بێسنی یا بەهسنی یەک لە ناوچەکانی سەربە شارۆچکەی #سەمسوور#ی پارێزگای #ئادیامان#ی باکووری کوردستانە. ناوچەیەکی دێرین و گرنگە لە ڕۆژئاوای سەمسوورە. فراوانی زەوییەکەی 1.330کم²، بەرزی لەڕووی دەریاوە 1.050م. 8 شارەدێی و 52 گوند و 61 مەزرە لە سنوورەکەیدا. بە پێی ئاماری ساڵی 2000 ژمارەی دانیشتوانەکەی 36.123 کەسە، تەوانی گوندەکانی ژمارەی دانیشتوانیان 108.667 کەسە.
هەمیشە ناوەدێکی گرنگی دەسەڵاتدارانی کوردی بووە میرەکانی لە ناوچەکانی دەریای سپی و #دیلۆک# و ڕوحا فەرامان ڕەواییان کردووە. لە ساڵی 1620 لە ئامارەکاندا 16.000 کەسی تێدا ژیاوە. عوسمانییەکان زۆرجا خستوویانەتە سەر #ئامەد#، #گورگوم#، #مەلاتێ# و دیلۆک، یا ویلایەتەکانی باشوور، ساڵی 1954 خراوەتە سەر سەمسوور.
وەک بەشێکی کوردستان لەڕووی مێژووییەوە ژێر دەستەی(ماد، هووری، میتانی، ئاسووری، فارس، مەکدۆنی، ڕۆم، عەرەب، مەغول
و عوسمانییەکان نەبووە، بێسنی هەمیشە وەک هەرێمێکی سەربەخۆ لەژێر دەسەڵاتی میرە کوردەکان بووە.
لە ڕووی مێژووییەوە ناوەکەی وەک (بێسنی، باهسنا، بەتهەسنا، بەهەس، بەهەسنی) هاتووە.
ئەم شارەدێیانە دەکەونە سنووری بێسنییەوە: ئەسکیکۆ، کێسوون، کۆسەجەلی، مێمالی-مهمانلی، ساریاپراک، سواری، سۆفراز و شامبەدیا