$جوانەیل وە شوون مووسیقییەیل بێ هوویەت نەچن!$

موحسن عەبدی- هێمان دەنگ نازار و هەرماگێ دە کەل و کۊچەێل کرماشان دە ناو پیرەێل و جووانەێل دووارە دووگ (کرماشان کرماشان شاری موحەبەت نیشان...)
دەنگ بێ خەوشێ ک هام لانەێل کوردێ دە سووریە و عراقیش هانە ویرێان. یە ژە ئەو ڕووژە ئەوڕەسیم ک ڕووژێ ڕۊچەرمگێگ کورد سووری باسێ کرد و ڕادیۆ کرماشان دە ویرێ بۊ. ئەرێ، دەنگ وەدیکەر ملودی (خەوەر نەیری ک بێ تو چ هاتێیە وە سەرم...) نەمر مامۆستا #حشمەت لوڕنژاد# هونەرمەند هەرماگ کورد.
ئەمان باس ئەێ وت و وێژە ئەێ هونەرمەند کوردە نیە، بەڵکم باس میراتبەر مووسیقایی ئەوەس. کەم نیین ئاێمەێل گەپ و گەوراێگ ک زاڕووەێل خوەێان چۊ پارێزەرەێل هونەر ئێوەت کەن و ئەڕا کوومەڵگا وە جی هێلنان. نەمر حشمەت لوڕنژادیش یەکێگ ژە ئەو هونەرمەندەێلە بۊیە ک ئەڕاێ میراتبەر خوەێ دەنگ نازارێ وە جی هێشتگە. حسام لوڕنژاد کوڕ نەمر حشمەت لوڕنژاد وە دەنگێگ نزیک وە دەنگ باوگێ، ئەمان وە چریکەێ نووێگ، شوون باوگێ گرتگە و دە ئەێ ساڵە ک چگ وە کارەێل ڕەینێگ ک دە چوارچێوەێ موسیقی کوردی کردگە، خوەێ وە نام گوورانیچڕ جووان و خاون شێواز ناسانگە. حسام لوڕنژاد ئۊشێ عاشق فەرهەنگ و #مووسیقی کوردی#ە و خوەشێ دیاێ جووانەێل وەرەو مووسیقی ناسنامە دار و ڕەسەن بچن و خوەێان ژە موسیقی هەرچووپەرچوو و بێ بنچینە دۊر بخەن. وە بووت ئەێ باسە تفکر انتقادی ئەڕاێ دەمەتەقەێگ خوەمانی سەرێگ داگەس ئەڵ ئەێ گوورانیچڕ جووانه و وتوێژێگ ئەوڕێ خسگە ک دە ژێر خوەنن.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی- دە ئاخرەێل دەهەێ هەفتاد هەتاوی، حسام لوڕنژاد دە چوارچێوەێ مووسیقی چاڵاک ددیمن ئەمان کارت کەم ئەوبی و کوت پڕ نایتێ لا. تۊیەنین ئەڕاێ وەردەنگەێل و لاینگرەێلت بۊشی دە ئەو ڕووژەێلە ئەو چە بۊت ؟$

منیش چۊ بڕ فرەێگ ژەێ مەردمە سەرم دە ژیان خوەم بۊ، وەڕاسی جارجارێگ ژیان کارەساتێگ وە سەر ئاێم دیارێ ک ژە گێشت چێشتێ دۊرێان خەێ، ئەمان هەمیشە دە ئەو ماوە، شوونگر هونەر بۊم.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی- دە ساڵ 1396 هەتاوی ک یەێ گلە کلیپ وە پڕتاڵ کوردی بڵاو کردی، ژە هاتنت وە مووسیقی کوردی خەوەر دایت و دماێ ماوەێگ چەن گلە گوورانی وە شێوەزارەێل کوردی خوارگ و کورمانجی بڵاو کردی. ئەو چێشتە ک ئەڕاێ لاینگرەێلت چاوگر بۊ، خوەنسن گوورانی کورمانجی وە دەسەڵات و ئاز بانێگ بۊ ک کوردەێل، وەتایبەت کورمانجەێل دە ناو و دەر ئێران خوەشێان هات. ئەڵوژانن ئەێ شێواز و چوارچێوە ژە گوورانی چڕین، ژە قەسی بۊ یان وڵکوت شوونێ گرتی؟ تۊیەنین ئەڕامان شیێ ئەوبکەی؟$

گوورانی چڕین وە شێوەزار کورمانجی چێشت کوت پڕ و وڵکوتێگ نەۊ ئەڕا یەگ مووسیقی کورمانجی هەمیشه دڵخواز و دڵبقرچ باوگم بۊ. هەمیشە دەنگ ئەێ مووسیقیە دە ماڵمان وە گۊە دڕەسی. باوگم وە دەنگ بڕ فرەێگ ژە گەپەێل مووسیقی کوردی کورمانجی گۊە دتەکان. منیش هە ژە زاڕوویی ئەێ شێوەزار مووسیقیە ناسیم و هەمیشە خوەشم هاتگە دە کەش موسیقی کوردی خوارگ، مووسیقی کورمانجی و سورانییش بتۊیەنم وە مەردم پێشکەش بکەم.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی-ژە نەمر حشمەت لوڕنژاد ویر بکەیم. م ئمساڵ ئەڕاێ کارێک چیمە مهاباد.دە چایخانەێگ وەرد ڕۊچەرمگ 90 ساڵانێگ کەفتم ئەو دەمەتەقە. تا وتم ژە کرماشان هاتمه. جاوەجا ژە ڕادیۆ کرماشان و دەنگ نەمر حشمەت لوڕنژاد و نەمر حەسەن زیرەک و... ویر کرد. یەگ تو میراتبەر چنە دەنگەێگ هەسی کە دە مووسیقی کلاسیک کوردی نام گەپێگ وەجی هێشتگە، چ هەستێگ دێری؟$

باوگم هەمیشە دە ژیانم چۊ نیشان شانازیێگ بۊیە ک خسمەسێ ئەو مل و شانازیە ئەڕام ک کوڕ چنە ئوستوورەێگم. شانازی گەپێگە ئەڕام ک نام باوگم و گوورانیەێلێ هێمان دە ناو مەردم کرماشان و کوردەێل ترەک دە گێشت جەهان ها ویر و نامێ زینگە.(سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز , مردە آنست که نامش بە نکویی نبرند).

$ئەندێشەی ڕەخنەیی-ژە ڕوانگەێ ترەک بنووڕیم، جنس دەنگ حسام هە چۊ دەنگ باوگێ نەمر حشمەت لوڕنژادە. ئەێ چێشتە جوورێگ خاسیە یان چاوبڕین و ژەنوو سازین ئەو مووسیقیە سە ؟$

ژنتیک بەش گەپێگ ژە دەنگ ئاێمەێل وە حساو دیاێگ و شانازیە ئەڕام دەنگم چۊ دەنگ باوگمە ئەمان دەنگ م بێ گومان چاوبڕین نیە. ڕاسە دەنگم منێگە دەنگ باوگم ئەمان یە کار ژنتیکە و وە دەس م نیە.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی-وە بان یەگ میناکی فرەێ دە دەنگ باوگت و تو هەس ئەمان تو وە شوون شێوازەێل ترەک دە گوورانیچڕین چگیته. مزنەم خوازی وە وەردەنگەێل خوەت بۊشی ک وە بان یەگ کوڕ حشمەت لوڕنژادم ئەمان دەنگم و سەرکەفتنم وە بووت خەبات و مەێنەت خوەم بۊیە. مەبەستم ڕاسە؟$

م دووس دێرم دە چوارچێوەێ مووسیقی و هونەر کوردی، کار و خەبات بکەم. ئەڵبەت باوگمیش فرە یارمەتییم داگە ئەڕا یەگ گێشت کوردەێل م وە کوڕ حشمەت لوڕنژاد ناسن. باوگم هەمیشه وە م ڕاێ گەپی و مەزنی دە ژیان و چوارچێوەێ مووسیقی ناگە و ماموستاێ یەکم و گەپ م بۊیە. مووسیقی کوردی یەێ مووسیقی پڕپیەن و مەزنە; مەرز و سنوور نەێرێ.
شانازیە ئەڕام ک دە بنەماڵەێگ هونەرمەند وەدی هاتمە و هەوچووە ک باوگم وە مووسیقی کوردی خزمەت کرد منیش خوازم شوون باوگم بگرم و وە مووسیقی کوردی خزمەت بکەم. ئەڕاێ م چوارچێوەێ شێوەزاری موسیقی کوردی جیاوازی نەێرێ، چ دە کرماشان چ دە سڵێمانیە چ دە ناوچەێل کورمانج مووسیقی ئەڕام دڵبقرچە. مووسیقی ناوچەێل کوردەوار فرە وە یەک نزیکن و هامکاری فەرهەنگی کاریگەر و خاسێگ دە ناو چوارچێوەێ زوان کوردی هەسە و یە ئەو چێشتەس ک ئەڕام چاوگر و گرینگە و کارێ کەێ ک فرەتر خزمەت وەێ بکەم.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی-دە کلیپەێلێگ ک دە ئینستاگرام ئەڕا مەردم نەیت وە هاوار سەڵام کوردەوار جوورێگ گەرموگوڕی کوردیاتی و کۊەسانی ها ناو قسەێلت. چۊ تۊیەنی فەرهەنگ کوردیاتی و خزمەت وە زوان کوردی ئەڕامان شی ئەوبکەیت؟$

هەگ ئۊشم کورد، هەستم یەس ک وەرد بنەماڵەێ گەپ خوەم دەمەتەقە کەم و ئەڕام جیاوازی نەێرێ ک کورد کام لا بوو. خزمەت وە زوان و مووسیقی کوردی ئەڕا گێشتمان با گرینگ بوو. فەرهەنگ مەردم کورد، فەرهەنگ مەردم دووسیە و ئیمە با خەبات بکەیم ک زوان و شوناس کوردیاتی ژە ویر نەچوو و وە دەس لانەێل بانان بڕەسێ تا بپارێزنێ. ئەڕا یەگ فەرهەنگمان گەپ و بنچینەدارە.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی-کلیپ نووێگ وە نام دار بەرز #کەڵهوڕ# ژەت بڵاو بۊ ک ڕەنگ و بوو ڕەسەن و بنچینەدارێگ دێرێ و دەبارەێ هووز کەڵهوڕە. چە بۊ ک ئەێ گوورانیە خوەنسی ؟$

ژە زاڕوویی هەگ هووز و ماڵبار و کووچ هووز ددیم هەست تایبەتێگ داشتم و هەمیشە دە ئەێ فکرە بۊم ک گوورانیێگ دەبارەێ هووز بخوەنم. هناێ ک شێعر ڕەین سەعید عبادەتیان دەبارەێ هووز کەڵهوڕ خوەنسم، ئەوقە خوەشم ژەێ هات ک وتم با ئەێ گوورانیە بخوەنم. ماموستا ئەمیر فەتحی، مووسیقی ئەێ گوورانیە گورج ئەو کرد، کلیپەێ ئیش دە ئیلام توومار کریا.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی-تو وە چەن شێوەزار ژە زوان کوردی خوەنسیتە. لاینگرەێلەت داخوازێان یەس ک وە لەکی و هەورامی ئیش گوورانی بچڕی. ئەێ کارە ها برنامەت ؟$

بێ گومان ئەێ کارە کەم و گوورانیەێلێ وە هەورامی و لەکی ئیش خوەنم و بڵاو کەم.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی-چەنێ خوازی و تەقەلا کەی ک ژە #مووسیقی کڵاسیک# وەرەو مووزیکەێل نوو بچی ؟$

خوازم فرەتر وە شوون کارەێل تێکەڵ کریاگ بچم و دە ئاهەنگەێلەم سازەێل زینگ ژەنیم. دەڕاسی نیەخوازم کارەێلەم دە ژێرکاریگەری مووسیقی و ئلکترونیکی بوون. ئەگەر ئیسفاێ گوورانیەێلەم بگرن دیارە ک هە سازەێل زینگ ژەنرێ. خوازم هەست مووسیقایی بەێگە وەردەنگەێل.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی-دە ئەێ ڕووژەێلە فرەتر کارەێل هونەرێ تو دە #هەرێم کوردستان# عراق سەقام گرتگە، ئەڕا ؟$

هات و چوو م وە هەرێم کوردستان فرەسە و کارم ئۊشێ هە ڕێوار بووم. دە ئەێ چەن ڕووژ ئاخرەیش، وت و وێژەێلەێگ وەرد تلفزیانەێل کوردی دە هەرێم کوردستان داشتمە.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی-بڕێگ ژە لاینگرەێلەت دووس دێرن ژە فەیلی و لەکیش بووەی. داخواز و پەژارەێ ئەێ لاینگرەێلە چۊ دۊنی؟$

گێشتێ شێوەزارەێل و بن زارەێل زوان کوردی ئەڕام شرین و ڕێزدارن و بێ گومان داخواز ئەێ لاینگرەێلە ها ویرم , زوان کوردی ئەڕام ها ئەوڵەویەت.

$ئەندێشەی ڕەخنەیی-حسام لوڕنژاد عاشق و ئەویندار وەرزش وە تایبەت کۊەگەردی و شاخەوانیە. فرە دۊنیم دە کۊیە وە دەنگ بەرز ئەڕا لاینگرەێل خوەنی. هونەر و هونەرمەند دەروەسی کوومەڵایەتی و ئەخڵاقی وە کوومەڵگاێ خوەێ دێرێ. ئیمە چاوەریم ک دماێ بوومەلەرزە، پۊل و داهات کونسرتەگەت وە مەردم ژارێگ دە کرماشان ک تۊش بوومەلەرزە هاتۊن پێشکەش کردی. تو چ ئاموژیاری و ڕێنیشاندانێگ ئەڕاێ جووانەێل کوومەڵگا وە تایبەت جووانەێل کورد دێری؟$

دەروەسی کوومەڵایەتی و ئەخڵاقی با دە ناو زات هونەرمەند بوو. م عاشق و ئەویندار کۊەم و فرە خوەشم دیاێ ئەڕا مەردم بخوەنم. دە ڕوانگەێ م، هونەرمەند با ئاێم ڕووژگار خوەێ بوو. هونەرمەند میناکێگ ژە کوومەڵگاێ خوەێە و جووانەێل کەفنێ شوونێ. هونەرمەند با دە وتار و کردار خوەێ جوورێگ بوو ک وە کوومەڵکا هەست دڵخوەشکەرێگ بەێگ. هونەرمەند با جووانەێل وە ڕێ ڕاس هان بەێگ و ئەڕاێان ڕێنیشاندەر خاسێگ بوو. هونەرمەندەێل چوارچێوەێ مووسیقی با جووانەێل وەرەو مووسیقی خاس و بنچینەدار هان بەێن نەک وەرەو مووسیقی هەرچووپەرچوو و بێ بنچینە بوەێگ. دە ڕوانگەێ م با مەردم وەرەو موسیقی ڕەسەن و شوناسدار بچن. با خەبات بکەێم ڕێژەێ وریایی و گۊیەداریەتی وەردەنگ بچوو ئەو بان. داخوازم ژە ئەو جووانەێلە ک دێرن وە ناو چوارچێوەێ مووسیقی دیان یەس ک شوون مووسیقی بێ شوناس و بێ ناسنامە نەگرن و وەرەو مووسیقی ڕەسەن و شوون و نوون دار ک ئەڕا مەردم دڵبقرچە بچن. با وە شوون شێوازێگ ژە مووسیقی بچیم ک عڵمی بوو بتۊەنیم ژەێ دفاع و وەرگری بکەیم تا دە ناو مەردم جی بگرێ. مووسیقیەێلێ ک ڕەینی و شرینی گۊیەداریەتی وە مەردم پێشکەش کەن و گۊەێ کەس شەکەت نیەکەن. مووسیقیەێلێ ک مەردم وەرەو بێ نرخی و بێ ڕێزی نەوەن.[1]