عنوان: روزهایی که علم و دانش پیشتاز بودند
چند نمونەای در این بارە:
1_#شیخ محمد خال# بدون هیچ مدرکی عضو جامعه اطلاعاتی #کردستان# بود. شیخ محمد خال تقریبا 70سال شبانە روزی 10ساعت مشغول مطالعە و نوشتن بودە و بیشتر از 30 کتاب در مورد (دین شناسی،اجتماعی،زبان و تاریخ و ادب کردی) نوشتە است. او 21 کتاب4141 صفحە تا سال 1984 منتشر کردە و در ربتە ششم نویسندگان کرد قرار گرفتە است. خیلی کم بیرون دیدە می شد همیشە در مسجد و کتابخانە مشغول نوشتن بودە است،او در استقبال اهل معروفت بود.
شیخ خال میگوید:
بزرگ ان است شکل شمع باشد
برای خودش بسوزد و به نفع جمعی باشد
#هژار موکریانی# دربارە این زانا می گوید:(ما همگی ستارە هستیم و شیخ خال ماە). وقتی کە نوحه ذهن و فرهنگ خال را که بخوانی می فهمی وسعت معرفەی او چقدر است، اما ما در خواندن بسیار مبهم هستیم.
2_استاد #علادین سجادی# دربخش زبان کردی در بغداد با اجازەی ملای حجره استاد دانشگاە بود. او در بغداد در مسجدی ‌کوچک بە نام نعیمە خانم در اتاقی تاریک و کوچک زندگی میکرد، (همانطور کە هژار مکریانی می گوید: اگر ظهر هم بود باید فانوسی روشن میکردی انقدر کە تاریک بود) توانست در آنجا به مردم خود خدمت کند،
صاحب تمام کتاب های ارزشمندی شد که منبعی برای تمام کسانی کە در مورد تاریخ ، ادب کرد تحقیق میکنند، شد. بدون اینکه خودش را نشان دهد و منت بە سر کسی بگزارد. برخی از شاگردان او می‌گویند که او همیشه به ما توصیه می‌کرد دخترتان را بە عرب‌ها ندهید، هرگز بعثی نشوید و از کتابخانەیتان محافظت کنید.
3_ #ملا عبدالکریم مدرس# بدون مدرک دانشگاهی مغتی عراق بود. اگر عبدالکریم مدرس و پسرانش نبودند، در این زمانە چه کسی میتوانست نالی، محوی، سلیم و نمونه های مثل انها را درک کند.
وقتی به سراغ کتاب شعرای قدیمی می روید، متوجه می شوید که ملا عبدالکریم مدرس چه کرده است و صاحب چه بوده است، همانطور که گفتیم با مدرک مسجد و حجره.همیشه می گفت بدترین انسان کسی است که علم خود را بداند و مغرور باشد و فکر کند از او باهوشتر نیست.
همه نویسندگان کرد هم از متدین و بی دین، هم از پیر و جوان، به خدمت آنان آمدند و از آنان بهره می بردند و آنها فارغ از مذهب و عقیده در خدمت همه بودند.[1]