پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ڕۆژان ئیدریس عومەر کەورینی
17-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
چیرۆکی ژیان
17-08-2024
ئاراس ئیلنجاغی
پەرتووکخانە
مێژوی دۆڵی سماقوڵی
17-08-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ژیاننامە
هاوڕێ کێخوا عەبدەی سماقوڵی
17-08-2024
ئاراس ئیلنجاغی
پارت و ڕێکخراوەکان
چاپەمەنی مانگ
17-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێڕەوبەندیی لەئاستەکانی زمانی کوردیدا
17-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەید حیکمەت
17-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
هەرزەکار لە تاراوگە
17-08-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
سەعید سیاسی
17-08-2024
کشمیر کەریم
شوێنەکان
کانیاتا
17-08-2024
زریان عەلی
ئامار
بابەت
  531,735
وێنە
  107,715
پەرتووک PDF
  20,026
فایلی پەیوەندیدار
  101,228
ڤیدیۆ
  1,476
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,853
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,002
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
46
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
балгарская 
1
ترکمانی 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,245
پەرتووکخانە 
25,375
ژیاننامە 
24,803
کورتەباس 
17,332
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,561
پەند و ئیدیۆم 
12,796
شوێنەکان 
11,710
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,233
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,322
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,078
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,449
ڤیدیۆ 
1,376
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,801
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
حەسەن گەرمیانی
ژیاننامە
شێروان بابان
ژیاننامە
ئەحمەد زەردەشت
هۆنراوە
زارا محەمەدی
ژیاننامە
شێخ عەلی
الخلاف الكردي المسيحي- الجزء الخامس
هەر وێنەیەک بەرامبەر سەدان وشەیە! تکایە پارێزگاری لە وێنە مێژووییەکان بکەن..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0

محمود عباس

محمود عباس
الخلاف الكردي المسيحي- الجزء الخامس
#محمود عباس#
الحوار المتمدن-العدد: 6187 - #30-03-2019# - 11:11
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

نستخدم عبارة الآرامية قاصدين بها: السريان والكلدان والنساطرة؛ لأن جذورهم آرامية، واللغة التي يتكلمون بها عبارة عن لهجات آرامية، والاختلاف بينها ليس كبيرا. فالآرامية هي السريانية قبل دخولهم المسيحية. والسريانية بحد ذاتها تنقسم إلى شرقية وغربية، لغة، كما ذكرنا الفارق ليس كبيرا بينهما.
قد يبدو للقارئ الكريم بعد قراءته الحلقة السابقة أننا صورنا الآراميين كأناس: سريعا ما انحلوا فيمن احتلهم... فالأمور ليست بذلك الشكل تماما؛ ولكن فيها الكثير من الذي أهمِل حتى انحلوا إلى حد الانقراض تقريبا.
كي لا يُظن بنا أننا لم نرع المآسي والكوارث التي حلت بهم على أيد المسلمين عربا كانوا أو غيرهم؛ لتكون عاملا مهما لانحلالهم وإذابتهم في العرب، غير أن هذا الإجبار شمل الكثير من الشعوب التي أسلمت قسم منها ولكن ظلت تلك الشعوب بمن أسلم منهم ومن لم سيؤسلم محافظة على ذاتها ولغتها.
جدير أن نتطرق إلى بعض المقارنات بين هذا الشعب وشعوب أخرى اجتاحتهم غزوات العرب المسلمين، وأذاقهم المسلمون العرب كما أذاقوا الشعب الآرامي العريق. وعراقتهم لم تسعفهم بشيء في صون لغتهم والحافظ على ذاتهم، وعدم الإفراط بأرضهم ومدنهم التي لا زالت تحكي أمجاد أسلافهم الباهرة، في كل بقعة وتحت كل ركام من بلاد الشام التي كانت يوما ما آرامية ذات حضارة وتاريخ ومآثر.
فاللغة من العوامل المهمة في جعل شعب ما يبقى على قيد الحياة، فالفراعنة انقرضوا عندما ضاعت لغتهم، والفينيقيون اندثروا بتلاشي لغتهم وشعوب وأقوام غيرهم طمرتهم أغبرة الأيام والأزمان، وفي كل ذلك كان ضمور اللغة وانقراضها العامل الفعلي لما آلت إليه تلك الأقوام والشعوب.
وليس من نافل القول إذا قلنا: لو أنهم لم يستبدلوا لغتهم بلغة المحتل لما انحلوا كشعب، ولكان الآراميون في غالبيتهم أمة آرامية مسلمة، مع احتفاظ قسم منهم بديانتهم المسيحية، كما هو حال بقية الشعوب التي أسلمت أغلبيتها، ولم تضمحل في العرب، بالرغم من احتلال العرب المسلمين لأوطانهم كالترك والفرس والأفغان وغيرهم... من الطبيعي أن تكون لهم مكانة بين الأمم الأوربية شرقيها وغربيها كما هي لليونانيين، فهم لا يقلون عن اليونانيين علما وعلماء وتاريخا، ولكن هذا الاستعراب الذي لم يأخذوه مأخذ الجد أضاع عليهم كل شيء تقريبا.
لولاه (الاستعراب) لكانت دمشق وبيروت وعمان وفلسطين... آرامية أصلا وفصلا كما كن عليها قبل الفتح العربي الإسلامي، ولكن كشعب سواده الأعظم مسلم، لافتخر بجدارة فائقة بالسيد المسيح ووالدته العذراء، لأن الرب اختار أن يكون سيد المسيح منهم دون غيره، وهذا لشرف عظيم. والآن تحت حوافر جمال الصحراء تحولوا إلى قلة قليلة مقارنة مع العرب من الخليج إلى المحيط، يقتصر تميّزهم بدين كتابه المقدس متحول من لغة صاحبه إلى لغة محتله، وأغلب طقوسه الدينية تقام بنفس اللغة، مع كونهم سليل سيد المسيح، ولكن باستعراب. حافظ دينهم على نفسه أمام الإسلام ولكنه انهزم أمامه لغة وشعبا.
ما السر في هذا الذوبان؟
هناك مقال، بالأحرى بحث نشره موقع (Syriac Studies) وهو موقع مسيحي يعني بالدراسات المسيحية، بعنوان أصل المسيحيين في سورية وفلسطين منذ فجر التاريخ وحتى الفتح العربي، يبين فيه أن سكان سوريا وفلسطين في البداية لم يكونوا ساميين؛ ثم صاروا ساميين وبغالبية آرامية. يحاول البحث أن يؤكد أن هؤلاء صاروا عربا، عندما حلت العربية محل لغتهم الأصلية. كما ويعرض البحث الأسباب التي دفعتهم إلى الأسلمة، منها الإكراه ومنها الجزية بعد ذاك الفتح.
كإن يجد البحث المبرر لتخليه عن اللغة متناسيا أن غيره من الشعوب أيضا تعرضوا للإكراه والجزية، ولكن الذي أسلم لم يتخلَ عن أهم شيء يحفظ له كيانه كشعب، وإن أسلم. فسبب الإكراه للتحول إلى الإسلام لا يمنع المتحول من أن يحتفظ بلغته، لم يفرض العرب على الفرس وغيرهم ترك لسانهم -إذا فرضنا جدلا، أنهم أجبِروا على التخلي عن لسانهم- يقودنا هذا، أن نتساءل لماذا لم ينقرض هؤلاء كما انقرض الآراميون عندما تحولوا إلى الإسلام؟ استبدال المسلم الآرامي لغته بالعربية لشيء جدير بالملاحظة والاهتمام. فالحجة التي يبرر هؤلاء المستعربين (الآراميين) أنفسهم هي بطش حكام المسلمين بهم عربا كانوا أو غير عرب. لا نظن أن الأرمني نجا من بطش هؤلاء الحكام، إلا أنهم لا زالوا أرمنا لغة وشعبا وديانة. فوجود الأرمني يدحض هذه الحجة جملة وتفصيلا. وهناك حجة أخرى هي أنه كان بين الآراميين عرب متنصرون، فالمتحدثون بالعربية من هؤلاء المتنصرين هم عرب، وليسوا آراميين! يا للعجب، معظم أدبياتهم تؤكد أن معظم سكان بلاد الشام كانوا آراميين.
بعض الاحتمالات في هجر الآراميين لغتهم
هجروا لغتهم للتخلص من الجزية؛ تخلصوا منها (اللغة) اتقاء للشبهات؛ تخلصوا منها مجبرين، تخلصوا منها لتقربهم إلى الدين الجديد... ما يدور في خلدنا شك بهذه الاحتمالات عن تركهم للغتهم؛ لأنها ليست مبررات وجيهة، وعليه نستعرض بعض التساؤلات، وبعض المحاكمات المنطقية.
تخلصوا من الجزية بإسلامهم؛ ولكن لماذا تخلصوا من لغتهم؟
دخل الأرمن مثلهم تحت الحكم الإسلامي العربي، ودفع الجزية، ولم يتخلوا عن لغتهم حتى اللحظة.
هل يُعقل أن يجبر الحكام من أسلم منهم أن يتخذ العربية لغته الأساسية في بيته وبين أفراد أسرته، بعيدا عن أعين السلطان ومسامعه!
لا يلاحظ مثل هذه الحالة مع الفرس والترك والكازاخ وغيرهم.
تخلصوا منها، ليبعدوا الشبهات عن نفسهم، على أنه مسلم صادق، وليس مراءٍ.
إن كان ذلك هو السبب، فهو ينبئ عن سوء تقدير وتصرف، أو أنه لم يسلم في قرارة نفسه فتخلص منها؛ كي لا يُعرف عنه أنه يخادع.
ولكن لماذا لم يخبر أبناءه أن يبطنوا ديانتهم إلى أن تحين لهم الفرصة ليظهروها؟
تخلصوا منها مجبرين كما يؤكد البحث: ولما أفضت الخلافة إلى عبد الملك بن مروان منع استعمال اللغات الأجنبية في دواوين الحكومة... ناهيك بتشديده وتشديد غيره من الخلفاء والحكام على المسيحيين في أوقات مختلفة بعدم استعمال لغة أخرى غير العربية أﮪ.
هنا لا يبين لنا البحث إن كان التشديد في استعمالهم العربية مقصورة على الطقوس الدينية فحسب، أم بشكل عام شدد على مسيحيي بلاد الشام ومصر بشكل خاص دون غيرهم، على أن يتحدثوا بالعربية وحتى فيما بينهم، وإن كانوا بين أفراد عائلاتهم أو ذويهم أو غيرهم من أبناء هذا الشعب.
في هذه الحالة ماذا نقول عن الفرس؟
بالمحاكمة المنطقية لا يمكن للخلفاء منع الناس التحدث فيما بينهم بلغتهم، وليس بإمكانهم تطبيق ذلك عمليا. لو كان هذا ممكنا لكان الفرس أول من استُعربوا لغة. تكمن وراء هذا المبرر علة، تخص طبيعتهم ومنطقهم.
وفي الختام لا يسعنا سوى أن نتساءل أليس من المخجل أن يفتخروا باستعرابهم الذي جاء قسرا وليس طواعية؟ فالحجج التي يقدمونها لنا عن استعرابهم القسري ومتناسين أن مجاوريهم لم يفلتوا من ذلك القسر مرفوضة عقلا ومنطقا.
ما يؤسف ويحزن له في آن أن الآرامي إن كان مسلما أو مسيحيا لم يعد له وجود، وما بقي منهم أولئك ممن تمسكوا بالمسيحية، ولكن كعرب. وانحصرت الآرامية في القلة القليلة التي هي في حساب العدم، سكان معلولا مثالا، لم يتخلوا هؤلاء عن لغتهم (نكن لهم كل التقدير والاحترام، ونحييهم على صمودهم هذا)، المحزن أن معظم أبناء شعبهم انقلبوا عليهم كما انقلبوا على سيد المسيح؛ حين هجروا اللغة...
يتبع...
د. محمود عباس
الولايات المتحدة الأمريكية
mamokurda@gmail.com
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 44 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 14-05-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 6
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 30-03-2019 (5 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 10-05-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 15-05-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 10-05-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 44 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ڕۆژان ئیدریس عومەر کەورینی
ژیاننامە
تینا سۆران
پەرتووکخانە
مێژوی دۆڵی سماقوڵی
ژیاننامە
مەليحە ساڵح عەباس
ژیاننامە
جەلال باڵان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
ژیاننامە
ئاواز حەمەعەلی
کورتەباس
خەوبینین و خەوەکەی لالە سەرحەد
وێنە و پێناس
باخچەی تەما لە ئامەد 2024
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
نوور یوسف
کورتەباس
ڕۆژ ژمێری کوردی
پەرتووکخانە
کەم و کورتی دادوەری لێپرسراوێتی بۆ‌ تاوانەکانی داعش لە عێراق
ژیاننامە
سەعید سیاسی
پەرتووکخانە
چیرۆکی ژیان
ژیاننامە
سەید حیکمەت
کورتەباس
لاپەڕەیەکی پێچراوە لە ژیانی موفتی زەهاوی
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی سێیەمی قوتابخانەی بارزان لە سلێمانی ساڵی 1960
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
گوندی سەرگەڵوو ساڵی 1975
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
پێڕەوبەندیی لەئاستەکانی زمانی کوردیدا
کورتەباس
پێک هاتنی وشە لە شێوەی سلێمانیدا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
کورتەباس
ژیانی کوردەواری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
هەرزەکار لە تاراوگە
ژیاننامە
هاوڕێ کێخوا عەبدەی سماقوڵی
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەندێناوە لە مەخموور ساڵی 1979
وێنە و پێناس
ئیبراهیم ئەحمەد و فەرهاد پیرباڵ ساڵی 1990

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
حەسەن گەرمیانی
30-10-2009
هاوڕێ باخەوان
حەسەن گەرمیانی
ژیاننامە
شێروان بابان
17-05-2021
ڕۆژگار کەرکووکی
شێروان بابان
ژیاننامە
ئەحمەد زەردەشت
03-09-2021
هاوڕێ باخەوان
ئەحمەد زەردەشت
هۆنراوە
زارا محەمەدی
08-01-2022
زریان عەلی
زارا محەمەدی
ژیاننامە
شێخ عەلی
12-07-2023
ڤەژەن کشتۆ
شێخ عەلی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ڕۆژان ئیدریس عومەر کەورینی
17-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
چیرۆکی ژیان
17-08-2024
ئاراس ئیلنجاغی
پەرتووکخانە
مێژوی دۆڵی سماقوڵی
17-08-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ژیاننامە
هاوڕێ کێخوا عەبدەی سماقوڵی
17-08-2024
ئاراس ئیلنجاغی
پارت و ڕێکخراوەکان
چاپەمەنی مانگ
17-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پێڕەوبەندیی لەئاستەکانی زمانی کوردیدا
17-08-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
سەید حیکمەت
17-08-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
هەرزەکار لە تاراوگە
17-08-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
سەعید سیاسی
17-08-2024
کشمیر کەریم
شوێنەکان
کانیاتا
17-08-2024
زریان عەلی
ئامار
بابەت
  531,735
وێنە
  107,715
پەرتووک PDF
  20,026
فایلی پەیوەندیدار
  101,228
ڤیدیۆ
  1,476
زمان
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,853
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,002
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
46
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
балгарская 
1
ترکمانی 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,245
پەرتووکخانە 
25,375
ژیاننامە 
24,803
کورتەباس 
17,332
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,561
پەند و ئیدیۆم 
12,796
شوێنەکان 
11,710
شەهیدان 
11,568
کۆمەڵکوژی 
10,888
هۆنراوە 
10,233
بەڵگەنامەکان 
8,327
وێنە و پێناس 
7,322
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
2,078
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,449
ڤیدیۆ 
1,376
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
819
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
728
شوێنەوار و کۆنینە 
633
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,801
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ڕۆژان ئیدریس عومەر کەورینی
ژیاننامە
تینا سۆران
پەرتووکخانە
مێژوی دۆڵی سماقوڵی
ژیاننامە
مەليحە ساڵح عەباس
ژیاننامە
جەلال باڵان
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای زەرزوان
ژیاننامە
ئاواز حەمەعەلی
کورتەباس
خەوبینین و خەوەکەی لالە سەرحەد
وێنە و پێناس
باخچەی تەما لە ئامەد 2024
شوێنەوار و کۆنینە
مزگەوتی گەورەی ئامەد
ژیاننامە
نوور یوسف
کورتەباس
ڕۆژ ژمێری کوردی
پەرتووکخانە
کەم و کورتی دادوەری لێپرسراوێتی بۆ‌ تاوانەکانی داعش لە عێراق
ژیاننامە
سەعید سیاسی
پەرتووکخانە
چیرۆکی ژیان
ژیاننامە
سەید حیکمەت
کورتەباس
لاپەڕەیەکی پێچراوە لە ژیانی موفتی زەهاوی
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی سێیەمی قوتابخانەی بارزان لە سلێمانی ساڵی 1960
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
گوندی سەرگەڵوو ساڵی 1975
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
پێڕەوبەندیی لەئاستەکانی زمانی کوردیدا
کورتەباس
پێک هاتنی وشە لە شێوەی سلێمانیدا
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەردار
کورتەباس
ژیانی کوردەواری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
هەرزەکار لە تاراوگە
ژیاننامە
هاوڕێ کێخوا عەبدەی سماقوڵی
ژیاننامە
سیروان عەزیزی
وێنە و پێناس
بەشێک لە قوتابییانی قوتابخانەی کەندێناوە لە مەخموور ساڵی 1979
وێنە و پێناس
ئیبراهیم ئەحمەد و فەرهاد پیرباڵ ساڵی 1990
فۆڵدەرەکان
وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان کۆمەڵکوژی - تەرمەکەی دۆزراوەتەوە؟ - نەخێر (تا کاتی تۆمارکردن - چاککردنی ئەم بابەتە) کۆمەڵکوژی - جۆری کەس - ئەنفالکراو کۆمەڵکوژی - جۆری کەس - قوربانیی ئەنفال کۆمەڵکوژی - زمان - شێوەزار - کرمانجیی سەروو کۆمەڵکوژی - شار و شارۆچکەکان (لەدایکبوون) - ئامێدی کۆمەڵکوژی - نەتەوە - کورد کۆمەڵکوژی - قۆناغەکانی ئەنفال - ئەنفالی 8 (بادینان) کۆمەڵکوژی - وڵات - هەرێم (لەدایکبوون) - باشووری کوردستان کۆمەڵکوژی - وڵات - هەرێم (کۆچی دوایی) - ئێڕاق

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.687 چرکە!