی
شێروان بابان
ژیاننامە
ئەحمەد زەردەشت
03-09-2021
هاوڕێ باخەوان
ئەحمەد زەردەشت
هۆنراوە
زارا محەمەدی
08-01-2022
زریان عەلی
زارا محەمەدی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
سەعید سیاسی
17-08-2024
کشمیر کەریم
شوێنەکان
کانیاتا
17-08-2024
زریان عەلی
شوێنەکان
سەرکێری
17-08-2024
زریان عەلی
شوێنەکان
بێخشاش
16-08-2024
زریان عەلی
شوێنەکان
سێلکی
16-08-2024
زریان عەلی
شوێنەکان
لێرا
16-08-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
جەلال باڵان
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
15-08-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
کەم و کورتی دادوەری لێپرسراوێتی بۆ‌ تاوانەکانی داعش لە عێراق
15-08-2024
هەژار کامەلا
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
15-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت
  531,585
وێنە
  107,654
پەرتووک PDF
  20,024
فایلی پەیوەندیدار
  101,176
ڤیدیۆ
  1,475
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,853
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,002
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
46
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
балгарская 
1
ترکمانی 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,245
پەرتووکخانە 
25,375
ژیاننامە 
24,803
کورتەباس 
17,332
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,561
پەند و ئیدیۆم 
12,796
شوێنەکان 
11,710
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,233
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,322
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,078
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,449
ڤیدیۆ 
1,376
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,801
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
کورتەباس
ناو و نازناو و ناو و ناتۆرە و ناودەرکردن و ساناکردنی ناو لەناو زمان و لە لای گەلی ئێمەدا
وێنە و پێناس
گوندی سەرگەڵوو ساڵی 1975
پەرتووکخانە
کوردەکانی پشت چیاکانی قەفقاس، مێژوو و تراژیدیای ژیانیان
ژیاننامە
نوور یوسف
کورتەباس
سەرهەڵدانی بیروباوەڕی شورات و ئەو هۆیانەی بوونە هۆی هاتنە کایەوەی-بەشی چوارەم
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
ژیاننامە
هەردی ئەحمەد 01
ژیاننامە
باخان سەرحەد عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
تینا سۆران
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەندێناوە لە مەخموور ساڵی 1979
پەرتووکخانە
کەم و کورتی دادوەری لێپرسراوێتی بۆ‌ تاوانەکانی داعش لە عێراق
ژیاننامە
سەعید سیاسی
وێنە و پێناس
باخچەی تەما لە ئامەد 2024
ژیاننامە
مەليحە ساڵح عەباس
پەرتووکخانە
هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئۆکتۆبەر 2024 (شیکارییەکی ئاماریی پێشبینییکارانە بۆ چانسی پارت و کاندیدەکان )
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
محەمەد دلاوەر 01
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
جەلال باڵان
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
وێنە و پێناس
ئیبراهیم ئەحمەد و فەرهاد پیرباڵ ساڵی 1990
پەرتووکخانە
شوناس و ناسیۆنالیزم; هەوڵدان بۆ بەدەوڵەتبوون لە کوردستان و ئەرمینیادا
کورتەباس
بەبۆنەی یادی سی و پێنج ساڵەی کۆچ کردنی مێژوونووسی گەورەی کورد مامۆستا ئەمین زەکی بەگەوە
کورتەباس
لێکۆڵینەوەی مێژوویی لە رۆژنامەگەری کوردی دا
ژیاننامە
ئاواز حەمەعەلی
پەرتووکخانە
شێخ مەحموود؛ سەرهەڵدان و شکستی سەربەخۆیی لە باشووری کوردستان
کورتەباس
کورتە هەڵسەنگاندنێکی پرۆگرامی خوێندنی رێزمانی کوردی لە قۆناغەکانی ناوەندی و ئامادەیی دا
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی سێیەمی قوتابخانەی بارزان لە سلێمانی ساڵی 1960
فۆڵدەرەکان
وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان پەند و ئیدیۆم - بەشە شێوەزارەکانی کوردیی ناوەند - بەشە شێوەزاری سۆرانی پەند و ئیدیۆم - شار و شارۆچکەکان - کۆیە پەند و ئیدیۆم - وڵات - هەرێم - باشووری کوردستان کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - پزیشکی - تەندروستی کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - خۆراک کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - پۆلێننەکراو کورتەباس - پۆلێنی ناوەڕۆک - ڕاپۆرت کورتەباس - جۆری دۆکومێنت - زمانی یەکەم

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.641 چرکە!