قوماش 109
نووسینی: #ئوسامە جەمیل#

داکم و بابم بە چاوی پڕ لە فرمێسک خواحافیزیان لێکردم، داکم هەرچەندی دەیکرد نەیدەتانی بەرم بدا، ئەو قەناعەتی وابوو جارەکیدی ئەمن نابینیتەوە، ناهەقیش نەبوو، گەنجەک بەتاقی تەنێ ڕێی هات و نەهات بگری و بڕوا، تەنها لەبەر ئەوەی ناهێلن لە شار و ماری خۆی بە هێوری بژی، داکم گۆتی: توخوا کوڕم هەرگەیشتیە جێ، بەهەر نەوعەکی هەبی خەبەرەکمان لۆ بنێرە، گۆتم: هیچ خەمت نەبی دایە، شەرتبی یەکەم ئیشم ناردنی خەبەری خۆم بی لۆنگۆ! هەرکووی هەبی خواحافیزیان کردو ڕۆیشتن، لەگەریان چوومە دەرکەی حەوشێ، هەتا لە کۆرانێ بزربوون، تەماشام کردن، ئەوجە بە چاوی پڕ گریان چوومەوە ژۆرێ!
دوو ڕۆژی پێچوو، مام ڕەسور گۆتی: لەگەر نوێژی بەیانی حازربە دەڕۆین، گۆتم: بە چاوان، ئیدی هەر لە هێوارێوە کەل و پەلم پێچاوە و هەموو شتەکم حازر کرد، مەلای عیشایێ بانگی دا، نوێژم کرد و چوومە بن بەتانی، گۆتم: با زوو بنووم، وەبی سبەینێ زوو لە خەوێ هەستم، باشبوو زوو خەوم لێکەت!
لەگەر تەقەی دەرکەی بەخەبەر هاتم، گۆتم: کێیە ئەوە؟ مام ڕەسور گۆتی: ئەمنم، حازربە دەڕۆین! هەستامەوە، جلکم گۆڕی و دەستنوێژم شووشت و پاشان گۆریم لەپێم کرد و نوێژی بەیانیم کرد، لەناو کەل و پەلەکان داکم و بابم کالەکیان لۆ هینابووم، کالەکەم لەپێ کرد و چوومە دەرێ! مام ڕەسور گۆتی: نوێژت کرد؟ گۆتم: بەرێ! گۆتی: زۆر باشە، ئەمنیش نوێژم کردیە، خێزانی مام ڕەسوریش لە حەوشێ ڕاوەستابوو، زۆر مەمنونی بووم کە ئەو چەند ڕۆژەی لە ماریان بووم و ئەزیەتم دابوون، گۆتی: کوڕم، مار ماری خۆتە، ئەتووش فەرقت نیە لەگەر سەعیدی کوڕم، خوا بتپارێزی ڕۆرە، ئەوجە کیسەکی دامە دەستی، گۆتم: ئەوە چیە؟ گۆتی: مێوژ و گیزە، ئەگەر برسیت بوو لەڕێیێ بیخۆ، زۆر مەمنونی بووم و خواحافیزیم کردو لەگەر مام ڕەسوری چوومە دەرێ!
بەپێیان بەڕێ کەتین و بە ناو باخچەکان شۆڕ بووینەوە لۆ خوارێ، چونکە مانگەشەو بوو، دنیا زۆر تاریک نەبوو، هوردە هوردە لەگەر ڕۆیشتنیمە دنیا سپی دەبوو، دەوری بیست دەقەکی ڕۆیشتین، ئەو لە پێشەوە و ئەمنیش لەدووی وی، هیچ قسەی نەدەکرد، جار جار گێم لە پسەپسەکی دەبوو، زانیم زیکری بەیانییان دەکاو لەبنی دریشی دوعای لۆمن دەکا قورتار بم، ئەوەی مام ڕەسور لەگەرەمنی کرد، ئیشەکی ئاسان نەبوو، لەو ڕۆژگارەی وەکی ئەوەی وابوو ملی خۆت لە چەقووی بخشێنی، بەس حکومەت بیزانیبا ئەو ئیشەی کردیە و دەیەوێ زەلامەکی دەربازکا، پارچەپارچەی دەکرد!
وەختەکی مام ڕەسور ڕاوەستا، تەماشایەکی ئەولاو ئەولای کرد کەس دیار نەبوو، گۆتی: دەبی لەو جۆگەلەی بپەڕینەوە و ئەو توولە ڕێیەی بگرین کە پاش جۆگەکەی دێتە پێشمان، دەوری نیو سعاتەکی دەڕۆین، جێبەک چاوەڕێمان دەکا، ئەتوو هەقت لە هیچ نەبی، سواری جێبی بەو هیچ قسان مەکە، سایەق جێبەکە هەتا ئەو جێیەت دەبا، کە هەسپەکی لێ ڕاگیرایە، دوو زەلام لەوێ چاوەڕێت دەکەن، سواری هەسپی دەبی و لەگەوان دەڕۆی! گۆتم: زۆر باشە، مام ڕەسور دەستی لە گیرفانە گچکەکەی کورتەکی ڕاکرد و سعاتەکی گیرفانی دەریناو تەماشایەکی کرد، پاشان قەپاغی سعاتەکەی قەپات کردەوەو هاویشتیەوە ناو کیفە پەڕۆکەکەیی و هاویشتیە گیرفانی، ئەوجە گۆتی: یاڵلا بابڕۆین، ئێستا وەختیتی!

گەیشتینە جۆگەلەکەیی و پەڕینەوە، مام ڕەسور گۆتی: خۆ جلکت تەڕ نەبوو؟ گۆتم: ناوەڵلا لە دوو توو دەهاتم و پێم دەهاویشتە سەر ئەو بەردانەی ئەتوو پێت لەسەر دادەنان، پێکەنی گۆتی: ئەگەر هەموو کەس پێی لە جێی پێی لەخۆی گەورەتر دابنێ، قەت زەرەر ناکا، ئەوجە گۆتی: یاڵلا بابڕۆین، لەوانەیە هەتا دەگەینە جێبەکەی ڕۆژ هەربێ، ئەو بە پێش کەت و ئەمنیش لەدوو وی! لە ڕێیێ گۆتی: دیارە هەورینت زۆر خۆش دەوێ؟ گۆتم: هەر مەپرسە، گۆتی: ژیان بە خۆشەویستی جوانە، پیاو هەرچەند عاشق بی کەمە، هەرچەند عەشق ئازارت بدە ئەوجە خۆشترە! گۆتم: مام ڕەسور دەبیە خۆشیەکەی چبی، وا ئەمن هەرەتەی ڕێی هات و نەهاتی دەبم! گۆتی: کوڕم ئەوەندەی دەجولێی و دنیای دەبینی، ئەوەندە بە ژیان حسابە، ئەوەندەی لەمارێ دانیشتی و بەس دەخۆی، ئەوە مردنە، ئەمن هەموو تەمەنی خۆم لەناو باخچەو جوولەو بینەو بەردەی بردتە سەری، ئەگەر دەتەوێ پیر نەبی بجولێ، لەناو ئەو سندوقەی وەرە دەرێ کەپێی دەرێن مار و گەڕەک و شار، بگەڕێ و دنیای ببینە، جوانی ژیان لەگەڕان و سوڕانی دایە! ئەمن وام هەست دەکرد مام ڕەسور ئەو قسانە لۆیێ دەکا، هەتا بە تامەزرۆیی سەفەر بکەم و درم هەر بە مارو شارو هەورێی وەنەبی!
لەدووری تارماییەکمان دیت، گۆتی: وابزانم ئەوە جێبەکەیە، گۆتم: ئیشاڵلا هەوە، دە دەقەکی ڕۆیشتین و گەیشتینە جێبەکەی، پیاوەکی خڕکەرە ڕاوەستابوو، لە دەوری سی و پێنج ساری دەبوو، کراوەکی گورگوری لەسەری بوو، پەڕۆکەکی هاویشتبووە بن کراس و شەرواری، دەببەکی پێنج لیتری پێبوو، دیاربوو ئاوی لە ڕادێتەری جێبەکەی کردبوو، سەلاممان لێکرد و بەگەرمی وەرامی داوە، گۆتی: مام ڕەسور ئەو جاحێرە هەوە؟ گۆتی: هەوە! گۆتی: ئەوجە ئەوە ئەو چیاو چۆل و هەوراز و نشێوەی پێ دەبڕدرێ؟ مام ڕەسور گۆتی: لۆ؟ کابرا گۆتی: پێدەچی بە کێک و شیری گەورە بووبی، زۆر زەحمەتە دەربچی! مام ڕەسور گۆتی: شفتی بە پەلکی نیە، بە ڕەنگیتی، ئەوە لەبن گوریسی لە سێدارە دانی هاتیتە دەرێ! کابرا تەماشایەکی کردم و گۆتی: پێدەچی وەکی حەسەن زیرەکیش دەنگی خۆشبی! مام ڕوسور گۆتی: قریاقۆس وەختی سوحبەتان نیە، زوو قورتاری کە، یەک دیناریشی لێ وەرگری لەبن مەترەقانت ئەڕزینم! گۆتم: مام ڕەسور شتی وانابی و قبور ناکەم، گۆتی: ئەتوو تێکەر بەینی من و بابت مەبە کوڕم! بڕۆ خوات لەگەربی، دۆقەم لەگەر مام ڕەسوری کرد و دەستیم ماچ کرد، سەری ماچ کردم و گۆتی: ڕەبی کوڕم خوا بتپارێزی، قریاقۆس گێبدە من، هەتا سواری هەسپی دەبی و لەتوو بزر دەبی ناجولێی، ئەوجە دێیەوە کنە من و خەبەرەکەم لۆ دەینی!
لە پێشەوە سواری جێبی بووم، قریاقۆس سواربوو، گۆتیە من: ئەڵلا بالخێر! گۆتم: ئەڵلا بلخێر ئاغاتی! سلفی لێداو گۆتی: ئەڵلا بەناوت! گێڕی گۆڕی و پێی لەبەنزینی نا، قریاقۆس پیاوەکی مەسیحی بوو، خەرکی شەقراوەی بوو، دیاربوو زۆر خاتری مام ڕەسوری دەویست، پیاوەکی زۆر سوحبەتچی و قسە خۆش بوو، کراوی سەری بڕەک خوار کردەوە و گۆتی: کاوێس ئاغا لەکێی تێهەرکەی لە لاوکەکی، گۆتم: دە بەخۆت تێهەرکە! گۆتی: بریا دەنگم خۆش بایە، لەگەر چریکەی ئاگرم لەو چیایانە بەردەدا، قریاقۆس گۆتی: خێرە دەڕۆی؟ یەکسەر قسەکەی مام ڕەسورم بەبیرهاتەوە کە گۆتی: قسان مەکەو بێدەنگ دانیشە، لۆیێ گۆتم: وەزعەکەم وا دەخوازی! قریاقۆس تێگەیی زۆر تاقەتی قسانم نیە، گۆتی: هەمووی خەتای مام ڕەسوریە، هەر نەفەرەکم لۆ بنێری پێی دەرێ بێدەنگ دانیشە! چونکە بەخۆی پیاوەکی بێدەنگەو حەزی لە قسان نیە، دەیەوێ هەموو کەس وەکی وی وابی! هیچ دەنگم نەکرد، ئەویش بێدەنگ بوو، بەینەکی باش ڕۆیشتین ڕۆژی بە برندایی ڕمەکی چووبووە عاسمانێ، لەکەلەنی چیایەکان جارجار ئاوڕی لێدەداینەوە، تیشکی ئەو ڕۆژەی دەتگۆ زەردەخەنەکانی هەورینیە، وەکی لە دووریڕا کە لۆلای من دەهات و وەکی تیری لە هەناوی دەدام! لەناو جێبی هەرچی یادگاری ئەو چەند سارەی گوندی و شاری بوو وەکی شریتی سینەمایی لێم داوە، خواردنە خۆشەکانی داکم، قسە گەوهەرینەکانی بابم، سوحبەتەکانی دختۆر شێرۆی، دەنگەدەنگی قادر قرپەستووری و شەڕە پێلەقەکانی بازۆی، خۆشویستنە لە ڕادەبەدەرەکانی خەجەی فەقیر لۆمن، ئەو خەجەی لەبنی دریەوە ئەمنی خۆش دەویست، ئەو دەیزانی درم لەلایەکی دیە، بەران نەیدەتانی واز لە خۆشویستنی من بینی، ئای دنیا چ ئاشەکی و کوو بە خەمەکانی مە ژیانمان دەهاڕی!
وەختەکی قریاقۆس جێبەکەی ڕاگرت، کوژاندیەوە و هاتە خوارێ، گۆتی: ئەتوو لێرەبە هەونکە دێمەوە، چووە خوارێ و بەینەکی بە پێیان ڕۆیی، وەختەکی لەناو داروبارەکان بزربوو، ئەمن ترسەکم لێنیشت، گۆتم: باشە ئەو کابرایە کێوە چوو، قاتی تەسلیمی جاش و عەسکەرانم ناکا، زۆر ترسام، گۆتم با بێمە خوارێ و بڕەک بەدووی دابچم، بزانم چیلێهات، دەرکەم کردەوەو هاتمە خوارێ، دیتم بەدەرکەت، هاتەوە و پێدەکەنی، گۆتی: دەرێی ترسای؟ گۆتم: ئەرێوەڵلا! گۆتی: مەترسێ، مادام مام ڕەسور ئەتووی تەسلیمی من کردیە، ئەگەر پارچەپارچەش بکرێم هەتا لەگە منی، ناهێلم هیچت لێبێ، گۆتم: ئەدی کێوە چووی؟ گۆتی: لە کلکی ئەو چیایەی ئەوبەری ڕەبیەکی لێیە پڕی جاشە، زۆرجار لەوێوە تەقەی لەتڕومبێلان دەکەن، چووم تەئکیدکەم بزانم لەوێنە، ئەوەی باشە کەس دیارنیە، پێدەچی خەویان لێکەتبی، یاڵلا سواربە با بڕۆین، ڕێیەکە تەئمینە، ئیدی سواری جێبەکەی بووینەوەو دیسان ملمان لە ڕێیێ نا!
مایتی.[1]
⚠️ تێبینی: ئەم بابەتە بە ڕێنووسی سەرچاوەی ئاماژە پێکراو نووسراوە، کوردیپێدیا هیچ دەستکارییەکی نەکردووە!