ۋانایۆ کتېبو (خەرمانە گەورە) ی
نویستەی: غەریب سەجادی
چنە ڕویەن سەرقاڵوو وەنەیۊ کتېبېیەنان بە نامۍ خەرمانە گەورە کە کاک سوبحان ئەمینی نوسیەنش، حێفم ئامەنە پېسە هۆرامی زوانیە ئی کتېبیە نەشناسو پا کەسانە کە فەرهەنگوو مللەتەکەیشان پېشان یاگۍ شانازین.
هەر پاسە کە مەزاندۍ فەرهەنگوو هۆرامانی بە گردو لەق و پۊپیشەوە گەورە درەختیه ڕېخەدارەن، خەرمانێ پەڕ پیت و بەرەکەتا کە بە هەزاران هەزار گوڵۍ ڕەنگا و ڕەنگۍ و وەش بۋی ڕازیا و ڕەنگینا، بەڵام داخەی گرانەم هۆرامی و هۆرامانی یاو غەفڵەتوو و ڕۊزگاری کەردەنش کاریە گنۊ گېیانەڵڵاوی و ئەر نەییۊوە وېشەرە بە لچۍ وشکېوە گېیان مسپارۊ و جە بەین مەلۊ.
پەی ئانەیە کە چێنە زیاتەر جە بەین نەلمۍ، مەشۊ بە زوانو وېمان فەرهەنگ و ئەدەبېیات و تاریخ و وېمان بنویسمېوە، کاکە سوبحان ئەمینی جە کتېبو خەرمانە گەورە زیاتەر جە پەنج هەزار مەسەلۍ (کەنایە، قسۍ نەسەقۍ و مۊچیاریۍ) هۆرامیۍ بە زوانو هۆرامی کۊ کەردېنېوە.
کېن کە نەزانۊ دنیاو مەسەلۍ (ضرب المثل) ، دنیایە خیاڵاویە و هەر پاسە پەڕ ڕەمز و ڕازەنە، کە تاوی مللەتیش پەنە بشناسی. کاک سوبحان ئەمینی چی بارەوە مەنوسو: ئەر جەزرەبەو ڕۊزگاری مللەتێوە پەی هەمیشە دلۍ پەراوېزوو وېشەنە نوقم کەرۊ و شارۊوە و پەی دووبارە ئەشناسای و ئەشناسە کەردەیش هیچ دیاریمان و دەلیلێوە نەبۊ دەسەنە، بەڵام پا شەرتە تەنیا یەک بەرویر جە واتەو وەڵیناش (مەسەلاش) گنۊ وەروو دەسی، تاوی ئا میللەتیە دووبارە بنویسیوە و ئەشناسەش کەریوە، جە ڕاو مەسەلێوە تاوی بزانی هەر مللەتێوە چ ئیخلاق و ڕەوشت و ڕۊحیاتێوەش بېیەن و هەنش.
ئەرکوو سەرو شانەو گرد هۆرامی زوانېیەن دلۍ کتېباخانەگرفتنە کتېبو خەرمانە گەورەیش بۊنە، بەڵام حێف ئی کتېبە دەس نمەگنو و شونۆ چاپی ئەوەلینیره ئیتر چاپ نەکریانوە، ئیشەڵڵا بەیاری ئا کەسانە کە فەرهەنگ و ئەدەبېیاتو هۆرامیشان وەش گەرەکەن هەرچیە زووتەر چاپ کریۊوە.[1]