=KTML_Bold=انتخابات مجلس اول کوردستان: 1992=KTML_End=
اولین انتخابات مجلس کوردستان در 19 می 1992 برگزار گردید، در این انتخابات نزاع بین جریانهای سیاسی منطقه بر سر 105کرسی مجلس آغاز شد، از 105 کرسی مورد رقابت، 5کرسی به اقلیتهای مسیحی آشوری و کلدانی اختصاص داده شده و 100 کرسی نیز محل رقابت کردها قرار گرفت. کردها با هفت لیست وارد رقابت با یکدیگر شدند، اما از همان آغاز مسلم بود که انتخابات بین حزب دموکرات و اتحادیه برگزار میگردد، در نهایت هم چنین شد و #حزب دموکرات کوردستان# با کسب 45٫6 درصدر آراء از اتحادیه میهنی و حزب زحمتکشان با 43٫6 درصد آرا پیشی گرفت. اما این صدر نشینی حزب دموکرات موجب دولتمردی پارت دموکرات در اقلیم نشد زیرا که از یک سو پیشتازی حزب دموکرات، لغزان بود و در حقیقت بین حزب دموکرات و اتحادیه میهنی حزب زحمتکشان یک اختلاف رای 2درصدی وجودداشت و از سوی دیگر گروه اتحادیه میهنی و حزب زحمتکشان از همان نخست خود را به عنوان اپوزیسیون حزب دموکرات تعریف کردند. این اختلاف نظر دو حزب تا به آنجا ادامه یافت که برای رسیدن به کابینه و دولت واحد به بنبست رسیدند و در نهایت اقلیم بین حزب دموکرات و اتحادیه تقسیم گشت.
دموکرات با توجه به نزدیکی منطقه بارزان به اربیل، این منطقه را خاستگاه خود میدانستند و در عین حال اتحادیه سخت بر این شهر مسلط بود و حاضر به عقبنشینی نمیشد. تقسیم سیاسی- اراضی نیز به منزله پایان تنشها نبود زیرا که از سال 1994 دو جناح اتحادیه میهنی و حزب دموکرات جنگی خونین را آغاز کردند. بالاخره دموکراتها پس از مدتها توانستند اربیل را به تصرف خود درآورند و بدین طریق اقلیم به دو بخش شمالی با سلطه دموکراتها به مرکزیت اربیل و بخش جنوبی با حکمرانی اتحادیه به مرکزیت سلیمانیه تقسیم شد.
جنگ داخلی اقلیم کوردستان موجب شد که انتخابات 1996 برگزار نشود و کار به آنجا کشید که مادلین آلبرایت، وزیر خارجه وقت آمریکا بین دو جناح حزب دموکرات و اتحادیه میهنی به میانجی گری پرداخت تا بین آنان آتشبس برقرار شود. آلبرایت دو جناح را قانع کرد که در سال 1998 در واشینگتن به اجلاس و مذاکره مشغول شوند مذاکراتی که تنها نتیجه آن آتشبس بین نیروهای کردی بود. بنبست جنگ داخلی 1994موجب شد که اقلیم کردستان نتواند میزبان انتخابات مجلسی 1996 باشد و به همین دلیل، اقلیم به مدت 9 سال تا انتخابات 2005، شاهد انتخابات مجلسی نبود. از این رو حزب دموکرات نیز نتوانست عرض اندام جدی نسب به اتحادیه نشان دهد و بیش از هر چیز مشغول توسعه روابط خود با کشورهای همسایه و آباد سازی مناطق تحت کنترل خود بود.
=KTML_Bold=انتخابات مجلس دوم کوردستان: 2005=KTML_End=
دومین انتخابات مجلس کردستان عراق پس از سقوط رژیم بعث و در سال 2005 برگزار شد، در این انتخابات دو جریان حزب دموکرات واتحادیه میهنی برای جلوگیری از برادر کشی به بار آمده در سال 1994، در لیستی واحد در کنار سایر احزاب ائتلافی لیست خود به رقابت پرداختند و موفق شدند که 104 کرسی از مجموع 111 کرسی مجلس را به خود اختصاص دهند. اما در این بین حزب دموکرات کوردستان جایگاه ویژهای داشت، حزب دموکرات کوردستان با وجود اینکه که موفق شد لیست خود (ائتلاف با اتحادیه میهنی) رابه صدر برساند اما در انتخابات درون لیستی نتوانست اکثریت آرا را بدست آورد و با کسب 37 کرسی پس از اتحادیه با 38کرسی در مقام دوم لیست و پس از حزب دموکرات نیز سایر احزاب ائتلافی این لیست با 29 کرسی در مقام سوم قرار گرفتند. اما حزب دموکرات با تکیه بر توافق نامه استراتژیک با اتحادیه که طی آن دو جریان تعهد کرده بودند که نخست وزیری و ریاست مجلس را در چهار سال عمر دولت و مجلس به صورت دو نیمه دو ساله بین خود جابهجا نمایند، موفق شد در سال 2006 در مجلس اقلیم کردستان نیچروان بارزانی را به ریاست دولت برساند و حکمرانی خود را به سایر بخشهای اقلیم کوردستان گسترش دهد. البته این صدرات اعظم برای دموکرات کوردستان به معنای سلطه بر اقلیم کوردستان نبود زیرا که اتحادیه که خود صدرنشین لیست مشارکتی با حزب دموکرات میدانست، حاضر به عقبنشینی در مقابل حزب دموکرات نبود و در نهایت نیز با وجود کابینه چهل وزیره آقای نچیروان بارزانی، مناطق ذینفوذ اتحادیه میهنی و حزب دموکرات وزارتخانههای پیشمرگ، دادگستری، کشور و اقتصاد و دارایی مستقل داشتند.
حزب دموکرات کوردستان در دوره اول انتخابات مجلس کوردستان در 1992 موفق به کسب 51کرسی از 100کرسی کردی شده بود در حالی که در انتخابات مجلس دوم تنها توانست 37کرسی از مجموع 111 کرسی را به خود اختصاص دهد.
با اتمام دوره چهارساله مجلس دوم کوردستان، کوردها مصاف انتخاباتی 2009را آغاز کردند. در این انتخابات نیز دو حزب اتحادیه میهنی و دموکرات همچون دوره دوم در قالب یک فهرست واحد به نام لیست کوردستانی در انتخابات شرکت کردند اما دیگر از ائتلاف با احزاب دیگر خبری نبود. لیست ائتلافی دموکرات-اتحادیه با کسب 59کرسی اکثریت آرا در انتخابات را بدست آورد، این انتخابات از چند حیث برای حزب دموکرات مهم بود: نخست از آن جهت که حزب دموکرات توانست صدر نشینی خود را با 30کرسی بر 29کرسی اتحادیه میهنی تثبیت نماید. البته این توفیق حزب دموکرات بر رقیب سنتی خود به واسطه انشعاب گستردهای اتحادیه میهنی پیش از انتخابات 2009 و ظهور جنبش تغییر با 25کرسی به رهبری نوشیروان مصطفی بود. ظهوری که حزب دموکرات را به شدت به این امر مشغول کرد که از یک سو رابطه خود را با این عنصر نوظهور را تعریف و تنظیم نماید و از سوی دیگر تهدیدات و فرصتهای ناشی از این ظهور را بسنجد.
این دور افت موقعیت حزب دموکرات نسب به دور گذشته بود در حقیقت با وجود اینکه حزب دموکرات موفق به کسب 30کرسی گشت اما این حزب نسبت به مجلس دوم 7کرسی خود را از دست داد. از سوی دیگر حزب دموکرات در این دوره نتوانست دولتمردی خود بر اقلیم را بلاانقطاع ادامه دهد و مجبور شد که کرسی صدارت اعظمی را با اتحادیه میهنی شریک شود؛ و این بار نوبت حزب دموکرات کردستان عراق بود که طبق توافقنامهای استراتژیک، دو سال نخست کابینه جدید(2009–2011)اقلیم را به اتحادیه واگذار کند تا اتحادیه میهنی کابینه اقلیم را با نخست وزیری برهم صالح، معاون دوم دبیرکل اتحادیه میهنی ومعاون اولی آزاد برواری عضو دفترسیاسی حزب دموکرات برپا نماید.
هرچند که در نیمه دوم(2011–2013) نیچیروان بارزانی، معاون دبیرکل حزب دموکرات کردستان پست نخست وزیری را تحویل گرفت و عماد احمد عضو دفترسیاسی اتحادیه میهنی، معاونت وی رابر عهده داشت. ریاست مجلس نیز نیز در هر دو نیمه بین دو طرف جابه جاگشت و وزارت خانههای کلیدی نیز به تساوی بین دو طرف تقسیم شد.
=KTML_Bold=انتخابات مجلس سوم کوردستان: 2013=KTML_End=
مرگ سیاسی جلال طالبان، تشدید انشعاب گسترده در اتحادیه میهنی، توسعه روزافزون اقلیم کوردستان بالاخص در نیمه دوم دولت اقلیم به نخست وزیری نچیروان بارزانی با تکیه بر درآمدهای سرشار نفتی، اعتماد به نفسی جدی به حزب دموکرات کوردستان عراق داد. حزب دموکرات در انتخابات سپتامبر 2013مجلس موفق شد بیشترین آرا را با 35٫7درصد اختصاص دهد و 38کرسی مجلس کوردستان را به دست آورد.
انتخابات 2013 مجلس کردستان عراق از چند جهت برای حزب دموکرات حائز اهمیت است، نخست از آن جهت که این حزب موفق شد روند رو به نزول خود را متوقف کند و با کسب 38 کرسی در انتخابات مجلس چهارم نسبت به دوره قبل 8 کرسی بیشر به خود اختصاص دهد. اما مهمترین تغییر و تحول برای اقلیم کوردستان را شاید بتوان به حاشیه رفتن رقیب سنتی وی یعنی اتحادیه میهنی دانست. اتحادیه میهنی در انتخابات 2013 شکست سختی خورد و جایگاه خود را به جنبش تغییر داد. [1]