المکتبة المکتبة
البحث

کورديپيديا أکبر مصدر کوردي للمعلومات بلغات متعددة!


خيارات البحث





بحث متقدم      لوحة المفاتيح


البحث
بحث متقدم
المکتبة
الاسماء الکوردية للاطفال
التسلسل الزمني للأحداث
المصادر
البصمات
المجموعات
النشاطات
کيف أبحث؟
منشورات كورديبيديا
فيديو
التصنيفات
موضوع عشوائي
ارسال
أرسال موضوع
ارسال صورة
استفتاء
تقييماتکم
اتصال
اية معلومات تحتاج کورديپيديا!
المعايير
قوانين الأستعمال
جودة السجل
الأدوات
حول...
امناء الأرشيف لکوردیپیدیا
ماذا قالوا عنا!
أضيف کورديپيديا الی موقعک
أدخال \ حذف البريد الألکتروني
أحصاء الزوار
أحصاء السجل
مترجم الحروف
تحويل التقويمات
التدقيق الإملائي
اللغة أو لهجات الصفحات
لوحة المفاتيح
روابط مفيدة
امتداد كوردییدیا لجوجل كروم
كوكيز
اللغات
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حسابي
الدخول
المشارکة والمساعدة
هل نسيت بيانات الدخول؟
البحث ارسال الأدوات اللغات حسابي
بحث متقدم
المکتبة
الاسماء الکوردية للاطفال
التسلسل الزمني للأحداث
المصادر
البصمات
المجموعات
النشاطات
کيف أبحث؟
منشورات كورديبيديا
فيديو
التصنيفات
موضوع عشوائي
أرسال موضوع
ارسال صورة
استفتاء
تقييماتکم
اتصال
اية معلومات تحتاج کورديپيديا!
المعايير
قوانين الأستعمال
جودة السجل
حول...
امناء الأرشيف لکوردیپیدیا
ماذا قالوا عنا!
أضيف کورديپيديا الی موقعک
أدخال \ حذف البريد الألکتروني
أحصاء الزوار
أحصاء السجل
مترجم الحروف
تحويل التقويمات
التدقيق الإملائي
اللغة أو لهجات الصفحات
لوحة المفاتيح
روابط مفيدة
امتداد كوردییدیا لجوجل كروم
كوكيز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
الدخول
المشارکة والمساعدة
هل نسيت بيانات الدخول؟
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 حول...
 موضوع عشوائي
 قوانين الأستعمال
 امناء الأرشيف لکوردیپیدیا
 تقييماتکم
 المجموعات
 التسلسل الزمني للأحداث
 النشاطات - کرديبيديا
 المعاينة
موضوعات جديدة
المکتبة
عفرين تحت الاحتلال-وثائق وتقارير، كشف وفضح الانتهاكات والجرائم-الجزء الرابع
14-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
المکتبة
عفرين: خمس سنين حاجة ظلم ! دراسة استقصائية عن الانتهاكات ضد الكرد والايزيديين في شمال سوريا
14-06-2024
هژار کاملا
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (3)
12-06-2024
هژار کاملا
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (2)
12-06-2024
هژار کاملا
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (1)
12-06-2024
هژار کاملا
المکتبة
سوريا: جروح محفورة في الذاكرة تقرير خاص يسرد أحداث مدينة القامشلي/قامشلو عام 2004 بلسان شهود وضحايا سابقين
12-06-2024
هژار کاملا
المکتبة
المعاهدة العراقیة-الایرانیة الاخيرة خیانة وطنية وقومية كبری
10-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
المکتبة
ٲطول من الحیاة
09-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
المکتبة
جدل كردستاني علی ضفاف دجلة
09-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
المکتبة
قواعد اللغة الكردیة؛ جزء الاول
04-06-2024
کشمیر کەریم
أحصاء
السجلات 518,364
الصور 105,226
الکتب PDF 19,478
الملفات ذات الصلة 97,493
فيديو 1,394
المکتبة
بعيداً عن العدالة - محکمة أ...
بحوث قصیرة
حوار مع الدكتور ميشيل ليزنبيرغ
بحوث قصیرة
إلى الشعب والرفيقات والرفاق...
الشهداء
رينجبر ريباز
السيرة الذاتية
مصطفى سعيد عبدو
Kürdistan’ın 5. parçası: Orta Anadolu Kürtleri’nin direnişi
أصبح كورديبيديا كردستان الكبرى، لهُ مؤرشف وزملاء مِن كلِ أرجاءها وكل لهجاتها.
صنف: بحوث قصیرة | لغة السجل: Türkçe
شارک
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
تقييم المقال
ممتاز
جيد جدا
متوسط
ليست سيئة
سيء
أضف الی مجموعتي
اعطي رأيک بهذا المقال!
تأريخ السجل
Metadata
RSS
أبحث علی صورة السجل المختار في گوگل
أبحث علی سجل المختار في گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Kürdistan’ın 5. parçası: Orta Anadolu Kürtleri’nin direnişi

Kürdistan’ın 5. parçası: Orta Anadolu Kürtleri’nin direnişi
$Kürdistan’ın 5. parçası: Orta Anadolu Kürtleri’nin direnişi$
Orta Anadolu Kürtleri, 1950 yıllarına kadar içine kapanık kapalı bir toplum olarak yaşadı ve bu şekilde kültürünü korudu. Bundan sonraki süreçlerde devlet, MİT’ten emir alan veya onların elemanı olan imamalar Kürtlerin yaşadığı bölgeye göndererek insanları din vasıtasıyla asimile etmeye çalıştı.

Araştırmacı Yazar Şoreş Reşi, uzun yıllardır Orta Andolu Kürtleri üzerine değerli araştırmalar yapıyor. Şoreş Reşi, Orta Anadolu’da yaşayan Kürtlerin asimilasyona karşı bir direniş içinde olduğunu söylüyor. Ancak 1970’lerden sonra asimilasyonun etkin olmaya başladığına da dikkat çekiyor. Son yıllarda asimilasyona karşı örgütleme çalışmalarını kurumsallaştıran Orta Anadolu Kürtleri şimdi anadilde eğitim hakkı talebini yüsek sesle dile getiriyorlar.
Araştırmacı ve aynı zamanda Orta Anadolu Kürtlerinden olan Şoreş Reşi’ye ile Orta Anadolu Kürtlerin yaşadıkları bölgeleri, konuştukları dilleri, aşiretleri, inançları ve Kürt Özgürlük Mücadelesi ile bağlantılarını sorduk.

Orta Anadolu Kürtleri daha çok hangi kentlerde yaşar?
Kürtler, daha çok Ankara-Konya, Eskişehir-Sivas/Kayseri arasındaki bölgede yaşarlar. Elbette bunun dışındaki Anadolu coğrafyasında da Kürtler vardır ama en yoğun olan bölge Orta Anadolu’dur. Örneğin Sakarya, Çankırı, Sinop, Adana gibi yerlerde de Kürtler vardır.

Ne kadar Kürt yaşıyor bu bölgelerde?
Bölgedeki Kürtlerin nüfusunun tahminen iki milyon olduğunu düşünüyoruz. Bunların Yüzde 75 Kurmanc, %15 nin Lekî (Kurdaki) ve yüzde 10’nun da Kirmanckî konuşan olduğunu tahmin ediyoruz. Bölgede üç Kürt diyalektiği konuşulur.

Söz ettiğini Kürt diyalektlerini (lehçe) biraz daha açar mısınız? Kimler tarafından hangi diyalektler konuşulur?
Orta Anadolu’da yaşayan çeşitli Kürt diyalektleri Kurmancî, Dimilî (Kirmanckî) ve Lekî’dir (Kurdaki). En büyük kütle Kurmanclardır. Kurmancların konuştuğu ağız berfiratî (önfırat) dediğimiz ağızdır. İkinci büyük kütle de Şêxbizinlardır. Şêxbizinların esas ismi Lek veya Lerler’dir. Üçüncü büyük kütle de Kirmanckî-Dimilî (Zazaca) diyalektiği ile konuşan insalarımızdır. Bunlar da Aksaray veya Ekecik dağı çevresinde, Amed ve Mazenderan bölgesinde yaşar. Bu diyalekte ‘Hewrami, Kelhori’ diyalektiği grubuna girer.

Şêxbizinlardan söz etmişken; Kürtçe’nin en az konuşulan diyalektini konuşurlar. Bunu biraz daha açar mısınız?
Araştırma yaptığım dönemde yaşlılar Şêxbizinlar için Lek adını kullanıyordu ama bunu gençler veya yeni nesil bilmiyor. Lek adı genel olanıdır, Şêxbizin ise bir aşiret adıdır. Şêxbizin Kürtleri, fazla bilinmemekle birlikte kendi dillerini ‘Kurdaki’ olarak tanıtır ve bence en güzel isim de budur. Onun dışında bu grup genel olarak ‘Gorani’ dediğimiz lehçeye girer ki Lor diyalektiğinin bir koludur. Bu Kürtler en çok dağıtılan Kürtlerdir, hemen hemen Anadolu’nun her tarafında bulunur. ‘Lekistan’ denilen Güney Kürdistan bölgesinden dağılmışlardır. Günümüzde Gilan, Erzirom, Sinop, Sakarya, Adana, Haymana, Amed, Reqa başta olmak üzere birçok yerde yaşamaktalar.
‘Hespi-Keşan’ aşireti günümüzdeki ‘Canbeg’ aşiretidir ki Cihanbeyli ilçesine ismini vermiştir. Bunlar beslediği cins atlar ile vergilerini verdikleri için Osmanlılar bu ismi vermiştir. Bunun dışında tarihçi Heredotos, Orta Anadolu ve bütün Kürtler için ‘Ari, Artea’ sözcüklerini kullanır. Persler de bu ismi kendileri için kullanır ama yunanlılar onlar için ‘Kephen’ der ki buda bizlerin ayrı olduğunu gösterir.

Keltler, Orta Anadolu Kürtleri için ‘Arivistos’; Asurlar da ‘Ariyos’ kelimesini kullanmıştır. Bu insanlar Kafkasya ve Serhat bölgesinde yaşadığı için buraya da ‘Arran’ yurdu denilmiştir. Bugün de Arran ismi Ardahan, Aras, Ararat, Aral gibi bir sürü isim ile hala vardır.

Orta Anadolu Kürtlerinin en eski tarihi belgesi Horilerden kalmadır. Horiler bölgenin en eski halklarındandır. Xorasan ve Halep arasında yaşamışlardır. Halep’in Allalah bölgesinde çıkan taşlar üzerinde Horice bölgedeki aşiretler hakkında bilgiler vardır. Bunlar arasında en ilgi çekeni ‘Çuxreşi-Çuğreşi’ ismi ile olanıdır. Bunun Türkçesi siyah elbiseliler olarak tercüme edilebilir. İlginç olan bugünde aynı isim ile bir Kürt aşiretinin var olmasıdır. Bu aşiret gunümüzde Rusya’nın Grasnadar bölgesinde yaşıyor. Êzîdî ve Kurmanc’tır. Bunlar, içine kapanık, dışarıyla pek alakası olmayan bir aşiret ve Reşi’dirler. Böylece Reşilerin tarihi 3650 yıl kadar öncesine kadar ispatlanmış olmaktadır. Bu konuda hiçbir şüphe ve ikircillik yoktur; kesin ve katidir!

Bir diğer önemli halka da Medler döneminde görülür. Medlerin tarihi M.Ö 2000 yıllarında Gilan da başlar ve M.Ö 550 kadar devam eder. Bu dönem de Xorasan bölgesinde yaşayan halka ‘Reşan’ ismi verilir. Reşanlar silahlı ve savaşçı bir halktır. Bunlar Medlerin milis gücüdür; ittifak halindeler ve Ninovanın yıkılmasında büyük rolleri vardır. Daha sonra saltanatın Perslere geçmesi ile Kûroş (555-529) dönemindeki baskılar nedeni ile tekrar Horasan’a kaçar.

Orta Anadoludaki Kürtler aşiret ve göçebe topluluklarından oluştuğu biliniyor….
Aşiretler kapalı toplumlardır. Bunlar hem dış güçlere hem de kendi içlerinde kapalıdır. Onlar için varsa yoksa aşiretidir. Bu nedenle bu aşiret sistemi uluslaşma sürecine olumsuz bir etkide bulunmuştur. Böyle olunca hem dini yönden hem de dil ve kültür yönünde içine kapanık, gelişmelere kapalı ve ulusal bilincin gelişmesine katkı sunmayan bir gelişim yaşanmıştır. Bu İslamiyetin gelmesine kadar böyle devam etmiştir denilebilinir.

İslamın gelmesiyle neler değişti?
İslamın gelmesi bir anlamıyla Kürtlerin bel kemiğini kırmasını getirmiştir. Çünkü o zaman kadar semavi dinlere (doğal dinler) sahip olan ve toplumunu bu şekilde şekillendiren Kürtler yeni bir sistem ile karşı karşıya kaldı. Bu sistem Kürtlerin fikir ve zihni değişimine sebep oldu ki en zor olanı da budur.

Kürtler binlerce yıllık kültür birikimini değiştirmek zorunda kaldı; bu yeniden, sıfırdan başlamak anlamındadır. Toplumsal olarak büyük değişikliklere gitmek zorunda kaldı. Bu müziğe, giysilere, ahlak ve toplumun bütün hücrelerine etki yaptı. Toplum ruhsal ve dini yönden değişmek zorunda kaldı. Bunu kabul etmeyenler çeşitli bölgelere dağılarak Kürtlerin dağılmasına neden oldu. Çeşitli dinler ve mezhepler ortaya çıktı. Kısaca Kürtlerin binlerce yıllık mirası yerle bir oldu, belleri kırıldı. Tabiki bunun da ulusal bilince olumsuz etkileri saymakla bitmez… Bunu bize kanıtlayan da Hewramî lehçesi ile yazılan ağıttır ve orada açıkça denilirki:

‘Hurmuz, Kutsal ateş!
Araplar geldi, her yeri talan etti,
Kızları ve kadınlarımızı esir aldı,
Kutsal ateşi söndürdü…’

Bunun sonucu ne oldu?
İslamın Kürt topraklarına gelmesi Kürtler açısında iki şekilde sonuçlandı:

* İslamiyeti kabul etmeyen Kürtler: Yarısan (Kakai, Ehli Hak), Ezidi ve Sersor (Elewi) olarak kaldı.
* İslamiyeti kabullenmek zorunda olanlar: Şia, Sunni (Şafi, Henefi) şeklinde bölündü.

Kendi inançlarını tamamen kaybetti mi?
Hayır. Kürtler pratikte eski inançlarını kısmen de olsa hala yaşatmakatadır.

Örneklendirebilir misiniz?
Kürtler hala güneş ve ateş ile yemin eder. ‘Bu ateşin ve güneşin hakkı için!’ veya ‘Daha güneş batmadan fakire bir yardım verin!’, ‘Güneşe karşı işemek günahtır!’,’Ateşe tükürülmez!’ gibi birçok deyim eski inançlarından kalmıştır. Bütün bunlar ve iki kültür arasında bocalayan Kürtler de ulusal bilincin gelişmesinde olumsuz rol oynamıştır.

Bununla ilintili olarak Kürdistan üzerinde yaşanan hakimiyet savaşlarında Kürt aşiretleri dini esaslar üzerinden sersor ve sunni olarak ikiye bölünmüş bir kısmı Safeviler bir kısmı da Osmanlılar yanında birbirine karşı savaşarak ulusal bilinci yok etmişlerdir. Bu dönemde birçok ferman yaşama geçirilmiş, Kürtler Horasan, Rusya, Orta Anadolu ve Rojava’ya sürgün edilmişlerdir. Bu da beraberinde Kürtlerin birbirinden uzaklaşmasına, yabancılaşmasına sebep olmuştur. Bu şartlarda ulusal bilincin gelişmesi, uluslaşma süreçleri tamamıyla durur veya geriye doğru işleyerek asimilasyon başlar.

Kürtlerin bunun karşısındaki duruşu nasıl olmuştur?
Bütün bu baskılara Kürtler ancak sözlü edebiyatları ile direndi. Yaşadıkları şartlar yazılı kültüre el vermezken, sözlü edebiyat derya gibi büyüdü ve bu sayede Kürt kültürü günümüze kadar gelebildi. Bu türkü, masal, güldürmece, tarihi vakalar, deyimler gibi formatlar altında kendisini korumaya aldı.

Orta Anadolu Kürtlerin asimilasyon politikasına karşı verdiği mücadeleden biraz söz eder misiniz?

Orta Anadolu Kürtleri, 1950 yıllarına kadar içine kapanık kapalı bir toplum olarak yaşadı ve bu şekilde var olan kültürünü korudu. Bundan sonraki süreçlerde devlet, MİT’ten emir alan veya onların elemanı olan imamaları Kürtlerin yaşadığı bölgeye göndererek insanları din vasıtasıyla asimile etmeye çalıştı. Buna paralel olarak okulların zorunlu hale gelmesi ile öğretmenlerin zorla, döverek, küfrederek, hakaret ederek Kürtleri asimile etmeye başlaması süreci başladı. Yine askeriyeye alınan insanlar her türlü aşağılanma ile bu asimilasyon cenderesinden geçirildi. Asker de ‘dövülerek’, okullarda ‘cahil Kürtler’ olarak, camilerde de ‘Biz kardeşiz’ yalanları ile Kürtleri asimilasyona tabi tuttu. Bütün bunların yanında Kürtçe resmen yasaklandı.

Bunun sonuçları ne oldu?
1970 yıllara gelindiğinde Kürt gençleri artık kendi dilinden, ulusundan ve Kürtlük gururundan utanmaya başladı. Bu duygular ile kendine yabancılaşma başladı ve özellikle de okullara giden gençlerimiz kendini inkara başladı. Çoğu kendisini Türk gibi görmeye ve Türk olduğunu iddia etti.

1984’te başlayan ulusal mücadele bütün Kürtlerin tekrar uyanmasına, köklerine tekrar dönmesine ve küllerinden tekrar doğmasına yol açtı. Bu mücadelenin etkisi Anadolu’da da kendisini kısa sürede göstererek gençlerin akın akın gerilla saflarına katılmasına ve yeni umutlara yol açtı. Bunun yanında Kürt medyası ve TV’ler yayına başladı, gazeteler, dergiler ard arda yayına başlayarak bir Kürt aydınlanması-rönansı yaşandı ve bu devam ediyor.[1]
دون هذا السجل بلغة (Türkçe)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
تمت مشاهدة هذا السجل 479 مرة
هاشتاگ
المصادر
[1] موقع الكتروني | Türkçe | https://www.kusca.com
السجلات المرتبطة: 5
لغة السجل: Türkçe
تأريخ الأصدار: 29-12-2017 (7 سنة)
الدولة - الأقلیم: شمال کردستان
تصنيف المحتوى: القضية الكردية
تصنيف المحتوى: تراث
تصنيف المحتوى: جغرافيا
تصنيف المحتوى: تأريخ
تصنيف المحتوى: مقابلة
نوع الأصدار: ديجيتال
نوع الوثيقة: اللغة الاصلية
البيانات الوصفية الفنية
جودة السجل: 99%
99%
تم أدخال هذا السجل من قبل ( سارا كامالا ) في 06-05-2023
تمت مراجعة هذه المقالة وتحریرها من قبل ( ئەمیر سیراجەدین ) في 06-05-2023
تم تعديل هذا السجل من قبل ( ئەمیر سیراجەدین ) في 06-05-2023
عنوان السجل
لم يتم أنهاء هذا السجل وفقا لالمعايير کورديپيديا، السجل يحتاج لمراجعة موضوعية وقواعدية
تمت مشاهدة هذا السجل 479 مرة
الملفات المرفقة - الإصدار
نوع الإصدار اسم المحرر
ملف الصورة 1.0.155 KB 06-05-2023 سارا كامالاس.ك.
کورديپيديا أکبر مصدر کوردي للمعلومات بلغات متعددة!
المواقع الأثریة
قصر حسين قنجو في محافظة ماردين، 1705م
بحوث قصیرة
الفرار و التعریب: تحلیل مقارنة لعدد السكان في المناطق الكردیة الٲصلیة في سوریا
المکتبة
شهدائنا في حرب ضد الدولة الاسلامية - داعش، الطبعة 2
السيرة الذاتية
حسين الجاف
المواقع الأثریة
قلعة خانزاد في أقليم سوران 1825م
صور وتعریف
آغا كوردي في القرن التاسع عشر
بحوث قصیرة
مؤسسات الثقافة والفن في آمد: لا تلتزموا الصمت أمام الظلم
السيرة الذاتية
جوهر فتاح
السيرة الذاتية
منى بكر محمود
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (2)
السيرة الذاتية
فرست زبیر محمد روژبیانی
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (3)
السيرة الذاتية
هيفين عفرين
السيرة الذاتية
شكري شيخاني
صور وتعریف
بعض الثوار الكورد 1920
المکتبة
عفرين: خمس سنين حاجة ظلم ! دراسة استقصائية عن الانتهاكات ضد الكرد والايزيديين في شمال سوريا
السيرة الذاتية
أسما هوريك
المواقع الأثریة
قلعة جوامير آغا في مدينة قصر شرين
السيرة الذاتية
جوردي تيجيل
بحوث قصیرة
قرية كلوتيه.. بين أوابدها التاريخية ثقافة للمقاومة ونموذج للمجتمع الطبيعي
صور وتعریف
لوحة لإجتماع في كردستان الجنوبية 1899
بحوث قصیرة
واقع المرأة الكردية السورية وبدعة النسوية الآبوجية نافذة الحركة النسوية
صور وتعریف
النبيل الكوردي إبراهيم بك مرواني؛ سنة 1920
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (1)
المکتبة
دور احداث شنكال في تطوير القضية الكردية
بحوث قصیرة
الثقافة هي هوية وأساس المجتمع
المکتبة
عفرين تحت الاحتلال-وثائق وتقارير، كشف وفضح الانتهاكات والجرائم-الجزء الرابع
السيرة الذاتية
عبد العزيز قاسم
صور وتعریف
مؤتمر الطلاب الكورد هلسنكي 1962
المواقع الأثریة
ناعورة الرشيدية في الشدادي حضارة عريقة وتاريخ يشهد
المواقع الأثریة
قلعة كركوك
السيرة الذاتية
حليمة شنگالي

فعلي
المکتبة
بعيداً عن العدالة - محکمة أمن الدولة العليا في سوريا
12-10-2011
هاوري باخوان
بعيداً عن العدالة - محکمة أمن الدولة العليا في سوريا
بحوث قصیرة
حوار مع الدكتور ميشيل ليزنبيرغ
06-04-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
حوار مع الدكتور ميشيل ليزنبيرغ
بحوث قصیرة
إلى الشعب والرفيقات والرفاق والعائلة.. رسائل من الفدائيتين روكن وسارا
03-11-2022
اراس حسو
إلى الشعب والرفيقات والرفاق والعائلة.. رسائل من الفدائيتين روكن وسارا
الشهداء
رينجبر ريباز
17-01-2023
أفين طيفور
رينجبر ريباز
السيرة الذاتية
مصطفى سعيد عبدو
05-07-2023
اراس حسو
مصطفى سعيد عبدو
موضوعات جديدة
المکتبة
عفرين تحت الاحتلال-وثائق وتقارير، كشف وفضح الانتهاكات والجرائم-الجزء الرابع
14-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
المکتبة
عفرين: خمس سنين حاجة ظلم ! دراسة استقصائية عن الانتهاكات ضد الكرد والايزيديين في شمال سوريا
14-06-2024
هژار کاملا
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (3)
12-06-2024
هژار کاملا
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (2)
12-06-2024
هژار کاملا
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (1)
12-06-2024
هژار کاملا
المکتبة
سوريا: جروح محفورة في الذاكرة تقرير خاص يسرد أحداث مدينة القامشلي/قامشلو عام 2004 بلسان شهود وضحايا سابقين
12-06-2024
هژار کاملا
المکتبة
المعاهدة العراقیة-الایرانیة الاخيرة خیانة وطنية وقومية كبری
10-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
المکتبة
ٲطول من الحیاة
09-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
المکتبة
جدل كردستاني علی ضفاف دجلة
09-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
المکتبة
قواعد اللغة الكردیة؛ جزء الاول
04-06-2024
کشمیر کەریم
أحصاء
السجلات 518,364
الصور 105,226
الکتب PDF 19,478
الملفات ذات الصلة 97,493
فيديو 1,394
کورديپيديا أکبر مصدر کوردي للمعلومات بلغات متعددة!
المواقع الأثریة
قصر حسين قنجو في محافظة ماردين، 1705م
بحوث قصیرة
الفرار و التعریب: تحلیل مقارنة لعدد السكان في المناطق الكردیة الٲصلیة في سوریا
المکتبة
شهدائنا في حرب ضد الدولة الاسلامية - داعش، الطبعة 2
السيرة الذاتية
حسين الجاف
المواقع الأثریة
قلعة خانزاد في أقليم سوران 1825م
صور وتعریف
آغا كوردي في القرن التاسع عشر
بحوث قصیرة
مؤسسات الثقافة والفن في آمد: لا تلتزموا الصمت أمام الظلم
السيرة الذاتية
جوهر فتاح
السيرة الذاتية
منى بكر محمود
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (2)
السيرة الذاتية
فرست زبیر محمد روژبیانی
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (3)
السيرة الذاتية
هيفين عفرين
السيرة الذاتية
شكري شيخاني
صور وتعریف
بعض الثوار الكورد 1920
المکتبة
عفرين: خمس سنين حاجة ظلم ! دراسة استقصائية عن الانتهاكات ضد الكرد والايزيديين في شمال سوريا
السيرة الذاتية
أسما هوريك
المواقع الأثریة
قلعة جوامير آغا في مدينة قصر شرين
السيرة الذاتية
جوردي تيجيل
بحوث قصیرة
قرية كلوتيه.. بين أوابدها التاريخية ثقافة للمقاومة ونموذج للمجتمع الطبيعي
صور وتعریف
لوحة لإجتماع في كردستان الجنوبية 1899
بحوث قصیرة
واقع المرأة الكردية السورية وبدعة النسوية الآبوجية نافذة الحركة النسوية
صور وتعریف
النبيل الكوردي إبراهيم بك مرواني؛ سنة 1920
المکتبة
سوريا: دور الاتفاقيات الدولية في عمليات التهجير القسري (1)
المکتبة
دور احداث شنكال في تطوير القضية الكردية
بحوث قصیرة
الثقافة هي هوية وأساس المجتمع
المکتبة
عفرين تحت الاحتلال-وثائق وتقارير، كشف وفضح الانتهاكات والجرائم-الجزء الرابع
السيرة الذاتية
عبد العزيز قاسم
صور وتعریف
مؤتمر الطلاب الكورد هلسنكي 1962
المواقع الأثریة
ناعورة الرشيدية في الشدادي حضارة عريقة وتاريخ يشهد
المواقع الأثریة
قلعة كركوك
السيرة الذاتية
حليمة شنگالي
ملف
بحوث قصیرة - اللغة - اللهجة - عربي بحوث قصیرة - تصنيف المحتوى - أنفال، حلبجة، شنگال والأبادة الجماعية بحوث قصیرة - تصنيف المحتوى - مقالات ومقابلات بحوث قصیرة - نوع الوثيقة - اللغة الاصلية بحوث قصیرة - نوع الأصدار - ديجيتال السيرة الذاتية - نوع الشخص - سجين سياسي السيرة الذاتية - البلد - المنطقة (الولادة) - جنوب کردستان السيرة الذاتية - المدينة والبلدة (الولادة) - کرکوك السيرة الذاتية - نوع الشخص - ض. تعذيب السيرة الذاتية - الجنس - ذکر

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| اتصال | CSS3 | HTML5

| وقت تکوين الصفحة: 0.25 ثانية