ملوانکه
نووسە ڕ: گی دو مۆپاسان
وەرگێران: #ڕۆزا حەمە ساڵح#


ماتیلد لوازێل کچێکی زۆر جوان و دڵڕفێن بوو، بەڵام چارەنووسی وەهابوو، کە لە خێزانێکی هەژاردا لەدایکبووبوو. ڕازیبوو بەوەی، کە هاوسەرگیریی لەگەڵ کارمەندێک لە وەزارەتی خوێندن بکات.
لە ماڵێکی سادە و نیمچەهەژاردا ژیانێکی ئاسایی دەژیا، خۆزگە و خەونەکانی چاوی ئەوی تێر نەدەکرد، لەو ژیانەی توڕە و پەست بوو، لە خەونە ونبووەکانی بێزار ببوو.
ئەو هاوڕێیەکی دەوڵەمەندی هەبوو ناوی خاتوو فۆرستیە بوو، ماتیلد زۆر حەزی بە چارە و سەردانیکردنەکانی نەدەکرد، چونکە هەر جارێک ئەو بهاتایە بۆ لای، ئەوا لە دوای ڕۆیشتنی ژیانی تاڵ دەبوو، خەمۆکی دایدەگرت.
ئێوارەیەک هاوسەرەکەی، بەڕێز لوازێل، بە زەرفێکی نامەوە گەڕایەوە بۆ ماڵەوە، زەرفەکە کارتی بانگهێشتنامەی تێدابوو، بانگهێشتکرابوون بۆ ئاهەنگێک، کە وەزارەتی خوێندن بۆ کارمەندە باڵاکانی ڕێکیخستبوو.
زەرفەکەی دایەدەست هاوسەرەکەی، ئەویش بە نابەدڵی خوێندییەوە، هیچ دڵخۆشی پێوە دیار نەبوو، وەک ئەوەی لوازێل چاوەڕێی دەکرد، لە هۆکاری بێتاقەتبوونەکەی پرسی، ئەویش لە وەڵامدا بە ناڕەزاییەکەوە پێی گووت؛ ناتوانێت بچێتە ئەم ئاهەنگە نایابە، چونکە پۆشاکی شایستە و گونجاوی بۆ لەبەرکردن نییە، هەروەها خشڵ و زێڕیش.
دوای ئەوەی هاوسەرەکەی بەو شێوەیە ڕووخساری ماتیلدی بینی، کە بەهۆی بارودۆخی ژیانیانەوە بە دڵتەنگییەکەوە دەگری، دڵی نەرم دەبێت و بڕیاردەدا ئەو بڕە پارەی بداتێ کە پاشەکەوتی کردبوو بۆ کڕینی تاپڕێکی ڕاوکردن.
هاوسەرەکەی قوربانی بە ئارەزووەکانیدا، بۆ ئەوەی ماتیلد دڵخۆش بکات.
هەرچۆن بێت بەو بڕە پارەیە توانی کراسێکی جوان بۆ ئاهەنگەکە بکڕێت، بەڵام هێشتا هەر غەمبار بوو، چونکە هیچ خشڵ و زێڕێکی نەبوو کە لەگەڵیدا بە خۆییەوە بکات. هاوسەرەکەی پێشنیاری بۆ کرد، کە سەردانی هاوڕێ دەوڵەمەندەکەی، خاتوو فۆرستیە بکات، تاوەکو هەندێ خشڵی لێ قەرز بکات.
ماتیلد بیرۆکەی هاوسەرەکەی بەدڵ بوو، جێبەجێی کرد.
ڕۆیشت بۆ لای هاوڕێ دەوڵەمەندەکەی و داوای لێکرد چەند خشڵێکی بە قەرز پێبدات. هاوڕێ بەخشندەکەی درێغی نەکرد و سندوقی زێڕ و خشڵە گرانبەهاکانی بۆ واڵاکرد، تاوەکو بە دڵی خۆی چی بووێت هەڵیبژێرێت.
ماتیلد چاوی کەوتە سەر ملوانکەیەکی جوان، گرانبەها دیاربوو، لە ناو پاکەتێکی ڕەشەدا بوو، بڕیاریدا بە تەنیا ئەوەی لێوەربگرێت و هیچی تر نەبات. هاوڕێکەی بە خۆشحاڵییەوە ڕەزامەند بوو، ئەمەش ماتیلدی زۆر دڵخۆشکرد.
ماتیلد بەپەلە هاوڕێکەی بەجێهێشت، وەک ئەوەی گەنجینەیەکی دەستکەوتبێت.
ڕۆژی ئاهەنگەکە هات، خاتوو لوازێل توانی سەرکەوتنێکی بێهاوتا بەدەستبهێنێت؛ ئەو لەنێو کۆی ئامادەبوواندا لە هەموویان جوانتر و سەرنجڕاکێشتر بوو، تەنانەت سەرنجی وەزیریشی بە لای خۆیدا ڕاکێشابوو. لە ناو ئاهەنگەکەدا چێژی لە کاتەکان دەبینی، بەهۆی ئەو وشە و پەیڤانەی، کە ستایشی جوانی و نازکردنەکەی بوون، دڵخۆشییەکی یەکجار زۆری پێوە دیاربوو.
کاتی بەجێهێشتنی ئاهەنگەکە هات، بەخێرایی لەگەڵ هاوسەرەکەی ڕۆیشتنە دەرەوە بۆ سەر شەقامەکە، لە سەرمای بەستەڵەکدا بە دوای گالێسکەیەکدا دەگەڕان، تاوەکو پێی برۆنەوە بۆ ماڵەکەیان، لەو کەشوهەوا سەختەدا و لە دوای چاوەڕوانییەکی زۆر هەر چۆن بێت گالێسکەیەکیان دەستکەوت، ڕۆیشتنەوە بۆ ماڵەوە.
بە تەواوبوونی ئەم ئێوارە ئەفسوناوییە دڵتەنگ بوون. هاوسەرەکەی دەستیکرد بە داکەندنی جلەکانی، چونکە دەبووایە بخەوێت، بۆ ئەوەی بەیانی زوو لە خەو هەڵبسێت و بچێتە سەر کاری وەزارەتەکەی، بەڵام ماتیلد لە بەردەم ئاوێنەکەدا دانیشتبوو، لە جوانییەکەی خۆی ڕامابوو، لە ناخی خۆیدا دەیگووت: بۆ کۆتاجار توانی بە جوانترین شێوە خۆی بڕازێنێتەوە، بەڵام لە ناکاو..
تێبینی کرد ملوانکەی هاوڕێکەی لە ملیدا نەماوە، ملوانکەکەی ونکردووە!
دوای ئەوەی چەند گریمانەیەکی دانا بەوەی، ئایا ملوانکەکە لە کوێ ونبووە؟
لە ئاهەنگەکەدا؟ نەخێر.
لە هۆڵی هۆتێلەکەدا؟ لەوێش هەستی پێکردووە، کە لە ملیدا بووە.
ئەی گوایە لە دوای ئەوەی، کە لە ئاهەنگە هاتوونەتەدەرەوە و لەسەر شەقامەکە کەوتۆتە سەر زەوییەکە؟ نەخێر، دەنا گوێیان لە دەنگی ملوانکەکە دەبوو، کاتێک بەردەبوویەوە سەرزەوییەکە.
کەواتا لەوانەیە کەوتبێتە ناو ئەو گالێسکەی کە پێی هاتوونەتەوە بۆ ماڵەوە؟
بەداخەوە ژمارەی گالێسکەکەیان لای خۆیان تۆمار نەکردبوو.
هاوسەرەکەی بڕیاریدا بە هەمان ئەو ڕێگایەدا بڕواتەوە، کە لێوەی هاتوونەتەوە بۆ ماڵەوە، بەشکو ملوانکەکە بدۆزنەوە.
ماتیلد لە ماڵەوە مایەوە و بە شۆک و نیگەرانییەوە لە چاوەروانیدا بوو..
هاوسەرەکەی بە ڕەنگێکی زەرد و ماندووەوە گەڕایەوە ماڵەوە، بەبێ ئەوەی هیچ شوێنەوارێکی ملوانکەکە بدۆزێتەوە!
دوای گەڕانێکی زۆر و تۆمارکردنی سکاڵا لە بەشی پۆلیس و پرسیارکردن لە کۆمپانیای گالێسکە چییەکان، تەنانەت ئاگادارییەکیشیان بڵاوکردووە بەوەی، کە پاداشتی ئەو کەسە دەکەن ئەگەر بێتو ملوانکەکە بدۆزێتەوە، هەموو ئەم هەوڵانە هیچ ئەنجامێکی نەبوو، کە جێگەی ڕەزامەندی بێت، هیچ شتێک لە بەرژەوەندی ئەواندا نەبوو.
هاوسەرەکەی بەڕێز لوازێل بیری لەوە کردەوە، کە تاکە چارەسەر لەبەردەمیاندا ئەوەیە ملوانکەیەکی دی هاوشێوەی ئەم ملوانکە پەید بکەن.
بۆ ئەوەی هەمان شێوەی ملوانکەیان دەستکەوێت، ڕۆیشتنە لای زۆرێک لە زێڕفرۆشەکان، لە دوای گەڕان و زەحمەتێکی زۆر، دواجار توانییان ملوانکەیەک بدۆزنەوە، هاوشێوەی ئەوەی خاتوو فۆرستیە بێت، نرخەکەی سی و شەش هەزار فرانک بوو.
دواجار بڕیاریاندا، کە بە زووترین کات ملوانکەکە بکڕن و بیگەڕێننەوە بۆ هاوڕێکەی خاتوو فۆرستیە، تاوەکو هەست بە هیچ شتێک نەکات، بەڵام ئەوان پارەی پێویستیان بۆ کڕینی گەوهەرێکی ئاوا بەنرخ نییە.
هاوسەرەکەی هەموو ئەو میراتەی، کە لە باوکییەوە بۆی بەجێ مابوو بە زەڕەنگەرەکەی بەخشی و لەگەڵیدا هەندێک پارەی تری قەرز کرد و توانی بەو شێوەیە بڕە پارەی ملوانکەکە پەیدابکات.
ملوانکەکەیان کڕی و ماتیلد بردییەوە بۆ خاتوو فۆرستیە.
ژیانە سەختەکەی ڕابردوویان گۆڕا بۆ ژیانێکی سەختر، هەژاری بەرۆکی گرتن. ئەپارتمانتە سادە و ساکارەکەیان بەجێهێشت و ژورێکیان لە شێوەی زنجێکی بچووک بە کرێ گرت.
بۆ دانەوەی ئەم قەرزە زۆرە، هاوسەرەکەی بە شەو و بەڕۆژ دوو کاری دەکرد، لە کاتێکدا ئەویش کە پێشووتر خزمەتکارێکی هەبوو و جاربەجارێ کاری ناو ماڵی بۆ دەکرد. ئێستاکە لە خزمەتکارەکەی بێبەش بووە، خۆی هەموو کارەکانی ماڵەوەی دەکات، وەک پاککردنەوە و جلشۆردن و بازاڕکردن و کڕینی پێداویستییەکانی ناوماڵ، کە دەڕۆیشتە ناوبازاڕ مامەڵەی لەگەڵ فرۆشیارەکاندا دەکرد، تاوەکو بە کەمترین نرخ پێداویستییەکانی بکڕێت، بەو هۆیەوە زۆرجار ڕووبەڕووی سووکایەتی دەبوویەوە، چونکە پێداگریی لە هەر فرانکێک لە پارە کەمەکەی دەکرد.
دوای دە ساڵ لە هەوڵدانێکی زۆر و بەڕێکردنی ڕۆژانێکی تاڵ، هەموو قەرزەکانیان دایەوە.
ماتیلد لە کچێکی جوان و ناسکەوە گۆڕابوو بۆ پیرەژنێکی بەهێز و ئازا و دڵڕەق، جلوبەرگی هەژارانەی دەپۆشی و بە دەنگی بەرز هاواری دەکرد.
لەم ساڵانەی دواییدا بەدەست سەختی ژیانەوە زۆری نەهامەتی بینیبوو، لە مانا ڕاستەقینەکەی ژیانی هەژاری و نەبوونی و ماندووبوون و کارکردنی قورس تێگەیشتبوو، کە هەموو ئەمانە هۆکاربوون بۆ لەدەستدانی جوانی و ناسکییەکەی.
لە بەیانییەکی هەتاوی جوانی یەکشەممەدا، ماتیلد بۆ پیاسەکردن دەچێتە شەقامی شانزەلیزیەی بەناوبانگی شاری پاریس، لەکاتێکدا هەوڵدەدات لە ئەرک و بارگرانییەکانی ژیانی کەشێکی ئارام بەسەربەرێت، چاوی دەکەوێتە سەر هاوڕێ دێرینەکەی خاتوو فۆرستیە، کە هێشتا هەر وەک جاران ڕوخسارێکی گەنج و جوان و ڕووگەشی هەیە.
ماتیلد بڕیاردەدات لێی نزیک ببێتەوە و هەموو ئەو شتانەی بۆ باس بکات، کە بەهۆی ملوانکەکەی ئەوەوە بەسەریان هاتووە.
هاوڕێکەی خاتوو فۆرستیە نەیناسییەوە، تەنانەت سەری سوڕمابوو، کە چۆن ژنێکی هەژار دەیناسی و بە سۆزەوە قسەی لەگەڵ دەکات.
ئەم کاردانەوەی خاتوو فۆرستیە ماتیلدی زۆر دڵتەنگ کرد.
لە دوای ئەوەی کە خۆی پێناساند، هەموو ئەو ئازار و نەهامەتییانەی ژیانیانی بۆ هاوڕێکەی باسکرد، ئەوە قەرزە زۆرەی هاتبووە سەریان، تاوەکو نرخی ملوانکەکە پەیدابکەن، دواتر چۆن ملوانکەیەکی هاوشێوەی ئەوەی ئەویان کڕیبوو و بۆیان بردبووە.
لە کاتێکدا ئەوان لە ڕابردوودا ڕاستە دەوڵەمەند نەبوون، بەڵام تا ڕادەیەک ژیانێکی سادە و ئارام دەژیان.
کاتێک ئەم باسەی بۆ هاوڕێکەی گێڕایەوە، خاتوو فۆرستیە هاواری کرد، تووشی شۆک بوو، ئازار بە دڵی گەیشت، دڵتەنگ بوو، بە سۆزەوە دەستی ماتیلدی هاوڕێی گرت، پێی گووت:
ئۆی ماتیلدی داماو و بەدبەخت، بەڵام ملوانکەکەی من ساختەبوو، نرخەکەی لە پێنج سەد فرانک زیاتر نەبوو![1]