Kitap Adı: Cumhuriyet'in İlk Kürt Raporu 1924
Yazar: Derviş Hüseyin Hüsnü
Basım Yeri: İstanbul
Yayınevi: Derin Tarih Kültür Yayınları
Yayın Tarihi:2016

Kürt meselesi,Türk siyasi tarihini yakın dönemde en çok meşgul eden konuların başında gelmektedir. 1980 İhtilali'nden sonra gündemin başlıca sorunu hale gelen mesele, kökleri itibariyle Cumhuriyet'in ilk yıllarına uzanır.
Mustafa Armağan Koleksiyonu'nda bulunan ve ilk kez burada yayınlanan Cumhuriyet'in İlk Kürt Raporu, bölgenin ahvali hakkında tafsilatlı bilgiler içeriyor. 14 Eylül 1924'ten itibaren kaleme alınan raporda, bölgedeki zulüm ve baskılar ortaya konuyor. Geniş saha araştırmasına dayalı olarak hazırlanan bu rapor, Şark mıntıkasının adeta bir Ortaçağ yaşadığını, tayin edilen valilerin ve bölgedeki ağaların halka nasıl tazyik uyguladıklarını ortaya koyuyor. İşin en kötü tarafı bunca zulüm Ankara'ya bildirildiği halde hükümetin aciz kalması. .. Devrin Mülkiye Müfettişi Derviş Hüseyin Hüsnü Bey'in tanzim ettiği mecmua, yapılan inkılapların Doğu' da hiçbir tesir husule getirmediğini, aksine ağa ve derebeylerinin tahakkümünü arttırdığını bütün çıplaklığıyla ortaya koyuyor.[1]